Te veel vervuiling
kleinere bedrijven
'Al die stichtingen en BV's, het is zó complex'
Randstad
Forse uitbreiding betaald
parkeren in Amsterdam
Hoogste gebouw
PA I D E I A
Uit het boek
'Anna over Anna'
VRIJDAG 10 JUNI 1994
Kritiek op inzet ME bij methadonbus
den haag De Haagse hoofdofficier van justitie heeft de Rijksre
cherche opdracht gegeven een onderzoek in te stellen naar het
optreden van de mobiele eenheid bij een methadonbus in Den
Haag. Er zijn klachten en aangiften binnengekomen over het
ME-optreden. Ongeveer 60 buurtbewoners protesteerden gister
morgen tegen de komst van een methadonbus aan het Trek-
vlietplein. Dat liep uit op een rel waarna de politie 25 ME'ers in
zette. Hierbij werd de wapenstok gebruikt. Inmiddels is besloten
dat de bus niet meer terugkomt.
Lijk matroos mag mee naar Rusland
umuiden» Het diepgevroren stoffelijk overschot van een 54-jarige
Russische matroos mag met het schip Labrador mee terug naar
Rusland. De politie is er achter gekomen dat de Russische auto
riteiten wisten van het overlijden van de man aan boord. De
douane vond maandag bij een routinecontrole het lijk diepge
vroren in de vriescel van het Russische schip. De kapitein zei dat
hij vergeten was te melden dat de man op 27 april aan boord
zelfmoord had gepleegd. Daarna had hij besloten het stoffelijk
overschot in de diepvries mee terug te nemen. Hij is geverbali
seerd voor zijn verzuim. De Russische autoriteiten zullen de
doodsoorzaak onderzoeken.
amsterdam
Inspectie dreigt genieenten met ingrijpen
De gemeenten in Leidse regio, de Duin- en Bollenstreek
en Midden-Holland werken te weinig samen om de
milieuvervuiling door het bedrijfsleven aan te pakken.
Daardoor is de milieuvervuiling door kleinere bedrijven
vooral in deze regio nog steeds groot. Van alle, door de
gemeenten gecontroleerde bedrijven, voldoet 30 tot 35
procent niet aan de voorschriften.
monica wesselinc
In Amsterdam wordt het gebied waarin automobilisten i
talen om te parkeren, fors uitgebreid. Dit jaar wordt betaald parke
ren in dertien buurten ingevoerd met in totaal 13.825 parkeerplaat
sen. In deze wijken, waaronder Jordaan-Noord, Museumbuurt
Oost en Concertgebouwbuurt, wordt de wegsleepregeling ook van
kracht. Dat is besloten door B en YV van Amsterdam. Voor 1995 en
1996 staat een uitbreiding van het betaald-parkeren met nog eens
21.000 parkeerplaatsen op het programma. Om het betaald parke
ren in te voeren is de installatie van 550 niefüwe parkeerautomaten
nodig. De kosten van aankoop, plaatsing en aansluiting bedragen
9.5 miljoen gulden. Voor de controle van het uitgebreide parkeer
gebied is Amsterdam van plan 160 medewerkers aan te trekken.
De Regionale Inspectie Milieu
hygiëne Zuid-Holland, die de
afgelopen week 154 bedrijven
heeft gecontroleerd op het heb
ben en naleven van een vergun
ning, sommeert de gemeenten
binnen een maand de betrok
ken bedrijven aan te pakken. De
gemeenten zijn verantwoorde
lijk voor de milieuvergunningen
van kleinere bedrijven zoals sla
gerijen. garages en kleinere doe-
het-zelf-zaken.
Achterstand
De grote bedrijven, die hun v
gunning krijgen van de provin
cie, voldoen bijna allemaal (80
tot 90 procent) aan de milieu
wetten. ,,De gemeenten hadden
een grote achterstand. Veel be
drijven werkten zonder vergun
ning. Die achterstand is nu wel
ingelopen, maar het schort nog
aan de controle op de naleving
van de regels", aldus plaatsver
vangend regionaal inspecteur
H. de Vries.
Weinig kennis
Gemeenten die samen een
milieudienst hebben, blijken de
handhaving en controle veel be
ter in orde te hebben. „De af
zonderlijke gemeenten hebben
veelal te weinig kennis in huis
om de ingewikkelde milieuwet
geving goed te kunnen contro
leren", aldus De Vries.
De inspecteur noemt de re
sultaten van het onderzoek (als
tweederde van de bedrijven
goed zijn, is nog altijd eenderde
niet goed), niet direct gunstig
voor het milieu. „Het is al jaren
vijf voor twaalf. Het is zaak dat
nu snel ingegrepen wordt. Te
veel bedrijven werken niet vol
gens de milieuwetgeving en dat
is uiterst schadelijk."
Proces-verbaal
Van de onderzochte 154 bedrij
ven bleken er 13 zodanig te ver
vuilen, dat de Inspectie de poli
tie heeft gevraagd proces-ver
baal op te maken. Volgens de
Vries ligt meer dan de helft van
die bedrijven in de Leidse regio.
De inspectie geeft de gemeen
ten een maand de tijd om hun
zaakjes in orde te hebben. An
ders grijpt de inspectie in.
Op het Omval-eiland in Amsterdam langs de Amstel
is een reusachtige toren in aanbouw. Deze Amstelhoek wordt 135
meter hoog, 57 meter meer dan het huidige hoogste gebouw in
Amsterdam. Bij het Okura hotel naast de Amstelhoek zullen nog
torens van 115 en van 83 meter hoogte verrijzen. foto anp
Daling passagiers
bij streekvervoer
Bij het Verenigd Streekvervoer j
Nederland, een groep van veer
tien busondernemingen waar
onder de NZH, is het aantal rei
zigerskilometers vorig jaar met I
gemiddeld twee procent afge- j
nomen. De daling in de ver-
voersomvang was er vooral in
het interlokale (min drie pro
cent) en het lokale vervoer (min
één procent).-VSN wijt dat voor- j
al aan de tariefsverhogingen die
twaalf procent bedroeg in de af
gelopen twee jaar, en bezuini
gingen op de kwaliteit van het
openbaar vervoer.
Ondanks de daling van het
reizigersaanbod steekt de groep I
honderd miljoen gulden in be
ter busvervoer en in de concur
rentiestrijd met de auto. In no
vember gaat op zestien lijnen,
ook in het gebied van de NZH,
de Interliner rijden. Een com-
fortabele snelbus voor middel
lange afstanden. De huidige
strippenkaart kan daar niet voor
worden gebruikt. VSN werkt
met de NS aan een nieuw tarief-
VSN houdt dit jaar vijfhon
derd arbeidsplaatsen „over".
Met de bonden is echter over-
eengekomen dat tot 1 juli 1995;
geen gedwongen ontslagen zul
len vallen. Bovendien zorgen
milieu-maatregelen voor extra
financiële kosten.
Ook familie Heijn investeerde tonnen in beweging
DE FINANCIËN
Vanuit de regio Haarlem opereert Paideia: een
religieuze beweging met diverse commerciële
activiteiten De 56-jange Anna Clowting is het
inspirerend middelpunt. 'Mevrouw de meester'
verblijft momenteel, met twee volgelingen, in de
bergen te Nepal. Trouwe volgelingen
beschouwen Anna als het Goddelijke in het
dagelijkse leven Centraal in hun leven staan
gezonde voeding, zuiver water, hygiëne,
meditatie, gebed en waarachtige liefde. Een
belangrijke zakelijke activiteit van Paideia is de
eigen natuurvoedingswinkel in Overveen. Het
totale aantal aanhangers van de beweging is
moeilijk te schatten. Elf leden leven in een
woongemeenschap te Haarlem, eenzelfde aantal
tot voor kort in de Franse Pyreneeën
Zij die Paideia de rug toekeerden (de uitstappers)
noemen de organisatie een 'dogmatisch
familiebedrijf' (vier stichtingen, twee BV's).
Discipelen van Anna zouden lijdzaam en
planmatig geïndoctrineerd worden. Ex-leden
signaleren machtsmisbruik en spreken over een
ondoorzichtig financieel beleid
Is Paideia (Grieks voor opvoeding) een
vreedzame religieuze organisatie voor
persoonlijke groei, of een sekte waarin geld en
autoritair gedrag de boventoon voeren?
Een inventarisatie.
ED BLAAUW
Hoe stroomt het geld binnen
Paideia? Hans Gouwens, in be
langrijke mate betrokken bij de
vestiging in de Pyreneeën maar ernstig in
onmin geraakt met Anna's groepering: „Al
die stichtingen en BV's... Het is zó com
plex... Daar komt geen enkele accountant
uit. Is met opzet gedaan om er geld uit te
kunnen trekJcen voor de goeroe."
Paideia stelt daar tegenover dat een officiële
KPMG-accountant in de arm is genomen
om de financiële constructie op te zetten.
Misschien ondoorzichtig voor buitenstaan
ders maar formeel niks mis mee, is dus hun
conclusie.
Paideia krijgt op verschillende manieren
geld in kas. Onder meer via de stichting
Educatief Centrum Paideia met meditatie-
lessen, voorlichting over voeding en het ge
ven van bewustzijnstrainingen. Verder via
de stichting Pyrenees Life (vakantiekam
pen, gebruik blokhutten op de Franse
Paideia-vestiging Las Clottes), de natuur
voedingswinkel in Overveen en
de verkoop van gezuiverd wa
ter. Ook kwam er een fors be
drag vrij (plus minus honderd
duizend gulden) na de verkoop
van een pand in Overveen.
Rond Anna bestaat inmiddels
een netwerk van ondernemin
gen. Er wordt gewerkt met vier
stichtingen en twee BV's.
Zo zijn er schenkingen, vertelt
Hans Gouwens. „Donaties, ze
vragen steeds maar donaties".
Zo werd destijds een adoptie
fonds in het leven geroepen om
op Las Clones (grondgebied dat
voor de helft eigendom is van
Gouwens) twee gezinnendie
geen inkomsten hadden, te on
derhouden; het fonds leverde
maandelijks 700 gulden op. In
een nieuwsbrief riep Paideia
donateurs op om nog eens ver
der in de beurs te kijken.
(...)Wellicht is daar nog een klei
ne scheur waar je onverwacht
toch die reserves vindt om ons
naar vermogen maximaal te
steunen. Het moet toch moge
lijk zijn dat bedrag met de fac
tor drie tot 2000 gulden te ver
hogen. Zodat we deze twee ge
zinnen een inkomen op bij
standsniveau kunnen bezorgen.
Aandelen-conflict
Wat de financiële positie van
Anna en haar echtgenoot/trou-
we volgeling Indra Steenbrink
betreft: ze leven volgens eigen
zeggen op het bestaansmini-
Anderen beweren dat Anna en
Indra vrijelijk kunnen beschik
ken over vijftien procent van al
le Paideia-inkomsten en zo
doende een luxe bestaan heb-
•BfcbN ben onzin, reageert Van der
Wal van Paideia.
Fares Boustanji (tot voor kort
prominent aanhanger en voormalig vriend
van Anna's dochter Gabriëlle) beweert dat
hij de dupe is van de beweging. Hij kocht
voor 25.000 gulden aandelen van Paideia
Food BV. Ondanks herhaalde pogingen, is
hij er tot dusver niet in geslaagd dat bedrag
terug te krijgen. Zijn moeder, Quinta Heijn
(nicht van kruidenier Albert) die Paideia in
middels ook de rug toekeerde, zegt dat ze
'officieel' 15.000 gulden investeerde.
Paideia overlegt een stuk waarin een bedrag
van tien mille wordt genoemd. Maar vol
gens Quinta's zoon gaat het om veel meer,
veel meer dan vijftien mille. Dat bedrag is -
naar zijn zeggen- als 'schenking' uit beeld
geraakt. Ook deze beschuldiging ontkent
Van der Wal.
Toen zij nog sympathiseerde met Paideia,
slaagde Quinta Heijn er in een aantal fami
lieleden mee te krijgen, om zo het 'eigen
vermogen' van Paideia Food op te krikken.
Zoon Fares: „Die mensen zitten er in met
bedragen variërend van 5.000 tot en met
100.000 gulden. Ik probeer ze op één lijn te
De natuurvoedingswinkel in Overveen, financieel mogelijk gemaakt door veel geld van onder anderen de familie Heijn, vormt een belangrijke bron
van inkomsten voor Paideia. Ook via schenkingen komt er veel geld binnen. „Donaties, ze vragen steeds maar donaties."
foto united photos de boer babette stapel
krijgen, zodat we de meerderheid verwer
ven en de boel kunnen verkopen." Wat de
familie Heijn betreft loopt het totaalbedrag
dat in de commerciële activiteiten van de
religieuze beweging is geinvesteerd op tot
zo n slordige twee ton.
Paideia's financiële man Max Lampe, ver
ontrust: „Als iemand kans ziet een meer
derheid op te bouwen, zitten we met een
probleem."
Rien Verbiest, ex-lid van Paideia, kan zich
wel iets voorstellen bij de opmerkingen van
Fares Boustanji. Uit eigen ervaring weet hij
hoe Paideia-aanhangers met niet aflatende
ijver geld vroegen bij bedrijven, familiele
den, vrienden en andere bekenden. Ver
biest: „Vaak ging het om bedragen van vijf-
of tienduizend gulden." Uit zijn blote hoofd
noemt Verbiest een aantal namen. „Ik her
inner me een zekere Hugo Bensen uit Gar
deren. Hij was destijds goed voor tiendui
zend gulden."
„Klopt", zegt Bensen. „Ik ben een jaar of vijf
geleden benaderd. Ik zou aandeelhouder
worden van Eagle BV." Volgens Van der
Wal een vennootschap met als doelstelling
de huisvesting van Paideia-aanhangers.
„Voor mensen die de weg kwijt zijn",
noemt Benson dat. Hij onttrok het geld aan
zijn BV. „Het bedrag staat nog steeds op
mijn balans. Mijn accountant heeft gezegd
dat er eindelijk duidelijkheid moet komen
in die zaak. Ik heb al een aantal keren ge
vraagd: 'Jongens hoe zit dat nou?', maar ik
vrees dat ik mijn geld nooit terug krijg. En:
het was absoluut geen schenking. Ik denk
dat er - zoals ik - veel meer mensen bena
deeld zijn."
Fares Boustanji is van plan stevig door te
zetten, in zijn streven een meerderheid te
bereiken in het aandelenkapitaal van
Paideia Food BV. Hij zegt: „Alleen: ik moet
oom Albert nog over de streep zien te ha
len." Oom Albert Heijn... Door zijn achter
neef Fares Boustanji indertijd bij Paideia
gehaald, want tja, de familiebanden... Bous
tanji: „Ik heb oom Albert nu een brief ge
stuurd. Als ook hij meewerkt, is er mis
schien een mogelijkheid onze aandelen aan
te verkopen. Het is de eni-
geld er uit te trekken."
Met de naam van Albert Heijn - de gepen
sioneerde grootgrutter die tegenwoordig in
Engeland woont - breekt er een intrigerend
punt aan in het financiële verhaal. Dat
Heijn met een bedrag van honderdduizend
gulden in Paideia stopte mag al opvallend
heten, maar ronduit pikant is het 'wilde ge
rucht' dat Ahold één miljoen gulden in de
Overveense natuurvoedingswinkel heeft ge
stopt.
Aanvaringen
In de studeerkamer van zijn landhuis in En
geland luistert Albert Heijn vol aandacht en
met een speelse glimlaph om zijn mond.
Zijn bemoeienis met Paideia Food BV, daar
is niets geheimzinnigs aan, zegt hij luchtig.
Maar zijn gezicht betrekt bij onze opmer
king dat Ahold met één miljoen gulden zou
hebben meegedaan in het aandelenkapitaal
van Paideia's natuurvoedingswinkel. Zijn
wenkbrauwen kruipen naar zijn haargrens.
Met kracht drukt hij de handpalmen in de
armleuningen van zijn fauteuil. „Onzin",
zegt hij met klem.
En dat van die honderdduizend gulden pri
vé? Albert Heijn: „Dat is juist. Op persoon
lijke titel heb ik voor een ton deelgenomen
in Paideia Food. Omdat ik de doelstelling
om meer te letten op de gezondheidsaspec
ten van het eten. op zich een interessante
gedachte vond." Albert Heijn - de grootste
aandeelhouder - werd adviseur, maar het
ging niet lang goed. Hij botste met Anna's
echtgenoot Indra Steenbrink. Heijn: „Die
man deugt niet. Ik ben in hem teleurge
steld. Maarzeker niet in de gedachte achter
de opzet van de winkel."
Niet alleen zakelijk, ook privé kwam het tot
een aanvaring. Dit keer met Anna zelf, dat
wil zeggen: indirect. Vanwege ernstige ziek
te van zijn toenmalige vrouw (inmiddels
overleden) zocht Albert Heijn hulp. „Ik
vroeg bij de mensen van Paideia of zij ie
mand kenden die voor mijn echtgenote zou
kunnen koken. Het bleek dat het meisje dat
dat ging doen, sterk gericht was op de ge
dachten, de theorieën, van Anna en die te
genover mijn vrouw nogal nadrukkelijk uit
droeg. Ik vond het heel onaangenaam wor
den. Het was een soort beïnvloeding waar
tegen ik grote bezwaren had."
In oktober 1990 bracht Albert Heijn Paideia
Food er schriftelijk van op de hoogte dat hij
alle banden met de organisatie verbrak.
Vier dagen later schreef Indra Steenbrink
(in zijn functie van commissaris van de na
tuurvoedingswinkel) hem: „Wij vertegen
woordigen verschillende werelden, mijn
heer Heijn. Ik hoopte dat u de persoon was
om samen met mij een poging te doen deze
werelden te verbinden. Laat ons conflict er
een zijn dat tot eenwording en liefde leidt
en niet tot splitsing en haat." Anna zegt
goed te begrijpen waarom Albert Heijn zo
heeft gereageerd: „Hij is een mens van
macht en geld. En heet ook nog eens Heijn.
Als iemand een fout heeft gemaakt - zo heb
ik in interviews met hem gelezen - komt hij
er nooit meer in. Maar wij zeggen: 'Geef ie
mand een tweede kans'."
Maar: hoe zit het nu met het miljoen van
j\hold? Bij het concern doet men de veron
derstelling dat er voor dat spoorloze bedrag
is geparticipeerd, af als absolute nonsens.
Maar: er is wel sprake geweest van een plan
in die richting. Jeroen Hunfeld was indertijd
voorzitter van de directie van Albert Heijn
BV, waaronder alle supermarkten vallen.
Tegenwoordig is hij algemeen directeur van
FHV/BBDO. het bureau dat de reclame
voor Albert Heijn verzorgt. Hunfeld: „Ik ben
destijds gebeld door baas Ab, die toen al
met pensioen was. Hij zei dat hij interes
sante mensen had ontmoet, die volgens
hem een goed idee hadden voor het opzet
ten van natuurvoedingswinkels. Omdat ik
samen met Ab de liefde deel voor nieuwe
ontwikkelingen in de branche, heb ik met
Steenbrink een aantal gesprekken gevoerd."
Vanuit die contacten presenteerde Paideia
een businessplan waaraan Ahold zou deel
nemen. Hunfeld: „Wij hebben ons toen de
vraag gesteld: moeten we als j\lbert Heijn
BV financieel participeren? Daarop kwam
na enig intern beraad als antwoord: nee.
Het besluit van Albert Heijn, dat hij zich om
hem moverende redenen terugtrok, heeft
meegespeeld in onze beslissing om uitein
delijk ook af te haken. Het plan was qua
schaalgrootte en aandacht niet i
Organisatiestructuur
Paideia komt voort uit de 'Gouden Cir
kel', op 26 januari 1984 opgericht door
Anna Clowting, met als officiële doelstel
ling 'de bevordering langs spirituele weg
van het welzijn van lichaam en geest van
de mens, opdat de mens daardoor wordt
geholpen tot een betere samenleving te
komen en te leren bewust om te gaan
met de wereld en haar problemen, om
dat de mens de wereld in zich draagt.'
Op 4 februari 1987 wordt de Cirkel ont
bonden en vervolgens op 16 december
1987 heropgericht.
Op 28 april 1989 krijgt de groep een an
dere naam: Stichting Educatief Centrum
Paideia. De kern van meest trouwe vol
gelingen bestaat uit circa veertig perso-
In de loop van de tijd groeit het aantal
neven-organisaties. Thans: vier stichtin
gen en twee BV's. Elke werkmaatschap
pij dient op eigen wijze hetzelfde doel en
heeft een eigen leus.
- Stichting Paideia Education Centre ('Be-
wust-zijn Houdt zich onder meer bezig
met het het geven van voorlichting over
voedingen schoon water, meditatie, al
ternatieve woonvormen en kinderopvoe-
ding.
- Paideia Food BV ('(H)eerlijkvoedsel
voor iedere dag'). Het betreft de winkel
in Overveen, waar natuurvoeding en ge
zuiverd water worden verkocht.
- Stichting Prioriteit Paideia Food. Deze
stichting waakt over de filosofie van de
oedingswinkel in Overveen.
- Paideia Management BV ('Management
bij heart'). Een bureau dat beleidsadvie
zen en -trainingen geeft.
- Stichting Paideia Ashram ('Een manier
van leven Een groep mensen, die in de
Franse Pyreneeën leeft naar de uitgangs
punten van Paideia.
- Stichting Paideia International in oprich
ting. Het overkoepelend orgaan van de
beweging.
voor ons. Maar we hadden er geen bezwaar
tegen de mensen van Paideia te helpen en
te adviseren bij de winkelinrichting. Daar
voor zijn enkele medewerkers vrijgemaakt.
Er werden hand- en spandiensten verricht.
Als je die inbreng kapitaliseert, heeft het
Ahold toch nog aardig wat geld gekost."
Bij Paideia zeggen ze: „Een miljoen, was het
Morgen: de gemeenschap.
,Hoe slechter het met me ging,
hoe meer liefde er voor me was
vanuit de Goddelijke wereld. Ik
I A heb gebeden om hulp en
i Èt JET-, bescherming en op een goede da
SL •-.* J was die er. In de persoon van
I Tobias. Opeens stond hij daar
r M//n dierbare Tobias. Een
bolbuikige monnik met een
blozend gezicht. Boven op zi/n
hoofd was hij kaal en aan de
zijkant had hij grijsblonde
krulletjes. Hii droeg een gri/ze pij
met een koord om zi/n middel, waar een kruis aan hing.
Daar stond hij met zijn blote voeten in sandalen. 'Hier bei
ik' zei hip 'Ik ben je gids op het eerste gedeelte van je pad
Vertrouw óp mij'.
