Journalistieke race tegen klok
'Ik ben een rastwijfelaar'
Films Boeken
Degelijk vakwerk van Louis Malle
Ingewikkelde 'Afrekening'
met spektakel en verrassing
Handige ritselaar in een chic hotel
DONDERDAG 16 JUNI 1994
Sterk spel van Irons en Binoche in 'Damage
'The Paper' haalt alle clichés over schrijvende pers uit cle kast
JOS DE PUTTER
Damage Te zien Alfa 1 en Movies. Am
sterdam/Babylon 1Den Haag
Nadat Louis Malle eind jaren
vijftig naam maakte met de
schandaalfilm Les amants, met
voor die tijd vrijmoedige lief
desscènes rond Jeanne Moreau,
bleef hij ten tijde van de nouvel
le vague een uiterst onderhou
dend cineast. Zonder overigens
ooit zo briljant te worden als
zijn collega's Godard en Truf-
faut. Maar Malle kon overal fil
men: zijn oversteek naar de VS
in de jaren zeventig leverde het
prachtige, diep trieste Atlantic
City op. De laatste jaren maakt
hij vooral degelijk vakwerk,
zoals Milou en Mai, en nu weer
Damage.
Damage is een typisch voor
beeld van een Europese co-pro-
duktie, met regisseur, schrijver
en sterren uit verschillende lan
den, en dat is in het verleden
vaak mis gegaan. Het tekent het
vakmanschap van Malle dat hij
dat allemaal herkenbaar weet te
houden, en bovendien zijn ac
teurs (vooral Jeremy Irons en
Juliette Binoche) tot prachtige
prestaties stimuleert. Damage is
een donker liefdesverhaal over
een op en top degelijke Britse
politicus (Irons), die valt voor
een intrigerende Fran^aise
(Binoche). Complicerende fac
tor daarbij is dat deze Anna een
verhouding heeft met de zoon
van de politicus. Of de toe
schouwer zal geloven in de hef
tige passie tussen deze twee,
hangt voor een groot deel af van
de eerste ontmoeting. Malle laat
alle poespas van dialogen weg
en leunt volledig op de expres
keuze, want wanneer politicus
Fleming op een feestje aan An
na wordt voorgesteld, doet hun
blik de rest. Eindelijk eens een
stel acteurs dat elkaar niet aan
kijkt alsof ze een delicatesse
zien staan, maar een blik die
het midden houdt tussen over
rompeling, angst en overgave.
Dan pik je het als toeschou
wer ook dat Fleming, wanneer
hij de telefoon opneemt en te
horen krijgt: 'Het is Anna',
slechts reageert met de opmer
king dat hij haar adres wil we-
BIOSCOPEN
AMSTERDAM
22
ALFA 2
Lifetimes 16 j dag. 13. 15.45,
18.45.21.30
ALFA 3
Shadowlandsdag. 13.15.21.30
Silverlake 16 dag. 16.30
Paris is Burning 16 j.. dag. 19.30
ALFA 4
In the Name of the Father 12 j.. dag.
18.45, 21.30. do vr ma di ook 13.
15.45
ALHAMBRA1 tel. 6233192
Short Cuts 16 jdag 14. 20
ALHAMBRA 2
The Remains of the Day dag. 20.15. do
vr ma en di ook 13.15, 17
BELLEVUE CINERAMA tel. 6234876
Love, Cheat and Steal 16 j.. dag.
13.15, 16. 19.15, 22
CINERAMA 2
The Pelican Brief 12 j .dag. 13.15.
16.30,20.30
CALYPSO 1 tel. 6234876
The Hudsucker Proxy dag. 13.15,
16, 18.45.21.30
CALYPSO 2
Ace Ventura: Pet Detective, dag.
13.15, 16. 18.45.21.30
CINECENTER-CINEMACORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
Un Deux Trois Soleil 16 j.dag.
14.30, 17. 19.30, 22, zo. ook 11
CINECENTER-PEPPE-NAPPA
Shadowlandsdag., 13.45, 19.30, zo
ook 11 uur
Fearless 12 j., dag. 17, 22.15
CINECENTER-PIERROT
Naked 16 j., dag. 14, 16.30, 19.15,
22, zo ook 11
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
The Blue Kite 16 j., dag. 14.30.
18.45, 21.45, zo ook 11.15
CINEMA 1 INTERN, tel. 6151243
Intersection dag. 19, 21.45, za zo wo
ook 13.15, 16
CINEMA 2 INTERNATIONAL
True Romance 16 j., dag. 18.45,
21.30, zazo wo ook 13. 15.45
CITY 1 tel. 6234579
Naked Gun 33 1/3 dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 2
True Romance 16 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 3
On Deadly Ground 16 j.. dag. 18.45,
21.30, do, vr, ma, di ook 16
CITY 4
Return of the Living Dead 16j., dag.
13.15,21.30
Necronomicon 16 j., dag. 16, 18.45
CITY 5
Cool Runnings dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 6
Intersection dag. 13.15, 16. 18.45,
21.30
CITY 7
Blink 12 j.. dag. 13.15, 16. 18.45,
21.30
19.45, 22, zo ook 14
eMan 16].. do di 20
00.15, zo 16.15
Lieve Jongens 16 j., zo 20
A Strange Love Affair 16 j., ma
The Snapper do t/m za 2115.
16.30
Trois Couleurs: Blanc 16 j., zo t
21.15
KRITERION 1 tel. 6231708
The Snapper, dag 17.15
El Pajaro de la Felicidad 16 j.
21.30)
di 22.15
:o 14.45
19.21.30 (di
Sneak preview
Little Buddha
KRITERION 2
My Left Foot 16j.,ma 19.45
The House of the Spirits 16 j.. dag.
17. za enzo 14.45
La Ardilld Roja 16 j. dag. 22
Lifetimes 16) dag. 19.30, za zo ook
14.45 uur
RIALTOl tel. 6623488
Kosh Ba Kosh 16 j.. dag. 20, 22
Bab Boy Bubby 16 j., dag. 20, 22.15
THE MOVIES 1 tel. 6386016
Damage 16 j., dag. 17.30, 19.45,
22. z
15
Tweede thriller van Jac. Toes
De Nederlandse auteur Jac.
Toes stuurt in zijn tweede thril
ler (De afrekening) de jurist Fred
Benter en de journalist Donald
de Wacht weer op pad. Net als
in zijn debuut Dubbelspoor. Een
boek, waarmee hij een nomina
tie voor De Gouden Strop ver
overde. Dat is de prijs die elk
jaar voor de beste Nederlandse
thriller wordt uitgereikt. (In de
ze 'maand van het spannende
boek' wordt de Gouden Strop-
winnaar 1994 op 23 juni be
kendgemaakt Red.). Welis
waar ging die bekroning aan
Toes' neus voorbij, maar hij
kwam bij de nominatie toch
leuk hoog op de lijst. Om begrij
pelijke redenen.
Jac. Toes schrijft intelligent en
soepel. Bovendien kent hjj de
verhoudingen binnen het poli
tie- en justitie-apparaat meer
dan goed. Hij slaagt er ook in
zijn verhaal enkele onverwachte
wendingen mee te geven. En
daar komt nog bij, dat hij over
gevoel voor humor blijkt te be
schikken. Dat komt ook weer bij
herhaling naar boven in De af
rekening die begint met een
originele ontsnapping van de
crimineel Danny Hecker uit de
Arnhemse Blueband-bajes. De
man geniet maar heel kort van
zijn vrijheid. Hij en zijn vriendin
komen om als hun vluchtauto
te water raakt. Een ongeluk?
Benter en De Wacht kunnen het
niet geloven. En zij vinden re
chercheur Yvon Matiber van de
Arnhemse politie aan hun zijde.
Maar haar bazen staan al met
de doofpot gereed. Het hard
nekkige trio geeft het echter niet
op. Ik zou niet kunnen navertel
len hoe het allemaal in elkaar
zit, want Jac. Toes houdt wel
van hoogst ingewikkelde toe
standen. Even de aandacht la
ten verslappen en de lezer is de
draad kwijt. Gelukkig zijn er ge
noeg spectaculaire scènes om
hem of haar weer wakker te
schudden. Zo haal je toch het
verrassende einde. Dat zowaar
ook nog 'happy' is.
ten en dat hij er over een uur zal
zijn.
Wat de plot betreft is Damage
tamelijk voorspelbaar: natuur
lijk eindigt deze stiekeme liefde
in een groot drama, waarbij Fle
ming alles en iedereen verliest.
Ook de al te zware raadselachti
ge, psychologische dimensie
van de film, verbeeld in de im
mer zwarte kleding van Anna en
haar woning die eruit ziet als
een graftombe, doet de film
geen goed. Hoofdzaak in de film
is dat de politicus de norm
overschrijdt, door te slapen met
de verloofde van zijn zoon. Een
achterliggend verhaal rond een
incestueuze verhouding met
haar broer, eindigend in diens
zelfmoord, leidt de aandacht al
leen maar af. Dergelijke missers
maken de film uiteindelijk op
inhoudelijk niveau al te oneven
wichtig, maar wat blijft is het
spel van Jeremy Irons en Juliette
Binoche. Je hoeft Binoche al
leen magr zien vertellen dat
haar moeder 'erg Frans' is, en
haar even horen lachen om te
begrijpen waarom deze politi-
i zich te verlie-
Retrospectief
Fellini in A'dam
en Den Haag
<r 20 AMSTERDAM
Tuttofellini is de naam van een
retrospectief van het complete
werk van Federico Fellini dat
deze zomer in Nederland is te
zien. De films worden tussen 30
juni en 31 juli vertoond in het
Nederlands Filmmuseum in
Amsterdam en het Haagse
Filmhuis.
Alle twintig speelfilms alsme
de drie korte films van de on
langs overleden Italiaanse regis
seur worden in nieuwe 35-mm-
kopieën vertoond. Enkele titels,
zoals zijn eerste film Luci del
Varieta (1950) zijn al jaren niet
meer in Nederland te zien ge
weest. Fellini's laatste film Voce
della Lu na (1990) wordt voor
het eerst vertoond. In het Film
museum worden gedurende
Tuttofellini originele Fellini-
filmaffiches geëxposeerd.
Over het journalistenbestaan doen prachtige mythes de
ronde. Die vestigden het beeld van de onverschrokken
nieuwsjager, iemand die het liefst in z'n eentje de waar
heid aan het licht brengt en het zo opneemt tegen de ge
corrumpeerde gevestigde orde. Zo beschouwd is de jour
nalist de opvolger van de roemruchte privé-detective uit
de film noir.
Street Blues), ware het niet dat
Ron Howard niet de juiste ma
nier heeft gevonden om al die
episodes te verbinden. Hij is te
bang geweest voor een in zijn
ogen al te losse structuur, zoals
die onlangs nog met veel vak
manschap door Robert Altman
werd toegepast in Short Cuts. In
plaats daarvan is geprobeerd
om de afzonderlijke lotgevallen
steeds te verweven met de race
tegen de deadline van verslag
gever Henry Hacket (Michael
Keaton).
Deze Henry is het niet eens
met het voorgenomen ope
ningsartikel dat twee jonge
zwarten van moord beschuldigt,
en al helemaal niet met de filo
sofie van opponente Glenn Clo
se dat voor een krant als The
Sun 'de waarheid' maar één dag
geldig is. Henry lijkt lange tijd
een verloren strijd te voeren,
ook al omdat zijn hoogzwange
re echtgenote hem verwacht
voor een etentje, terwijl de pagi
na met de verkeerde kop al ge
drukt is. De spanning wordt
middels een ellenlange cross-
cutting van tegenspoed op aller
lei gebied en veel close-ups van
de doortikkende klok flink op
gevoerd. Na veel omwegen ze
geviert de journalist in hart en
nieren natuurlijk.
Al met al is The Paper een ta
melijk onbenullige en senti
mentele voorstelling van zaken.
Alleen Robert Duvall zet een
mooie rol neer als de eenzame
hoofdredacteur die met de
krant getrouwd is en daarom zo
vervreemd is geraakt van zijn
dochter dat hij haar niet over
zijn ernstige ziekte kan vertel
len. Hij geeft de film dat beetje
'human interest' dat we ook
kennen van Hill Street Blues, en
dat Ron Howard jammerlijk
heeft laten liggen omdat hij zo'n
haast had met de deadline.
FILM RECENSIE
Soms helpt de werkelijkheid de
mythe een handje: Woodward
en Bemstein leidden de val van
Richard Nixon in, en Peter Ar-
nett versloeg de Golfoorlog
vanuit Bagdad de journalis
ten in kwestie werden een soort
helden. The Paper, geregisseerd
door Ron Howard, poetst alle
romantische clichés over de
journalistiek weer eens flink op.
The Paper draait om verschil
lende redactieleden van The
Sun, een kleine sensatiekrant in
New York. Tijdens de redactie
vergadering leren we de stereo
typen kennen: de ruwe-bolster-
blanke-pit hoofdredacteur (op
het lijf geschreven van Robert
Duvall), de gehaaide carrière
journaliste (Glenn Close), de
suffe financieel redacteur, de
onaangepaste alcoholische co
lumnist en de slimme jongen,
de nieuwsjager pur sang (Mi
chael Keaton).
De film volgt een dag uit het
leven van deze mensen, die via
een duidelijk van het succesvol
le Hill Street Blues afgekeken
vertelstructuur met elkaar wor
den verbonden. Net als bij die
politieserie is er een centraal
thema de strijd om een arti
kel op de voorpagina en al
lerlei nevenplots, waardoor we
enigszins deelgenoot worden
van de grote en kleine vreugdes
en tegenslagen in deze levens.
Dat had allemaal erg aardig
kunnen worden (deze recensent
was een fervent kijker van Hill
Randy Quaid (links) en Michael
Keaton in 'The Paper': Redactiele
den van The Sun, een kleine sen
satiekrant in New York.
THE MOVIES 2
In Weiter Feme, So Nah! 16 dag.
20.30; zo. ook 14.45
DerHimmel über Berlin 16 j., dag.
17.45
THE MOVIES 3
Shadowlandsdag. 17.15, 21.45, zo
ook 14.45
Wildgroei 12 j., dag. 19.45
THE MOVIES 4
This Boy's Life 16 j., dag. 19.30, 22
The Secret Garden dag. 17.30, zo.
ook 15
18.45,21.30
TUSCHINSKI 2
The Concierge dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 3
Schindler's List 12 j.. dag. 14, 20.15
TUSCHINSKI 4
Philadelphia dag. 13.15,16, 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 5
Ace Ventura dag. 13.15, 16. 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 6
The Pelican Brief lZj., dag. 13.15,
16.30,20.30
TUSCHINSKI CINEAC
Accidental Hero doorlopende voor
stelling dag. 11.45, 14.15, 16.45,
19.15,21.45
DE UITKIJK tel. 6237460
Zero Patience 16 j dag. 18.30
Short Cuts 16dag. 20.30 uur, zo
ook 14.30
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op
de pagina 'Info'.
Michael J. Fox sympathieke schobbejak in 'The Concierge
Gabrielle Anwar en Michael J. Fox in 'The Concierge': Een liefdeskwestie die niet s,
gaan met het ideaal om hogerop te komen.
FILM RECENSIE
JOS DE PUTTER
The Concierge Te zien: Tuschinski 2, Amster
dam Metropole2, Den Haag
Het begint als een tienerfilm uit de
jaren tachtig: een keurig in het pak
gestoken jongeman regelt financiële
transacties vanuit z'n limousine en
geeft vervolgens z'n chauffeur op
dracht tegen de file in te rijden. Mi
chael J. Fox heeft precies de kop, de
haardracht en de zelfbewuste ma
niertjes die hem in de jaren tachtig
tot tieneridool maakten. Dat was
het tijdperk waarin het dagelijks le
ven zo glad mogelijk werd voorge
steld en het leven één groot feest
moest zijn althans voor de yup
pies.
Maar er is iets veranderd, zo
maakt de film The Concierge al snel
duidelijk: het personage van Mi
chael J. Fox Doug Ireland is nu
niet meer dan concierge in een chic
hotel, een scharrelaar en rommelaar
die hogerop wil. Dougs droom is
om ooit een eigen hotel te bezitten
op een strook kaalslag bij de Hud
son. Hij heeft een optie op dat stuk
land, en om aan z'n hypothecaire
verplichtingen te voldoen is hij dag
in dag uit bezig om zoveel mogelijk
fooien te krijgen. Hij pakt het groot
aan: wanneer iemand hem tien dol
lar wil toestoppen, weigert hij die te
accepteren. Hij staat die persoon
tijdens het verblijf in het hotel ten
dienste en wil dat er bij vertrek vast
gesteld zal worden hoeveel zijn
raadgevingen waard zijn.
Alles is gebaseerd op het principe
van dienst en wederdienst, wat ui
teraard indruist tegen de huisregels.
Doug regelt lege kamers voor een
paar uur wanneer een vriend een
fotomodel versiert, hij paait mensen
met kaartjes voor toneel, ritselt ta
fels in restaurants die altijd vol zijn
en belooft zelfs een potentiële in
vesteerder dat hij diens i
zal chaperonneren. Laat dat nou
net het meisje zijn waar hij al lang
verliefd op is. De toon van The Con
cierge is daarmee gezet.
Veel vaart, veel druk gedoe in de
grote stad en een liefdeskwestie die
niet samen lijkt te gaan met de an
dere levensidealen. Ondanks de
voorspelbare uitkomst is The Con
cierge een veel sympathiekere film
dan vergelijkbare 'romantic come
dy's' van de late jaren tachtig. Het
ideaaltype van de macho is name
lijk ingeruild tegen een veel vrien
delijker soort schobbejak. Wat niet
wegneemt dat maatschappijkritiek
of andere diepgang nog altijd ver te
zoeken is. Hedendaagse tieners
moeten zich helaas nog steeds
identificeren met buitengewoon
fletse idolen. Daar veranderen het
lachje van Michael J. Fox en de be
nen van Gabrielle Anwar niets aan.
Thrillerschrijver Henk Elsinck zit een beetje vast
BAARN ARNO RUITENBEEK
Elsinck is niet dood, hij is
springlevend. De voormalige
cabaretier Henk Elsink, sinds
dik vier jaar auteur van goed
ontvangen thrillers (met de c in
zijn naam), heeft echter een
probleempje. Writer's block is
de fraaie term daarvoor. De
man (59 jaar) die nooit van dik
doenerij hield, omschrijft het
zelf zo: „Ik zit een beetje vast."
Dit jaar deed-ie niet mee in de
race om de Gouden Strop, de
prijs voor de beste Neder
landstalige misdaadroman. Zijn
nieuwste produkt, de vijfde, zal
naar hij hoopt in 1995 het licht
Dat klopt niet. Want zijn vijf
de thriller is in de prullenbak
verdwenen. Negen maanden
had-ie er aan gewerkt, vorig
jaar. Een kloeke roman, 278 pa
gina's. Hoefde alleen nog te
worden gedrukt. Komt vriend
en tv-presentator Koos Postema
langs op Mallorca, al lang de
thuisbasis van Elsin(c)k. „Koos
zei: 'Je moet Vaderland van Ro
bert Harris lezen. Goed joh'."
Een vloek: „Hetzelfde thema,
hetzelfde idee. Ik kon mijn boek
wel weggooien."
Harris' interessante boek
handelt over Duitsland van
1964 en Hitier leeft nog. De
Duitsers hebben de oorlog ge
wonnen, het Rijk strekt zich uit
over heel Europa. Elsinck
schreef over een Nederlandse
stad waarin Enschede, zijn
geboorteplaats, te herkennen
zou zijn geweest anno 1993.
Op de eerste bladzijde is er een
défilé ter ere van Hitiers verjaar
dag. Dan ontrolt zich eenzelfde
soort drama als bij Harris.
„Toeval. Domme pech. Geen
van beiden wisten we van el
kaar waar we mee bezig waren.
Koos had de Engelse versie, het
boek moest nog in Nederland
uitkomen. Maar daar heb ik na
tuurlijk niets aan."
De ongedwongenheid moet
terug. Maar hoe baas Wim Ha-
zeu van zijn uitgeverij De Fon
tein ook op hem inpraat, echt
lukken doet 't niet. Toch zou El
sinck gesterkt moeten zijn door
Amerikanen. Het hoeft niet be
ter te zijn, als het maar anders
Grisham, spion als Le Carré,
heb niet het politieverleden van
danks een goed lopend verhaal, schouwburgdirecteur in Apel-
Nummertje vier, het vorig jaar doorn. Ze zien die oude cabare-
verschenen Dood van een me-
gastar, kon wederom de toets
der kritiek doorstaan. Zij het de
auteur veel te snel de clou weg-
gaf.
Dat geeft hij zelf grif toe: „In
de tweede druk hebben we
daaraan gesleuteld. Kijk, ik vind
het heel aardig als de lezer hal
tier aankomen bij de CRI, de
BVD. Research moet, maar als
ik zoveel informatie moet ver
garen dat het een levenstaak
wordt, haak ik af."
Voor alles zal de nieuwe thril
ler weer een boek zijn over de
crimineel, diens drijfveren,
diens ziel en zaligheid. „Ik wil
verwege denkt: zo is 't, zo zit het bereiken dat er mededogen c
de
die
de
buut Tenerife! (1990) zijn ge
wijd. Moorc{ per fax (1991) en
Biecht van een huurmoordenaar
(1992) werden welwillend ont
vangen door de critici.
Clou
Deze drie zijn in het Engels
vertaald, de Amerikaanse pers
schreef veel en soms lovend
over Murder by fax. „Ach die
elkaar, die en die heeft het
gedaan. Vervolgens zaai je weer
enorme twijfels, om aan het
einde het effect te sorteren van:
zie je wel, ik had gelijk. Of juist
niet. Dat is bij 'Dood.
de verf gekomen."
De vijfde en die komt er,
ook al duurt het eventjes zal
net als de vorige boeken een in
ternationaal (getint) onderwerp
hebben, eventueel met een Ne
derlander in een bij- of hoofd
rol.
Hardop denkend streept hij
de (on-)mogelijkheden af: „Lie
ver geen politie meer. Serie
moordenaars? Is zo vaak ge
daan. Maffia? Zelfde laken een
staat met de eenling die buiten
de maatschappij is komen te
staan en daar niet helemaal zelf
schuld aan is. De diepte in,
meer over de mens achter de
niet uit misdadiger vertellen."
Blijft het zeuren, dan is uitge
ver Hazeu misschien te overtui
gen om de 'leuke policier' op de
markt te brengen die Elsinck
onlangs in acht dagen schreef.
„Elke dag 25 pagina's. Begon
nen als een geintje. Hazeu twij
felt of het juist is voor één keer
tje iets totaal anders te brengen.
Hoewel, ik zou er een serie van
kunnen, nee willen maken zelfs.
Ik ben een rastwijfelaar, maar ik
weet zeker: ik kan echt humo-
pak. En wat weet ik er van af? Ik ristische dialogen schrijven,
ben geen advocaat geweest als Twee agenten, die tijdens een
uren durende observatie, lekker
slap zitten te ouwehoeren in de
auto. Dat werk."
Henk Elsink: „Politie-agenten die
in de auto slap zitten te ouwehoe
rendat werk.foto gpd/emiel
van lint
