y Kerktelefoon: eredienst in huis Kerk Samenleving Profilering moet toekomst hervormde opleiding redden Verboom eerste Bonder aan Leidse universiteit VRIJDAG 17 JUN11994 BUITENLAND KORT Discriminatie (1) Protestantse kerken in Ar gentinië voelen zich gediscri mineerd. Dat schrijven zij in een verklaring die is onderte kend door alle protestantse, evangelische en pinksterge meenten in Argentinië. Zij nemen hierin vooral stelling tegen discriminatie van pro testanten in het leger. De kerken wijzen met name op de moord, drie maanden ge leden. op een 18-jarige dienstplichtige soldaat. De jongen werd volgens zijn me de-dienstplichtigen wegens zijn geloof gediscrimineerd door de officieren. Politie en rechtbank hebben de toe dracht van de moord nog niet geheel kunnen ophelde- Discriminatie (2) ln Argentinië moeten jon gens hun godsdienstige over tuiging kenbaar maken als zij in militaire dienst gaan. Bij niet-katholieke gelovigen leidt dit volgens de verklaring tot „zware discriminatie". De kerken pleiten ervoor dat de militaire dienstplicht wordt vervangen door alternatieve dienstverlening en dat gewe tensbezwaarden in Argenti nië worden erkend. Discriminatie (3) De kerken schrijven verder dat alle Argentijnse pro testanten een „diepe verbon denheid" met de democratie voelen en de mensenrechten respecteren. Ze herinneren het parlement, dat deze we ken vergadert over een nieu we grondwet, aan de interna tionale verdragen die het in het verleden heeft onderte kend. De parlementariërs hebben zich er door het on dertekenen van deze verdra gen toe verplicht de indivi duele en religieuze vrijheid te waarborgen en religieuze en raciale discriminatie te be strijden. Kwijtschelding Een Afrikaanse kardinaal heeft deze week de rijke lan den aangespoord in het jaar 2000 de buitenlandse schuld van ontwikkelingslanden kwijt te schelden of drastisch te verminderen. Dit is vol gens kardinaal Francis Arinze uit Nigeria een belangrijk ge baar van verzoening. „Ik kom uit de Derde Wereld en ben hier'dus bijzonder in ge- interesseerd", aldus de Afri kaanse kerkleider die werkt in het Vaticaan. Zijn voorstel is begin deze week bespro ken op de tweedaagse bij eenkomst van kardinalen ter voorbereiding van de kerke lijke viering van het jaar 2000. Verzoening en verge ving moeten de trefwoorden worden van de plechtighe den die het derde millenni um inluiden. Non naar televisie Een 57-jarige vrouwelijke re ligieuze wordt tv-presenta tri ce bij de Duitstalige omroep DRS in Zwitserland. Vanaf 28 augustus presenteert zuster Ingrid Grave, een dominica nes uit een klooster in Uanz, het wekelijkse programma over religie en cultuur Ome ga. Dit heeft de DRS donder dag bekendgemaakt. „Er is doelbewust voor een non ge kozen", aldus DRS-directeur Thomas Schalier, „ook om tegenspraak uit te lokken". Zij zal tijdens de uitzending haar zwarte habijt dragen. Sinds enkele weken volgt ze een tv-training. Andere ker ken hebben geen bezwaar gemaakt tegen de aanstelling van een rooms-katholieke re ligieuze, aldus Schalier. Niet zij, maar de redactie bepaalt de onderwerpen. De vier hervormde theologische opleidingen in Nederland moeten zich duidelijker profileren. Met deze opdracht hoopt de synode van de Ne derlandse Hervormde Kerk de toekomst van de opleidingen zeker te stellen. De opleidingen gevestigd aan de universitei ten van Groningen. Amsterdam. Utrecht en Lei den moeten hun sterke punten duidelijker ont wikkelen „omdat de financiële middelen beperkt zijn en we toch vier opleidingen willen houden", zo zegt prof. dr. A. van de Beek van de commissie Theologisch Wetenschappelijk Onderwijs (TWO). „Dat betekent dat we echte deskundigheid nodig hebben en de verschillende vakken goed moeten ontwikkelen. De tijd van beunhazen is voorbij." De profilering sluit aan bij de heersende traditie .van de verschillende opleidingen, maar zal in de toekomst duidelijker van bovenaf „gestuurd" worden. Zo zal in Amsterdam de blik vooral op de samenleving gericht zijn, terwijl in Utrecht het doorgeven van de kerkelijke traditie centraal moet staan. Uiteraard worden basisvakken aan alle op leidingen gedoceerd, maar op gebied van onder zoek worden de taken verdeeld, aldus Van de Beek. Svnodelid dr. B. Luttikhuis waarschuwde voor het gevaar dat de opleidingen hierdoor „een ge sloten huis" dreigen te worden, waar bepaalde docenten en hoogleraren buiten de deur worden gehouden omdat zij „niet in het team passen". „Als dat gebeurt, wordt profilering van een zegen tot een vloek", zei hij. Secretaris dr. A. de Roon van de commissie TWO stelde hem op dit punt echter gerust. De Roon kondigde tevens aan dat de hervorm de opleidingen, eveneens om hun positie veilig te stellen, meer aan marketing zullen gaan doen. Net als bijvoorbeeld de Nijmeegse universiteit of de VU zal de commissie TWO binnenkort theolo- gie-studenten met pakkende advertenties naar één van haar opleidingen proberen te lokken. De hervormde synode besloot vorig jaar al de vier opleidingen onder te brengen in een geza menlijk instituut. Gisteren werden enkele kerkor- delijke wijzigingen doorgevoerd die het mogelijk moeten maken dat dit Hervormd Theologisch Wetenschappelijk Instituut komend najaar van start kan gaan. De hervormde synode heeft dr. W. Verboom gisteren be noemd tot universitair docent catechetiek bij de kerkelijke opleiding aan de Rijksuniver siteit Leiden. Hij wordt de eerste Gereformeerde Bonder die namens de Nederlandse Hervormde Kerk aan de theo logische faculteit van de Leid se universiteit doceert. Verboom (52) is sinds 1982 predikant in Hierden. Na zijn studie theologie in Utrecht was hij achtereenvolgens hulpprediker in Haaften en predikant in Benschop en Waddinxveen. Van 1988 tot vorig jaar leidde hij het ca techeseproject van de Her- vormd-Gereformeerde Jeugd bond in de Nederlandse Her vormde Kerk. Daarnaast was hij part-time predikant in Hierden. In 1986 promoveerde hij bij prof. dr. C. Graafland op het proefschrift „De catechese van de Reformatie en de Na dere Reformatie". „Dit is nog nooit vertoond", reageert ir. J. van der Graaf, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond. tevre den op de benoeming van Verboom in Leiden. De Bond. de rechterflank in de Her vormde Kerk. heeft tot nu toe alleen hoogleraren en docen ten gehad aan de Rijksuniver siteit Utrecht. Wel heeft de Bond een 'slapende leerstoel' in Leiden, aldus Van der Graaf. De benoeming van Ver boom betreft een nieuwe, partrtime functie (50 pro cent). Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond heeft besloten Verboom voor de andere 50 procent vrij te stel len voor een leeropdracht in zake de traditie van het gere formeerd protestantisme, Leiden. Honderdduizend mensen maken wekelijks gebruik van 'diaconale sen'ice Vele duizenden mensen willen zondags graag naar de kerk, maar kunnen dat niet. Omdat ze slecht ter been of bedlegerig zijn, maar ook om minder voor de hand liggende redenen. Een alleenstaande die klei ne kinderen thuis heeft, bijvoorbeeld, zal ook niet altijd kans zien de deur uit te gaan voor de eredienst. Voor al die mensen is het fenomeen Kerktelefoon in het leven geroepen. Een vaste telefoonverbinding van de kerk naar de huis kamer. ZWOLLE JANKE GREVING/GPD Daarnaast maken ook veel zie kenhuizen en zorgcentra ge bruik van een vorm van Kerkte lefoon. De dienst in de zieken huiskapel wordt in het gebouw doorgaans via de radio-installa tie verspreid. „Kerktelefoon is een diaconale service, waar naar schatting wekelijks hon derdduizend mensen gebruik van maken", vertelt de Gronin ger Wim Driesens, voorzitter van de Landelijke Organisatie Kerktelefoon (LOK). Eigenlijk begon het allemaal al pakweg tachtig jaar geleden. In 1914 en 1915 werden in Bun schoten en Zetten de eerste vor men van Kerktelefoon geïntro duceerd, en met het voortschrij den van tijd en techniek werden die uitgebreid en verbeterd. „Tien jaar voordat de NCRV werd opgericht bestond er dus al Kerktelefoonvertelt Drie sens. „De NCRV is vooral in het begin snel gegroeid omdat ze de eredienst in de huiskamer bracht. Maar de radio was niet het eerste medium dat die ser vice bood." Iedere Kerk die een Kerktele foon had ten behoeve van leden die thuis moesten blijven, regel de zo goed en zo kwaad als het ging zelf de techniek en voerde op eigen houtje onderhandelin gen met overheid en PTT. Maar tien jaar geleden, in november 1984, werd in Leusden de LOK opgericht. Want steeds meer Kerken moesten dezelfde ge vechten leveren met dezelfde Onder het motto 'samen staan we sterk' behaalde de jon ge vereniging al vlot een fraaie overwinning. Samen met CDA- Een goed alternatief kamerlid Eversdijk kreeg de LOK het voor elkaar om een voorgenomen tariefverhoging van ruim vijftig procent voor vaste telefoonverbindingen door de Tweede Kamer verwor pen te krijgen. In de jaren tachtig speelde ook de discussie rond de Me dianota van de toenmalige mi nister van WVC Brinkman. Voor de Kerktelefoon had de minister een plaatsje bedacht op het ka belnet. Maar daar kleefden vol gens de LOK de nodige bezwa ren aan. „Via de telefoon breng je de dienst van de eigen kerk bij de gemeenteleden thuis. Via de kabel wordt dat anders. Vaak willen verschillende kerkge nootschappen een plaatsje op de kabel en dan beginnen de problemen. Want wie mag er in de uitzending op zondagmor- de kerkdienst: de kerktelefoon. gen om half tien?'', aldus Drie sens. „Er valt natuurlijk wel wat te spelen met de bandbreedte op de kabel, de mogelijkheid bestaat om op hetzelfde tijdstip meer diensten uit te zenden. Maar dat is allemaal erg prij zig." In verband met de jongste ta- rievenstijging van PTT-Telecom is Kerktelefoon duurder gewor den voor mensen die ver van de kerk wonen. „In die situaties is het misschien zinvol te gaan denken aan een combinatie van Kerktelefoon en kabel", denkt Driesens. „Je kunt dan binnen een straal van 25 a 30 kilometer uit zenden. Het voordeel is dan ook dat iemand die maar een paar weken ziek thuis is, de dienst op de radio kan volgen. Met de Kerktelefoon kan dat niet, dat is een vaste verbinding en de Kerk zelf bepaalt wie van de gemeen teleden zo'n voorziening kan krijgen. Via de kabel bereik je daarnaast eventueel ook men sen die een kerk zoeken." Beslotenheid Veel Kerken echter zijn toch te gen een ongerichte verspreiding van de eredienst, vertelt de LOK-voorzitter. „Met de Kerkte lefoon blijf je binnen de beslo tenheid van je eigen gemeente. Als meer mensen mee kunnen luisteren, zijn ze bang dat dat het karakter van de dienst kan beïnvloeden." „De LOK houdt zich bezig met twee dingen", vertelt Drie sens. „We willen het medium betaalbaar houden en we willen zorgen voor een zo goed moge lijke kwaliteit. Zo proberen we bijvoorbeeld het verschijnsel van de 'zingende dominee' zo veel mogelijk uit te bannen. Dat wat je krijgt als de gemeente gaat zingen en er alleen maar een microfoon op de kansel staat." In het verlengde hiervan ligt ook het optimaliseren van de geluidsinstallatie en de ring leiding in de kerk. „Met de inhoud van de bood schap bemoeien wij ons zeer nadrukkelijk niet", aldus Drie sens. „Ik denk ook dat we daar om zo'n succes hebben. Inmid dels tellen we zo'n 350 leden. In het begin waren er eigenlijk al leen Protestantse Kerken lid van de organisatie, maar inmiddels ook Roomskatholieke Kerken en andere genootschappen. Ja, ik denk dat we het dan toch wel goed doen." HET WEER HANS VAN ES Vochtige oceaanlucht In het zuiden en oosten van de Ver enigde Staten, waar de meeste wedstrijden tijdens het WK'94 wor den afgewerkt, heerst in de zomer maanden een vochtig en warm kli maat. De straalstroom met zijn re- genbrengende fronten ligt ver in het noorden boven Canada, zodat het uitgestrekte continent onge- stoordkan worden verhit. Door een permanent lagedrukgebied (moes son-laag) boven de zuidwestelijke woestijngebieden wordt vochtige lucht vanuit de Golf van Mexicoen de zuidelijke Atlantische Oceaan (zeewater 27 tot 30 graden) over de zuidelijke en oostelijke staten gevoerd. Dit circulatiepatroon zorgt in demaanden juni tot augustus veelvuldig voor omstandigheden, die ter plaatsebekend staan als 'hot, hazy and humid', een moeilijk te verdragen combinatievan zeer hoge vochtigheid en temperaturen die wel eens oplopen tot boven de 'century mark'; 100 graden Fahrenheit (38 graden Celsius). De gemiddelde maximumtempera tuur loopt uiteen van 26 graden in Boston, 31 graden in Washington tot 36 graden in Dallas, maar het toernooi gaat vanavond van start onder flink bovennormale tempera turen. Een hittegolf 'Amerikaanse stijl' dus, waarbij het slechts wat afkoelt tijdens de mogelijkewarm- te-onweders later op de dag. Langs de westkust van California heerst een veel aangenamer kli maat, dankzij de permanente zee wind, die van over de koele wateren van de Pacific Oceanlandinwaarts blaast. San Fransisco - de stad van de 'eeuwige lente' - is bi] uitstek geschikt voor een partijtje voetbal; veel zon en een middagtempera- tuur van slechts... 20 graden. Ons land kreeg gisteren een flinke i inzinking te verwerken. Een gol- vendfront zorgde voor veel bewol king, waaruit het enige tijd regen de. Detemperatuur bleef op een triest niveau van 13 graden han gen. De komende dagenstuwt een omvangrijke depressie bij IJsland 1 (980 millibar) zachte oceaanlucht j naar Europa. Regenbrengende sto ringen trekken ten noorden van Ne-i derland langs en bij opklaringen i krijgt het weer in de vochtige oce- j aanlucht e'en broeierig karakter. Zolang de wind uit west tot zuid- i west blijft waaien - zeker tot en met zondag - loopt het kwik uiteen van 18 graden aan zee tot 23 gra- den landinwaarts. Er zijn aanwij zingen, dat er op maandag een ho- gedrukgebiedje boven Centraal-Eu-| ropa ontstaat, waarbij de stroming meer zuidelijk wordt. Als dat door gaat, liggen zomerse temperatuïe'n binnen handbereik. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met zaterdag. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Overwegend veel bewol king en van tijd tot tijd re gen of buien. Morgen ook wind. In Engeland van tijd tot tijd zon en op de mees te plaatsen droog Mid- dagtemperatuur van 14 graden in het noordwesten tot 20 in Engeland en plaatselijk langs de Schot se oostkust. België en Luxemburg: Vandaag e< perio plaatsen droog. Middag- temperatuur van 19 gra den aan zee tot 24 plaat-. T N. 13 I -——Tl i 15 T' 19 J 22 x. i Lv 25 19^^) '1 I J 30 29 30 10 32^ 21' CZ, bewolkt eS®, regen opklaringen «"mg 19 temperatuur hecto pascal noorden ook enkele wolkenvelden. Droog Maximumtemperatuur rond 27, langs de KanSalkust ongeveer 18 gra- Wolkenvelden, afgewisseld door enkele zonnige perioden. In het noorden kans op een bui. Middagtemperatuur aan zee van 20 graden aan de Costa Verde tot 25 in de Algarve In het binnenland iets. hogere temperaturen. Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. Wind Droog. Maxima i Ie 23 gradf Spanje: Perioden met zon, vooral in het westen ook wolkenvelden en kans op een regen- of onweersbui. Maximumtemperatuur langs de Golf van Biskaje ongeveer 20, Canarische Eilanden: Vrij zonnig en droog. Middagtempera- 26 graden. noorden ook af en toe wolkenvelden. Middagtemperatuur aan het strand rond 24 graden, landinwaarts veel warmer Zonnig. Middagtemperatuur vlak aan zee ongeveer 30 graden. Zuid-Frankrijk: Zonnig en warm. In de westelijke Pyre- kenvelden. maar vrijwel overal droog. Middagtemperatuur ongeveer 30 gra den. aan de Atlantische kust bij wind Mallorca en Ibiza: Flinke perioden met zon. ook enkele wolkenvelden, droog Middagtempera tuur ongeveer 30 graden. Italië: Flinke zonnige perioden, in de Dolomie ten mogelijk een lokale bui, overigens vrijwel overal droog. Middagtemperatuur rond 28 graden, in het midden en zui den plaatselijk zelfs tropisch warm. Corsica en Sardinië: Flinke perioden met zon. Droog. Mid dagtemperatuur op Corsica ongeveer 27 graden, op Sardinië vandaag krap, mor gen ruim 30 graden. Griekenland en Kreta: In Macedonië en Thracie wolkenvelden en plaatselijk onweer.Meer naar het zui den perioden met zon en vrijwel overal droog. Maxima ongeveer 30 graden. Turkije en Cyprus: Perioden met zon, maar ook kans op een lokale regen- of onweersbui. Middag- WEERRAPPORTEN ZATERDAG 18 JUNI 1994 Zon- en maanstanden Zon op 05.17 Zon onder 22.00 Maan op 15.57 Maan onder01.50 Waterstanden Katwijk Hoogwater 11.03 Laag water 06.37 18.45 Weerrapporten 16 juni 20 uur: Maastricht Athene Boedapest Brussel Cyprus Frankfurt Geneve Kiagenfjrt Kopenhagen «3 20 10 OOI iw5 22 140.11 i*2 26 11 OOi w 3 26 11 Oil 24 16 27 14 O.C 24 12 21 10

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 14