D-Day herdenking
uitgebreid op TV
The Longest Day
staat er gekleurd op
4 WOENSDAG 1 JUN1199439515
Omaha Beach: de
zee en het strand
kleurde rood met
het bloed van de
Amerikaanse solda
ten. 'Het was een
nachtmerrie' aldus
generaal Omar
Bradley, foto ar-
chief spaarnestad
De gezamenlijke publieke om
roepen schenken de komende
dagen uitgebreid aandacht
aan de herdenking van de ge
allieerde invasie op 6 juni 1944
in Normandië. Volgende week
maandag, de dag van de her
denking, worden op radio en
televisie rechtstreekse versla
gen en interviews uitgezon
den.
Voor de NOS-televisie reist
Joop van Zijl naar de Franse
kust. Hij levert commentaar
bij de beelden die de NOS
overneemt van de Franse tele
visie. De rechtstreekse versla
gen zijn 9.45 uur tot 12.00 uur
an 14.15 uur tot 16.15 uur
op Nederland 2. In het och
tendprogramma van de NOS
worden de plechtigheden bij
Utah Beach en in Bayeux be
licht. Het middagprogramma
staat in het teken van de inter
nationale officiële bij het inva-
siestrand Omaha Beach. Ook
het weekeinde staan specia
le D-Day programma's op de
rol. Uiteraard besteden ook de
buitenlandse zenders en
dan met name de BBC en TV5
itgebreid aandacht aan D-
Day.
Óok op Radio 1 wordt uitge
breid aandacht besteed aan D-
Day. De plechtigheden wor
den rechtstreeks verslagen
door de centrale presentator
Govert van Brakel en verslag
gever Jeroen Wielaert. Verder
redacteur Bart Leferink
op een schip van de Ko
ninklijke Marine vanuit Ports
mouth in Engeland. Dit schip
neemt deel aan de vloot-
schouw in Normandië op de
zaterdag voorafgaand aan de
herdenking. Verslaggeefster
Margreet Boer stapt in de bus
met de oudstrijders van de
Prinses Irene Brigade. Zij doet
verslag van de reis naar Nor
mandië en het verblijf van de
vroegere militairen. Bovendien
heeft Radio 1-correspondente
Tine van Houts een interview
gemaakt met de eerste gealli
eerde strijder die met een
hangglider in Normandië
landde: major John Howard.
De man vertelt Van Houts
over zijn ervaringen in Frank
rijk. Mede op basis van zijn
verhaal werd de film The Lon
gest Day geproduceerd. Een
belangrijk deel hiervan gaat
over het gevecht om de Pe-
gasusbrug. „Ik heb het inter
view met de majoor al ge
hoord", meldt D-Day-radio-
coördinatrice Anneke Raven,
„als je hem hoort, lijkt het als
of hij het gisteren heeft mee
gemaakt".
Tenslotte heeft de NCRV
maandagochtend, de nieuwe
ambassadeur van de Verenig
de Staten Dornbush in de uit
zending (11.00 uur). Hij komt
naar de studio iri Hilversum
om een uur lang te praten over
zowel de betekenis van D-Day
voor Europa als de relatie tus
sen de Verenigde Staten en
Europa.
Een Amerikaanse para en een Fran^aise maken
samen lol in Sainte-Mère-Eglise, dat kort na D-
Day in Amerikaanse handen kwam. De para
geniet duidelijk van de Franse wijn.
foto archief spaarnestad
Met computers kun je bijna al
les en dus werd de film 'inge
kleurd'. Dat gebeurde via een
ingenieus concept en na een
lange studie naar de originele
kleuren. Er is gebruik gemaakt
van historisch materiaal, maar
ook van de kennis van mensen
die betrokken waren bij het
maken van de oorspronkelijk
film in 1961-1962.
Zo kregen de schitterende
beelden van toen en alle
topacteurs (Richard Burton,
John Wayne, Henry Fonda,
Rod Steiger, Robert Wagner,
Sean Connery) levensechte
kleuren, omdat 'de markt'
daar in 1994 nu eenmaal om
vraagt. Daarom worden tegen
woordig allerlei 'antieke' films
(Laurel en Hardy, Chaplin) in
gekleurd. Een prachtige
vondst natuurlijk, maar een
ramp voor de echte liefhebber.
Die hoeft echter niet te wan
hopen, want in de winkel ligt
vanaf deze week naast de
'colorized version'ook de origi
nele zwart-witversie. De film
wordt zaterdag overigens ook
uitgezonden op Nederland 2,
om 19.48 uur.
JAN VAN DER NAT
Manschappen van het US 2nd Ranger Battalion nemen op
D-Day een bunker in bij Pointe du Hoe. Op de achtergrond
worden Duitse krijgsgevangenen afgevoerd.
foto archief spaarnestad
Montgomery zou later zeggen dat Opera
tie Goodwood een succes was, omdat
zijn enige oogmerk was om Hitiers meest
gevreesde pantserdivisies aan het gebied
rond Caen te binden. Dat verschafte de mo
gelijkheid aan het Amerikaanse Eerste Le
ger om op de westelijke flank de Duitse om
singeling te doorbreken. „Het loopt volgens
plan", was een karakteristieke uitspraak van
de Brit, die er de Amerikanen mee in de
gordijnen joeg.
De Amerikaanse aanval op de verzwakte
Duitse linies begon op 24 juli met een bom
bardement door 1.6Q0 vliegtuigen, gevolgd
door een frontale aanval door het Zevende
Korps. Op 26 juli begon het Duitse verzet
over de gehele linie in te storten, en vier da
gen later bereikte de Vierde Pantserdivisie
Avranches. De wegen naar Bretagne en Pa
rijs lagen open.
Maar nog altijd werd het Britse Tweede Le
ger staande gehouden door de beste Duitse
eenheden, de pantserdivisies van de SS.
Een deel van het Amerikaanse leger zwenk
te naar het westen om Hiüers divisies
vanuit het zuiden aan te vallen, terwijl de
„Eigenlijk was het voor gene
raal Eisenhower indertijd zeer
gemakkelijk, hij was volledig
uitgerust. Ik heb daarentegen
alles opnieuw moeten zoeken,
restaureren en op z'n plaats
moeten zetten." Darryl F. Za-
nuck, de maker van The Lon
gest Day, de beroemdste oor
logsfilm aller tijden, is er na
tuurlijk fantastisch in geslaagd
om het meesterwerk van
schrijver Cornelius Ryan te
verfilmen. Dat is geen nieuws,
want 'De Langste Dag', zoals
wij de film in Nederland ken
nen, dateert tenslotte al uit
1962.
Maar bij de herdenking van
D-Day is het natuurlijk
zeer op z'n plaats om de
film opnieuw uit te
brengen, zodat ook de
generatie van nu ge
tuige kan zijn van de
meest spectaculaire
oorlogsactie uit de
geschiedenis. De
huidige generatie is
echter opgegroeid
met kleurenfilm en
-televisie. The Lon
gest Day is echter
een authentieke
zwart-witfilm. Maar
de wonderen zijn de
wereld nog niet uit.
Britten vanuit het oosten en noorden op
rukten. Montgomery had de Canadezen be
volen om de ring om de Duitse legermacht
te sluiten, maar hun opmars was te traag.
Het was te danken aan de Poolse Eerste
pantserdivisie dat uiteindelijk betrekkelijk
weinig Duitsers wisten te ontkomen. Op 21
augustus slaagden de Polen, die met ge
rechtvaardigde geestdrift vochten, erin het
'gat van Falaise' te dichten. Het Duitse leger
zat in de val.
Van de 59 divisies die Hitler op D-Day in
Normandië had, waren er 40 vernietigd.
Rommel (en later zijn opvolger Von Kluge)
had 1.500 tanks, 3.500 stukken geschut en
20.000 militaire voertuigen verloren. Een
kwart miljoen van zijn manschappen was
gedood of gewond, 200.000 anderen waren
gevangen genomen. De prijs was echter
hoog geweest aan geallieerde zijde: 65.000
doden en 170.000 gewonden.
Hitler had de slag om Normandië verloren
en daarmee, precies zoals hij had voor
speld, ook de oorlog.
