Leiden
Stationsplein ziet op
tegen zes maanden heien
Medicijn cyste-nieren nog ver weg
Aanpak bureau Halt
behoorlijk succesvol
Uit volle borst
Zelfverminking in asielzoekerscentrum
Lange wachtlijsten voor
cursussen Nederlands
DONDERDAG 16 JUNI 1994
Valkenburg
yi gr Minister Alders wijst
I 3 woningbouw op
vliegkamp Valkenburg af.
De Leidse wethouder Van
Rij is boos en gaat zeker
een 'mooi beroepschriftje
schrijven'.
Scholingsproject
yi -j In Alphen is het
I startsein gegeven
vooreen scholingsproject
voor asielzoekers.
Bewoners van Stationsplein en omgeving zien als een
berg op tegen de bouw van de tunnel voor autoverkeer,
die volgende week van start gaat. Zes maanden lang
slaan twee heistellingen er damwanden en palen voor de
ondertunneling van het Stationsplein. „Voor mensen die
in de nachtdienst werken en overdag moeten slapen
wordt dat een ramp", zeiden een paar bezoekers van de
informatie-avond, die gisteren werd gehouden in het
Stadsbouwhuis.
Over twee maanden begint bij
de Plesman-rotonde het slaan
van damwanden. En vanaf sep
tember worden in een tijdsbe
stek van een half jaar meer dan
duizend palen geslagen, met
een gezamenlijke lengte van
Jongeren uit deze regio, die via
bureau Halt een alternatieve
straf hebben gekregen voor een
misdrijf, vervallen minder vaak
in herhaling dan jongeren in de
rest van Nederland. Het percen
tage recidivisten ligt bij het
Halt-bureau Zuid-Holland-
Noord op 3,8 procent. In heel
Nederland werkt bij vier tot
acht procent van de jeugd een
straf niet afdoende: deze jonge
ren vervallen weer in de fout.
Het hoogst scoort de Krimpe-
nerwaard. Daar meldt zich 8,3
procent van de jeugd na een
jaar weer bij Halt. Halt (Het Al
ternatief) zorgt voor praktijk-
straffen voor jongeren die een
overtreding hebben begaan. Ze
zestien kilometer. Van zeven
uur 's morgens tot vier uur 's
middags staat het heiblok niet
stil. En een woordvoerder van
aannemer Strukton/Ballast Ne-
dam sloot niet uit, dat ook voor
zevenen en na vieren palen
worden geslagen.
Afkeurend gemompel steeg
moeten schoonmaken, oppas
sen of andere dienstverlenende
karweitjes doen om zo een ge
vangenisstraf of geldboete te
ontlopen.
Coördinator Heijdt van Halt
Zuid-Holland-Noord licht de
cijfers uit het jaarverslag toe.
„Het geringe aantal recidives
verklaren wij uit de gedegen
aanpak hier. Wij hebben indrin
gende gesprekken met de jeug
digen en controleren geregeld
of ze het hen opgedragen werk
op uit het publiek toen de aan
nemer de werkplanning bekend
maakte. „Is er vervangende
woonruimte voor mensen die
nachtdiensten draaien? Want je
kunt daar straks overdag niet
meer slapen", zei één van de
aanwezigen. „Daar wen je niet
aan, dat gaat door merg en
been", mopperde een ander.
De aannemer deed geen en
kele poging het probleem te
verdoezelen. Hij deed er zelfs
nog een schepje bovenop.
„Want het is niet alleen dat hei
en. Er zal maar de hele dag een
gravende kraan voor je deur
staan. Bouwen is per definitie
overlast." Voor de bouw van de
tunnel wordt tussen de stalen
damwanden 80.000 kubieke
goed doen. De kantjes eraf lo
pen is er niet bij".
Halt Zuid-Holland-Noord
(werkzaam voor de districten
Duin- en Bollenstreek, Rijn en
Braassem en Leiden/Voorscho
ten) heeft, zo blijkt uit het jaar
verslag 656 jongeren 'aan het
werk gezet'. In 1992 waren dit er
499. Halt wordt steeds bekender
en, zo vermeldt het jaarverslag,
stijgt in aanzien bij de politie.
Het overgrote deel van de
jeugdigen krijgt een alternatieve
meter grond weggegraven. In
het gat dat dan ontstaat wordt
vervolgens 23.000 kuub beton
gestort.
Gemeentelijk projectleider R.
van Nood voorspelde de omwo
nenden, dat er voor het pro
bleem van het lawaai geen op
lossing gevonden wordt. De ge
meente heeft wel geëist dat er
maatregelen worden genomen
tegen de geluidsoverlast, maar
„daardoor wordt het lawaai al
leen minder erg. Je blijft het ho
ren en je blijft het voelen." De
angst dat door de trillingen van
het heien de planten uit de ven
sterbank rollen en de schilderij
tjes van de muur kukelen kon
de aannemer wel wegnemen.
„Dat sluit ik uit."
straf opgelegd omdat ze gerot
zooid hebben met vuurwerk. In
de vijf politiedistricten zijn spe
ciale programma's om de over
last van vuurwerk de kop in te
drukken en dit heeft eind verle
den jaar 339 jeugdigen naar het
Halt-bureau gevoerd.
Het grote aantal vuurwerk
vandalen verklaart ook het hoge
percentage jongeren dat in dit
deel van Nederland bij een
Halt-bureau terecht komt. In
Zuid-Holland-Noord komen er
van elke 1000 jongeren (twaalf
tot achttien jaar), ruim 20 bij
een Halt-Bureau, landelijk is dit
bijna 14 op de 1000. „Veel vuur
werk en vooral ook meer jeugd
criminaliteit in de Randstad",
zegt Heijdt.
leiden 'Ochtendhumeur' heet het liedje dat ze gaat zingen. „Heb je daar dan last van", wil de presentator weten. „Ik niet, maar rrt'n broertje.
Die is 's ochtends zo chagrijnig." Maria Volkers (10) beweegt opgewekt over het podium. Soms stokt haar zang en hapt ze naar adem. De kin
deren in de zaal kennen het liedje en playbacken mee. Bij de laatste toon maakt Maria een professioneel buiginkje naar het publiek. De jury
vindt het mooi. Ze moet alleen wat vaker op tijd moet ademen.
In het Hooglandsche Huys bij de Hooglandse kerk vond gistermiddag dè eerste voorronde plaats van het VARA Kindersongfestival 1994.31
kinderen zongen dat het een lieve lust was voor een plaats in de finale. Volgende week is er nog een voorronde. De vijftien besten treffen elkaar
in de finale op 11 juli in de Hooglandse kerk. Jan Rietman is dan de presentator. Het zangfestijn is onderdeel van de Leidse Lakenfeesten.
Kim van de Giessen heeft haar gezicht groen gekleurd, net als drie vriendinnen. Ze doen het Kinderen voor Kinderen-liedje 'Groen'. „Mis
schien at ik te veel andijvie, sla of fruit. M'n vader roept dat ik altijd al 'n rare snijboon was." Als de vier rondjes om elkaar heen lopen, zit de mi
crofoonkabel in de weg. Ze springen er maar overheen. Kims moeder ligt in een deuk. „Gisteren in de kamer ging het echt anders", proest ze.
FOTO HENK BOUWMAN
'Protest' veroorzaakt tumult aan de Flevoweg
i De poging van een 32-jarige
j man om zijn polsen door te
snijden veroorzaakte naar nu
pas bekend is geworden maan-
dagavond groot tumult in en
j om het asielzoekerscentrum
j aan de Flevoweg. Do directie
j van het asielzoekerscentrum
zegt dat de man zichzelf met
een scheermes verwondde uit
protest tegen de overbevolking
in het centrum. De politie, die
j spreekt over een 'poging tot
zelfdoding', moest er aan te pas
komen om de agressieve man
tegen zichzelf in bescherming te
nemen. Een van de agenten
raakte daarbij licht gêwond aan
zijn hand.
De man is geboeid en ge
wond afgevoerd, na een korte
worsteling met agenten, die
probeerden hem te kalmeren.
Een woordvoerder van de poli
tie verklaart dat de man 'bijzon
der agressief reageerde toen
agenten te hulp werden geroe
pen. Het slachtoffer is voor be
handeling van diverse snijwon-
den overgebracht naar het zie-
Holtland organiseert superparty
leiden Alle leerlingen van het Holtland College kunnen vrijdag 1
juli uit hun dak gaan tijdens een feest in de Leidse Stadsgehoor
zaal. Tijdens het feest zal de partyband Brickhouse optreden.
Een ander hoogtepunt is het optreden van discjockey Marcello,
die gewoonlijk werkt in de Amsterdamse discotheken IT en
Roxy. Aan het eind van de avond is er een verrassingsact. Leer
lingen van het Holtland College kunnen op de administratie-af
deling voor een tientje kaarten kopen voor het feest. Hieraan is
een loterij verbonden.
Visser 't Hooft wint Griffioen-spelen
leiden Leerlingen uit de bovenbouw van scholengemeenschap
Visser 't Hooft uit Leiden zijn de winnaars van de vijfde editie
van de Griffioen-spelen. Deze spelen, die op 9 en 10 juni zijn ge
houden, worden jaarlijks georganiseerd door de Vrije Universi
teit van Amsterdam. 24 scholengemeenschappen uit heel Ne
derland deden hieraan mee. Naast sportonderdelen als volley
bal, badminton, tafeltennis en schaken tellen de culturele on
derdelen als cabaret, dans, populaire en klassieke muziek en
beeldende vorming even zwaar mee voor de eindklassering.
Fietser (78) geschept
leiden Een 78-jarige man uit Voorschotenis gisteren aangere
den door een auto, terwijl hij over de Geregracht fietste. Bij de
aanrijding liep hij een verwonding op aan zijn schouder. De au
tomobilist vergat opzij te kijken, toen hij vanuit de Oranjeboom
straat de Geregracht in wilde rijden. Daardoor schepte hij de
fietser,
Inbreker in de kraag gevat
leiden» Een 21 -jarige Leidenaar is vanmorgen in alle vroegte
aangehouden nadat hij had ingebroken in een restaurant op de
hoek van de Barbarasteeg en de Hogewoerd. Hij was binnenge
komen door een ruit te vernielen. Voorbijgangers hadden dit ge
zien en de politie gewaarschuwd. De politie trof de man binnen
aan. Hij had gokkasten opengebroken.
kenhuis.
M. Korbee, adjunct-directeur
van het asielzoekerscentrum, is
er van overtuigd dat de man er
niet op uit was zichzelf van het
leven te beroven. „De man
heeft in een dronken bui zijn
polsen bewerkt met een
scheeermes. Dat heeft hij uit
protest gedaan."
De man zou verontwaardigd
geweest zijn over de plostelinge
komst van nieuwe bewoners in
het toch al volle centrum. „We
hebberf vanwege die overbevol
king gezinnen met kinderen uit-
geplaatst. Maar na die uitplaat
sing was er voor vijftien nieuwe
mensen ruimte vrij. En daarvan
kwam er een aantal op de
slaapzaal van deze man."
De gemeente is naarstig op
zoek naar een dependance voor
het asielzoekerscentrum, maar
heeft daarvoor nog geen ge
schikt pand gevonden. In het
centrum zitten 220 vluchtelin
gen te wachten op overplaat
sing naar andere woonruimte.
meenten Oegstgeest, Leider
dorp, Alkemade en Voorschoten
kampen in meerdere of minde
re mate ook met wachtlijsten.
Alleen in Zoeterwoude, even
eens aangesloten bij het Ge
meenschappelijk Orgaan Vol
wasseneneducatie, lijken de
problemen mee te vallen. Een
groei in het aanbod van cursus
sen is wat het Gemeenschappe
lijk Orgaan Volwasseneneduca
tie Leidse Regio betreft niet vol
doende. „De instellingen laten
een grote inzet zien in het orga
niseren van extra cursussen en
bijvoorbeeld het ontwikkelen
van een cursistenvolgsysteem.
Maar de aard en de omvang'van
het aanbod vragen om een be
tere organisatie, afstemming en
kwaliteitsontwikkeling", aldus
het Gemeenschappelijk Orgaan
Volwasseneneducatie.
De organisatie stelt voor het
aanbod van NT2-onderwijs te
vergroten en bovendien de aan
meldingen via een centraal
punt te laten verlopen. Het mi
nisterie van onderwijs heeft in
middels in het kader van de ac
tie 'weg met de wachtlijsten'
een extra bedrag van 380.000
gulden toegezegd voor 1995.
De aanbieders van volwasse
nenonderwijs in de Leidse regio
zitten in hun maag met cursus
sen Nederlands als tweede taal
(NT2) voor allochtonen. De toe
stroom van cursisten is zo groot
dat er inmiddels lange wacht
lijsten zijn ontstaan. De hoofd
lijnennotitie 1995-1997 van het
Gemeenschappelijk Orgaan
Volwasseneneducatie Leidse
Regio rept er zelfs over dat - om
problemen op te lossen - sa
menwerking met de Duin- en
Bollenstreek noodzakelijk is.
„De vraag naar i
derlands als tweede taal zal al
leen maar toenemen", voor
spelt de notitie. De cijfers zijn
wat de opstellers betreft op dit
moment al overduidelijk. Bij de
basiseducatie bestond in maart
van dit jaar een wachtlijst van
78 man voor NT2-onderwijs, De
Internationale Schakelklas voor
Volwassenen telde 127 wach
tenden en het Boerhaave Colle
ge 45.
Niet alleen in Leiden is er
sprake van wachtlijsten, de ge-
herman joustra
De ontdekking van het gen dat
betrokken is bij het ontstaan
van cyste-nieren is weliswaar
van groot belang voor de be
handeling van deze erfelijke
aandoening, maar op korte ter
mijn is er zeker nog geen nieuw
geneesmiddel of medicijn te
verwachten. Dat zegt D. Peters,
een van de onderzoekers van de
Rijksuniversiteit Leiden, waar
de ontdekking werd gedaan.
„Op onderzoeksgebied is het
een mijlpaal. Het gen is geïden
tificeerd en we weten voor een
groot deel hoe het gen er uit
ziet. Maar we weten nog niet
hoe het gen werkt, we weten
nog niet welke functie het vet-
vult. Pas als we dat weten, krij
gen we een ,beter inzicht in het
ontstaan van cyste-nieren", al
dus Peters. Ze zegt in dat ver
band dat het nog absoluut on
duidelijk is wanneer er mogelijk
sprake zal zijn van een medi
cijn. „Ik verwacht alleen dat
veel meer onderzoekers zich nu
over deze materie zullen bui
gen, nu bekend is om welk gen
het gaat."
Peters benadrukt dat de weg
van een onderzoeker dikwijls
een lange is. Al sinds 1985 stond
vast dat het gewraakte gen te
vinden was in chromosoom 16.
Het gebied van het chromo
soom waar men het gen moest
zoeken bleek echter vele genen
te bevatten', waardoor er meer
tijd nodig was om het juiste -gen
te identificeren.
De ziekte leidt tot vorming
van vochtblazen in de nieren
die het functioneren van het or
gaan bemoeilijken. Het meren
deel van de patiënten met cys
te-nieren is uiteindelijk aange
wezen op dialyse of niertrans
plantatie.
De verregaande bevoegdheden
die vrijwilligers krijgen, baren
kinderwerkster Marja van Brug
gen zorgen. Het gevaar bestaat dat
'wijkburgemeesters' het roer overnemen en
niet meer opkomen voor alle wijkbewoners.
Het is niet ondenkbaar dat de 'wijkburge
meesters' hen onwelgevallige groepen niet
meer toelaten in het buurthuis. Jongeren
bijvoorbeeld. „De Marokkaanse jongeren
die hier 's middags house-muziek draaien
mogen er straks vast niet meer in. Veel
buurtbwoners vinden dat zij de sfeer hier
verzieken."
'Wijkburgemeesters', legt Van Bruggen uit,
zijn de. actiefste bewoners in de wijk. Het
type buurtbewoner dat overal en altijd zijn
mondje roert, het hoogste woord heeft,
maar niet representatief is voor de wijk.
„Als er buurtplatforms komen, schuiven zij
het eerst naar voren."
Bewoners mogen in de toekomst zelf bepa
len wat zij in hun wijk willen 'aanpakken'.
„Ik denk dat ze meer zullen opkomen voor
hun woonomgeving." Dat zal ten koste
gaan van het sociaal-cultureel werk, bij
voorbeeld voor kinderen. „Kinderen zijn
niet vertegenwoordigd in die buurtplat
forms. Dat baart mij zorgen."
Recreatieve en educatieve activiteiten lijken
uit het buurthuis te verdwijnen. De ge
meente wil af van professioneel begeleide
ontmoetingsochtenden, instuiven en cur
sussen. De weinige beroepskrachten die
blijven moeten goedkoper, zakelijker èn
'probleemgericht' werken.
Projectaanvraag
„In de toekomst kun je, naast een vaste ex
ploitant, alleen aanspraak maken op be
taald personeel als er problemen zijn. Je
moet eerst een projectaanvraag indienen
bij de gemeente. Dat betekent waarschijn
lijk dat de cursussen voor kinderen uit Mor-
De hoogtijdagen van het club-
en buurthuiswerk zijn voorbij.
Forse bezuinigingen en een
ingrijpende reorganisatie van
het welzijnswerk treffen de
buurthuizen, die volgens
sceptici verworden tot
wijkcentra voor eerste hulp bij
sociale problemen. De een
vindt dat het allemaal best
minder kan, want het huidige
buurthuis is in feite een
'gesubsidieerd café. De ander
vreest dat een versobering
van het sociaal-cultureel werk
leidt tot een verslechterd
leefklimaat in de wijk.
Vandaag het derde artikel
overeen van die buurthuizen:
Morschwijck aan de
Topaaslaan, dat wekelijks
wordt bezocht door 650
buurtbewoners. Dinsdag
verschijnt het vierde deel.
schwijck zal verdwijnen. Want ik zou niet
weten onder wat voor 'project' dat moet
vallen. Of zoiets doorgaat hangt dus af van
de inzet van vrijwilligers. Zij moeten alle re
creatieve activiteiten overnemen van de be
roepskrachten, maar zij willen daarvoor
niet altijd de verantwoordelijkheid dragen."
Jeugd-, buurt- en andere -werkers worden
volgend jaar aan de buurthuizen onttrok
ken. Zij worden voortaan vanuit één cen
traal punt, op projectbasis, verdeeld over de
verschillende wijkcentra. „Omdat je pro
jectmatig werkt ben je niet meer verbonden
aan één buurthuis, dus je kunt geen contac-
Marja van Bruggen: „Ik denk dat bewoners in
de toekomst meer opkomen voor hun woon
omgeving." FOTO HIELCO KUIPERS
ten met je doelgroep opbouwen. Wat ik hier
in vijf jaar tijd heb opgebouwd, raak ik kwijt
en dat doet zeer."
In buurthuis Morschwijck verdwijnen vol
gend jaar vier van de vijf beroepskrachten.
In uren betkent dat een teruggang van 120
naar 48. Eén enkele 'exploitant' blijft over,
als vervanging van de huidige coördinator.
Van Bruggen over dit toekomstbeeld: „Ik
denk dat er heel veel dingen verdwijnen,
maar daar komen ook weer andere dingen
voor in de plaats. Het publiek zal verschui-
Van bruggen hoopt dat het buurthuis zijn
'sociale functie' kan behouden. „Dat vrij
blijvende dat een buurthuis nu heeft is heel
prettig. Je kunt gaan en komen wanneer je
wilt."
Krentenbol
„Vroeger leerden kansarme meisjes in het
Volkshuis een vak en kregen ze een kren
tenbol toe. Nu gaat het er in de buurthuizen
toch anders aan toe. Kinderen die materieel
niets te kort komen gaan toch naar het
buurthuis. Misschien hebben ze thuis wel
alles, maar voelen ze zich toch alleen. Of
hebben ze het thuis niet leuk. Je maakt re
gelmatig mee dat kinderen met zware pro
blemen teVnaken hebben."
„Ik vind het op zich goed dat wij aan meet
bare resultaten moeten gaan werken. Dat
hoort bij deze tijd. Er is misschien een tijd
geweest dat het niet opkon, dat iedereen
maar wat deed. Maar er is ook nogal wat
'beeldvorming'. Men denkt nog steeds dat
welzijnswerkers veel koffie drinken, geiten
wollen sokken dragen en clubjes draaien.
Maar wij zijn al lang geen softe sector meer,
we zijn al bijna een bedrijf."
BUURTWERK
