Meerderheid Major slinkt
Buitenland
a
Blij naar huis
NAVO niet eens met
voorstellen Rusland
Aardbeving in zuidwesten Colombia
eist zeker duizend mensenlevens
'Nicht van Mandela' fopt hele wereld
Clinton moet rekenen op oorlog met Noord-Korea
VRIJDAG 10 JUNI 1994
5
Hulp voor de prins
Cambridge» Prins Philip van Groot-Brittannië, die deze week73
is geworden, krijgt hulp bij zijn aankomst bij een van de colleges
van de universiteit van Cambridge. Daar woonde de prins-ge
maal een uitreiking van eredoctoraten bij.
foto reuter bob collier
Zweden blijven verdeeld over EU
Zweden blijft verdeeld over de toetreding tot de
Europese Unie (EU). Een gisteren gepubliceerde opiniepeiling
geeft aan dat 40 procent beslist tegen het lidmaatschap zal
stemmen bij het referendum over toetreding dat in november in
Zweden wordt gehouden. Bijna een derde, 30,5 procent, zei voor
de EU te zullen stemmen en 27,9 procent weet nog niet of ze
voor dan wel tegen zullen stemmen.
Belgische bus verongelukt in Alpen
graz Bij een zwaar busongeluk in de Oostenrijkse Alpen zijn
gisteren zeker vijf doden en 23 gewonden gevallen. De Belgische
bus sloeg om na een botsing in stromende regen met een scha
rende aanhanger van een tankwagencombinatie.
Resten indianen gebruikt als vulgrond
In de Amerikaanse staat Illinois zijn de duizenden
jaren oude stoffelijke resten van indianen gebruikt als vulgrond
voor de aanleg van een nieuwe autosnelweg. Archeologisch on
derzoek had uitgewezen dat de begraafplaats niet de moeite
waard was om te bewaren. Evelyn Voelker van het Amerikaanse
indianencentrum, dat de belangen vertegenwoordigt van zo'n
41 stammen in de buurt van St. Louis, reageerde woedend:
„Voor hen zijn we gewoon afval. Studieobjecten."
Koreanen vragen om hondevlees
Seoul De meeste Zuidkoreanen willen legaal hondevlees kun
nen eten, zo blijkt uit een opiniepeiling door het Zuidkoreaanse
maandblad Voedsel en Hygiëne. Het eten van honden is sinds
1988 officieel verboden in Zuid-Korea, maar het vlees is toch al
gemeen verkrijgbaar op markten en staat op de menukaart van
specialiteiten-restaurants in donkere straatjes. Zuidkoreanen
vinden hondevlees een lekkernij ervgeloven dat het de lichame
lijke conditie van de mens verbetert.
Weense politie vuurt op tank
wenen De Weense politie heeft gisteren het vuur geopend op
een legertank. De tank rukte op door de straten van de buiten
wijk Simmering en was bezig grote schade aan te richten toen
de politie het gevaarte onder vuur nam. De tank kwam korte tijd
later tot stilstand onder een viaduct. De bestuurder bleek een
22-jarige beschonken soldaat, die bij een legerplaats twintig ki
lometer buiten de stad ruzie had gehad met zijn vriendin. De
soldaat had besloten naar huis te rijden in de tank. Hij heeft een
spoor van verwoeste bovenleidingen, verkeerslichten en een
twintigtal autowrakken nagelaten.
Huis van Afgevaardigden VS
wil embargo Bosnië opheffen
washington
correspondent
Na de Senaat heeft nu ook het
Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden tegen de zin van
president Clinton besloten dat
de Verenigde Staten het wape
nembargo tegen de Bosnische
moslims eenzijdig moeten op
heffen. Clinton stuurde gisteren
tevergeefs drie topadviseurs
naar het Huis om de afgevaar
digden op andere gedachten te
brengen. De resolutie werd met
244 tegen 178 stemmen aan
vaard.
ANWB REISBOEKENWINKEL, DE LEUKSTE OMWEG VOOR JE VAKANTIE.
ANl
Gibraltar eist
ook stemrecht
voor 'Europa'
GIBRALTAR Rtr
Boze Gibraltarezen hebben gis
teren gedemonstreerd voor de
residentie van de gouverneur
van de Britse kolonie in het zui
den van Spanje. Zij protesteer
den zo tegen hun uitsluiting van
de verkiezingen voor het Euro
pees Parlement die ook zondag
nog worden gehouden.
Het amper zes vierkante kilo
meter kleine Gibraltar werd in
1973 als deel van Groot-Brittan
nië lid van de toenmalige Eu
ropese Gemeenschap. Maar het
kreeg geen Brits kiesdistrict toe
bedeeld en kan daarom niet aan
de Europese verkiezingen deel
nemen. Als reden voor de uit
sluiting wijst de Britse regering
op het kleine aantal kiezers en
op ingewikkelde juridische pro
blemen.
Ook Britten en andere Unie-
Europeanen die in Gibraltar le
ven, zijn uitgesloten van de ver
kiezingen. Gibraltarezen die el
ders in de Unie leven, mogen
echter wel stemmen omdat ze
een paspoort van een lidstaat
hebben.
Het hoofd van de plaatselijke
regering, Joe Bossano, wil losse
re banden met Londen. Liefst
wil hij dat Gibraltar een onaf
hankelijke, dertiende lidstaat
van de Europese Unie wordt.
Gibraltar werd in 1713 een Brit
se kolonie.
Conservatieven kansloos in stembusstrijd
Minder Ieren
naar stembus
londen cees v
De Britse Conservatieve Partij is gisteren weggevaagd bij
tussentijdse verkiezingen in vijf kiesdistricten. In drie van
de districten eindigde de regeringspartij zélfs op de derde
plaats. De Conservatieve meerderheid in het Lagerhuis is
nu geslonken tot 16 zetels.
in Eastleigh, het Zuidengelse
kiesdistrict dat de Conservatie
ven in 1992 met een verpletter
ende meerderheid van bijna
18.000 stemmen hadden ge
wonnen. Niet alleen verloren de
Conservatieven de zetel aan de
Liberaal-Democraten, ze ein
digden ook nog achter Labour.
De zetel raakte vacant door
de dood van Stephen Milligan.
Hef parlementslid kwam in fe
bruari om het leven bij eeri au-
correspondent
De verkiezingen waren noodza
kelijk geworden door de dood
van vier Lagerhuisleden en het
vertrek van één. Ze vonden
plaats op de dag van de Europe
se verkiezingen, waarvan de uit
slag pas zondagavond bekend
wordt gemaakt.
De grootste domper voor de
Conservatieven was de uitslag
to-erotisch seksexperiment^ Hij
werd thuis dood aangetroffen
met jarretels om. kousen aan en
een plastic zak om zijn hoofd.
„De uitslag in Eastleigh toont
aan dat alleen wij de Conserva
tieven op eigen terrein kunnen
verslaan", zei de Liberaal-De
mocratische leider Paddy As-
hdown. Een aangeslagen voor
zitter van de Conservatieve Par
tij, Sir Norman Fowler, noemde
de uitslag 'zeer teleurstellend'.
De sociaal-democratische
overwinning in de vier andere
districten stond bij voorbaaat
vast, omdat Labour daar in 1992
al had gewonnen. Dat de Con
servatieven in twee van die dis
tricten op de derde plaats ein
digden, was echter e
voor de regeringspartij.
/\ls het stempatroon zich zou
herhalen in algemene verkiezin
gen, zou de Conservatieve Partij
bijna uit het Lagerhuis verdwij
nen. Volgens een berekening
van de BBC zou Labour dan 495
zetels winnen tegen de Conser
vatieven 69.
De uitslag vergroot de kans
op een paleisrevolutie tegen
premier John Major. Als de
Conservatieven ook blijken te
zijn weggevaagd bij de Europe
se verkiezingen, is de kans groot
dat dit najaar de strijd losbrandt
over het leiderschap van de par
tij (en dus het land).
Volgens de laatste opiniepei
lingen worden de vijftien Ier
se zetels in Straatsburg als
volgt verdeeld: de regerings
partij Fianna Fail 6 a 7 (was
6). coalitiepartner Labour 1 a
2 (was 1), de oppositionele
centrum-rechtse Fine Gael 3
a 4 (was 4). De overige zetels
gaan naar de kleinere oppo
sitiepartijen.
De opkomst bij de verkie
zing van het Europees Parle
ment zou deze keer onder de
50 procent blijven (was 68
procent in 1989). De eerste
uitslagen worden pas zon
dagavond verwacht.
Opkomst Groot-Brittannië laag 'Anti-Europa' wint in Denemarken
De Europese verkiezingen heb
ben ook in Groot-Brittannië
weinig kiezers op de been ge
bracht. De lage opkomst bij de
stembusstrijd, waarvan de offi
ciële uitslag net als in de meeste
EU-lidstaten zondagavond
wordt bekendgemaakt, belooft
weinig goeds voor premier John
Major.
Volgens de oppositiepartijen
bleven de traditionele
op de regerende Conservatieve
Partij in groten getale weg. Dit
zou slecht nieuws zijn voor pre
mier John Major, wiens partij
naar verwachting een groot ver
lies zal lijden waarvan de oppo
sitionele Labour-partij zou pro
fiteren.
De premier had zijn aanhang
juist opgeroepen te gaan stem
men om de dreiging van 'een
federaal geregeerd continent',
waarin Brussel de dienst uit
maakt, het hoofd te bieden.
De laatste Deense opiniepeilingen onder kiezers
die hun stein al hadden uitgebracht, gaven gister
avond aan dat de twee anti-Europese lijsten kop
lopers zijn met vijf van de zestien zetels en 26,1
procent van de stemmen. In een eerste reactie zei
premier Rasmussen dat de Europese verkiezin
gen 'door de kiezers zijn beschouwd als een
stemming vóór of tegen de Europese samenwer-
king'.
Rasmussens sociaal-democratische partij ver
liest volgens de prognoses één van haar vier ze
tels in Straatsburg. Volgens verschillende progno
ses gaan de overige acht zetels naar de rechtslibe-
rale partij van de voormalige minister van buiten
landse zaken Uffe Ellemann-Jensen (3 a 4), de
conservatieven van ex-premier Poul Schlüter (3),
de sociaal-liberalen (1) en de radicale liberalen (0
a 1). De opkomst zal volgens de nieuwste schat
tingen tóch die van 1989 (46,2 procent) overtref
fen.
Het tellen van de stemmen begint in Denemar
ken pas maandag 13 juni. De autoriteiten willen
op die manier bezuinigen op de inconveniëntie-
toeslag die voor werk op zondag aan de leden van
de stembureaus had moeten worden betaald.
termijn betrokken moeten wor
den bij de veiligheid van heel
Europa.
NAVO vindt die plannen
'geen begin' van de discussie
over hoe nauwere samenwer
king met Moskou in het vat ge
goten kan worden. De NAVO
vreest Russische veto's over toe
lating van nieuwe leden tot het
bondgenootschap of over mili
taire acties als in Bosnië. Ook
wil de NAVO niets weten van
een andere rol voor het bondge:
nootschap. De NAVo wil wel re
gelmatig met Rusland overleg
gen over veiligheidsvraagstuk
ken.
„Eenzijdig opheffen door de
VS van het embargo zal het vre
desproces tot een halt brengen
en de eensgezinde aanpak die
de geallieerden en Rusland
voorstaan vernietigen", waar
schuwde Clinton gistermorgen
nog in een brief aan de voorzit
ter van de defensiecommissie
van het Huis, de Democraat Lee
Hamilton.
Het Huis* en de Senaat moe
ten nu samen een wettekst op
stellen. Clinton kan daar vervol
gens een veto over uitspreken.
Dat zou voor hem de eerste
keer zijn.
Jericho Palestijnse ex-gevangenen vieren
een feestje in de bus bij hun aankomst in Jeri
cho. Israël en de Palestijnse Bevrijdingsorgani
satie PLO hebben vandaag een einde gemaakt
aan de controverse over de bewegingsvrijheid
voorde ongeveer tweehonderd Palestijnen die
een dag eerder uit drie gevangenissen waren
vrijgelaten. Na de belofte dat de Israëlische re
gering over de kwestie gaat praten met PLO-
functionarissen, lieten Palestijnse politiemen
sen de ex-gevangenen toe tot Jericho, de auto
nome enclave op de Westelijke Jordaanoever.
foto reuter jim hollander
CORRESPONDENT
Intensievere samenwerking tus
sen de NAVO en Rusland mag
er niet toe leiden dat Moskou
een officiële stem krijgt binnen
het westerse militaire bondge
nootschap. De NAVO weigert
ook over de hoofden van de an-,
dere Oosteuropese landen heen
samen met Rusland de stabili
teit van Europa te bepalen. De
16 ministers van buitenlandse
zaken van de Noordatlantische
alliantie hebben dat gisteren in
Istanbul uitgesproken.
De opstelling van de NAVO
vormt een afwijzing van voor
stellen die de Russische minis
ter Gratsjov (defensie) twee we
ken geleden lanceerde voor een
strak georganiseerde samen
werking tussen de voormalige
vijanden in het kader van het
'Partnerschap voor Vrede'.
Twintig landen hebben dat mi
litaire samenwerkingsprogram
ma met de NAVO .al onderte
kend, maar Moskou stelt voor
waarden aan zijn deelname.
Minister Gratsjov eiste vorige
maand erkenning van Ruslands
status als militaire grootmacht.
Daarbij speelt mee dat Moskou
het recht meent te hebben orde
op zaken te stellen in de nog
va"ak onrustige républieken van
de voormalige Sovjetunie. Bo
vendien zou de NA.VO moeten
worden hervormd en op langere
Rwanda moet
wachten op
VN-troepen
De ANWB Beisboekenwinkel
ANWB Landenbrochures, gratis voor leden
Frankrijk/België/Luxemburg
Duitsland
Verenigde Staten
Scandinavië
...en vele andere bestemmingen!
BOGOTA-LA PAZ Rtr-DPA-ANP
De aardbeving van dinsdag in
het zuidwesten van Colombia
heeft mogelijk aan meer dan
duizend mensen het leven ge
kost. Dat zei woordvoerder Juan
Manuel Uribe van de Colom
biaanse Nationale Ramppre
ventie. Woensdagavond waren
volgens officiële cijfers 253 do
den geborgen, terwijl naar
schatting zo'n 2.5""
dakloos zijn geworden, hoofd
zakelijk indianen van de stam
Paez.
Colombiaanse radiostations
meldden dat duizenden overle
venden op afgelegen berghellin
gen verblijven, bedreigd door
kou en water- en voedselgebrek.
Duizenden mensen renden in
de Boliviaanse hoofdstad La Paz
en de Noordchileense stad Arica
in paniek de straat op, toen
daar gisteren de aarde begon te
beven. Het KNMI in De Bilt
sprak van een 'gigantische be
ving' (7,8 op de schaal van Rich
ter), maar volgens Amerikaanse
seismologen bleef de schade
beperkt omdat de aardschokken
zich op 640 kilometer onder het
aardoppervlak voordeden. Vol
gens de laatste gegevens kwa
men twee bewoners van een
sloppenwijk in de Peruaanse
stad Arequipa om toen hun huis
instortte.
De ANWB Reisboekenwinkel
Van voettocht tot fietstocht
Van Raalte tot Rome
REISBOEKENWINKEL, 0E LEUKSTE OMWEG VOOR JE VAKANTIE
Het zal nog minstens drie we
ken duren voor de troepenver
sterkingen van de VN, waartoe
de Veiligheidsraad woensdag
nacht in New York heeft beslo
ten, in Rwanda aankomen
drie maanden na het begin van
de slachtingen. Journalisten die
het spoor volgen van de opruk
kende strijders van het Rwande
se Patriottisch Front (RPF) heb
ben meer gruwelijke taferelen
aangetroffen. Onder de 'nieuwe'
slachtoffers bevonden zich 63
burgers en 22 geestelijken, on
der wie drie bisschoppen. De
VN in Kigali meldden dat
maandag negen priesters en 63
burgers vennoord zijn in de
Nyamirambo-kerk in de hoofd
stad. De priesters hadden een
boodschap naar de VN gestuurd
waarin ze om bescherming
vroegen, maar een woordvoer
der van de VN zei dat ze niets
hadden kunnen doen.
Jimmy Carter brengt bezoek aan beide Korea 's, zonder boodschap Clinton
CORRESPQNDENT
De Zuidkoreaanse en Amerikaanse
strijdkrachten bereiden zich voor op
een 'totale oorlog' voor het geval
Noord-Korea vijandelijkheden uitlokt
na eventuele sancties tegen het land.
'De kans op oorlog is zeer reëel', wort
gezegd in de Noordkoreaanse hoofd
stad Pyongyang. De voormalige Ameri
kaanse president Jimmy Carter brengt
volgende week een privé-bezoek aan
Noord- en Zuid-Korea. Carter zegt
'geen enkel idee' te hebben over een
eventuele boodschap van de huidige
president Cinton. De voormalige presi
dent is de afgelopen jaren regelmatig
actief geweest als vredesbemiddelaar.
In de Amerikaanse media én in hoge
militaire kringen wordt de laatste dagen
steeds openlijker gespeculeerd op een
gewapend treffen tussen Noord-Korea
en de Verenigde Staten. De conservatie
ve columnist George Will schreef in de
Washington Post dat Clinton zich nu
eindelijk keihard moet opstellen tegen
dictator Kim II Sung, die ervan verdacht
wordt kernwapens te ontwikkelen. En
zelfs de doorgaans erg voorzichtige
senator en ervaren militair John Mc
Cain, raadde Clinon aan zich voor te be
reiden op oorlog.
Clinton probeert het vooralsnog via een
andere weg. Hij hoopt de VN-Veilig-
heidsraad tot economische sancties te
gen Noord-Korea over te halen. Maar
daar heeft hij de medewerking van Chi
na en Rusland voor nodig en die voelen
daar niets voor. Noord-Korea heeft bo
vendien aangekondigd sancties als een
'oorlogsverklaring' te beschouwen. Gis
teren dreigde het regime in Pyongyang
rijke buur Japan met aanvallen, in het
geval Tokyo akkoord zpu gaan met eco
nomische strafmaatregelen.
Tot voor kort werd al die dreigende taal
voor kennisgeving aangenomen. Maar
de laatste weken is vooral in militaire
kringen in de VS van een grote nervosi
teit sprake. Formeel wordt ontkend dat
het Pentagon zich al op oorlog aan het
voorbereiden is. maar binnenskamers
wordt al met het ergste rekening gehou
den. Clinton wil echter geen extra mate
rieel en troepen naar Zuid-Korea sturen
om Noord-Korea niet te provoceren.
Die voorzichtigheid kan hem volgens
militaire experts opbreken, als het echt
tot een oorlog komt.
Zo'n botsing zou in niets te vergelijken
zijn met de VN'-operaties in bijvoor
beeld Bosnië of Somalië. Zelfs de Golf
oorlog wordt door experts eenvoudig
genoemd bij wat de Amerikanen langs
de 38ste breedtegraad te wachten zou
staan. De Noordkoreanen zijn volgens
defensieminister William Perry veel be
ter bewapend en opgeleid dan de Iraak-
se soldaten. Maar vooral is er de kern
wapendreiging en de noodzaak voor de
VS om de nucleaire capaciteit van
Noord-Korea uit te schakelen, met alle
gevaren vandien.
Noord-Korea heeft langs de grens met
Zuid-Korea 1.2 miljoen soldaten samen
getrokken. met 3.700 tanks, 2.500 pant
serwagens. 10.000 kanonnen, 730 ge
vechtsvliegtuigen en bijna 19.000 lucht-
afweerraketten. De VS en Zuid-Korea
stellen daar maar 668.000 soldaten (van
wie 35.000 Amerikanen), 1.800 tanks,
3.550 pantserwagens, 4.500 kanonnen
en raketten, 1450 stuks luchtafweerge
schut en 445 vliegtuigen tegenover. Er is
dus in de verste verte geen sprake van
de enorme Amerikaanse aanwezigheid,
waar in de Golfoorlog sprake van was.
Het allergrootste gevaar is de ligging van
de Zuidkoreaanse hoofdstad Seoul op
nauwelijks 50 kilometer van de grens.
Voor de Noordkoreanen is het heel sim
pel een raketaanval op de stad met 10
miljoen inwoners uit te voeren, zonder
dat daar iets tegen te doen is.
Aan voorraden en wapens is geen ge
brek, omdat Noord-Korea zich al vele
jaren op oorlog heeft voorbereid. De
grensstreek staat vol betonnen bunkers
en ingegraven stellingen, die zeker
als Noord-Korea een aanval begint
moeilijk te treffen zullen zijn. Het is ook
een bergachtige omgeving en geen vlak,
goed te overzien woestijngebied zoals in
de Golfoorlog. Als Noord-Korea er in
slaagt de grens met het zuiden over te
steken, dan zal zich daar een bloedige
strijd met vele duizenden slachtoffers
afspelen.
Zij prijkte eind april ook pontifi
caal op de voorpagina van deze
krant. 'Net niet met tranen in
haar ogen gaf Nomaza Paintin
vanmorgen haar stem af zo
meldde het foto-bijschrift. Als
allereerste zwarte deed zij mee
aan de Zuidafrikaanse parle-
menstverkiezingen. Nomaza
was, zo werd gemeld, een nicht
van Nelson Mandela die al en
kele jaren in Nieuw-Zeeland
woonde. De Nieuwzeelandse
televisie onthulde deze week
dat het bericht op bedrog be
rustte.
De Nieuwzeelandse televisie
omschreef Nomaza als een
"aartsbedriegster" met een lange
geschiedenis van vervalsingen.
Ze heeft beweerd arts te zijn, di
plomaat en functionaris bij de
Wereldgezondheidsorganisatie,
maar niets van dat alles is waar.
Mevrouw Paintin was de eerste
die op 26 april in een speciaal
stemhokje in Wellington haar
stem uitbracht. Maar zij had he
lemaal niet moeten stemmen
omdat ze in Zimbabwe was ge
boren en niet in Qunu in de
Transkei, zoals zij beweerde. Ze
had zelfs nooit in Zuid-Afrika
gewoond.
De Zuidafrikaanse verkiezings-
kende de waarheid,
r stond haar na interventie
Nomaza Paintin zoals ze in de hele wereld in het nieuws belandde: als
eerste zwarte Zuidafrikaanse die haar stem uitbracht. Paintin blijkt nu
helemaal geen Zuidafrikaanse te zijn. foto reutei
van de Nieuwzeelandse premier
Jim Bolger toch toe om te stem
men omdat die gebeurtenis
goede publiciteit zou opleveren.
Toen Mandela werd ingezwo
ren, gaf Bolger hem een grote
foto van zijn 'nicht' in Welling
ton.
Paintin beweerde dat Mandela
haar oom was, maar haar moe
der in Zimbabwe vertelde 60
Minutes dal dat niet zo is.
Ze beweert zich als arts te heb
ben gekwalificeerd in Engeland,
maar de Britse medische autori
teiten konden alleen maar be
wijzen vinden dat z
ster was geweest. Nadat haar
beweringen in twijfel waren ge
trokken liep Paintin weg, terwijl
ze zei dat ze haar medische
graad en een brief van Mandela
zou tonen. Ze deed geen van
beide.
Paintin. die de kleuren van het
ANC droeg, bracht haar stem
uit terwijl premier Bolger toe
keek. Vanwege het tijdverschil
gingen de stemlokalen bij de
eerste vrije Zuidafrikaanse ver
kiezingen als eerste open in
Nieuw-Zeeland. De politie stelt
nu een onderzoek in.
