UIT
Ik kan creativiteit met zakelijkheid combineren'
Rtv show
7
'Wij spelen nu muziek voor bij de open haard'
'Dit is een kans uit duizenden'
MAANDAG 13 JUNI 1994
Zeephellingenkoning René Stokxns gaat vreemd in Spanje
HILVERSUM «JAN V
M eephellingenkoning
M werd René Stokvis
ooit genoemd. Hij
kreeg die weinig flatteuze bij
naam zo'n twintig jaar geleden,
toen hij bij de TROS furore
maakte met het water- en zeep-
spektakel Te land, ter zee en in
de lucht. Kritische TV-kijkers en
dito recensenten vonden het
programma maar niks en dach
ten dat de producent niets an
ders kon dan het maken van het
betere smijt-, spat- en plons-
werk. Maar de zeephellingenko
ning van weleer heeft al lang
bewezen veel meer te kunnen
dan het produceren van klits,
klats, klandere-amusement. En
daaraan ontleent Stokvis zijn
genoegdoening.
Zet de televisie aan, wacht op
de aftiteling en het bewijs wordt
bijna dagelijks geleverd. Of je
nu afstemt op één van de twee
commerciële stations of op Ne
derland 1, 2 of 3, de naam René
Stokvis Produkties lijkt vrijwel
ingebrand in de beeldbuis. Pro
gramma's als Chirurgenwerk
(VOO), Het (Kinderziekenhuis
(EO), Ik weet het beter (EO), Op
jacht naar de vos (VOO), Ons
goed recht (AVRO), Ingang Oost
(TROS), Meeste stemmen gelden
(KRO), Vragenvuur (RTL 5) en
tal van andere (reality)-produk
ties zijn van zijn hand. Kortom,
Stokvis maakt nu ook diverse
programma's die alle recht heb
ben op het stempel 'serieuze
signatuur'. Samen met ID-TV
staan wij nu op de tweede
plaats achter EndemoL Dat is
een lekkere positie."
Nu 23 jaar geleden begon Re
né Stokvis bij de TROS met het
spektakel Te land.... Het zo
dikwijls bekritiseerde program
ma haalde een grote kijkdicht
heid. Nog steeds trouwens.
,,Het gevaar van dat program
ma is dat er niets bedreigender
is dan succes. Maar je moet
voortdurend aan kwaliteitsbe
waking doen. Elk jaar nieuwe
onderdelen verzinnen. Ik vind
dit programma absoluut een
formule van deze tijd. De deel-
-nemers aan het programma
worden steeds vindingrijker, de
techniek gaat een steeds grotere
rol spelen."
De filosofie van het program
ma in de optiek van Stokvis: ,,Je
hoeft geen ster te zijn. Je kunt
TV-ster worden met een paar
spijkers en wat planken. Lange
tijd hebben wij het imago ge
had: voor spektakel moet je bij
Stokvis zijn. Er is zo langzamer
hand een kwaliteitsimago ont
staan. Het doet me deugd dat
wij met informatieve, zeg
kwaliteitsprogramma's,
beter scoren dan bijvoorbeeld
Linda de Mol en Ron Brandste
den"
Slijtageslag
De Baarnse producent meent
dat er een slijtageslag aan de
gang is in de amusementswe
reld. ,,De gevestigde orde komt
onder druk te staan. Je moet
steeds extravaganter gaan doen.
Een goed amusementspro
gramma heeft niet alleen met
geld te maken, het moet vooral
creatief zijn. Kijk maar naar
Jambers en De Stoel. Goede pro
gramma's en een mengeling
van journalistiek en amuse
ment."
Stokvis begon zijn omroep-
carrière in de jaren zestig als
vertaler bij de NTS, later werd
hij TV'-regisseur. Vervolgens
maakte hij voor de TROS grote
amusementsprogramma's (on
der andere Zevensprong). Ook
werkte hij bij de platenmaat
schappijen Phonogram en Poly
gram. In 1978 begon Stokvis „in
één klein kamertje" z'n eigen
zaak. „Ik kwam er achter dat ik
creativiteit en zakelijkheid aar
dig kon combineren."
Nu werken er op het kantoor
in Baarn ongeveer vijftig men
sen in vaste dienst. Die zich in
binnen- en buitenland niet al
leen met programma's bezig
houden, maar ook met dienst
verlening naar bedrijven. Z'n
evenementenafdeling organi
seert feestjes voor allerlei soor
ten bedrijven en instanties
(KPN, politieke partijen, grote
autoconcerns etc). „Ik ga het in
Spanje ook proberen. In de
dienstverlening naar bedrijven
zitten leuke creatieve elemen-
René Stokvis: „Je kunt TV-ster worden met een paar spijkers en wat planken."
Niet alleen in Nederland gaat
het Stokvis op programmage-
bied voor de wind, de zeephel
lingenkoning doet het over 's
lands grenzen ook steeds beter.
„Onze prioriteit is nu program
ma-export."
Verleden maand tekende
Stokvis e
grootste Spaanse publieke zen
der TVE. Er worden 13 afleve
ringen van Te land, ter zee en in
de lucht (onderdelen Tobbedan-
sen, Hoog en droog, Freewhee
len, Fiets 'm d'r in en Heen en
weer) gemaakt. Eerste uitzen
ding is gepland in juli. Voor het
commerciële Spaanse station
Antenna 3 maakt René Stokvis
Produktions Chirurgenwerk
(„We halen een marktaandeel
van 50 procent"). Het operatie
materiaal - de bloederige beel
den dus - komt (nog) uit Neder
land. Spanjaarden laten zich
niet gaarne'open en bloot in
ziekenhuizen filmen. „In de
kranten werd enorm gediscussi
eerd over Chirurgenwerk. Veel
kranten vonden dat het pro
gramma absoluut niet kon, an
dere waren wat milder. Effect
van die hele discussie was wel
dat iedereen ging kijken en ook
bleef kijken."
Na 26 afleveringen stelde de
Spaanse producent Stokvis de
vraag wat hij eigenlijk nog meer
deed. Reden genoeg voor Stok
vis om wat Spanjaarden uit te
n hun een deel van
i filmmateriaal te laten zien.
Na drie kwartier hadden de vijf
Spanjaarden alles wel gezien en
toonden ze hun interesse voor
Maak dat de kat wijs en de quiz
Ik weet het beter. Eind verleden
maand heeft Stokvis een co-
produktie contract getekend
met een Spaanse producent. En
in de Spaanse hoofdstad Ma
drid verrijst zeer binnenkort een
kantoor van Stokvis. „Ik ben in
Spanje groter dan Endemol in
Portugal."
Stadion
Over groot gesproken: het pro
gramma Te land... kent al zo'n
zeven jaar een enorme popula
riteit in Noorwegen. Als het pro
gramma daar wordt opgeno
men, gebeurt dat in een stadion
onder het toeziend oog van
meer dan 25.000 mensen. Ook
in Japan hebben ze de smaak te
pakken van het tobbedansen en
onze oosterburen zullen over
niet al te lange tijd naar Te land
kunnen kijken. Volgens Stokvis
hebben de Duitsers overigens
ook al belangstelling getoond
voor zijn medische program-
René Stokvis mag dan zo
langzamerhand aan het hoofd
staan van een imperium, het
weerhoudt hem er niet van zich
te mengen in de-dagelijkse gang
van zaken. „Ik bemoei me er
FOTO CPD
heel dominant mee, voordat
een programma wordt uitge
zonden. Dat is nou eenmaal
mijn karakter. Nee, daar heb
ben m'n medewerkers geen
moeite mee. Creativiteit laat
zich moeilijk redigeren. Boven
dien, gelukkig kan ik goed tegen
kritiek."
De succesrijke producent
noemt zijn geslaagde carrière
geen jongensdroom. „Ik heb
ook niet het gevoel dat ik al
klaar ben. Ik zit niet ergens ach
teraan. Op de een of andere
manier overkomt het me ge-
Luchtmachtkapel in modem jasje
De Luchtmachtkapel repeteert. Dirigent Jos Pommer (tweede
hts) geeft de toon a
WOENSDRECHT GPD
Het boordje knelt enigszins. Maar het zal
wel wennen. Jos Pommer heeft het er
voor over om het dirigentschap van de
Koninklijke Luchtmachtkapel het uniform
te dragen. En een stoomopleiding tot ma
joor. Zodoende zijn het drukke dagen
voor hem. Hij was een paar maanden ge
leden nog maar net in dienst, toen onder
zijn leiding de eerste CD moest worden
gemaakt. „Als je interesse uitgaat naar
harmonie- en fanfareorkesten en als je
daarin de top wilt bereiken, moet je bij de
Nederlandse militaire orkesten zijn."
Wat die top betekent, is goed te horen
op de net verschenen CD Vibes. Laat alle
vergelijkingen met hoempapa, fanfare en
mars maar varen. In fraaie arrangemen
ten speelt de Luchtmachtkapel net zo ge
makkelijk Mac Arthur Park als It takes two
to tango of Children of Sanchez (de tune
van Langs de Lijn). Met als bonustrack
Bangkok n\X de musical Chess.
Vibes blijkt warempel de eerste CD die
de Kapel uitbrengt. Het laatste album da
teert van jaren en jaren terug en betrof
nog een langspeelplaat. Het werd tijd de
wereld te laten horen hoe de stand van
zaken bij de Luchtmachtkapel vandaag de
dag is. En het orkest wil ook meteen uit
het vakje 'marsmuziek' bij de platenzaak.
Want dat slaat nergens meer op, meent
zakelijk leider majoor Remko Sinck.
Beroepsmuzikanten
Misschien dat het militaire etiket ooit bij
het orkest heeft gepast, maar dat is lang
geleden. We spreken hier toch zeker van
de jaren vijftig, toen het orkest net was
opgericht. Om precies te zijn was dat op
("geen grap") 1 april 1951. Maar mede
dank zij voortvarende dirigenten zou de
Kapel snel evolueren. Er waren ook ande
re oorzaken, weet Henk Heins, de schei
dende dirigent, aan wie overigens de CD
Vibes is opgedragen.
„Al snel was het streven erop gericht
beroepsmuzikanten aan te nemen. Dat
waarborgde al een bepaalde kwaliteit.
Maar we moeten ook niet vergeten dat
Nederland, internationaal gezien, wat be
treft fanfaremuziek op een hoog niveau
staat. En we hebben de tijd mee gehad, in
die zin, dat na de Tweede Wereldoorlog
componisten speciaal voor harmonie en
fanfareorkesten zijn gaan schrijven."
Maar het orkest zelf verrichtte ook
baanbrekend werk, onder aanvoering van
de dirigenten, zoals majoor Van Diepen
beek (in de jaren zestig), Bep Warnas (in
de jaren zeventig, Lex van Diepen (in de
jaren tachtig) en Henk Heins (begin jaren
negentig).
Heins: „Van Diepenbeek heeft de wat
lossere stijl geïntroduceerd. Bep Warnas
bedacht voor onze concerten de formule
van: voor de pauze klassieke muziek, na
de pauze lichte muziek. Onder Lex van
Diepen is het orkest zelf arrangementen
gaan schrijven. En ik heb geprobeerd wat
vocale gedeelten in het programma in te
lassen en dat paste in mijn opvatting dat
het tijd was voor wat meer show bij onze
optredens. We geven zo'n tachtig, negen
tig concerten per jaar. Het is de moeite
waard die ook voor het oog aantrekkelijk
te maken, zeker gezien het repertoire
zoals we dat nu spelen."
Eigen inbreng
Het is de bedoeling dat Jos Pommer de
lijn van zijn voortgangers voortzet. Maar
ook van hem wordt een eigen inbreng
verwacht. Aan hem zal dat niet liggen. Hij
heeft er al uitgesproken gedachten over.
„Wat belangrijk is, is dat orkest een zeer
eigen, herkenbaar geluid krijgt. Dat heeft
het nu al natuurlijk, maar ik zou het nog
meer in de richting van de echt lichte mu
ziek willen zoeken. Zodat mensen ook
een plaat vap de Luchtmachtkapel opzet
ten als ze een rustig avondje thuis zijn, bij
de open haard en een glaasje wijn erbij.
Om dat te bereiken denk ik dat we onze
arrangementen nog verder moeten verfij
nen. Na mijn studie op het Utrechts con
servatorium, ik studeerde in 1980 af, heb
ik het geluk gehad les te krijgen van Ro
gier van Otterloo. Van hem heb ik zo on
gelooflijk veel geleerd."
„Onder meer dat een van de geheimen
yan arrangeren is: ieder instrument een
eigen stem, een eigen melodielijn te ge
ven. Dat werkt goed naar twee kanten; het
levert aantrekkelijke muziek op en de
mensen in het orkest hebben het idee, en
terecht, dat ze werkelijk een individuele
bijdrage leveren. Nog steeds hoor ik veel
te vaak dat alle instrumenten als het ware
over een kam worden geschoren. En ver
der ben ik er ook zeer voor om het vocale
aandeel uit te breiden, niet als regel, maar
bij speciale gelegenheden."
Henk Heins: „Maar ook wat dat betreft
is het zaak om de professionele kant uit te
gaan."
Vandaar het contact dat nu is gelegd
met de Amsterdamse vocal-groep Jeans:
vijf vrouwen, vijf mannen. Zij zullen mee
werken aan de nieuwe CD van de Lucht
machtkapel. Ze zullen er ook bij zijn als
de Kapel in de loop van dit en volgend
jaar een serie Bevrijdingsconcerten gaat
geven. De rode draad van dat programma
zal zijn: de (verboden) radio. De titel, ja
wel: On the air.
Carolijn Lilipaly, het Nederlandse gezicht van MTV
MONIQUE BRANDT
Muziekzender MTV
Europe, heeft een
nieuwe Neder
landse presentatrice. Behalve
Marijne van der Vlugt en Simo-
ne Engeln zal vanaf volgende
week de uit Middelburg afkom
stige Carolijn Lilipaly (24) gere
geld op het MTV-scherm te zien
zijn. De uit Middelburg afkonv
stige Carolijn, dochter van het
PvdA-kamerlid Lilipaly, zal'met
'oude rot' Steve Blame het
MTV-nieuws gaan lezen. Caro-
lijns voorgangster Lisa L'Anson
is voortaan te zien als presen
tatrice van de wekelijkse Hit List
UK.
Carolijn Lilipali verhuisde
met haar Australische vriend
vorige week halsoverkop naar
Londen, nadat ze kort daarvoor
te horen had gekregen dat ze
was aangenomen bij de mu
ziekzender. Bovendien vertrekt
ze eind volgende week waar
schijnlijk weer naar Senegal,
waar in het weekeinde van 18
en 19 juni een internationaal
popfestival plaatsheeft in het
kader van The week of the Afri
can Child.
„Het is een ontzettend chao
tische week geweest. Het huis is
nog niet klaar, bovendien leer ik
zoveel nieuwe mensen kennen,
en moet ik me nog helemaal in
werken. Het is een heel open
bedrijf, maar je moet hier alles
zelf doen, je wordt echt in het
diepe gegooid. Dat is niet erg, ik
zie het als een kans uit duizen
den, en ik ben dolblij met mijn
3 baan."
Carolijn Lilipaly: „Mijn pa vroeg: wat is dat, MTV?"
Open sollicitatie
Lilipaly stuurde onlangs een
open sollicitatie naar MTV, toen
ze na rondreizen door het Ca-
ribisch gebied, Afrika, Indonesië
en Australië weer een tijdje bij
haar ouders was ingetrokken.
Voor die tijd studeerde ze een
jaar rechten in Leiden, maar
vertrok daar weer omdat ze zich
niet thuis voelde tussen de
overwegend traditionele stu
denten. Ze ging eerst op reis,
toog na haar thuiskomst naar
Amsterdam waar ze een jaar in
geschreven stond bij de univer
siteit. „Meer dan ingeschreven
staan was het eigenlijk niet."
Het uitgaansleven trok haar
meer dan de collegebanken, en
na wat baantjes zwierf ze weer
een jaar over de aardbol. „Toen
ik eenmaal terug in Nederland
was verveelde ik me dood. Ik
wilde het liefst weer terug naar
de tropen, maar ik had geen
geld. Dus ik dacht eens na over
wat ik nu graag zou willen doen
in Europa. Werken bij MTV is
altjd een droom van me ge
weest. Ik hou ontzettend veel
van muziek en vanaf het mo
ment dat de zender in 1987 in
Nederland begon zat ik voor de
buis. Ik besloot dus, heel
brutaal, een open sollicitatie te
sturen, met het idee in mijn
achterhoofd dat ik toch wel
niets meer zou horen. Ik had
wel eens gehoord dat ze wel
vijfduizend sollicitaties per jaar
krijgen, dus ik had niet het idee
dat ik kans maakte."
Videoband
Anderhalve dag later al werd
Carolijn teruggebeld met het
verzoek om een videoband,
want er bleek een vacature te
zijn. En nadat ze die had opge
stuurd - opgenomen in de keu
ken met een laken als achter
grond- werd ze uitgenodigd
voor een screentest in Londen.
„Toen ik daar zat dacht ik: Je
zus, wat doe ik hier. Er waren
nog acht andere kandidaten uit
heel Europa: Finland, Frankrijk,
Polen. Ik was de enige die geen
ervaring had in journalistiek,
muziek of televisie. En er wordt
GESPROKEN
Youp van 't Hek in
VARA's TV Magazi-
„Ik ben in elk geval
een cabaretier met
een mening. We
hebben een tijd het meningloze
cabaret gehad. Het is goed dat
er in die ongelooflijke diarree
van onzin af en toe een ander
geluid is. Mijn zusje woont in
Zuid-Amerika en ik heb haar
laatst vergeefs proberen uit te
leggen wat 'All you need is love'
is. Dat de bel gaat en dan staat
daar die engerd. In het begin
riep-ie nog: 'hallo, ik ben Robert
ten Brink. Dat zegt-ie nu al niet
meer. 'Hai', zegt-ie nu. Zo van:
jij moet maar weten wie ik ben.
Ik stel me altijd nog voor. Elk
jaar denk je: het kan niet erger,
maar het wordt gewoon steeds
erger. Nu krijgen we weer dat
zielige Oranjegedoe, het be
drijfsleven speelt er op in en el
ke boerenlul gaat zo'n bolletje
3 schuiven."
Idem:
,,Ik heb wel eens tegen een zaal
gezegd: de voorstelling eindigt
niet zo leuk. En dan denkt u:
kan dat niet leuker dan? Ja,
maar ik ben hier niet om te
doen wat u wil, anders woonde
ik wel in Aalsmeer. Ik denk dat
een deel van mijn populariteit
te maken heeft met 'Aalsmeer'.
In Aalsmeer zit een ongelooflij
ke wansmaak met een giganti
sche kijkdichtheid. Maar er zijn
ook zo veel mensen die daar
met mij zo verschrikkelijk van
gruwen."
Idem:
„Je moet wel ontzetten naiëf
zijn als je denkt de wereld te
kunnen veranderen. Hoewel, ik
heb Buckler uit Nederland weg-
gekregen, ik heb de geruite
broeken weg kunnen krijgen, je
ziet opvallend minder Lada's.
Maar de werkelijk belangrijke
zaken in de wereld, nee, die illu
sie heb ik natuurlijk ook niet."
FOTO GPD
toch wel wat van je gevraagd. Je
moet zelf je scripts schrijven, je
research doen en interviews af
nemen. Maar ik kwam goed
over op het scherm, en dat was
de reden dat ik toch werd aan
genomen. Mijn ouders vonden
het geweldig. Pa vroeg wel: wat
is dat, MTV? Ik heb het meteen
ingetuned in zijn studeerkamer,
dus hij kan voortaan kijken."
Carolijns belangstelling gaat
naar eigen zeggen vooral uit
naar sociale onderwerpen. „Dat
is me natuurlijk met de paple
pel ingegoten. Vroeger als ik vrij
had van school ging ik vaak met
mijn vader mee naar Den Haag,
zo'n dagje juit met pa vond ik al
tijd even geweldig. Ik ben ook
vreselijk trots op hem dat hij
met zoveel voorkeurstemmmen
is herkozen. Ik ben heel sociaal
opgevoed. Thuis waren we bij
voorbeeld op allerlei manieren
bezig met zorg voor het milieu.
We hebben wel drie verschillen
de afvalbakken, een compost-
hoop, we gebruiken recycling
papier. Daarbij kom je als kind
uit twee culturen - de Neder
landse en de Indonesische - na
tuurlijk al vroeg in aanraking
met racisme, een item dat me
erg aan het hart gaat. MTV
maakt televisie voor zoveel jon
ge mensen, de invloed die je
dan als station hebt moet je
goed gebruiken, vind ik."
Youp van 't Hek
Ruud Hendriks, managing di
rector van NBC Super Channel
in Veronica Blad:
„Sommige beslissingen werden
bij RTL pas genomen na een
bourgondische maaltijd van
drie uur. Hier gebeurt dat na
een telefonische vergadering
van een kwartier. Ik spring ge
middeld één keer in de twee
weken op een tafel tussen mijn
85 medewerkers. Dan roep ik:
jongens, dit is wat we hebben
bereikt de afgelopen twee we
ken en dit is wat we de komen
de weken met z'n allen gaan
doen. Ik loop hier nog net zo
vaak in. een spijkerbroek rond
als ik in Nederland deed. Alleen
haal ik af en toe een streepjes
pak uit de kast als een belangrij
ke adverteerder het station
dreigt te bezoeken."
Paul Witteman in Studio:
„Het ideale televisieprogramma
bestaat al, dat maak ik natuur
lijk zelf: de Ronde van Witte
man. Daar beleef ik veel meer
plezier aan dan aan NOVA. Om
dat het dieper op de zaken in
gaat en een menselijke doelstel
ling heeft: dus niet alleen infor
meren, ook betrokkenheid op
roepen."
Buil Verwey, de inmiddels 84-
jarige grondlegger van Veroni
ca in het AD:
„Onlangs vertelde ik een paar
mensen nog dat ik misschien
wel een bekeuring zou krijgen,
omdat ik een snelheidsovertre
ding had begaan. Ik had harder
dan 50 gereden. Toen zeiden ze:
maar je hebt toch helemaal
geen auto meer?
Nee, maar ik rijd
hier wel op m'n ra-
cefiets. Ze noemen
me de snelste opa
van de dijk.
