Cultuur&Kunst
Spetterend seizoen
Leidse Schouwburg
ff
ewondering
Theatermenu's in vier
restaurants in Leiden
TNN Theaterplan in LAK
'Meneer Pex, vindt u ons eng?'
K&O viert vijftigjarig bestaan met
Academy of St. Martin in the Fields
Jazz en Jos Brink bij K&O Katwijk
DONDERDAG 2 JUN11994
7
Theatermarathon, Vlaams toneel en veel muziek
The Bootleg Beatles, volgens sommigen beter dan de echte Beatles,
spelen 20 september in de Leidse Schouwburg. foto
LEIDEN-JAN RUSDAM
Met ingang van
seizoen is het mogelijk lekker
te eten en daarna naar het
theater te gaan, zonder zor
gen over kaartjes halen en of
men wel op tijd is in het thea
ter.
De Leidse Schouwburg en
het LAKtheater hebben met
vier restaurants, die op (zeer
korte) loopafstand van de the
aters liggen, afspraken ge
maakt over een 'Theaterme
nu'. Dat betekent dat in alle
rust gegeten kan worden en
dat de kaartjes voor de geko
zen voorstelling in de deelne
mende restaurants klaar lig
gen.
LAK-bezoekers kunnen op
de avond van de voorstelling
terecht in restaurant Le Fo-
restier of Café Diner De Grote
Beer en schouwburgbezoe
kers bij restaurant De Koekop
of De Brasserie. Elk restaurant
biedt een speciaal samenge
steld 'Theatermenu' aan. Na
afloop van het diner rekent
het restaurant de theaterkaar-
ten af en biedt daarbij een
kopje koffie aan. Wanneer
men voor 18.30 uur in het be
treffende restaurant aanwezig
is dan is- men gegarandeerd
op tijd in het theater.
,,Het nieuwe seizoenaanbod van de Leidse Schouwburg
is misschien wel het aantrekkelijkste van de afgelopen ja
ren", aldus schouwburgdirecteur Pim Wallis de Vries gis
teren bij de presentatie van het programma 1994-1995.
Meer nog dan vorige jaren denkt Wallis de Vries er ko
mend seizoen in te slagen om het velen naar de zin te
maken in zijn bonbonniére aan de Oude Vest. Meer dan
vorige jaren zit het schouwburgprogramma dan ook
boordevol populaire voorstellingen: cabaret, toneel, ope
ra, dans, maar vooral veel muziek. „Er ligt een prachtig
theaterseizoen voor ons", aldus de schouwburgdirecteur.
neelscholen zijn zodat men (in
juni '94) drie avonden achter el
kaar de nieuwe lichting acteurs
en actrices aan het werk kan
In het seizoenprogramma van de Leidse Schouwburg is voor het
eerst ook een beknopt jaaroverzicht opgenomen van het program
ma van het LAKtheater. Nieuw in het LAKtheater, komend seizoen,
is het TNN Theaterplan. Elke maand houden het LAK en een aantal
andere theaters in Nederland een avond vrij die in een later stadi
um wordt ingevuld, in overleg met Theater Netwerk Nederland.
Het gaat om voorstellingen van jonge, veelbelovende theaterma
kers. De TNN Theaterplan-avonden zijn bedoeld om het publiek
kennis te laten maken met nu nog onbekende talenten die op het
punt staan door te breken.
Nieuw in het komende seizoen
is de le Leidse VSB Theaterma
rathon. Vijf Leidse theaters, de
Leidse Schouwburg, LAKthea
ter, Imperium, Cultureel Cen
trum de X en de Kapelzaal K&O,
presenteren zich tijdens dit eve
nement voor het eerst geza
menlijk aan het publiek om dui
delijk te maken dat Leiden voor
alle theaterliefhebbers iets te
bieden heeft.
De theatermarathon biedt de
gelegenheid op één dag, zater
dag 12 november, met alle vijf
de podia kennis te maken. Dat
betekent dat het publiek niet de
hele dag in de stoel kan blijven
zitten. Tussen drie uur 's mid
dags en elf uur 's avonds wordt
de marathondeelnemer langs
voorstellingen in alle theaters
geleid, onderbroken door een
drankje en diner. De middag
voorstellingen duren ongeveer
een half uur. 's Avonds in de
Leidse Schouwburg sluit
Mathilde Santing met haar
'whole band' de theatermara
thon af. Aansluitend is er nog
een feest op het podium van de
schouwburg.
Nieuw is ook de 'De presentatie'
waarin de eindexamen-produk-
ties van de drie Nederlandse to
neelscholen zijn te zien. Ooit
was het een traditie dat de eind
examenklas van de, destijds
enige, toneelschool in Amster
dam zich presenteerde op het
podium van de Stadsschouw
burg. In de jaren zeventig is de
ze traditie in onbruik geraakt.
De Leidse Schouwburg pakt de
draad nu weer op, met dien ver
stande dat er inmiddels drie to-
al kreeg
jong cabaret-talent de kans zich
aan een groter publiek te pre
senteren in de Kapelzaal K&O.
De voorstellingen hebben be
wezen in een behoefte te voor
zien. De schouwburg gaat daar
om op de ingeslagen weg ver
der, zij het dat de voorstellingen
van de vrijdagavond naar de
laatste zaterdag van de maand
zijn verhuisd. Onder anderen
Hester Macrander en Pieter de
Rijk, finalisten van het Leids Ca
baretfestival, zijn te zien. De hé
le grote, zoals Youp van 't Hek,
Karin Bloemen, Herman Fin
kers en Waardenberg en De
Jong, geven uiteraard acte de
présence in de schouwburg zelf.
Vlaams toneel
Tien produkties in het seizoen
programma zijn voorzien van
een vraag- en uitroepteken. Het
zijn voorstellingen die bij het
publiek niet bekend over zullen
komen. Met de leestekens wil
de schouwburgdirecteur aange
ven dat hij er hoge verwachtin
gen van heeft en dat het publiek
er met een gerust hart naar toe
kan gaan.
Speciale aandacht vraagt de
schouwburg ook voor het
Vlaams' toneel. Het publiek
heeft dat nog onvoldoende ont
dekt. Daarom zal de Leidse
Schouwburg voor alle Vlaamse
toneelvoorstellingen, zeven in
getal, een minimale toegangs
prijs heffen: 21 gulden voor de
eerste rang.
Grote trots van de schouw
burg is wel het Vlaamse gezel
schap De Blauwe Maandag
Compagnie, dat tot het sum
mum van het Nederlandstalig
theater moet worden gerekend.
De groep, die maar een beperkt
aantal speeldagen voor Neder
land beschikbaar heeft, geeft
drie voorstellingen in de Leidse
Schouwburg.
Uiteraard komen ook gere
nommeerde Nederlandse to
neelgezelschappen met nieuwe
voorstellingen naar Leiden. Di
recteur Wallis de Vries prijst
zich onder meer gelukkig op 13
september 'Een vijand van het
volk' van Henrik Ibsen nog een
keer te kunnen presenteren.
Deze produktie van het Theater
van het Oosten behoorde vol
gens de schouwburgdirecteur
tot de hoogtepunten van het af
gelopen seizoen.
Opvallend is het grote muziek
aanbod. Het begint al met de
eerste voorstelling in het nieu
we seizoen van de Caribbean
Calypso Allstars die een exo
tisch carnaval op de planken
brengen. Ook The Bootleg Beat
les, Laura Fygi, Golden Earring
(unplugged) en Frank Boeijen
doen de schouwburg aan. On
der de categorie musical vallen
'The sound of Motown' een
swingende soulmusical en 'Wil-
leke - de musical' waarin Wille-
ke Alberti het onderwerp is. Er
is ook zwaardere kost, zoals
muziek uit het concentratie
kamp Theresienstadt. „Dit is
het theaterseizoen van de ex
tremen", zegt Wallis de Vries
over de afwisseling in het pro
gramma.
Net als andere jaren staat er
ook weer veel dans op het pro-
Djazzex,
en Reflex
program-
i opera en
hun trek-
gramma. Onder
Introdans, Scapino
brengen hun
ma's. Liefhebbers
operette komen a
ken bij Opera Holland en de
Hoofdstad Operette. 'De Gid
sen', een padvindsterkomedie
met 21 topactrices, onder wie
Elsje de Wijn, Sylvia de Leur en
Hetty Blok, sluit het schouw
burgseizoen op 30 juni volgend
jaar af.
In deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord, die, hetzij direct,
hetzij zijdelings met kunst
te maken hebben. Ze
praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
hechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
grijsgedraaide muziekstuk
en alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Marcel
Barnard, hervormd
studentenpredikant in
Leiden en schrijver van een
proefschrift over de relatie
tussen kunst en religie, zijn
bewondering uit voor de
kleur blauw in de hemel,
de Middellandse zee en in
de kunst. „Blauw is een
ruimteloze kleur, spiritueel
ook. Het trekt de geest weg
op de golven van het
geloof."
Dit is een zeefdruk
van het collectief
S Gubbels-Kerkhofs.
Wie dat zijn weet ik
niet, dat is ook niet
belangrijk. De titel is 'Slappe
Kubus' maar dat is volgens mij
een grapje. Het gaat bij deze
zeefdruk namelijk niet om de
vorm, maar om de kleur.
Het werk bestaat uit de primaire
kleuren geel en blauw, en de
secundaire kleur groen. Je kunt
dit zien als een weergave van
mijn persoonlijkheid. Blauw
staat voor het spirituele, het
geloof. Geel staat voor het
verstand, en geeft een spanning
met het gevoelsblauw. Net zoals
er bij een mens een spanning
kan zijn tussen het rationele
denken en het gevoel.
Groen is de kleur van de aarde,
van het leven. Dat kun je wel
zien als je hier naar buiten kijkt.
Deze kleur bemiddelt tussen
het geel en het blauw. Het is
jammer dat je deze dingen niet
op de foto in de krant kunt
weergeven.
Als kind was blauw al mijn
favoriete kleur. Ik had een
blauwe step, en door die kleur
leek het alsof de step
gewichtloos was. Mijn zusje had
een rode step, daar vond ik dus
niets aan. Dat waren natuurlijk
kinderlijke waarnemingen.
Het echte gevoel voor blauw
kreeg ik later toen ik naar Italië
en Griekenland reisde. Het
.azuurblauw van de zee heeft
daar een diepe indruk op me
gemaakt. Het is overigens
opmerkelijk dat de bronnen van
zowel de wetenschap als van
het geloof aan de Middellandse
zee liggen, Athene en
Jeruzalem.
De Franse kunstenaar Yves
Klein was op zoek naar het
zuivere blauw, misschien
geïspireerd door de zee bij zijn
geboorteplaats Nice. Toen hij
eindelijk het perfecte pigment
had gevonden, noemde hij het
I.K.B., International Klein Blue.
Ik heb hier een afbeelding van
een blauw monochroom van
Klein, maar zo'n afdruk is maar
een zwakke weerspiegeling van
het origineel. Dat is zeer diep
blauw.
Volgens de kleurentheoreticus
Johannes Itten is blauw de kleur
van het geloof. Hij zegt ook dat
het in China een symbool van
de onsterfelijkheid is. Blauw is
koel maar niet kil. Een
ruimteloze kleur die je
meevoert op de golven van het
geloof.
Er is ook een theorie die zegt
dat blauw het beste wordt
waargenomen vanaf de rand
van je netvlies, dus als je er net
niet naar kijkt. Daarom heeft
een blauw plafond in een
kathedraal een krachtige
uitstraling. Het is op de
achtergrond aanwezig omdat je
niet als eerste naar het plafond
kijkt. Net zoals je niet vaak naar
de blauwe hemel kijkt.
Blauw heeft een
sluimerende kracht,
net zoals de natuur in
de winter. Het leeft in
het verborgene.
Blauw is ook de eerste
kleur die je
waarneemt als het
licht wordt.
«JAN RUSDAM
Cultuurwethouder Pex Langenberg kreeg gister
middag de eerste exemplaren aangeboden van de
seizoenprogramma's van de Leidse Schouwburg
en de Volksuniversiteit K&O. Niemand minder
dan Adelheid Roosen en Leoni Jansen waren in
gehuurd om die taak te verrichten, zodat gerust
van een vuurdoop voor de nieuwe wethouder
mag worden gesproken.
„Meneer Pex, wilt u even op het podium ko
men", begon Roosen poeslief, waarna de dames
zich verdrongen om de wethouder te kussen. Het
tweetal werd op een gegeven moment zelfs zo
opdringerig dat Langenberg een pasje achteruit
deed, hetgeen niet gebruikelijk is voor een politi
cus. „Vindt u ons eng?", wilde Roosen weten. Dat
durfde Langenberg natuurlijk niet toe te geven.
Na de D66-wethouder beschimpt te hebben
om zijn CDA-coupe en WD-uitstraling vroegen
de dames wat hij nu precies gaat doen als be
stuurder? Dat werd dus een heel verhaal over ver
andering en vernieuwing, maar zonder concrete
toezeggingen. Langenberg sloot zijn betoog af
met de opmerking „dat een paars kabinet veel
beter is voor de kunst dan welk kabinet met het
CDA ook."
Op de tonen van het onvermijdelijke
'doorknipmuziekje' kwam toen het moment
waarop de nieuwbakken wethouder zijn eerste
lint, waaraan de seizoenboekjes waren opgehan
gen, mocht doorknippen. „Joepie", riep een
tuthola achter in de zaal toen ze de programma's
ook aan het genodigde publiek mocht uitdelen.
Vervolgens namen Roosen en Jansen met Pim
Wallis de Vries (schouwburg), Roland Helmer
(LAKtheater), Tjitte Weeber (K&O) en het publiek
de hoogtepunten van het seizoen even door. De
middag werd gepast afgesloten met het 'rainbow-
lied' van Kermit de Kikker.
Nico de Raad geeft laatste concert op Pieterskerkorgel
YSTAM
Wereldberoemd, overal ge
vraagd en volgend jaar te be
luisteren in Leiden: de Academy
of St. Martin in the Fields. Het
Engelse kamerorkest geeft een
eenmalig optreden in de Leidse
Stadsgehoorzaal ter ere van het
vijftigjarig bestaan van K&O.
Het van oorsprong militaire ge
zelschap speelt onder leiding
van dirigente Iona Brown wer
ken van Mozart, Shostakovitch
en Strawinsky. Ook de bekende
folkgroep The Dubliners is spe
ciaal gecontracteerd vanwege
het jubileum.
Deze feestelijke optredens
werden gisteren bekend ge
maakt tijdens de presentatie
van het nieuwe jaarprogramma
van de volksuniversiteit. Alleen
voor de leden heeft de volksuni
versiteit een jubileumserie op
genomen. Daarin is onder meer
opgenomen een Optreden van
pianisten Wyneke Jordans en
Leo van Doeselaar. De Belgi
sche tenor Ludwig van Gijse-
gem brengt samen met Lieve
Mertens 'Die Winterreise' van
Schubert. En Ronald Brautigem
(piano) heeft een feestelijke
programma samengesteld met
werken van Liszt, Schubert en
Schuman.
Een aantal optredens staat
niet in de K&O-gids omdat ze
geen deel uitmaken van een se
rie. Zo komt de Hoofdstad Ope
rette op 23 december naar de
Stadsgehoorzaal. Op datzelfde
podium brengt Hans Liberg zijn
programma 'Nu ook voor vrou
wen'. De veertig lunchconcer
ten staan evenmin niet vermeld
Wyneke Jordans en Leo van Doeselaar treden op ter gelegenheid van
het K&O-jubileum. foto kors van bennekom
omdat de volksuniversiteit per
maand bekijkt welk talent het
aan het publiek wil presenteren.
Meesterserie
Het concertprogramma biedt
keus uit dertien series. Zo laat
Nico de Raad nog één maal ho
ren hoe het grote orgel van de
Pieterskerk klinkt. Restaurateurs
gaan het instrument terugbren
gen in de staat waarin Van Ha-
genboer het in 1643 bouwde.
Het orgel werd eind vorige
eeuw uitgebreid zodat het ook
mogelijk was werken van de zo
genoemde romantische compo
nisten als Widor, Vieme en
Franck ten gehore te brengen.
Vanwege die restauratie vervol
gen Sander van Marion, Charles
de Wolff en Haite van der
Schaaf de orgelserie in de
Hooglandse kerk.
Traditiegetrouw komt ook ko
mend jaar weer de top van mu
sicerend Nederland naar Lei
den. In de Meesterserie zijn op
tredens opgenomen van cellist
Pieter Wispelwey, violiste Vera
Beths en pianist Alwin Bar. In
ternationale gasten zijn onder
meer de Italiaanse pianist Sal-
vatore Spano, zijn Engelse colle
ga James Kirby en de Japanse
violiste Kaoru Kakudo.
In de Groene Kerk in Oegst-
geest komen het Renoir Ensem
ble, het Orlando Kwartet, het
Modigliani Sextet. In de serie
Haagse abonnementen is eén
van de toppers een wereldpre
mière van het Nederlands
Danstheater 1, 2 en 3. Jiri Kylian
viert zijn 20-jarig jubileum als
artistiek leider van dit gezel
schap en besloot een stuk te
maken voor alle dansers.
café stijl. K&O heeft ook het zalenrepertoire uitge
breid zodat deze musici, evenals cabaretier
Jeroen van Merwijk, in de Rijnpoort aan de Am-
bachtsweg zijn te zien en te horen.
Jos Brink komt naar Katwijk met zijn i
TEKST RODERICK DE SMIT
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
K&O Katwijk brengt komend seizoen voor het
eerst jazz. De Soesja Citroen Band komt met bal
lads. Het Deep River Quartet brengt met 'We'll
meet again' nummers die vlak na de oorlog met blijspel 'Non-actief. Voor de jeugd staan onder
de geallieerden over Europa spoelden. En het meer optredens van de clowns Diva en Daas t
Wim Overgaauw Trio geeft een concert in jazz- poppentheater de Rarekiek op het programma.