'Gelatenheid onder christenen'
'Uw hulp maakte wonder mogelijk'
Kerk Samenleving
MAANDAG 20 JUNI 1994
REDACTIE DICK V
R PLAS. 071-356443
BUITENLAND KORT
Natuurrecht
Het huwelijk en het gezin
zijn volgens paus Johannes
Paulus II niet slechts chris
telijke waarden, maar geba
seerd op het natuurrecht.
..De waarde van het huwe
lijk. de stabiele relatie tus
sen man en vrouw, uit het
zicht verliezen, betekent
een gevaar voor de hele
mensheid", aldus de paus
gisteren op het Pietersplein.
De inzet van de kerk voor
een ethiek van het huwelijk
en het gezin is volgens de
paus vaak verkeerd begre
pen. Men dacht dat de
christenen de hele wereld
een religieuze visie wilden
opdringen, die slechts voor
de gelovigen geldig was.
Dat bleek onder meer uit de
negatieve reacties op de kri
tiek van het Vaticaan op het
Europese parlement, dat
onlangs levensverbintenis-
sen tussen homoseksuelen
heeft toegestaan.
Assemblee
De Oostenrijkse stad Graz
heeft aangeboden in mei
1997 de tweede Europese
oecumenische assemblée te
herbergen. De tweede
grootschalige bijeenkomst
van Europese kerken wordt
gehouden onder het thema
verzoening. De eerste as
semblée. in 1989 in Basel
(Zwitserland), stond in het
teken van het conciliair
proces voor gerechtigheid,
vrede en het behoud van de
schepping. Burgemeester
Alfred Stingl van de hoofd
stad van Steiermark heeft
zijn steun toegezegd aan
een initiatief hiertoe van de
regionale Raad van Kerken,
zo werd donderdag bekend.
De Raad van rk bisschop
penconferenties in Europa
en de Konferentie van Eu
ropese Kerken beslissen
volgend jaar mei waar de
assemblée wordt gehouden.
Kritiek in Polen
De Poolse bisschoppen
hebben zaterdag aan de
vooravond van de verkie
zingen de linkse regering
van hun land in ongewoon
scherpe bewoordingen be
kritiseerd. In een verklaring
bij de afsluiting van de bis
schoppenconferentie in
Lomza (Oost-Polen), om
schrijven ze de politiek van
de regering als „een provo
catie voor de kerk en voor
ieder van ons". De versoe
peling van het verbod op
abortus veroordeelden de
bisschoppen als „legalise
ring van moord op ongebo
renen". Onlangs besloot de
regering dat abortus tijdens
de eerste drie maanden van
de zwangerschap niet lan
ger strafbaar is, als de
vrouw zich in „moeilijke le
vensomstandigheden of in
een zware persoonlijke situ
atie" bevindt.
Halberstam overleden
De leider van een ultra-or
thodoxe joodse groep, rab
bijn Jekoetiel Jeroeda Hal
berstam. is vrijdagnacht op
90-jarige leeftijd in zijn huis
in de Noordisraëlische stad
Netanja overleden. Dat
heeft een woordvoerder in
het door hem gestichte La-
niado-ziekenhuis zaterdag
bekendgemaakt. Nadat tij
dens de Tweede Wereld
oorlog zijn eerste vrouw en
elf kinderen waren omge
komen, verhuisde de chas
sidische rabbijn naar
Brooklyn in New York. Daar
stond hij aan het hoofd van
een joodse gemeenschap
die uit West-Galicië stam
de. In 1956 stichtte hij de
joodse wijk Kirjat Zanz in
Netanja. Halberstam had
duizenden aanhangers in
Israël en de Verenigde Sta
ten.
Tutu roept Westen op tot opschorting buitenlandse schuld Zuid-Afrika
UTRECHT ANP
Het Westen zou Zuid-Afrika zes maan
den vrij moeten stellen van het terugbe
talen van zijn buitenlandse schuld. Daar
toe riep aartsbisschop Desmond M. Tutu
zaterdag in de Jacobikerk te Utrecht op.
Zuid-Afrika heeft in zijn ogen zelfs een
volledige kwijtschelding van de schuld
verdiend als het land in die periode drie
dingen laat zien. Dat het zich houdt aan
de democratische spelregels, dat de
mensenrechten worden gerespecteerd
en dat het geld dat door de opschorting
vrijkomt, ten goede komt aan het volk.
Tutu was eregast op de bijeenkomst
„Bouwen aan de toekomst; waar be
moeien we ons mee?". Deze was georga
niseerd door de protestantse organisa
ties voor zending, werelddiakonaat en
ontwikkelingssamenwerking en het dag
blad Trouw.
De aartsbisschop die tijdens het apart
heidsregime in Zuid-Afrika wegens zijn
herhaaldelijke pleidooi voor sancties de
bijnaam 'mister Sanction' kreeg, werd
zaterdag omgedoopt tot 'mister Invest
ments'. Hij riep de internationale ge
meenschap dringend op een bijdrage te
leveren aan een sterkere Zuidafrikaanse
economie door in zijn iand te investeren.
Nobelprijwinnaar Tutu beschouwde
het als een groot voorrecht de protes
tantse kerken in Nederland „namens
miljoenen Afrikanen" hartelijk te bedan
ken voor hun inzet om Zuid-Afrika tot
een democratie te maken. „Uw hulp
heeft het buitengewone wonder mogelijk
gemaakt dat zich momenteel aan onze
ogen voltrekt". Hij vroeg het publiek
zichzelf een hartelijk applaus te geven.
De verkiezingen in zijn land heeft hij
beleefd als een „diep spirituele gebeurte
nis". In andere landen \indt hij het eer
der een „wereldlijke, politieke aangele
genheid". Het was voor hem van essen
tieel belang dat geen van de partijen bij
de eerste democratische verkiezingen in
Zuid-Afrika een tweederde meerderheid
heeft behaald. Daardoor was het moge
lijk om een regering van nationale een
heid samen te stellen, waarvan geen van
de partijen is uitgesloten.
Verder vindt hij het heel bijzonder dat
de slachtoffers van apartheid geen be
hoefte hebben aan wraak. Ter illustratie
noemde hij de huidige minister van jus
titie, die tijdens het apartheidsregime
verschillende malen heeft gevangen ge
zeten. Hij werkt nu aan een amnestie
wet, waarmee hij onder meer degenen
die hem in het verleden hebben gepro
beerd te vermoorc en, vergeving schenkt.
Van de Nederlandse regering verwacht
hij een „vooraanstaande" rol bij de we
deropbouw van Zuid-Afrika. Er is bij
voorbeeld veel geld nodig om de miljoe
nen mensen die nu nog in krotten leven,
aan een fatsoenlijk huis te helpen. „De
mensen moeten het verschil met de vo
rige regering merken", aldus Tutu.
Het was voor de kerk in Zuid-Afrika
gemakkelijker om tegen de apartheid te
zijn dan nu voor de democratie, merkte
hij verder op. „Je moet uit blijven leggen
waar je precies voor bent", aldus de
aartsbisschop. De kerk moet als het aan
hem ligt voortdurend in de gaten hou
den of de regering de belangen van de
bevolking wel goed behartigt. „Dat bete
kent dat je zo nodig ook mensen moet
bekritiseren die je vrienden, je bondge
noten zijn." Dat is volgens hem moeilijk,
maar niet onmogelijk.
Agapè ('Er is Hoop') viert 25-jarig bestaan met 'bijgestelde invalshoek'
De 'Er is Hoop-campagne'
van 1982 was indrukwek
kend. Zo werden ruim vijf
miljoen exemplaren van
het gelijknamige magazine
verspreid. En daarop alleen
al kwamen 18.000 schrifte
lijke reacties. Maar direc
teur Hans Pruis van Agapè
(voorheen Instituut voor
Evangelisatie) zal zich
nooit meer aan zo'n enorm
project wagen. ,,Op zich
zijn we nu veel beter toege
rust. Maar ik denk niet dat
we weer voldoende men
sen op de been zouden
krijgen. Er heerst gelaten
heid onder de christenen."
DOORN WIM SCHRUVER/GPD
Agapè (Grieks voor 'de liefde tot
God') maakt deel uit van de in
ternationale organisatie Cam
pus Crusade for Christ, waarvan
het doel is samen te vatten met
'winnen, opbouwen en uitzen
den'. Pruis legt in het Neder
landse kantoor in Doom uit:
„Wij willen er aan meewerken
dat iedere persoon wordt aan
gesproken met het evangelie,
op-een voor hem begrijpelijke
manier. Als mensen voor Jezus
Christus worden gewonnen,
willen we hen vervolgens toe
rusten, zodat ze ook zelf het
evangelie kunnen uitdragen.
Het begin van Agapè was zeer
bescheiden. Nadat de Ameri
kaanse initiatiefnemer Bill
Bright een trainingsdag in ons
land had verzorgd, nam een
handjevol enthousiastelingen
hier de uitdaging aan. Inmid
dels heeft de organisatie, die
een jaaromzet heeft van 4 mil
joen gulden, 135 mensen in
dienst, al of niet full-time. „We
tellen echtgenotes ook mee,
want dit werk doe je samen."
De werknemers leven via het
principe van personal support';
iedereen wordt financieel ge
steund door een eigen vrien
denkring.
De achterban van Agapè
moet gezocht worden in 'de
evangelische dwarslaag van ge
matigde signatuur', aldus Pruis,
die sinds acht jaar aan het roer
van de organisatie staat. Zowel
reformatorische als charismati
sche christenen steunen het
werk van Agapè. De wat extre
mere pinkstergroepen kunnen
zich vaak niet vinden in de uit
gezette lijn. „Dat is een keuze.
Wij nemen bewust geen stand
punt in als het gaat over bij-
de Er-is-Hoopcampagne -. is
besloten tot een kleinschalige
aanpak. „Wij werken nu met re-
"e initiatieven."
voorbeeld de gaven van de invalshoek is echter wel bijge- me terugval. Die terugslag was
geest, of doopperikelen (kinder- steld. „In 1982 zijn we er groot- nog groter dan wij hadden ver
versus volwassenendoop)." scheeps tegenaan gegaan. Het ondersteld." Ook om de kosten
Het doel van Agapè is in die was een geweldige piek, maar - de organisatie zit nog steeds
kwart eeuw niet veranderd, de daarna kregen we ook een enor- met de financiële nasleep van
Grote opdracht
Met Pasen bijvoorbeeld is in
een aantal plaatsen het jongste
Er-is-Hoopmagazine verspreid.
„Dan is er een kleine opleving,
maar we zijn dan beter in staat
om mensen die interesse heb
ben, verder te begeleiden."
Meer dan in het verleden wil
Agapè zich ook doelen gaan
stellen. Op de vraag naar 'resul
taten' rustte in het evangelisa
tiewerk altijd een taboe. „Maar
meten komt het werk ten goe
de", weet Pruis. „We gaan nu
duidelijker registreren wat wij
willen bereiken."
Wilde het - toen nog - Insti
tuut voor Evangelisatie met de
grote Er-is-Hoopcampagne in
één keer een groot aantal men
sen met het evangelie bereiken,
nu wordt vooral de kracht ge
zocht in het toerusten van
christenen. Met korte cursus
sen, die jaarlijks zo'n 2000 deel
nemers trekken, en de intensie
ve Grote Opdrachtscholen,
waaraan ieder jaar zo'n 750
mensen deelnemen. Daarnaast
zijn er open ochtenden voor
vrouwen, gebedsdagen en en
thousiasmerende 'Let's Go'-ac-
ties.
Pruis doet er niet geheimzin
nig over: het bleek volstrekt on
mogelijk om een vervolg te ge
ven aan de campagne van 1982.
Van de volgende edities van het
Er-is-Hoopmagazine werden
veel minder exemplaren be
steld. „Het was een ontzettende
klap terug. Ik denk dat het ver
moeidheidsverschijnselen wa
ren." Al eerder moest Pruis tot
zijn teleurstelling vaststellen dat
de grote massa onder de chris
tenen nauwelijks in beweging is
te krijgen. „Je moet het duide
lijk hebben van een kleine
groep."
De directeur kan slechts gis
sen naar de reden waarom veel
christenen niet de straat óp
gaan met de blijde boodschap.
Sommigen, denkt hij, willen
zich vooral op de eigen ver
molmde kerk richten. „Anderen
vinden dat je zo het evangelie
niet meer kunt uitdragen, maar
dat je het door je daden moet
laten zien." Zij zouden eens de
veranderingen moeten zien die
mensen door het evangelie
meemaken, aldus Pruis. „Je
moet dat aan den lijve onder
vinden om er enthousiast door
te worden."
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
ben wetboek
HET is OOK BEN V/6T BOEK.
COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgevenj Damlate bv
DIRECTIE: B.M Essenberg, G.P Arnold (adj), J.
Kiel (adj);
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels. Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN: R D Paauw, tel. dag 9.30-
11.30 uur 071 -356215, of per post
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82.2321 BM Leiden
Telefoon071-356356
POSTADRES
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties071 -323508
Fam. berichten 071 -323508
Redactie 071 -321921
ADVERTENTIES
ma -vrij van08 30-17.00uur:
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vrij. van 8 30-17.00 uur:
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030 bij vooruitbet (ind. BTW)
per acc giro autom bet.
per maand 29,30
per kwartaal 85.55 84.55
per jaar 329,30 ƒ328,30
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij: 18.00-19.30 uur.
zat 10.00-12 00 uur. Tel. 071-143241
HET WEER
Latere opmars van zomer
De verschillen in temperatuur tus
sen noord en zuid boven de Atlanti
sche Oceaan en op het Europese
continent zijn de laatste dagen fors
toegenomen. Dat was niet alleen
aan de grond merkbaar, maar ook
in de hogere lagen van de atmos
feer. Op een niveau van 5 tot 10 ki
lometer gaf de straalstroom een
aanzwellende activiteit te zien. De
ze 'luchtrivier' met hoge windsnel
heden kan worden beschouwd als
een uitlaatklep voor het spannings
veld in de atmosfeer, dat door de
genoemde verschillen wordt opge
bouwd.
Op het grensvlak tussen koude en
warme luchtmassa's ontstaan ter
hoogte van de straalstroom aan de
lopende band depressies, die in de
sterke westelijke stroming naar
Noord-Europa worden gevoerd.
Ons land lag tijdens het afgelopen
weekeinde precies op de rand van
grote wolkenpartijen, die met de
fronten van deze depressies mee
trokken. Dat gaf aanzienlijke ver
schillen tussen de noordelijke en
zuidelijke provincies. Het Wadden
gebied lag vrijwel voortdurend on
der de bewolking; bij krachtige
westenwind werd het daar niet war
mer dan 15 graden. In het zuiden
daarentegen werd goed merkbaar,
dat de lucht uit subtropische oce-
aangebieden afkomstig was. Bi
uitbundige zonneschijn haaldei
Limburgers de zomer in huis mi
maxima van 24 a 25 graden.
In onze regio verdween de bewo
king gisteren voor een groot dee
waarbij de 20-gradengrens wer<
aangetipt. Er bleef wel steeds e
vrij krachtige aanlandige wind
staan; prima uitwaai-weer aan
stranden. Het verwachte warmt
offensief wordt de komende daj1
een beetje gesmoord door de aa
houdend sterke westcirculatie.
Vandaag is de kans op zon en w
kenvelden ongeveer even groot
de wind is behoorlijk afgenome
De frontale bewolking blijft ook
komende 48 uur dichtbij of ove
ons land. Hierbij leeft de weste
tot zuidwestenwind weer op. Vo
woensdag zou wel eens een be
wolkte en winderige dag kunne
worden met zelfs een regenkan
De opmars van de zomer wordt
even uitgesteld, maar later in d
week zijn er opnieuw mogelijkh
den. Een warme uitloper van ht
Azorenhoog komt donderdag
vrijdag naar West-Europa. De zi
komt er dan weer overtuigend
terwijl het kwik oploopt van 19
den op woensdag naar 25 grad
tegen het einde van de week
HET WEER IN EUROPA
t
■yTj, r
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Denemarken:
Droog en perioden met
zon. In de loop van mor-,
gen vanuit het westen wol
kenvelden. Middagtempe-
ratuur vandaag ongeveer
18 graden, morgen iets
hoger. Engeland, Schot
land. Wales en Ierland:
In het algemeen flink wat
bewolking, van tijd tot tijd
ook wat zon. Plaatselijk re
gen Middagtemperatuur
van 15 graden in het
noordwesten tot 23 in de
omgeving van Londen.
België en Luxemburg:
Perioden met zon, van tijd
tot tijd ook wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuu
r van 19 graden aan zee
tot 25 plaatselijk in het
binnenland.
Noord- en Midden-Frank-
Perioden met zon. vooral in de zuidoos
telijke dgpartementen van tijd tot tijd
ook wolkenvelden en kans op een on
weersbui. Maximumtemperatuur op de
meeste plaatsen rond 24 en 28 graden;
langs de Kanaalkust maxima rond 18
graden.
Portugal:
Vandaag in het noorden enkele wolken
velden en kans op een bui. Verder droog
en vrij zonnig. Stijging van temperatuur,
met op morgen maxima van 26 graden
bij Porto tot 30 in de Algarve; in het bin
nenland dan boven de 30 graden
Madeira:
Perioden met zon. Droog. Maxima rond
22 graden.
Spanje:
Flinke perioden met zon en droog, maar
in het noordwesten en mogelijk ook in
de Pyreneeën nu en dan wolkenvelden
.en vandaag kans op regen. Maximum
temperatuur langs de Golf van Biskaje
eerst circa 18 graden, morgen iets ho
ger. Maxima langs de Costa's van 26
graden rond Barcelona tot 32 nabij Ma
laga.
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig en droog. Aan de noordzijde
van de eilanden waait van tijd tot tijd
een stevige noordelijke wind. Middag-
temperatuur rond 27 graden.
Marokko:
Westkust: Droog en overwegend zonnig.
Middagtemperatuur aan het strand rond
24 graden.
Zonnig, morgen wellicht ook enkele wol
kenvelden. Droog. Middagtemperatuur
vlak aan zee ongeveer 30 graden,
landinwaarts veel hoger.
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon en een enkele ver
spreide onweersbui. In de loop van mor
gen toenemende kans op de Mistral.
Middagtemperatuur ongeveer 29 gra
den, aan de Atlantische kust enkele gra
den lager.
Mallorca en Ibiza:
Flinke perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 30 graden.
Italië:
In het zuiden vrij zonnig, in het noorden
en midden van tijd tot tijd ook" wolken
velden en kans op een enkele onweers
bui. Middagtemperatuur van 26 graden
hier en daar in het noorden tot ruim bo
ven de 30 op Malta.
Corsica en Sardinië:
Eerst overwegend zonnig, morgen moge
lijk wolkenvelden. Bijna overal droog.
Middagtemperatuur van 27 graden op
Corsica tot iets onder de 30 op Sardinië.
Griekenland en Kreta:
Zonnig. In de loop van morgen in het
noorden van Griekenland kans op een
lokale onweersbui. Aan de stranden "s
middags wind van zee bij maxima tus
sen 26 en 30 graden. Landinwaarts
plaatselijk boven de 35 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig. Geleidelijk warmer, met op mor
gen middagtemperaturen rond 30 gra-
Duitsland:
Flinke perioden met zon. In de loop van
morgen vooral in het noorden wolkenvel
den. In het zuiden op beide dagen kans
op een lokale onweersbui. Middagtem
peratuur rond 24 graden, in het zuiden
iets hoger, in het uiterste noorden vooral
vandaag koeler.
Oostenrijk:
Vandaag vooral in het oosten flink wat
zon. Verder wolkenvelden en op beide
dagen kans op onweer. Maxima rond 28
graden.
*■»-«
~w~ warmte
sneeuw
hagel
H hogedr,
windrichtin
19 temperatu
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
Wind
WEERRAPPORTEN
DINSDAG 21 JUNI 1994
Zon- en maanstanden
05.17
Zon onder
Maan op
19.52
Maan onder!
Waterstanden Katwijk
Hoog water 01.43
14.14
Laag water 09.35
22.05
Weerrapporten 19 juni 20 uur:
station
weer
wind
temp
Amsterdam
half bew
w5
19
i:
De Bilt
18
13
Deelen
20
12
Eelde
w 5
18
12
nw5
23
12
Den Helder
wzw 5
17
12
Rotterdam
half bew.
wzw 5
19
14
Twente
Iichtbew.
wnw5
21
20
Vlissingen
wnw 7
18
13
Maastricht
w5
24
12
Aberdeen
halt bew
18
10
Athene
z2
"29
15
Barcelona
Iichtbew.
zo 2
23
1!
Berlijn
wnw 8
23
Boedapest
zw2
30
15
Bordeaux
half bew.
23
1(
w5
25
12
wzw 1
30
1'
Dublin
half bew.
wzw 6
17
11
Frankfurt
onbew.
wnw 5
29
11
wzw 7
27
Helsinki
ozo5
L
K
half bew
o3
27
11
Istanbul
Iichtbew
zzw2
26
1;
Klagenfurt
onbew.
wzw 3
30
Kopenhagen
half bew.
w 10
16
i:
Las Palmas
nno 10
26
1!
Lissabon
wnw 5
24
ii
w4
27
ii
21
ii
Luxemburg
Iichtbew.
w6
25
i'
Madrid
licht bew
zzw3
28
Malaga
35
Mallorca
onbew.
zw3
27
onbew.
zzw3
31
Moskou
zw 1
15
München
zzw3
27
Nice
24
Oslo
licht bew
w9
21
Panjs
had bew
w5
21
Praag
w2
28
iichtbew
zzo5
29
1
Split
onbew.
wmdst
28
if
Stockholm
regenbui
wnw 2
17
Warschau
wzw 1
20
Wenen
half bew
30
Zünch
Iichtbew.
27
Bangkok
zzw2
Buenos Aires
licht bew.
w2
Casablanca
half bew
no 5
23
Johannesburg
onbew
wmdst
19
Los Angeles
onbew.
wzw 4
24
New Orleans
licht bew.
no 5
30
New York
Iichtbew.
n5
36
Tel Aviv
27
Tokyo
n 4
17
Toronto
licht bew.
29
onbew.
nno 5
43
Vancouver
Iichtbew
w4
17
HEINZ
B/J peza A/OLE MOET
/ac c//t/c/zacea/ dat
/ac as/et/// a/et
HZATEB SZA.
oeh'oom az/et aahz
1mateg deazaceaz
eaz oa/z.
%0t M
