De 'Gideonsbende' van Radio Veronica
'De aandacht,niet het geld is belangrijk'
nr
Rtv show
'Nederland 3 zal niet
als 'n corset werken'
WOENSDAG 8 JUN11994
10
Expositie Nederlands talige Zeezenders in Omroepmuseum
Het Veronicaschip 'Norderney' dat in april 1973 in Scheveningen op het strand liep. foto cpd
,,Het leek zo makkelijk: we kopen een scheepie, we zet
ten er een zender op en het geld stroomt vanzelf bin
nen." Buil Verwey. oprichter van Radio Veronica, dat van
1960 tot 1974 uitzendingen verzorgde vanaf een schip in
de Noordzee, moet achteraf hard lachen om zijn lumi
neuze, 'maar krankzinnige idee'.
VPRO's Roelof Kiers:
Roefolf Kiers hooppvol over samenwerking met NOS en VARA: „Onze
omroep zal zich blijven onderscheiden." foto cpd
AMSTERDAM CPD MONIQUE BRANDT
Een idee dat hem 'veel lol' en
miljoenen guldens opleverde
maar ook een jaar gevangenis
straf vanwege zijn betrokken
heid bij de bomaanslag op de
Mebo II, het zendschip van
concurrent Radio Noordzee In
ternationaal in mei 1971. Alhoe
wel het naar eigen zeggen niet
zijn initiatief was, „was ik als di
recteur wel verantwoordelijk, 't
Was een stommiteit. Er hadden
wel doden bij kunnen vallen."
Deze en andere herinnerin
gen zijn te beluisteren op de CD
'Het grote Buil Verwey-inter-
view', die is uitgebracht in het
kader van de expositie 'Neder
landstalige Zeezenders' in het
Omroepmuseum in Hilversum.
De tentoonstelling herdenkt -
aan de hand van beeld en ge
luid. foto's, objecten en aller
hande scheepsvoorwerpen - dat
op 31 augustus 1974 de Neder
landstalige zeezenders Veroni
ca, Noordzee en Atlantis uit de
lucht moesten.
Op de CD vertelt Verwey over
de roemruchte geschiedenis
van Radio Veronica. Het hele
verhaal is opgenomen tijdens
twee gesprekken die intervie
wers Hans Knot en Jelle Boon
stra voerden in Verwe.y's houten
huisje op het terrein van zijn
zoon in Breukelerveen. Daar
woont de nu 84-jarige Verwey
sinds hij in 1983 zijn met Vero
nica verdiende kapitaal ver
speelde toen hij werd opgelicht
bij de aankoop van marmermij-
nen in Portugal. Zijn dagen
brengt hij nu door met trim
men, het zagen van kachelhout
en met het drijven van 'wat
handel' via zijn eenmansfirma
Worldwide Trade Holland.
Koffiejuffrouw
Het idee voor de Vereniging Ra
dio Omroep Nederland (VRON),
later omgedoopt tot Veronica,
ontstond in 1959 na een wilde
vergadering van een aantal ra
diohandelaren die zich zorgen
maakten om de monopolieposi
tie van grote producenten als
Philips. De handelaren impor
teerden liever de goedkopere
radio's uit het buitenland. Via
een commercieel radiostation
in de internationale wateren
hoopten ze hun zaken te pro
moten en de waag naar radio
toestellen te vergroten. Ze do
neerden 100.000 gulden voor de
aankoop van een schip en de
inrichtingervan.
Ook moest er geld op tafel ko
men voor een vlag waaronder
het schip kon varen. Aanvanke
lijk werd dat een Panamese
vlag, verkregen door omkoping
van de Panamese consul in
Londen voor 60.000 gulden in
contanten. Na een maand trok
de consul die vlag weer in. Voor
een leuke som kon Veronica on
der de Guatemalteekse vlag ver
der.
Het startkapitaal was door al
deze beslommeringen snel op,
er moesten nieuwe geldschie
ters komen, twintig mensen die
elk 5000 gulden in het zend
schip uilden steken. „Een gek
conglomeraat van mensen",
herinnert Verwey zich. Onder
meer een verkoper van kousen,
een koffiejuffrouw en een por
tier staken hun spaargeld in Ve
ronica, en verdienden dat later
dubbel en dwars terug. Want na
aanvankelijke verliezen in de
aanloopperiode bedroeg de
omzet in 1962 dank zij dj's als
Joost de Draaier (Willem van
Kooten). Rob Out, Lex Harding
en zelfs Harmen Siezen zo'n 12
miljoen gulden.
Gideonsbende
De gouden tijden van Radio Ve
ronica waren aangebroken.
'Ome Bull' was meer dan zijn
broers Dirk en Jaap een vaderfi
guur geworden voor zijn 'Gi
deonsbende', zoals hij de dj's
betitelde. „Buil was Sinterklaas.
Jaap de 'in-between' en Dirk
riep 'Nee wat kost het' zei Van
Kooten achteraf. Verwey genoot
van de chaos op het schip. Rob
Out die rennend van de ene
studio naar de andere twee pro
gramma's tegelijk opnam, de
wekelijkse ruzies tussen de dj's
over de samenstelling van de
hitparade, de baby van Tineke
die altijd meekwam naar de stu
dio.
Er waren plannen om Zuid-
Frankrijk vanuit Marokko met
een krachtige zender en perso
neel van Radio Luxemburg te
gaan bestoken en bij Engeland
zou een tweede schip worden
verankerd dat als CNBC En
gelstalige programma's zou
gaan uitzenden.
Het einde van de gouden tij
den werd ingeluid met de
komst van Radio Noordzee Na
tionaal in 1970. Verwey ver
strekte het station een renteloze
lening van een miljoen gulden
met als voorwaarde dat het sta
tion niet met Nederlandstalige
.uitzendingen zou beginnen. Dat
gebeurde toch, waarop een
drietal potige Scheveningers
werd ingehuurd om het schip
de haven binnen te slepen. De
maatregelen pakten wat rigo-
reuzer uit: het gehele achter
schip van de Mebo II werd met
springlading opgeblazen. Het
kostte Verwey een jaar cel.
Bovendien maakte het parle
ment nu echt haast om de zen
der uit de ether te krijgen. Een
demonstratie van 150.000 men
sen in Den Haag en de bewogen
oproepen aan het volk -
'Veronica blijft als u dat wil' -
mochten niet meer baten: Vero
nica moest in 1974 stoppen met
de uitzendingen. De dj's hingen
verslagen over de reling.
Wél verheugd was PTT-op-
sporingsambtenaar Neute
boom, die zijn leven in dienst
had gesteld van de bestrijding
van piratenzender Veronica, en
daarvoor zelfs zijn pensioen had
uitgesteld. Toen het schip een
jaar later de haven van IJmui-
den binnenvoer stond Neute
boom dan ook vooraan op de
kade.
Nederlandstalige zeezenders, Om
roepmuseum, Melkpad 34 in Hilver
sum. De expositie loopt tot en met 4
september.
HILVERSUM CPD JAN VAN STIPRIAAN
LUÏSCIUS
Hoe gaat het nou met de VPRO?
TV-directeur Roelof Kiers houdt
lachend zijn duim omhoog.
„Heel goed". Hoe goed? „'t Gaat
goed". Zelfs als het over zijn ei
gen VPRO-winkeltje gaat. hult
de tv-directeur zich veelvuldig
in stilzwijgen.
Dan maar even 'prikkelende'
namen als Ischa Meijer en Adri-
aan van Dis - de twee kanonnen
die de VPRO zijn ontvallen -
aansnijden. „Ach spijtig. Zo
gaan die dingen", zegt Kiers,
„wij konden Meijer geen vijf
avonden bieden, zoals bij RTL
5". Roelof Kiers raakt enige mi
nuten later geïrriteerd als de
naam Adriaan van Dis ter tafel
komt. „We zouden het hebben
over de VPRO en Nederland 3.
Ik heb geen enkele zin om over
mensen te praten. Als je door
gaat met dit soort vragen, stop
ik onmiddellijk het interview".
Over op Nederland 3 dus, het
kwaliteitsnet dat wordt be
speeld door NOS (straks NPS),
VARA, VPRO en RVU.
Minister d'Ancona (wvc) eist
dat op-de drie publieke netten
(zo intensief mogelijk) wordt sa
mengewerkt. Op Nederland 1
zijn ze daar al aardig mee ge
vorderd, ook Nederland 2 kent
al een aantal gezamenlijke pro
jecten. Op Nederland 3 is het -
afgezien van programmatisch
gezien nogal risicoloze muziek
programma's als Pinkpop, Nor
th Sea Jazz en Matinee - nog ta
melijk magertjes gesteld.
De VPRO is over het alge
meen de laatste, die zich om
deze zaken druk maakt. Druk
maaktè. Want de tijden zijn ver
anderd en ook de doorgaans
nogal eigenzinnige VPRO dient
nu naar de pijpen van wvc te
dansen. Kiers drukt zich nogal
voorzichtig uit. „Er wordt op
bestuurlijk en directieniveau
zorgvuldig - met begrip voor ie
ders problemen - over gespro
ken. De gesprekken zijn con
structief en positief'. En een
noodzaak. „Schaalvergroting is
nodig, om straks nog wat in de
melk te brokkelen te hebben".
Voorwaarde
De VPRO en de VARA hadden
wel als voorwaarde voor samen
werking gesteld, dat de NOS
zich zou splitsen. Beide omroe
pen willen namelijk niet de gro
te NOS als onderhandelings
partner. „We zijn nu met de col
lega-omroepen bezig de grote
kaders vast te stellen. Daarna
gaan we onderzoeken in hoe
verre samenwerking praktisch
mogelijk is". Kiers gelooft abso
luut niet in de theorie, dat de
VPRO onder het VARA/NOS-juk
ondergesneeuwd raakt. „Je
moet het zo zien: een sterk ge
profileerde VPRO is net zo be
langrijk voor het derde net als
een sterk geprofileerd net dat is
voor de VPRO". Elke omroep zal
zijn „eigen herkenbare signa
tuur houden". De TV-directeur
wijst er in dit verband op, dat de
achterban van de VPRO daarbij
een niet-onbelangrijke rol
speelt. „We zullen ons moeten
blijven onderscheiden van de
andere omroepen". i
Kiers meentdat -de
'aanwezigheid' van de VPRO op
Nederland 3 dit net juist aan
trekkelijk maakt. „Wij vullen el
kaar aan. Een net met alleen
VARA of alleen VPRO zou niet
interessant zijn". Kiers meent
daarom dat „de vooruitzichten
voor Nederland 3 heel best
zijn".
Kiers: „Ik ben er van over
tuigd dat Nederland 3 niet als I
een corset zal werken. De sa-
menwerking moet vooral enige
meerwaarde geven; creatieve
impulsen zullen juist eerder
ontstaan". Voorziet hij geen
problemen, omdat VPRO-pro-
gramma's afwijken van VARA-
/NOS-programma's? „Dat lijkt
me logisch. Maar het scherpt ie-
dereen van Nederland 3 op het
punt van essentiële uitgangs- j
punten. Een gezond proces
dus".
„Je hoort wel eens zeggen dat
iemand z'n greep probeert te
krijgen op een bepaald net. Een
net is niet gediend met de do
minantie van wie dan ook". Hij
is niet bang voor een man als
VARA-voorzitter Marcel van
Dam, die de naam heeft zich
nogal dominant op te stellen?
„Hij is niet de enige die over
goeie ideeën beschikt. Het kan
helemaal geen kwaad als ie
mand die ideeën heeft, deze
ook gewoon spuit. Misschien
doet hij zo, door het gebrek aan
ideeën bij anderen".
Vormgeving
Kiers en zijn collega's van NOS,
VARA en RVU komen elke veer
tien dagen bij elkaar. Ofschoon
deze gesprekken - die op dit
moment nog voornamelijk over
de vormgeving en regie gaan -
zich nog maar in een pril stadi
um bevinden, hebben de Ne
derland 3-bespelers al het plan
opgevat gezamenlijk een jeugd
serie te maken. „Bovendien wil
len we een aantal grotere
themaprogramma's op het in
formatief gebied maken. Het is
dus allemaal in beweging".
Er zijn veel veranderingen op
komst met ingang van 1 januari
volgend jaar, als de NPS op Ne
derland 3 gaat draaien. Als het
aan Roelof Kiers ligt, blijft de
zondagavond echter een echte
VPRO-avond. „Het lijkt me van
belang om die avond te hou
den. Dat zullen we in elk geval
proberen".
De programmering zal niet
wezenlijk afwijken van de huidi
ge, meent Kiers. De samenwer
king op Nederland 3 zal moge
lijk personele consequenties
hebben, hoewel zich daar zeer
voorzichtig over uitlaat. „Je zou
kunnen verwachten, dat be
paalde onderdelen worden sa
mengevoegd. Of dat leidt tot
overbodigheid van personeel, is
de vraag. Dat kun je niet zo
maarzeggen".
Kandidaten Miss-Moeder verkiezing:
ijdens een lange tro
pische nacht in Rot-
M terdam waande 'Het
Wereldje' zich ondanks de ge
staag neerdenderende juni-re-
gen even in een exotisch para
dijs. Iets a la de reclame voor
een zekere met kokosprut ge
vulde chocoladereep.
Wat was er aan de hand in de
havenstad? Is de boel daar nog
niet afdoende opgezoomerd?
Jawel. Maar men was iets verge
ten. De moeders;
Die behoefden ouk
een beetje opzoom-
ering. Zodoende
werd in discotheek
Colors' de Miss
Moeder-verkiezing
gehouden.
Drieëndertig kandi
dates wierpen zich
in de strijd, de over
grote meerderheid
van exotische af
komst. Het spette
rende moederfraais
dat zich op de 'cat
walk' heupwiegend
en knipogend aan
enthousiast joelend
en fluitend Rotter
dam presenteerde,
deed vele mannen
harten heel wat sla
gen overslaan. Hier
en daar moest acuut
naar de valium wor
den gegrepen. Het moge duide
lijk zijn: de dagen dat moeders
vormeloze types in gebloemde
schorten waren, permanent aan
het piepers jassen en sokken
stoppen, liggen voorgoed achter
ons.
Hard werken
We arriveren in 'Colors' als de
Miss Moeder-kandidaten aan
het repeteren zijn voor hun po
diumpresentatie. Onder leiding
van Wilma Oliviera van model
lenbureau 'Fame Models' leren
ze hoe ze op hun moedermooist
over de catwalk moeten parade
ren. Ze oefenen fanatiek hoe ze
zo charmant mogelijk moeten
draaien bij het tonen van hun
vóór- en achterzijde, hoe ze
moeten glimlachen naar de jury
en hoe ze toch maar liever niet
van het afstapje moeten storten.
En denk erom. aldus Wilma, het
gaat er niet om wie van de da
mes nog het strakst in haar
moedervel zit. Het gaat om de
Het
Wereldje
PANDA DE
L'ISLE
leukste, spontaanste moeder.
Daarom wordt er uitsluitend ge
showd in vrijetijds- en avond
kleding en niet in badpak.
Miss Moeder worden is hard
werken geblazen. Sommige
deelneemsters hebben ooit een
manneqïïïmcursus gevolgd en
zwieren en draaien professio
neel in het rond. De meerder
heid betreedt echter voor het
eerst in het prille moederleven
een podium en krukt aldus hou
terig rond op de
glimmende naald
hakken. De krul
spelden wiebelen
vrolijk mee.
Fotograaf Frank,
geheel in de ban
van al dat moeder-
schoons, laat en
thousiast zijn ca
mera knippen.
Oeps, foutje. Orga
nisator Ben Oli
viera, de mannelij
ke helft van de di
rectie van 'Fame
Models', heeft dat
liever niet. Want
stel dat Frank een
plaatje schiet van
een 'spastische
meid' en dat u, le
zer, dan misschien
denkt dat deze tot
het bestand van
'Fame Models' be
hoort. Nu is er volgens mij in
velden of wegen geen 'spasti
sche meid' te bekennen, maar
voor de goede orde. mocht u er
onverhoeds eentje op de foto
ontdekken: deze behoort NJET
tot 'Fame Models'. Zo. Ook
weer opgelost.
Iets anders
Waarom zijn de moeders van
heinde en verre naar Rotterdam
getogen om aan de miss-verkie-
zing mee te doen? Willen ze het
huishoudgeld eens fijn spekken
met de eerste prijs van 750 gul
den? Zijn ze begerig naar de te
winnen gouden 'M' voor om de
fraaie hals of de professionele,
niet spastische foto-sessie?
„Nee hoor." zegt kandidate
Lidia. „Ik doe mee omdat ik het
leuk vind om eindelijk eens een
dag voor mezelf te hebben.
Sinds ik een dochtertje heb gaat
alle aandacht naar haar. Nu sta
ik zelf eens in de spotlights,
daar gaat het eigenlijk om."
r rechts: Miss Elegant; de Mooiste Moeder van Nederland en Miss Fotogeniek.
Ook de Portugese Paula Henri-
ques is niet uit op financieel ge
win of een carrière als model.
„Dit is lekker eens iets heel an
ders dan strijken en afwassen.
En ik wil laten zien dat er ge
woon heel mooie moeders be
staan."
Paula heeft een fan meegeno
men, haar dertienjarige dochter
Lygia. Deze priemt kordaat een
vinger in moeders middenrif.
„Mijn moeder heeft nog een he
le goeie buik. Je kunt beslist niet
zien dat ze al vier kinderen
heeft. Schrijf dat maar op."
Eddie Murphy
Na de repetitie worden de moe
ders in de kleedkamer tot mis
sen getransformeerd. Er wordt
getoupeerd, gestift, gekrultangd
en gesprayed dat het een lust is.
Als tenslotte de leggings en de
trainingspakken uitgaan en de
zwierige avondjaponnen wor
den aangetrokken, staren de
kandidaten gelukzalig in de
spiegel. Kleren maken de moe
der, dat is duidelijk. Want als de
spots boven het podium aan
gaan en de moedermissen het
strijdperk betreden, is er van de
onwennige stunteligheid van 's
middags niets meer te bespeu
ren. Stralend paraderen ze langs
de jurytafel. Ze werpen ondeu
gende kushandjes naar het pu
bliek en de heupen zwiepen op
z'n minst een graad of 50 uit.
Presentator Hans, de broer van
Sugarlee Hooper, is in zijn ele
ment. „Lieve schat, laat je maar
eens van alle kanten zien. Lieve
schat, laatje bekijken."
Natuurlijk wordt, zoals dat
hoort bij missen, ook van de
moeders enige intelligentie ver
wacht. Dus stelt Hans ze alle
maal een vraag: „Lieve schat,
wie is je favoriete man?" Op een
enkele miss na die op Eric Glap-
ton valt en twee uitschietertjes
naar Jean-Claude van Damme,
kiest iedereen likkebaardend
voor Eddie Murphy. Dus heren
die een moeder-miss willen be
hagen: elke dag naar de sport
school en héél erg lang in de
zon liggen.
Gelukt
Het is voor de jury moeilijk kie
zen uit al die spetterende moe
ders, maar na de nodige glazen
champagne zijn ze tot een oor
deel gekomen. Ben Oliviera rijkt
de prijzen uil. Asha Sobnath is
gekozen tot 'Miss Sympathiek'
en wint een uitgebreide fotoses
sie met haar kind. Lilian Hand
burg, moeder van zes kinderen,
is 'Miss Fotogeniek' en gaat met
ingang van september mode
shows lopen voor 'Fame Mo
dels'. Evenals 'Miss Elegant', Sa-
maya Fernandez, die als extraa
tje gratis mag winkelen in de
foto: frank fahrner
tropische winkel. 'Miss Sexy' is
geworden Haidy Lia-a-Kwie.
Een fotosessie en twee zilveren
ringen voor Haidy.
En dan... Tromgeroffel. Ver
snelde hartslagen. 'Fame Mo
dels' presenteert: de mooiste
moeder van Nederland! And the
winner is... Marijke Zwakke.
Marijke deed mee omdat ze als
moeder ook wel eens in de be
langstelling wilde staan. Prima
gelukt dus.
Ben Oliviera: „Applaus voor al
die spetters. Voor al die lekkere
wijven van vanavond." En dan
barst de band 'Trafassi' oorver
dovend los met de kraker 'Witte
wasjes, bonte wasjes' en swin
gen de moeders tot het och
tendgloren op de dansvloer. De
bijbehorende vaders kijken wat
pijnlijk. Over een paar uur moe
ten de kinderen naar school. En