Beeld van rijk rooms leven
Belgen tegen pauselijk schrijven
over priesterwijding van vrouwen
Kerk Samenleving
ICCO krijgt twee directeuren
Raiser betreurt toon pauselijk schrijven
DONDERDAG 9 JUN11994
BUITENLAND KORT
Chinezen
Vier procent van alle jonge
Chinezen gelooft in het be
staan van God. Dat blijkt uit
een enquête van het tijd
schrift 'Jong China'. Van de
ondervraagde personen tus
sen de 18 en 35 jaar. ver
spreid over heel China, denkt
18 procent dat er 'misschien
één of ander God' bestaat.
Ruim de helft van de jonge
Chinezen zegt atheïst te zijn,
terwijl bijna een kwart 'hevig
twijfelt' aan het bestaan van
God. De rest van de onder
vraagden (2 procent) wilde
deze vraag niet beantwoor
den.
Failliet
Het op kerken gerichte
milieuvriendelijke bedrijf Oi-
kos heeft bij het kantonge
recht in Frankfurt zijn failli-
sement aangevraagd. Laatste
pogingen om het bedrijf te
redden zijn mislukt omdat
berichten over het dreigende
einde volgens bedrijfsleider
Reinhard Heinzel geen 'soli-
dariteitseffect' hebben opge
roepen bij de kerken. De
milieuvriendelijke kantoorar
tikelen, informatie en advie
zen over milieubesparing
van het bedrijf sloegen bij
kerkelijke instellingen en be
stuursorganen niet aan. Ten
slotte daalde de omzet met
500.000 mark (ongeveer
550.000 gulden) per jaar. Het
bedrijf, dat in 1988 werd op
gericht, beoogde het stimule
ren van 'milieubewuste huis
houdens en bedrijven' in
kerk en samenleving. Oikos,
dat drie werknemers in
dienst heeft, wordt door 770
vennoten gedragen. Daartoe
behoren behalve een groot
aantal privé-personen, ker
ken van deelstaten en kerke
lijke bedrijven. Ook de voor
zitter van de Evangelische
Kirche in Duitsland, bisschop
Klaus Engelhardt, is aandeel
houder.
Leerplan
Godsdienst wordt een ver
plicht vak op de Roemeense
scholen. Na een spannend
debat sprak een meerderheid
van de parlementariërs zich
uit voor een wet van deze
strekking. Het komend na
jaar zal de wet in werking
treden. De kerken die door
de staat zijn erkend, krijgen
de mogelijkheid hun eigen
leerplan voor het godsdienst
onderwijs op te stellen. Ou
ders die niet willen dat hun
kind de godsdienstlessen
volgt, kunnen vrijstelling
aanvragen. 90 Procent van de
Roemenen is orthodox chris
telijk. Sinds 1990 mag op
Roemeense scholen weer
godsdienstonderwijs worden
gegeven. Wegens gebrek aan
docenten en leermiddelen
gebeurde dat tot op heden
onregelmatig. Ten tijde van
het communisme was het
geven van godsdienstlessen
verboden.
Skinheads
Italiaanse skinheads hebben
de geestelijke leider van de
moslims in de Italiaanse pro
vincie Latium aangevallen en
verwond. De politie slaagde
er kort na de aanval in enkele
verdachten te arresteren, zo
maakte de Italiaanse pers
gisteren bekend. Het slacht
offer is een 39-jarige Egypte
naar. Behalve als geestelijke
is hij ook als ingenieur werk
zaam in de stad Latina. De
Osservatore Romano, het
dagblad van het Vaticaan,
beklaagde zich dinsdag over
'verontrustende voorvallen
van racistisch geweld' in Ita
lië. De krant schreef dit nadat
zondag drie buitenlanders in
Rome in elkaar waren gesla
gen.
DEN HAAG Belga/KNA/ANP
Het pauselijk schrijven Ordina-
tio Sacerdotalis heeft in België
tot hevige protesten geleid. Ter
wijl de Nederlanders niet koud
of warm lijken te worden van de
beslissing van de paus de dis
cussie over de priesterwijding
van vrouwen definitief te slui
ten, vinden onze Zuiderburen
de tijd rijp voor 'een mars op
Rome. een petitie en een sta-
king'.
Volgens voorzitter Agnes Pas
van het Interdiocesaan Pasto
raal Beraad, het belangrijkste
overlegorgaan van de RK Kerk
in België, moet het ongenoegen
dat in grote delen van de kerk
leeft, de komende weken tot ac
ties leiden. Als blijkt dat de Bel
gische bisschoppen het ge
zichtspunt van Rome delen,
zullen die acties zich ook tot
hen richten. „Dit keer zullen wij
niet braaf zijn", aldus Pas op de
Belgische televisie.
De Nederlandse Acht Mei Be
weging voelt zich niet geroepen
op het pauselijk document te
reageren. „Voor ons is deze
brief niet nieuw", aldus Tiny
Augustus van de Commissie
Machtsongelijkheid van de
AMB. Op een conferentie in fe
bruari sprak de commissie uit
dat de vrouw in het ambt er
kend moet worden en dat er
veel meer ambten erkend moe
ten worden dan nu het geval is.
Zo zou ook de functie van pas
toraal werker in hun ogen als
ambt moeten worden gezien.
BEROEPINGSWERK
J.B. Alblas te HAZERSWOUDE: te
Okkenbroek J F. Scheffer, kandidaat
te Erichem; te Hengelo (O): F.P.
Leever te Sydney (Uniting Church
Australië): te De Bilt (wijk 1): G. van
Goch te Besoyen; te Zwolle (wijkge
meente 9): S. Jumelet te Waarden
burg-Neerijnen.
Aangenomen: naar Gaasperdam (Am-
sterdam-Zuid-Oost) (SoW): C. van
Veelen te Bergeyk en Bladel en
Hoogeloon-Eersel; het beroep door de
generale synode tot predikant voor
buitengewone werkzaamheden
(luchtmachtpredikant): mevr. A.C.
Barnhoorn. predikant voor buitenge
wone werkzaamheden (maatschappe
lijk activeringswerk en vormingswerk
ten dienste van vrouwen).
Inventarissen vier Leidse parochies door Gemeentearchief gebundeld
De pastoors van rond de
eeuwwisseling waren dol
op reglementen. Bij een
zoveelste v aanvraag om
goedkeuring liet het ge
belgde bisdom op een keer
aan een punctuele zielzor
ger weten: „Gaat u nu
maar eerst eens aan het
werk, die statuten komen
heus nog wel."
leiden dick van der plas
Veel van die stukken met irrele
vante aantekeningen kwamen
niet verder dan de papierver
nietiger. Maar an wat resteerde
kon een boeiend overzicht van
het Leids parochieleven aan het
eind van de vorige en het begin
van deze eeuw worden samen
gesteld. De gebundelde inven
tarissen van Leidse parochie-ar
chieven worden vanmiddag
door gemeente-archivaris T.N.
Schelhaas aangeboden aan
vicaris-generaal VV.J.M. van
Paassen van het bisdom Rotter
dam.
Het gaat om 'archivalia' van
de drie parochies die na het
herstel van de bisschoppelijke
hiërarchie zijn gesticht: die van
de Petruskerk, de Hartebrug-
kerk en de Mon Pèrekerk. Als
laatste kwam daar het archief
van de Meerburgparochie bij.
Ook van de zeven zogenaamde
'staties' - de zeventiende eeuw-
se voorlopers van de parochies -
is archiefmateriaal geïnventari
seerd.
De eerste stLikken dateren
van rond 1650 en tot 1934 is het
overzicht van het Leidse 'room
se leven' behoorlijk compleet.
In dat laatste jaar komt er ech
ter een nieuwe parochie bij, de
Leonardus, waarvan geen mate
riaal aan het Gemeentearchief
is overgedragen. „Maar mis
schien dat we daar nog eens
achteraan gaan", vertelt ad
junct-archivaris R.C.J. van
Maanen. Na de oorlog ontston
den weer andere parochies, die
ook in het overzicht ontbreken.
Dat wil niet zeggen dat de in
ventarissen van de wel aanwezi
ge archieven in 1934 worden af
gesloten. De grens ligt per paro
chie verschillend en is afhanke
lijk van de behoefte van het
kerkbestuur om nog stukken
onder zich te houden. Het
meest recent zijn de gegevens
van de Meerburgparochie, die
lopen tot 1987.
afgeblazen. Soms moet de ar
chivaris er ook zelf op uit om de
stukken compleet te krijgen.
Zoals in het geval van de Meer
burgparochie. Medewerker M.
van Halem van het Gemeente
archief stuitte in de pastorie
min of meer bij toeval op de
nog ontbrekende pastoorsar
chieven die ergens in een zol
derkast in de vergetelheid wa
ren geraakt.
Het materiaal waarmee moet
worden gewerkt mag dan vaak
stoffig en muf zijn, het vak van
archivaris is dat volgens Van
Halem pertinent niet. Het snuf
felen in de oude paperassen
omschrijft hij als 'kostelijk'. „Je
kunt er in elk geval heel wat van
je nieuwsgierigheid in kwijt."
Andere drijfveren zijn voor hem
i geschiedenis en
?t het publiek dat
wil raadplegen.
i de parochie-archieven die in de inventaris is opgenomen,
De archieven zijn ook op ver
schillende tijden, geheel afzon
derlijk van elkaar, aan het Leids
Gemeentearchief aangeboden.
Van Maanen: „Een belangrijke
reden om stukken over te dra
gen is vaak ruimte-gebrek. Dan
kun je kiezen tussen de Vliko-
bak of het Gemeentearchief.
Een goede secretaris, met oog
voor de belangen van de ge
schiedschrijving, kiest natuur-
n de Petruskerk.
FOTO LOEK ZUIJDERDUIN
lijk voor het Gemeentearchief."
Het materiaal komt vaak als
'een puinhoop' bij het archief
binnen.- Van de verzameling do
zen en ordners moet letterlijk
het stof en het spinrag worden
De groep van onderzoekers of
anderszins geïnteresseerden die
zich bezighouden met de Leidse
kerkhistorie, stond onbewust
aan de basis van deze gebun
delde inventarissen. De afgelo
pen jaren bleek dat mensen die
zich bezighielden met één paro
chie of de statie die daaraan
vooraf ging, ook kennis namen
van de publicaties over andere
rooms-katholieke geloofsge
meenschappen in de stad. Dit
gegeven leidde tot het plan om
de reeds bestaande inventaris
sen van parochie- en statie-ar
chieven, aangevuld met die van
de Meerburg, in druk te laten
verschijnen. Adjunct-archivaris
Van Maanen noemt het heel
plezierig dat deze uitgave tot
stand kon komen in nauwe sa
menwerking met het dekenaat
Leiden.
Door het werk aan de inven
tarissen hebben de medewer
kers van het Gemeentearchief
zelf een globaal beeld gekregen
van het 'Leidse' katholicisme in
deze eeuw. „Maar aan het fijne,
gedetailleerde werk kom je na
tuurlijk niet toe", zegt Van
Maanen. „Hoewel je natuurlijk
wel eens staat te popelen om op
de stoel van de historicus te
gaan zitten."
De geschiedkundige die dit
onderwerp op zich wil nemen,
heeft zich nog niet gemeld.
Maar met het verschijnen van
de gebundelde parochie-archi
varissen is zijn of haar werk wel
een stuk gemakkelijker ge
maakt.
Zeist anpteur.
ICCO is medefinancier van
projecten op het terrein van
ontwikkelingssamenwerking.
Van Es trad in 1990 bij ICCO in
dienst als secretaris voor Zuid-
Oost Azië. Sinds 1992 is hij
hoofd van één van de twee bui
tenlandafdelingen. Voor zijn
komst bij ICCO was Van Es on
der meer ziekenhuispredikant
in Heemstede.
De protestantse organisatie IC
CO heeft dr. J.J. van Es (48) be
noemd tot directeur bedrijfs
voering. Hij wordt één van de
twee directeuren van de organi
satie, waarin de meeste refor
matorische kerken en een groot
aantal christelijke organisaties
in Nederland samenwerken. Tot
op heden had ICCO één direc-
De Wereldraad van Kerken be
treurt het dat paus Johannes
Paulus II in zulke absolute ter
men heeft gesproken over de
vrouw en het priesterschap.
Dit zegt secretaris-generaal dr.
Konrad Raiser in een reactie
op de recente brief van de
paus, waarin deze de toelating
van vrouwen 'tot het priester
ambt in de Rooms-Katholieke
Kerk voor eens en voor altijd
uitsluit.
De inhoud van de brief bevat
'niets nieuws', zegt Raiser in
het Wereldraadorgaan EPS.
Nieuw is de ferme toon waar
op de paus elke discussie over
het onderwerp wil uitsluiten.
„Het was reeds moeilijk, om
niet te zeggen onmogelijk, om
met de RK Kerk over de pries
terwijding v;
spreken. In dat opzicht ont
staat er door de brief geen
nieuwe situatie."
Hij wijst op de 'paradox' dat
het Vaticaan enerzijds het be
lang van de oecumene bena
drukt en anderzijds duidelijk
maakt dat omwille van de een
heid der kerken niets van de
leer of de traditie mag worden
veranderd.
HET WEER
HANS VAN ES
Lichte verbetering
Het naderbij komen van een vleug
zomerwarmte vanuit Frankrijk (25
tot 28 graden) leidde gistermiddag
tot een botsing met de veel koelere
lucht boven Nederland. Alleen in
Limburg was nog iets van die hoge
re temperatuur voelbaar; het werd
daar nog net 20 graden. In onze re
gio hing er in de ochtenduren al
een dreigend wolkendek en weer
verstreek er een junidag zonder
zon. In de middag begon het front,
dat al enige tijd in sluimertoestand
boven ons land hing, door het gro
ter wordend temperatuurverschil te
activeren. Het regende enige tijd
flink en het kwik, rond de middag
uur toch al weinig zomers met 14
graden, liep door het afkoelende
effect van de neerslag later in de
middag tot het bedenkelijke niveau
van 10 a 11 graden terug. Regio
naal werd er 7 tot 10 milimeter op
gevangen.
Vooral aan de warme kant van de
luchtmassa-grens was een beetje
zon genoeg voor convectieve ver
schijnselen met vorming van hoge
stapelwolken. Dat leverde in de
zuidoostelijke helft van het land
flinke plensbuien op, soms bege
leid door onweer en forse windsto
ten. Uiteindelijk won de koele
lucht het met gemak; in de avond
keerde de rust terug en kwam er
ruimte voor een straaltje zon.
Inmiddels heeft een sterk hoge-
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag nog bewolkt en
vooral in Ierland en Schot
land regenachtig. Morgen
bijna overal droog en ge
leidelijk steeds meer zon.
Middagtemperatuur onge
veer 14 graden, in zuid-
Engeland tegen de 20 gra-
drukgebied vlak bij Ierland positie
gekozen. Een vervelende plaats,
want nu worden storingen vanaf
IJsland regelrecht naar het Noord
zeegebied gestuurd Komende
nacht komt een kleine depressie
boven de Duitse Bocht aan. De
lichte regen krijgt in de loop van
vanavond en vannacht een buiig
karakter, wat duidt op een nieuwe
partij binnenstromende koele
lucht.
Morgen is er op de temperatuur-
kaart van Europa een koude tong te
herkennen, die helemaal reikt tot
in het westelijk Middellandse zee
gebied, waarbij boven Zuid-Frank-
rijk een stormachtige mistral op
steekt. Ook bij ons staat er vrijdag
een stevige noordenwind, die geen
hogere maxima dan 15 graden toe
laat. Eerst kan er nog een buitje
vallen, maar onze kuststrook krijgt
vooral later op de dag bredere op
klaringen.
Zaterdag lijkt een relatief aardige
dag te worden; de koude wind "1
zwakt af en het blijft zo goed als
droog met af en toe zon. Het kwik
loopt iets op naar 17 of 18 graden. IJ
Een uitloper van het Ierse hoge-
drukgebied komt zondag naderbij,
maar een warmtefront boven Enge
land maakt ook vorderingen in on-
ze richting; meer dan een tijdelij-
ke,"lichte verbetering zit er dus niet K
Midden-Frank-
Vandaag in het oosten nog
een enkele regen- of on
weersbui, elders geregeld
droog. Morgen hetzelfde
meer zon en droog. Maxima uiteenlo
pend van 15 graden langs het Kanaal tot
ongeveer 19 graden elders.
Perioden met zon en droog. In de Algar-
ve meest zonnig. Maximumtemperatuur
ongeveer 30 graden, in het binnenland
enkele graden hoger.
Afwisselend zon en wolkenvelden. Vrij
wel overal droog. Maxima ongeveer 23
Langs de Costa's droog en vrij zonnig
Bij de Golf van Biskaje eerst nog wol
kenvelden en mogelijk v
binnenland vandaag nog k
kale onweersbui. Middagtemperaturen
aan de Costa's tussen 25 en 30 graden,
idelijke binnenland beduidend
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
hoger, langs de Golf v
veer 21 graden.
Canarische Eilanden:
WEERRAPPORTEN r
VRIJDAG 10 JUNI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.18 Zon onder 21.6
Maan op 06.23 Maan onder22.4
Waterstanden Katwijk
Hoog water 04.42 17.08
Laag water 00.47 12.46
1 gerej Weerrapporten 08 juni 20 ui
Westkust Droog er\ vrij zonnig, in de
bulirt van Tanger enkele wolkenvelden
en kans op een bui Middagtemperatuur
vlak aan zee tussen 25 en 30 graden,
landinwaarts veel hoger
Vrij zonnig. Middagtemperatuur op de
stranden bij wind van zee meest tussen
25 en 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag van het westen uit zonnige pe-
rioden en vrijwel overal droog. Morgen
wolkenvelden en kans op een bui, elders
behoorlijk wat zon en droog. Een harde
Mistralwind. 'Maxima van 20 graden
langs de westkust tot 27 aan de Cöte
dagtemperatuur ongeveer 28 graden.
Wolkenvelden, ook af en toe zon en van
weersbui. In het zuiden eerst nog zonnig
en droog. Middagtemperatuur van 22 in
het noorden tot 27 op Sicilië.
Corsica en Sardinië:
Droog en flinke perioden met zon. Op
Corsica meer bewolking en in het bin
nenland kans op een bui. Langs de kust
en veel wind Middagtemperatuur van
21 in het noorden van Corsica tot 27 op
Rotterdam tialfbt
Aberdeen regenbui
nn«4 18 8 5 0
r» 4 14 12 7.C
n2 17 12 8.0 L
nnw4 18 13 1.6
nnw5 17 11 6 0 f
n 6 20 11 50
nnw5 14 7 2 0
no 6 24 14 0.0 Ol
0204 22 16 00
ono4 23 14 O.0n
220 1 26 11 0.0u
nnwö 27 19 0 1 dt
0jd(
26 20 o.q
15
08
