Den Os stapt op
'Haast maken met Betuwelijn en HSL'
'Het AIDS-serum zal uit de ruimte komen'
Randstad
Voorproefje Delfts Theater
Helft Haagse Steeds vaker
werklozen zuurstoffles
is kansloos op vakantie
Uit het boek
'Anna over Anna'
WOENSDAG 15 JUN11994
Sylvius-affaire werkt door
leiden rudolf kleun
D. den Os van
ersiteit stapt op
Oud-s
de Leidse un
als directeur
taire bv. Hij legt die functie zo
spoedig mogelijk neer. Den Os
is daarmee de eerste bestuurder
van de Leidse universiteit die
consequenties trekt uit de gang
van zaken rond de bouwfraude
bij de uitbreiding van het Sylvi-
us-laboratorium van de univer
siteit.
Den Os was per 1 maart be
noemd als directeur van de
Universiteit Leiden Holding BV.
Dat bedrijf is door de universi
teit in het leven is geroepen
voor onder andere het beheer
van gebouwen. Secretaris Den
Os ging het afgelopen najaar
met de vut. In zijn hoedanig
heid als secretaris was hij nauw
betrokken bij de uitbreiding van
het Sylvius-laboratorium. Dat
bouwproject liep uit op een
fiasco. Niet alleen is het gebouw
nog altijd niet voltooid, er ver
dween vermoedelijk ook onge
veer vijf miljoen gulden van de
bouwsom. Dat leidde tot drie
aanhoudingen: de projectont
wikkelaar, zijn handlanger en
de voormalige directeur be
heerszaken van de universiteit.
Zij worden onder andere van
fraude en corruptie verdacht.
Oud-secretaris Den Os hield
ook na rijn vut bemoeienis met
de Sylvius-affaire. Hij. en voor
zitter C. Oomen kregen zware
kritiek van de universiteitsraad
op hun optreden in deze zaak.
Den Os is met vakantie en kan
dientengevolge niet om een
toelichting op rijn besluit wor
den gevraagd. Een woordvoer
der van de universiteit bevestigt
dat hij 'in het belang van de
universiteit' heeft besloten op te
stappen. Universiteitsraadslid
A. de Jong, tevens voorzitter van
de commissie die de bouwaffai-
re onderzocht, noemt de stap
van Den Os logisch. ..Hij had al
laten blijken dat hij zich op zijn
positie zou beraden als de con
clusies van ons onderzoek zou
den worden overgenomen door
de universiteitsraad. Dat heeft
kennelijk tot deze conclusie ge
leid." De Jong zegt waardering
te hebben voor het feit dat Den
Os, in tegenstelling tot Oomen,
wel bestuurlijke consequenties
wil trekken uit de Sylvius-affai-
Vuilniswagen en bus staan
twee uur tegenover elkaar
Tot grote verbaring en vermaak van de Rijper bevolking hebben
gistermiddag twee uur lang een bus van de NZH en een vuilniswa
gen tegenover elkaar gestaan in het Noordhollandse De Rijp. De
twee weigerden voor elkaar te wijken. De vuilniswagen was bezig
en de NZH-bus dacht er nog even langs te kunnen schieten. Het
geen niet lukte. Vervolgens vertikten de chauffeurs van beide wa
gens het om voor elkaar een stapje terug te doen. Uiteindelijk be
sloot de chauffeur van de vuilniswagen eieren voor rijn geld te kie
zen en ging achteruit. De paar inzittenden van de bus hadden in
middels hun weg al te voet vervolgd.
t
delft» Een groepje kinderen loopt door de gangen van het luchtkasteel The Eggopolis in Delft. Het opblaasbare eierpaleis is een symbolisch
voorproefje van het in aanbouw zijnde Nieuwe Delftse Theater en staat tot en met 26 juni naast het bouwterrein. foto anp
Van de werklozen in Den Haag
komt 53 procent nooit meer in
aanmerking voor een volledige,
betaalde baan. Dat blijkt uit een
onderzoek van de Dienst Socia
le Zaken en Werkgelegenheids
projecten. De 'kanslozen' kun
nen niet voldoen aan de eisen
die de arbeidsmarkt stelt. Ze
hebben bij voorbeeld te weinig
opleiding, zijn te oud of onvol
doende ervaren of ze kampen
met medische, psychische of
sociale problemen.
De sociale dienst noemt het
onaanvaardbaar dat deze men
sen het contact met de samen
leving verliezen. Om dat te
voorkomen moet de overheid
hun zoveel mogelijk op de een
of andere manier activeren.
Bijna de helft van de blijvend
werklozen is prima geschikt
voor een plaats in de banenpool
of in de sociale werkvoorzie
ning. De sociale dienst pleit
voor uitbreiding van de banen
pool in Den Haag. Bovendien
zou het Rijk deeltijdwerk in de
banenpool moeten toestaan.
Tijdige aanleg van de Betuwelijn en de
hoge-snelheidslijn (HSL) is cruciaal voor
de verdere ontwikkeling van vervoerre-
gio's als Rijnmond en Schiphol. Boven
dien moet er meer ruimte komen voor
economische activiteiten als Nederland
serieus de internationale
wil aangaan. Een probleem is echter dat
het buitenland meer prioriteit geeft aan
economische ruimteclaims (bedrijfsloka-
ties). Dit blijkt uit de studie Ruimte
claims in Noordwest-Europa in opdracht
van het ministerie van economische za
ken.
Voor het onderzoek is een vergelijken
de analyse gemaakt, toegespitst op
grootstedelijke regio's als lie de France
(Parijs), Zuidoost-Engeland (Londen), de
Rijn-Ruhrregio.Antwerpen-Brussel-Gent
en de Randstad. Gebrek aan ruimte zorgt
juist in deze regio's voor problemen. Er
treedt een toenemende spanning op tus
sen ruimteclaims voor woningbouw, in
frastructuur, bedrijfsontwikkeling en
groenvoorziening.
Volgens het rapport is in ons land
sprake van een sterke 'planningstraditie'
voor wonen, infrastructuur en groene
ruimte, maar schieten we in vergelijking
met andere Europese landen tekort als
het gaat om economische ontwikkeling.
Ook het tempo van besluitvorming ligt
in Nederland lager.
noordwijk monica wesselinc
Alarmcentrale Eurocross uit
Noordwijk heeft de eerste vijf
maanden van dit jaar al vijf keer
zo veel vakantiegangers in het
buitenland van zuurstof voor
zien. Zo'n 35 vakantiegangers
hebben zuurstofflessen nage
stuurd gekregen en konden
daardoor gewoon op vakantie.
Verleden jaar deden nog slechts
zeven mensen een beroep op
deze service van Eurocross. Ad
junct-directeur A. Rust ver
wacht dat dit jaar bijna 100
mensen dank zij een nazending
van zuurstof, op vakantie kun-
nen gaan.
Eurocross heeft binnen en
buiten in Europa een uitgebreid
netwerk van zuurstofleveran
ciers opgezet. Zodra iemand die
af en toe zuurstof nodig heeft
zoals een astma-patiënt of een
persoon met taaislijmziekte
op vakantie gaat, kan diens ver
zekeringsmaatschappij Euro- I
cross verzoeken ter plekke de
zuurstofvoorziening te verzor
gen. Rust: „We kunnen op
steeds meer plekken aan die
vraag voldoen. In bekende va
kantielanden als Frankrijk,
Spanje en Portugal is het bijna
nooit een probleem en we heb
ben zelfs een vakantieganger
die naar de binnenlanden van
Turkije wilde, van zuurstoffles
sen kunnen voorzien."
De adjunct-directeur maakt
duidelijk dat de service is be
doeld voor mensen die tevoren
weten dat ze af en toe zuurstof
nodig hebben. Die service ver
leende Eurocross verleden jaar
ook al, maar sinds een astma
patiënt in een blad voor astma
patiënten zijn dank hiervoor be
tuigde, loopt het storm.
Pa i d e i a o
DE GEZONDHEID
Vanuit de regio Haarlem opereert Paideia: een
religieuze beweging met diverse commerciële
activiteiten. De 56-jarige Anna Clowting is het
verblijft momenteel, met twee volgelingen
bergen te Nepal. Trouwe volgelingen
beschouwen Anna als het Goddelijke in het
dagelijkse leven. Centraal in hun leven staan
gezonde voeding, zuiver water, hygiëne,
meditatie, gebed en waarachtige lierae Een
belangrijke zakelijke activiteit van Paideia is de
eigen natuurvoedingswinkel in Overveen. Het
totale aantal aanhangers van de beweging is
moeilijk te schatten. Elf leden leven in een
woongemeenschap te Haarlem, eenzelfde aantal
tot voor kort in de Franse Pyreneeën.
Zij die Paideia de rug toekeerden (de uitstappers)
noemen de organisatie een 'dogmatisch
familiebedrijf' (vier stichtingen, twee BV's).
Discipelen van Anna zouden lijdzaam en
planmatig geïndoctrineerd worden. Ex-leden
signaleren machtsmisbruik en spreken overeen
ondoorzichtig financieel beleid.
Is Paideia (Grieks voor opvoeding) een
vreedzame religieuze organisatie voor
persoonlijke groei, of een sekte waarin geld en
autoritair gedrag de boventoon voeren?
Een inventarisatie.
Het visitekaartje van wat Paideia
op het gebied van voeding en
schoon water uitdraagt, ziet er
fraai en duur van opzet uit. De natuurvoe
dingswinkel aan de Bloemendaalseweg in
Overveen kan de toets der kritiek ruim
schoots doorstaan. Mooie locatie, rustiek
pand, moderne pui in opvallend groen ge
schilderd, goede verlichting en overzichte
lijk interieur. De trefwoorden rijn assorti
ment, schoon en presentatie. Directeur Jan
Willem van der Wal, zoon van Anna: ,,En
helderheid. Helder zijn met de boodschap.
Iedereen, die hier werkt en komt, weet waar
we voor staan. Dat brengen we over en ma
ken we zichtbaar."
De entourage staat in schril contrast met de
eenvoudige uitvoering van het kleine vege
tarisch restaurant in de bergen in Nepal
waar Anna en haar man Indra Steenbrink
tijdelijk verblijven. Het kleine restaurant
project staat onder hun toezicht. Ze hebben
het met een bescheiden inves
tering mogelijk gemaakt. Doel:
„Een meerwaarde toevoegen
aan de eetcultuur van de toeris
ten in Nepal." Daarbij vinden
Anna en Indra Steenbrink uiter
lijk vertoon van minder belang,
mede gelet op de beperkte mid
delen en mogelijkheden. Het
gaat tenslotte om het uitdragen
van een levenswijze. Met ge
zondheid en 'schone' voeding
als belangrijke exponenten van
de filosofie. Altijd en overal.
Gezondheid als handelsmerk van beweging
ED BLAAUW
'Gespiegeld'
De winkel in Overveen is opge
zet om die cultuur in beeld te
brengen. De zaak trekt nu ruim
duizend klanten per week,
waardoor de enderneming
sinds dit jaar met winst draait.
Anna heeft haar zoon Jan Wil
lem van het belang van natuur-
voeding bewust gemaakt en
hem daarmee deze richting op
geduwd. „Gespiegeld", noemt
hij het;. Want aanvankelijk
kauwde hij liever op een bief
stukje en ging-ie bij voorkeur
met zijn vrienden uitbundig
stappen en drinken. Voorbije
tijden.
Anna, in haar meditatieruimte
te Nepal: „Als je gezond in het
leven wilt staan en optimaal ge
bruik wenst te maken van je
4 geest, dan zeg ik wat je kunt
m doen. Niet roken, geen alcohol.
Anders eten, geen koffie en sui-
wW ker, geen bespoten voedsel en
kleurstoffen. En daarbij sporten.
Het is een keiharde discipline.
Ik, en vele anderen met mij,
hebben dat ontgiftingsproces
ervaren en doorleefd. Dan zie je
pas wat er in en met je lichaam
BfctN gebeurt."
Er hoort in haar optiek echter
meer bij. „Schone kleding, veel
- heel veel - koud douchen, geen syntheti
sche kleren. Uitkijken voor wol. Dat houdt
te veel slechte energie vast. Het is de com
binatie."
Slechte voeding vormt, zegt Anna, de groot
ste bron van alle kwaad. „Kijk naar wat de
mens eet en je weet hoe het met de wereld
en de mens gesteld is", heeft ze in haar
boek 'Anna over Anna' laten optekenen.
Daarin staat ook geschreven: „Zijn heilige
stukje vlees bijvoorbeeld, levert veel milieu
problemen en ziektes op. Het zorgt voor
Jan Willem van der Wal, directeur van de natuurvoedingswinkel van Paideia in Overveen, voor het apparaat, waarmee water wordt gezuiverd, „le
dereen, die hier werkt en komt, weet waar we voor staan. Dat brengen we over en maken we zichtbaar."
foto united photos de boer babette stapel
mensonterende toestanden in zijn omgang
met zijn lotgenoten: de dieren. De mens
moet terug naar het begin. Terug naar de
basis van fruit, noten, granen en groenten.
Je kunt met z'n allen weigeren dit Judas-
voedsel te nemen. Maar dat vereist een
kwantumsprong in het bewustzijn." Ze
haalt in dit verband de katholieke kerk aan
als voorbeeld. „De interpretatie van het
Laatste Avondmaal heeft geleid tot het ou
weltje of de Heilige Communie. Daardoor
heeft de mens met een gerust hart kunnen
volharden in al die bizarre eetgewoonten,
die hem van God afhouden.
Van de overheid en de producenten ver
wacht Anna op dat punt niets. Na zeer be
hulpzaam te zijn geweest (onder meer met
familiekapitaal) bij de start van de natuur
voedingswinkel in Overveen, moet nu ook
Albert Heijn/Ahold het ontgelden.
„Waardeloos. Kleurstof. Het is gif, spuwt ze
haar gal.
Terughoudend
Het drinkwater van de provinciale waterlei
dingbedrijven deugt naar haar mening
evenmin. Slecht water in Nederland, op -
vindt mevrouw de meester - één uitzonde
ring na: het water dat Paideia zelf in een
zaak in Haarlem via speciale installaties
zuivert (en commercieel maakt...). Patrick
Moulsdale, voorzitter van de stichting
Paideia International: „Als wij met iets
nieuws komen, zeggen de waterleidingbe
drijven: ons water is goed. er is niks mis
mee. Wij vinden dat geen basis om op te
Wij zijn niet gerust. Het is tijd
van actie. De tijd waarin alles radicaal om
gaat. Daar doen we dus iets mee door zelf
water te zuiveren en dat de mensen aan te
bieden."
Om natuurprodukten voor een zo breed
mogelijk publiek toegankelijk te maken,
worden scholen benaderd om voorlichting
te geven over voeding. De reacties daarop
zijn doorgaans - zo blijkt uit navraag bij di
verse onderwijsinstellingen in Haarlem - te
rughoudend. Slechts af en toe een positieve
reactie. De meeste kritiek komt neer op be
grippen als: dogmatisch, sekte-achtige taal,
ideologie als verkooptruc!
De directe concurrenten in de naaste om
geving van Paideia - ongeveer zeven na
tuurvoedingswinkels - ldjken sceptisch naar
de manier waarop Anna's beweging zich
profileert. Rob Aloserij van het reformhuis
Hagal, in het centrum van Haarlem, is daar
duidelijk over. „Voor ons is de winkel een
vorm van bestaan, voor hun een geloof. Wij
verkopen er geen ideologie bij.
Twee maanden geleden kwam het bij Hagal
tot een verbale confrontatie met een aan
hangster van Paideia. Zij meende - en vol
gens Aloserij ten onrechte - dat Hagal mee
deed aan een lastercampagne over Paideia.
„Geen sprake van." De boosheid van
Paideia ging om fotokopietjes van negatieve
publicaties, die bij Hagal op de toonbank
ter inzage zouden hebben gelegen. Aloserij:
„Ze dwong ons een brief te lezen waarin
haar bezwaren tegen ons waren samenge
vat. Daarbij maakte ze duidelijk dat als onze
houding niet zou veranderen, er een klan
tenstaking tegen ons zou worden georgani
seerd. Ook kregen we nog bezoek van de di
rectie van Paideia. Ze kwamen 'in vrede en
rust' zeiden ze. Maar onze haren gingen
overeind staan door de manier waarop ze
ons benaderden. We voelden ons emotio
neel bedreigd."
Wantrouwen
De uitgesproken ideeën van Paideia reiken
op het gebied van gezondheid nog veel ver
der dan zoals die door Anna en volgelingen
reeds zijn benadrukt. De medische wereld
bijvoorbeeld, wordt met wantrouwen beke
ken. „Ze weten veel, maar er wordt ook veel
achtergehouden. Bewust. Om het volk niet
bang te maken", scherpt Anna haar tong.
In haar boek 'Anna over Anna' ventileert ze
onomwonden haar mening over de wijze
waarop ernstig zieke patiënten soms in le
ven worden gehouden. „Ik begrijp niet dat
mensen moeten discussiëren over de vraag
of iemand die zwaar ziek is naar Het Licht,
De Vreugde en De Liefde mag gaan. Of dat
we hem moeten vastsnoeren aan buizen en
slangen, gevuld met water, suikers en zou
ten. Dat heeft niets met leven te maken. In
de wetenschap dat in het Fliernamaals een
vol en waarachtig leven is."
Over AIDS verkondigt Anna al jaren dat het
virus in alle lichaamsvochten aanwezig is.
Daarom een ingrijpende maatregel: wie tot
Paideia wil toetreden moet een AIDS-test
ondergaan. En wie sero-positief blijkt wordt
niet toegelaten. Dat is tot heden één keer
voorgekomen.
Als het gaat om Anna's kennis over AIDS,
neemt Indra Steenbrink de kritische wind
voor zijn vrouw uit de zeilen. „Waar ze het
vandaan haalt, wordt medisch niet bewe
zen geacht, en dus niet serieus genomen.
Deskundigen lachen er om." Zijn schampe
re ondertoon is duidelijk: de academici ko
men er nog wel achter...
In februari 1989 werd êen brief gestuurd
naar de toenmalige minister van WVC, Eel-
co Brinkman. Niet zomaar een brief: een
pakketje van - inclusief bijlagen - een kantje
of dertig. Daarinuitte Paideia grote be
zorgdheid over het terughoudende over
heidsbeleid inzake AIDS-bestrijding. Een
reactie bleef uit. „Wacht maar af...", neemt
Anna zelf het heft weer in handen. „Het
AIDS-virus zit niet alleen in bloed en in
sperma, maar ook in speeksel, in zweet en
in traanvocht. Het zal op den duur weten
schappelijk worden bewezen. Het klinkt be
lachelijk, maar straks kun je misschien nie
mand meer een hand geven. De sneeuwbal
rolt. De ziekenhuizen zitten voller dan men
denkt, maar statistieken geven niet aan
hoeveel AIDS-patiënten er zijn. Om het volk
niet angstig te maken. Zo lang mensen zelfs
tegen een test zijn ben je al bezig de hele
handel af te sluiten. Het wordt gewoon
weggestopt onder het mom dat niemand
het recht heeft om in zijn privé-situatie te
duiken. Een serum? Nee, dat vinden ze echt
niet. Al die artsen willen zichzelf zonodig
bewijzen. Dan komen er weer Mies Bouw-
man-achtige programma's om geld voor
onderzoek binnen te krijgen. En uiteindelijk
zal blijken dat hét serum uit de ruimte
komt. Geloof me."
Wat volgt is een lange reeks van onderwer
pen die in het verlengde liggen van AIDS:
seksualiteit. Overal dreunt de vastberaden
heid door. Anna: „Seks is voor de een 'n
must, voor de ander niet. De daad is het
niet voor mij. Wat ik heerlijk vind (wijst op
Steenbrink), is zijn warmte te voelen. Tegen
zijn blote lijf te liggen. Dat geeft me een ge
voel van samenzijn en liefde."
Haar betoog over gezondheid eindigt bij
homofilie. Nee, in principe heeft ze er niets
tegen. Ze kent - vanuit vriendschappen -
homo-jongens. Soms met prima relaties.
Maar er is ook veel 'vuilnisbakken-werk' bij,
vindt ze. „Hoe dan ook", zegt ze samenvat
tend, „Min en min werkt niet. Net als plus
en plus. Zo simpel is het."
Morgen: De therapie.
'Wat er gaat gebeuren weet Ik
niet', zei ik de eerste keer. 'Maar
laten we stil zijn en onze
aandacht richten.We deden de
ogen dicht en pakten eikaars
hand om verbinding te maken. In
de gebundelde stilte die volgde,
ontkoppelde mijn geest van mi/n
lichaam. Langzaam liet ik dat
achter en reisde een deel van mijn
bewustzijn door sferen van tijd en
ruimte. Goddeh/ke openbaringen
ontvouwden zich. Het wonder, de
n deze ervaringen zijn nauwelijks te
pracht en het Ri/k v
beschrijven.