Ziekenvervoerder Hoek: 'Zo, dat was een mooi ritje'
'Ik staken, mooi niet!'
Marktkoopman zonder zorgen
Het Gesprek van de Dag
r a
SieMatic
SieMatic Keukencenter Leiderdorp
12
AMBULANCE
WOENSDAG 15 JUNI 1994
VERVOLG VOORPAGINA
„Dan gaan we lekker een lucht
je happen", zegt ziekenvervoer
der Hoek tegen de patiënte die
hij komt ophalen voor een be
straling. Ze ligt op een bed dat
elektrisch gekanteld kan wor
den en trekt veel bekijks tijdens
de rit door de gangen van het
AZL. „Mevrouw gaat iedere dag
naar de kermis. Gratis", zegt hij.
Vanuit de kussens komt een
j vrolijke lach, ziet Hoek tevreden
tijdens een van zijn laatste
werkdagen.
Hoe serieus hij is, blijkt op de
plaats van bestemming. De ver
pleegsters krijgen op het hart
gedrukt om de vrouw vandaag
Reacties en suggesties voor
"Gesprek van de Dag"
Telefoon 071-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Leiden
Bruikbare tips worden
beloond met een cadeaubon
van 25 gulden.
,i
geen minuut te laten wachten
en hij herinnert zich nog precies
dat de lift gisteren wat schokte:
„En daar schrok u van, hè."
Bij een andere patiënte grijpt hij
in. Als hij merkt dat ze voor een
behandeling moet zitten, zegt
hij: „Maar ze is daar veel te mis
selijk voor." En daar gaat ze
weer de auto in. Voor het in
stappen even een hand op de
schouder. En bij het uitstappen
een vriendelijk: „Zo, dat was
een mooi ritje."
Fijn en lief
De journalist krijgt de raad om
er geen 'drama' van te maken in
de krant: „De artsen die haar
behandelden wisten niet dat ze
voor de behandeling moest zit
ten." Een ding staat voor hem
namelijk als een paal boven wa
ter: hij werkt in een heel goed
ziekenhuis. En Hoek kan het
weten, want hij komt op iedere
afdeling. „Laatst zei een patiënt
nog, hoe ongelofelijk hij het
vindt dat in zo'n groot zieken
huis alles zo goed, fijn en lief
functioneert."
Toch maakt de chauffeur zich
ook zorgen. Dat afgestudeerde
leerling-verpleegsters geen baan
kunnen krijgen, bijvoorbeeld.
Of dat mensen overlijden om
dat er geen geld is voor een be
handeling.
Voor piekeren gunt hij zich ech
ter geen tijd. Hij zwaait liever
vriendelijk naar al die mensen
die hij kent. Of maakt praatjes.
In de gang. Maar ook voor het
zebrapad, waar hij galant stopt
voor een jonge verpleegster met
een oude patiënte: „,Ga, jij
maar eerst", lacht hij dan. En
langzaam dat-ie rijdt over de
bochtige asfaltwegen: „Als je zit,
is een beetje snelheid niet zo
erg. Maar als je ligt, weet je niet
watje overkomt", legt hij uit.
Dat de mensen zich hem herin
neren, merkt hij regelmatig.
Laatst nog in een vakantie
dorpje tegen de Duitse grens
aan. In de plaatselijke kerk
kwam daar de vader op hem af
van een meisje dat jaren daar
voor doodziek was. „Nu was ze
aan de beterende hand. En dat
zijn fijne dingen."
Waardering
De Rijnsburger leeft namelijk
sterk mee met patiënten en hun
thuisfront. Steevast vraagt hij
hoe het thuis gaat: „En dan zie
je dat ze dat waarderen." Over
ziektes praten de patiënten niet
graag, maar Hoek weet precies
hoe laat het is als de dokter
vraagt voorzichtig te rijden. Of
als hij ziet op welke afdeling ze
liggen en welke behandeling ze
krijgen. Dag in dag uit, soms.
„Er zijn nogal wat mensen die
hier langdurig liggen. En dan
krijg je een speciale vriend
schapsband met ze. Je gaat dan
meeleven, bent blij als zo ie
mand vooruit gaat."
Om de contacten met collega's
en patiënten niet te verliezen,
blijft Hoek ook na zijn vervroeg
de uittreding het kerstkoor diri
geren. Dus, met kerst gaat hij
weer zingend de zalen en gan
gen af en geeft hij een groot
concert: „Het hoeft heus niet zo
perfect te zijn. Het is meer dat
je meeleeft met de mensen die
noodgedwongen in het zieken
huis moeten liggen met de
Toevallig
Eigenlijk is Hoek toevallig bij
het AZL terecht gekomen. Ei
genlijk was hij groenteboer.
Eerst in Amsterdam, later in de
Sassenheimse Hoofdstraat. Hij
was nooit klaar en aarzelde niet
lang toen het Academisch Zie
Vertrekkend ziekenvervoerder K. Hoek: „Je gaat meeleven met patiënten, bent bli
foto hielco k
kenhuis in '71 een ambulance
chauffeur vroeg.
Drieëntwintig mooie jaren volg
den. Jaren waarin hij meegroei
de met het dorp dat het AZL.
Waar ze voetbalden kwam de
nieuwbouw. En hun uitrukpost,
een gebouw met tuin aan de
Rijnsburgerweg, werd een kan
toortje van de universiteit. Te
genwoordig huizen de vrije jon- zijn gangen. De ambulances
gens van weleer in een kamer staan even verderop. Nog een
jaartje. Dan is het lopen gebla-
PAULVAN DER KOOU
Over meelopers en
standwerkers. Van
zwemmers en stille
kramers. Al eeuwen lang
is de markt niet meer weg
te denken uit het
straatbeeld. En naar
verwachting zal dat zo
blijven ook. Sterker nog,
in diversiteit neemt het
marktwezen alleen maar
toe. Op het Gesprek van
de Dag elke woensdag een
portret van de ambulante
handel in Leiden en
omgeving. Wat doen de
kooplui, waar komen ze
vandaan en waar gaat het
met de handel naar toe.
Ook de neveneffecten
komen aan bod. In
aflevering 12 komt J.
Raadsgelders aan het
woord. De Leidenaar,
medewerker van de
vakgroep Bestuurskunde
van de Rijksuniversiteit
Leiden, staat niet zelf op
de markt. Toch is hij er
nauw bij betrokken. Hij
doet sinds een tijdje
onderzoek naar de
'ontwikkeling van de
belangenbehartiging
binnen het marktwezen'.
Oftewel: wie komt er op
voor de belangen van de
marktkoopman?
Voor de buitenwacht lijkt het
maar een ongeorganiseerde
wereld, de markt. Iedereen
schreeuwt door elkaar en er is
een moordende concurrentie.
De kooplui hebben maar één
motto en dat is 'Ieder voor zich,
God voor ons allen.' „Dat dacht
ik een paar jaar geleden ook",
zegt bestuurskundige J.
Raadsgelders. „Nou, zo is het
dus niet. Het hele wereldje staat
bol van de regelgeving. En de
helft van de kooplieden is
aangesloten bij de CVAH. Sinds
1970 neemt dat percentage
duidelijk toe, terwijl dat bij
bijvoorbeeld ambtenaren is
gedaald tot 31. procent.
Even voor alle duidelijkheid,
CAVH staat voor Centrale
Vereniging voor de Ambulante
Handel, een club mensen die
opkomt voor de belangen van
de markthandel. De
Nederlandse Vereniging van
Ambulante Kooplieden is ook
Er is een enorme groei in het aantal dag- en weekmarkten. Dat vereist een strakke organisatie. foto hielco kuipers
zo'n club. De Leidenaar kreeg
echter enige tijd geleden het
verzoek van de CVAH, een
onderzoek uit te voeren naar de
ontwikkeling van de
belangenbehartiging van de
marktkooplieden. Omdat de
vereniging in 1996 75 jaar
bestaat en een jubileumboek
wil uitbrengen. Een kolfje naar
de hand van Raadsgelders die
tot dan al tal van onderzoeken
had uitgevoerd naar de
bestuurlijke geschiedenis van
gemeenten, waterschappen en
het Rijk. „En daarin past ook de
ontwikkeling van
belangengroepen. Onderzoek
naar de ontwikkeling van
vakbonden en beroepsgroepen.
Op dat gebied zijn al zoveel
onderzoeken uitgevoerd. Maar
nog nooit naar de geschiedenis
van belangenbehartiging in de
ambulante handel. Van de
CVAH bijvoorbeeld.
Die belangenbehartiging van de
CVAH, waar komt die in de
praktijk op neer? „Die kan heel
specifiek, heel individueel
gericht zijn. Als een koopman
bijvoorbeeld geen toestemming
krijgt om ergens te staan en het
vermoeden bestaat dat die
vergunning op oneigenlijke
gronden is geweigerd, dan
bekijkt de CVAH de
mogelijkheden om alsnog een
vergunning los te krijgen. Of het
kan gaan om rechtskundig
advies. Stel dat een koopman
op marktdag met zijn auto bij
het inparkeren schade
veroorzaakt. Dat is dan typisch
iets voor de CVAH om uit te
zoeken."
Dat wil niet zeggen dat de
CVAH louter de belangen van
individuen behartigt. „Nee, zij
bemiddelt bijvoorbeeld ook in
geval van verplaatsing van een
markt. Of bij het instellen van
een nieuw marktterrein." En
dat laatste is aan de orde van de
dag de laatste jaren. „Het aantal
warenmarkten is flink
toegenomen. De bevolking,
vooral van de kleinere steden, is
enorm gegroeid. En een beetje
gemeente wil een markt
hebben. In 1973 waren er 372
gemeenten met een dag- of
weekmarkt. In 1993 waren dat
er 517, ongeveer 75 procent van
alle gemeenten. En in 1973
bedroeg het totale aantal dag
en weekmarkten 587, terwijl dat
in 1993 al 909 was. Die enorme
groei verklaart ook de toename
in de organisatiegraad van de
marktkooplui."
Een noodzaak. „De meeste
kooplui werken in een bepaalde
regio. De Centrale Vereniging
let op regionale spreiding. Al die
gegevens worden keurig
bijgehouden. Men weet wie
waar staat op een bepaalde dag.
Daarmee kunnen ze het
hoofdbedrijfsschap van een
gemeente adviseren.
Bijvoorbeeld welke dag het best
is voor een markt. In die zin dat
er zó veel mogelijk
verschillende produkten
kunnen worden verkocht."
„Ach, het marktwezen was aan
-het eind van de achttiende
eeuw al georganiseerd. Dat was
gemeentebelang. Gemeenten
hieven accijnzen op alle
artikelen die werden
verhandeld. De gemeenten
hadden dus een economisch
belang bij een goede regulering
van het marktwezen. Maar in
1865 werd de accijnswet
afgeschaft en ging het nog
slechts om handhaving van de
openbare orde en de veiligheid.
Toen bestonden er weinig
regelingen. Het was
bijvoorbeeld onduidelijk wie er
recht had op een standplaats.
Dat kon natuurlijk niet.
Plaatselijke martktbonden
ontstonden in een poging de
zaken toch goed te organiseren.
In Amsterdam in 1898,
Rotterdam in 1901, Den Haag in
1908."
„Dat was ook de geest van de
~tijd. Iedereen organiseerde zich.
Politieke partijen ontstonden,
vakbonden,
beroepsorganisaties. Hoe dan
ook, de plaatselijke
marktbonden gingen in 1921
samen in een federatie. En
sinds 1942 heet die de Centrale
Vereniging. Een van de eerste
resultaten was dat ze gedaan
kregen dat de spoortarieven na
de Tweede Wereldoorlog
omlaag gingen. Kooplieden
reisden toen voornamelijk met
de trein, hadden nog geen
auto."
„En iets van de laatste tijd: er is
een modelmarktverordening
gekomen dank zij uitvoerig
overleg tusen de CVAH en
marktbeheerders: De meeste
gemeenten gebruiken die
modelverordening nu. Er
bestonden tot voor kort nog
allerlei verschillende. Zo waren
er verschillen in de manier
waarop een standplaats kon
worden verkregen. In de
modelverordening gebeurt dat
op grond van anciënniteit. Wie
bovenaan de lijst staat, komt
het eerst in aanmerking. Zo
vermijd je dat kooplieden op
grond van een
voorkeursbehandeling een
plaats krijgen toegewezen. Ik
weet het, het verhaal van de
belangenbehartiging in het
marktwezen is een positief
verhaal. Maar ik heb geen ander
verhaal te vertellen.
HERMAN JOUSTRA»
Trouw als een hond aan de Hondekop. Dat is de
Nederlander. De Nederlandse Spoorwegen kun-
i flikken wat ze willen flikken: de treinreiziger
slikt het allemaal voor zoete koek. De conduc
teurs leggen de kniptang neer. Maar zodra de
'nen weer rijden betuigt Nederland zijn dank
door weer massaal plaats te nemen in de Honde
koppen, Railhoppers en Koplopers. Staken best,
ar alleen als zij van de spoorwegen het doen.
"Ik staken als de trein wel rijdt? Mooi niet. Ik ben
allang blij dat ik dan niet meer met die bus hoef.
Bovendien pakje daarmee heus niet de mensen
die vandaag staken. De conducteurs lachen dan
1 hun vuistje. Nee, het beste reizigersprotest is
als we allemaal zonder te betalen de trein in
gaan." Leidenaar M. Goedkoop, die elke dag van
Wassenaar naar Zoetermeer reist, ziet een reizi
gersstaking absoluut niet zitten. De vergelijking
met de succesvolle boycot van Outspan-sinaas-
appelen enkele jaren geleden, gaat volgens hem
niet op. „Je kunt zonder sinaasappelen, maar niet
zonder vervoer. Mijn baas wil dat ik kom werken,
dus je moet wel."
Ook De Koster, onderweg van Zoetermeer naar
Hoofddorp op het Leidse station gestrand, zal de
trein niet links laten liggen. „Het kost me vandaag
anderhalf uur langer om op mijn werk te komen.
Geen pretje, dus als die trein rijdt dan ga ik mee."
Hij is het sowieso niet eens met de staking van
het NS-personeel. „Ze moeten de hoofdkantoren
de NS maar barricaderen zodat de directeu-
er niet meer in of uit kunnen. Het zijn immers
die hoge lui die knopen moeten doorhakken".
Ook een groepje Engelsen kijkt verbaasd op als
gevraagd wordt zelf te staken om de spoorwegen
hak te zetten. "What? Your railway-system is
nearly perfect." In zijn geboorteland zijn, zo ver
een van hen - zo'n typical Englishman - de
nen veel voller, nóg minder stipt en net zo
duur." De man kan zijn lol op. Vandaag staken de
Britse spoorwegen en hij valt dus van de ene in de
andere staking. „Doesn't matter. There's always a
bus."
De bus mag dan rijden, maar het is geen pretje
erin te zitten. N. van der Perk zit op de treeplank
ingeklemd tussen veel te veel mensen die alle
maal met diezelfde bus naar Amsterdam willen
en probeert zijn krant te lezen. „Zelf staken? Daar
heb ik eigenlijk nooit aan gedacht. Misschien wel
een idee. Maar dan alleen als er massaal wordt
gestaakt. Want het is natuurlijk wel heel onhan
dig." Hij heeft, zo erkent hij, niet direct een origi
neel idee voor een publiekvriendelijke actie van
het NS-personeel. „Gratis reizen bedenkt ieder
een. Dat ze actie willen, kan ik me wel voorstel
len. Zoveel man eruit is niet niets."
Dat een individuele treinreiziger niet direct de
barricade opgaat en de trein boycot is nog te be
grijpen: de kop boven het maaiveld uitsteken
heeft risico's en het is nog lastig bovendien. Maar
ook de reizigersorganisatie Rover is geen voor
stander van een treinboycot. Secretaris F.
Mensonides van Rover: „Je kunt toch onmogelijk
van mensen die volledig afhankelijk zijn van het
openbaar vervoer, vragen of ze dat openbaar ver
voer links willen laten liggen. Bovendien is sta
king van bijna een miljoen mensen, want zo veel
gaan er met de trein, absoluut niet te organise
ren." De secretaris denkt dat staken in het eigen
vlees snijden is. „Dan missen de spoorwegen
weer inkomsten en ga ze nóg minder rijden op
onrendabele lijnen of gaan de prijzen nog verder
omhoog." Mensonides erkent wel over een ko
persstaking te hebben gefilosofeerd: „Toen men
sen werd gevraagd geen sinaasappelen te kopen,
was dat ook een groot succes. Maar ja, toen kon
je nog overstappen op andere zuidvruchten en de
trein is de trein".
Bij ons krijgt u
het beste I.D.
van uw keuken.
Nog geen idee van uw nieuwe
keuken? Wij ook niet. Daarom gaan
we eerst goed naar u luisteren
Pas dan komen we met ons LD.: het
Individueel Design. Een tekening van
een SieMatic keuken die speciaal
voor u is ontworpen. Rekening hou
dend met al uw persoonlijke omstan
digheden, wensen en kookgewoon-
ten. SieMatic biedt u keus uit 42
keukenseries'in 18 prijsgroepen, dus
ook voor .uw budget. Kom even langs.
Het SieMatic keukenideeënboek ligt
voor u klaar, 't Liefst een SieMatic.
Meubelplein 9, Leiderdorp, tel. 071-412615 (le etage Mijnders Meubelen)
Openingstijden: ma 13.00-17.30, dl. t/m vrij. 9.30-17.30, zat tot 17.00 uur, do. avond koopavond
Alle SieMatic keukens kunnen kookklaar geïnstalleerd worden.
IIIIIIIMHIMlIHIIIIIIM.,
