Rusland voelt niets
voor stabiliteitspact
Tweespalt bedreigt Koerden in Noord-Irak
i Politie maakt einde aan
b Russisch gijzelingsdrama
Buitenland
Samenwerking China en Rusland
Amerikaanse bedrijven blij
met handelsstatus China
VN prijzen eigen optreden in Rwanda
Paus zegt definitief 'nee'
tegen vrouwelijke priesters
Rabin noemt Palestijnse
ontwerp-Grondwet geklets
Vandaag
introduceert de ANWB
een nieuwe auto
'Italiaans imperialisme
bedreiging voor Kroatië'
UTERDAG 28 MEI 1994
e Slowakije komt Hongaren tegemoet
■in Tri Het Slowaakse parlement heeft gisteren een wet
die toestaat dat leden van minderheden voortaan
naam in hun moedertaal mogen laten registreren. Dit bete-
dat Hongaarse vrouwen niet langer verplicht zijn het Slo-
vaakse achtervoegsel '-ova' aan hun achternaam toe te voegen.
let besluit stuitte op felle weerstand van nationalistische afge-
vaardigden en leden van de Beweging voor een Democratisch
Slowakije (HZDS) van ex-premier Meciar.
Felle brand in bossen bij Valencia
Valencia» Meer dan honderd Spaanse brandweerlieden doen
sinds donderdag hun uiterste best om een snel om zich heen
[rijpende brand in de omgeving van Valencia onder controle te
krijgen. Het vuur heeft al de 2000 hectare land tussen de dorpen
Calles en Domeno verwoest. Aangezien de brand donderdag op
drie verschillende plaatsen ontstond, denkt de politie dat het
wur is aangestoken.
Georgische wegwerkers vermoord
moskou In Tsjetsjeno-Ingoesjetië, een opstandige Kaukasus-re-
publiek, zijn gisteren acht wegwerkers uit Georgië vermoord. De
mannen werkten aan de Transkaukasische snelweg in de buurt
van het dorp Alkoen, dicht bij de grens met de Russische provin
cie Noord-Óssetië. Het gebied is zeer onrustig door etnische
conflicten tussen Ossetiërs, Ingoesjeten en Georgiërs.
Offensief tegen leger Myanmar
tachilek Rebellen van de Shan-minderheid hebben in het zui
den van Myanmar(het voormalige Burma) de regeringstroepen
in het defensief gedrongen. Het Mong Tai Leger (MTA) van
krijgsheer Khun Sa heeft de strategische Doi Kong Mon-berg in-
jenomen en rukt op naar de stad Tachilek aan de Thaise grens,
ie Shan strijden voor onafhankelijkheid.
tazachstan tekent 'partnerschap'
jurusselDe voormalige Sovjet-republiek Kazachstan heeft zich
gisteren aangesloten bij het Partnerschap voor Vrede van de
jNAVO. Ook Wit-Rusland wil zich voegen bij de negentien staten
[die een akkoord met de NAVO hebben gesloten dat voorziet in
militaire en politieke samenwerking.
£es doden bij vliegtuigongeluk
>ta Een Colombiaans vliegtuig met 27 mensen aan boord
IjiTgisteren kort na het opstijgen neergestort. Zes inzittenden
kwamen om en twintig mensen raakten gewond. Enkele secon
den voor het toestel neerstortte, meldde de piloot dat er proble
men waren met de motor. Het ongeluk gebeurde in Villavicen-
cio, de hoofdstad van de provincie Meta.
iking-newyork» ap
)e Chinese regering, het Ameri-
aanse bedrijfsleven en Chinese
- issidenten hebben positief ge-
- rd op het besluit van pre-
dent Clinton de status van
leest begunstigde handelsna-
isvan China te verlengen en
fezestatus los te koppelen van
mensenrechten. Het Chinese
linisterie van buitenlandse za-
;n is echter teleurgesteld over
et niet opheffen van het ver-
od op de verkoop van wapens
an China.
Ook Chinese dissidenten ver
welkomden de beslissing van
ilinton. Volgens hen hebben "Charlie Brown, manager voor
oede betrekkingen op lange China van sportartikelengigant
;rmijn meer invloed op de Nike.
aos kou hans geleunse
:orrespondent
let gijzelingsdrama dat Rus
and een etmaal in de ban hield,
gisteren geëindigd met de be
vrijding van de gijzelaars. Politie
n de opstandige Kaukasus-re-
lubliek Tsjetsjeno-Ingoe§jetië
vist de helikopter met vier
tvvaarbewapende ontvoerders
in zeven gijzelaars aan boord te
vermeesteren. Eén van de da
lers ontsnapte, maar werd later
Dmroepplannen
j)oema vallen
slecht bij Jeltsin
MOSKOU AP
Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter UPI United Press International
Zuid-Afrika voert
voorlopig geen
executies uit
JOHANNESBURG Rtr-ANP
Zuidafrikaanse rege
ring zal voorlopig geen dood
vonnissen uitvoeren. Dat heeft
minister Dullah Omar (justitie)
gisteren het parlement laten
weten. Het lot van ruim vier
honderd ter dood veroordeel
den die nog op de voltrekking
van hun vonnis wachten, baart
Omar grote zorgen. Sinds 1989
zijn er in Zuid-Afrika geen te
rechtstellingen meer geweest.
De voormalige regering-De
Klerk liet geen executies meer
toe, nadat organisaties van
mensenrechten tegen deze
praktijken scherp hadden ge
protesteerd. Tot de veroordeel
den behoren de twee rechtse
extremisten Clive Derby-Lewis
en Janusz Walus. Zij kregen de
doodstraf wegens de moord op
de ANC-politicus Chris Hani in
april vorig jaar. In navolging van
de Veiligheidsraad heeft de Eu
ropese Unie gisteren officieel al
le resterende sancties tegen
Zuid-Afrika ingetrokken. Overi
gens was alleen het wapenem
bargo nog van kracht. De ande
re strafmaatregelen waren al in
getrokken in de aanloop naar de
verkiezingen.
'Frcins initiatief voorlopig nogal vrijblijvend'
parus gpd-anp
Rusland heeft gisteren demonstratief geweigerd om on
der supervisie van de Europese Unie onderhandelingen
te beginnen met de Baltische Staten over problemen
rond grenzen en minderheden. De Russen toonden daar
mee hun reserves over het 'stabiliteitspact' voor heel Eu
ropa, waarvoor gisteren in Parijs door ministers uit meer
dan veertig landen het startschot werd gegeven.
De Balten zijn enthousiast
over de internationale belang
stellingvoor hun problemen, al
dus minister Kooijmans giste
ren in Parijs. Maar de Russen
hebben nog niet beloofd echt
mee te doen, hoewel ze het Sta
biliteitspact officieel aanvaar
den. Zo verzetten zij zich nog
tegen het idee dat de EU de on
derhandelingen zou moeten lei
den, omdat dat als 'betutteling'
wordt gezien.
In de tweede onderhande
lingsronde staan Hongarije, Slo
wakije, Roemenië, Polen, Bulga
rije en Tsjechië centraal. Aan
deze tafel gaat het er vooral om
Het stabiliteitspact moet over
een jaar een alomvattende ak
koord hebben opgeleverd over
de problemen rond etnische
minderheden en grensgeschil
len in Midden en Oost-Europa.
Het door Frankrijk geopperde
en door de EU overgenomen
idee voorziet in twee onderhan
delingsrondes. In de ene ronde
zouden Rusland, Letland, Litou
wen en Estland moeten praten
over de vage grenzen en over de
bescherming van de Russische
minderheid in de Baltische Sta
ten.
dat de eerste drie landen het
Hongaarse minderhedenpro
bleem oplossen.
De negen Oosteuropese lan
den die lid willen worden van
de EU, zullen zich inspannen
om hun nog uitstaande minder
hedenproblemen op grond van
'goed nabuurschap' te regelen.
Deze afspraak tussen de EU en
de negen landen in Oost-Euro
pa moet zo mogelijk binnen een
jaar tijd leiden tot een stabili
teitspact, waarvan de naleving
wordt gecontroleerd door de
CVSE (Conferentie voor Vrede
en Samenwerking in Europa).
Het resultaat van het door
Frankrijk zo fel gepropageerde
initiatief blijft voorlopig echter
nog tamelijk vrijblijvend, zo
constateert Kooijmans. ,,De
menukaart is opgesteld, maar
we weten nog niet wat er zal
worden genuttigd en in welke
volgorde de gerechten op tafel
komen."
mensenrechtensituatie in China
dan handelssancties.
Volgens Robin Munro, die bij
de mensenrechtenorganisatie
Human Rights Watch China in
zijn pakket heeft, zal Peking
Clintons beslissing echter op
vatten als 'een overwinning
voor de standvastigheid, de inti
midatie en de harde opstelling'
en als 'een nederlaag voor alles
dat de VS hebben proberen te
bereiken'.
Het Amerikaanse bedrijfsle
ven bejubelde het besluit van
Clinton als een afgetekende
overwinning. ,,De toekomst ziet
er nu een stuk beter uit", aldus
'e Doema, de Tweede Kamer
'an het Russische parlement,
gisteren besloten een ei-
jen omroeporganisatie op te
ichten. President Jeltsin en or
ganisaties van journalisten heb-
1C ben felle kritiek op het besluit.
Presidentieel woordvoerder
iatsjeslav Kostikov noemde het
an een 'schending van de
voorrechten van de vrije massa
media en een informatie-dic-
ÏUtaat' dat alleen maar 'rampzali-
gevolgen' kan hebben.
Jeltsin heeft slechte ervarin
gen met parlementaire nieuws
uitzendingen. Het parlement
dat hij in het najaar heeft ent
bonden, had ook een eigen om-
"roep opgericht, met het argu
ment dat de oppositie tegen
Jeltsin in de staatsmedia niet
aan bod kwam.
door speciale eenheden neerge
schoten. De man raakte daarbij
zwaargewond.
De ontvoerders en hun gijze
laars waren gistermorgen met
de helikopter vertrokken uit de
Zuidrussische stad Mineralnye
Vody. De Russische autoriteiten
hadden hun eisen (helikopter,
zware wapens, morfine en tien
miljoen dollar losgeld) ingewil
ligd.
De helikopter vloog richting
Tsjetsjeno-Ingoesjetië, achter
volgd. door zeven militaire heli
kopters. Die hoefden echter niet
in actie te komen dankzij het
optreden van de Tsjetsjenen.
De kaping was de tweede bin
nen vijf maanden dn de roerige
Kaukasus, een kruitvat van etni
sche tegenstellingen. Ook bij de
vorige gijzeling wdren school
kinderen betrokken.
Peking China en Rusland hebben gisteren enkele samenwerkingsakkoorden ondertekend. Een van de akkoorden behelst samenwerking bij het
toezicht op hun lange gemeenschappelijke grens en op het gebied van handel, landbouw en milieubescherming. Woordvoerder Wu Jianmin van
het Chinese ministerie van buitenlandse zaken zei dat de twee landen ook zullen gaan samenwerken op het gebied van militaire technologie. Op
de foto wisselen de Chinese premier Li Peng en zijn Russische ambtgenoot Tsjemomyrdin documenten uit. foto reuter will burcess
lig maken en een groot deel van de massa
slachtingen op hun geweten hebben, zich
tijdens de gehele evacuatieoperatie koest
hielden, wordt als positief omschreven.
Hieruit blijkt dat het leger en de interim-re-
gering, waarmee de VN intensief hebben
onderhandeld over deze evacuatie, wel de
gelijk controle kunnen uitoefenen op de
milities.
Dit zou een gunstige invloed kunnen
hebben op de besprekingen over een wa
penstilstand die voor maandag op het pro
gramma staan. Het Rwandees Patriottisch
Front (RPF) zegt dan met de interim-rege
ring te willen gaan praten op voorwaarde
dat die enige bereidheid toont de moord
lustige milities in te tomen.
nairobi frans van den houdt
correspondent
Na wekenlang een golf van kritiek over zich
heen te hebben gekregen wegens falend be
leid en gebrekkig optreden in Rwanda, was
een succesje zeer gewenst voor de Verenig
de Naties. Vandaar dat gisteren de loftrom
pet werd gestoken over een eigen, zonder
noemenswaardige problemen uitgevoerde
evacuatie van vijfhonderd Rwandese bur
gers uit de hoofdstad Kigali.
Dat de VN er na 500.000 doden nu in zijn
geslaagd voorlopig het leven van vijf
honderd Rwandezen te redden, lijkt niet
meer dan een uiterst mager succesje. Maar
de VN zelf zien dat anders. Zij beschouwen
deze reddingsmissie een eerdere misluk
te drie weken geleden als cruciaal voor
het toekomstige optreden van de VN in de
nog immer door zwaar oorlogsgeweld ge
teisterde hoofdstad van Rwanda.
,,Dit was duidelijk een 'test-case' voor
ons", verklaarde een VN-woordvoerder na
afloop. „Ons mandaat behelst het bescher
men van de burgerbevolking en we hebben
die opdracht nu met succes volbracht. Ho
pelijk kunnen we op korte termijn meer van -
deze positieve operaties uitvoeren."
Even dreigde het allemaal toch nog mis te
gaan toen het konvooi bij het verlaten van
het centrum van Kigali in de vuurlinie te
recht kwam. Maar dit gevaar was slechts
van korte duur.
Het feit dat de Hutu-milities, die de door
het regeringsleger bezette stadsdelen onvei-
Paus Johannes Paulus II verliet gisteren het Romeinse ziekenhuis Ge-
melli. Vier weken geleden belandde hij in het ziekenhuis nadat hij bij
een valpartij in de badkamer zijn dijbeen brak.
foto reuter maurizio la pi ra
rome eelco van der linden
correspondent
Paus Johannes Paulus II zal vol
gende week een brief doen uit
gaan waarin hij verklaart dat het
vrouwelijk priesterschap voor
het Vaticaan niet acceptabel is.
De paus, die gisteren werd ont
slagen uit het Romeinse zieken
huis Gemelli, stelt dat Christus
uit vrije wil besloot mannen en
niet vrouwen tot zijn apostelen
te benoemen. Het 'nee' tegen
de vrouwen moet volgens de
paus dan ook niet worden geïn
terpreteerd als discriminatie op
basis van geslacht.
Vier weken geleden werd de
paus in het ziekenhuis opgeno
men nadat hij was uitgegleden
in zijn badkamer en daarbij de
kop van zijn rechter dijbeen
brak. De behandelende artsen
verklaarden dat de revalidatie
van de 74-jarige paus zeer voor
spoedig verloopt en dat hij over
enkele weken al zonder stok zal
kunnen lopen. De paus ging
gisteren niet naar zijn vakantie
verblijf in Castelgandolfo, maar
naar zijn appartement in het
Vaticaan, hetgeen erop duidt
dat hij zijn normale Werkzaam
heden zal hervatten. Hij zal
morgen op het Sint Pietersplein
het traditionele Angelus zeggen
en volgende week donderdag de
Amerikaanse president Clinton
ontmoeten.
De discussie omtrent de wij
ding van vrouwen bereikte eer
der dit jaar een hoogtepunt na
dat de Britse Anglicaanse kerk
overging tot de wijding van
vrouwen. Dit besluit veroor
zaakte grote spanningen tussen
Londen en het Vaticaan. Vorige
maand besloot de paus wel
meisjes toe te laten als misdie
naar. Dit werd gezien als een
belangrijke concessie, maar
was, zo blijkt nu, geen voorbode
van het vrouwelijke priester
schap.
mocratie waarin religieuze
rechten en mensenrechten zijn
gewaarborgd.
Honderden Palestijnen zijn
gisteren uit de Gazastrook ver
trokken om een baan te zoeken
in Israël. Het Israëlische leger
had even tevoren de afsluiting
van het gebied opgeheven. Het
leger sloot het gebied af, nadat
militante moslims bij een
wachtpost twee Israëlische sol
daten hadden gedood. De Pa
lestijnse politie had vervolgens
niets gedaan om de daders op
te sporen.
De voormalige Israëlische le
gergeneraal Ariel Sharon, een
fervent tegenstander van Pales
tijns zelfbestuur, heeft gisteren
laten weten dat hij het bij de
verkiezingen van 1996 wil opne
men tegen Rabin. De 66-jarige
Sharon, die lid is van de rechtse
Likud-partij, wil de verkiezingen
ingaan als onafhankelijk kandi
daat. Refererend aan het Pales
tijns zelfbestuur in Gaza en Jeri
cho zei hij dat hij zich zal ver
zetten tegen 'de grote gevaren
die de huidige regering ons
heeft gebracht'.
JERUZALEM «AP-Rtr
Bronnen rond de Israëlische
premier Rabin hebben gisteren
tegenover het dagblad Haaretz
de Palestijnse ontwerp-Grond
wet 'de ernstigste schendihg
van het Gaza-Jericho-akkoord
tot nu toe' genoemd. Rabin zelf
zei dat niet woorden maar da
den ertoe deden. „Het is ge
klets", aldus de premier over de
ontwerp-Grondwet.
Volgens de ontwerp-Grond
wet van de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie (PLO) is Jeru
zalem de beoogde hoofdstad
van Palestina. „Net als de Israë
li's Jeruzalem herhaaldelijk tot
hun eigen eeuwige hoofdstad
hebben uitgeroepen, hebben
wij het recht om de stad onze
eigen hoofdstad te noemen",
reageerde de voorzitter van de
juridische commissie van de
PLO, Anis Qassem. Dit stand
punt staat haaks op de bedoe
lingen van Israël.
De Grondwet, die nog moet
worden herzien en goedgekeurd
door de Palestijnse Nationale
Raad, voorziet ook in een de-
OPSLAG/MILIEU
CONTAINERS
VERKOOP/VERHUUR
BUKO BEVERWIJK
02510-11727
rome eelco van der linden
correspondent
De Kroatische president Tudj-
man heeft in niet mis te ver
stane bewoordingen zijn be
zorgdheid geuit over de bui
tenlandse politiek van Italië.
Hij verweet de buurstaat 'im
perialisme en gebiedsaan-
spraken, omdat de leden van
de post-fascistische rege
ringspartij Nationale Alliantie
menen dat Istrië, Dalmatië en
de stad Rijeka Italië toehoren.
Tudjman zei te vrezen dat de
ze claims de stabiliteit van
Kroatië zal ondergraven.
Tudjman zei zeer bezorgd
te zijn over de resultaten van
de jongste Italiaanse verkie
zingen en de opmars van Na
tionale Alliantie. Hij refereer
de ook aan de benoeming van
Mirko Tremaglia, een tot voor
kort overtuigd fascist, die de
ze week tot voorzitter werd
gekozen van de buitenland
commissie van de Italiaanse
'Tweede Kamer'. Tremaglia
heeft in het recente verleden
laten weten het in 1975 tus
sen Italië en het toenmalige
Joegoslavische gesloten
grensakkoord 'te willen ver
scheuren'.
Tremaglia zei gisteren in
een interview in de krant La
Repubblica niet de grenzen te
willen veranderen, maar een
politiek voor te staan die het
opneemt voor de Italiaanse
minderheden in Kroatië en
Slovenië. Hij zei ook dat de
'ballingen' die nu in Italië le
ven het recht hebben de be
zittingen terug te krijgen die
zij hadden in het vroegere
Joegoslavië.
Het is overigens de derde
keer in zeer korte tijd dat 'het
buitenland' zijn bezorgheid
uit over Italië. Het Europees
parlement en de Franse presi
dent Mitterrand gingen Tudj
man voor.
istanbul» jessica lutz
correspondent
Het bestand dat vorig weekein
de werd gesloten tussen de
twee Koerdische partijen in
het noorden van Irak is alweer
geschonden. Rond de stad
Shaqlawah wordt hevig ge
vochten. Diverse bronnen mel
den bovendien dat 14.000
Iraanse troepen 20 kilometer
het Koerdische land zijn bin
nengetrokken. Daarbij zou de
vallei van Halabdja zijn ge
bombardeerd, de plaats waar
de bevolking in 1988 door Sad
dam Husseins chemische wa
pens werd uitgemoord.
Al twee weken wacht Djelal Ta-
labani, de leider van de Pattrio-
tische Unie van Koerdistan
(PUK), in de Syrische hoofdstad
Damascus tot hij Irak kan betre
den. Om in het gebied te komen
dat door zijn peshmerga's(strij
ders) wordt gecontroleerd, moet
hij echter door het gebied dat in
handen is van zijn rivaal Mesut
Barzani, de leider van de Koer-
discheDemocratische Partij
(KDP). Deze laatste heeft laten
weten de veiligheid van Talaba-
ni niet te kunnen garanderen.
Op papier leiden de twee
hoofdmannen samen de rege
ring van 'Vrij Koerdistan', de
strook boven de 36ste breedte
graad die door een geallieerde
luchtmacht wordt beschermd
tegen aanvallen van Saddam
Husseins leger.
Zo'n twintig dagen geleden vlo
gen leden van de twee partijen
elkaar in de haren terwijl Tala-
bani zich in het buitenland be
vond. Het heet een uit de hand
gelopen ruzie te zijn om het ei
gendomsrecht over een paar
huizen en een stuk grond. Maar
het feit dat die ruzie al bijna een
maand duurt, zich inmiddels
heeft uitgespreid over een aap-
zienlijk gebied en het leven
heeft gekost aan honderden
mensen, duidt erop dat er meer
aan de hand is.
Woordvoerders van zowel de
PUK als de KDP houden echter
vol dat er niets ernstigs aan de
hand is. De PUK is echter wel
bezorgd over het feit dat Iran
zich in het conflict heeft ge
mengd, alhoewel Iran dit offi
cieel ontkent. Volgens zegsman
Serchil Kazzas vechten de
Iraanse troepen zij aan zij met
de fundamentalistische Hezbol
lah, de Koerdische Islamitische
Partij en de KDP tegen de PUK.
Leider Talabani staat bekend
om zijn marxistisch verleden.
Nu werpt hij zich op als verde
diger van de democratie, in te
genstelling tot Barzani, die een
traditioneel stamhoofd is, ge
neigd tot de instandhouding
van de feodale structuur.
De conservatieve Barzani is
voorstander van toenadering tot
het regime in Bagdad, om zijn
volk uit de ondraaglijke situatie
van een dubbel embargo te red
den, dat van de Verenigde Na
ties en dat van Bagdad. Een
compromis met Hussein bete
kent echter het opgeven van
een deel van de verworven vrij
heid. Maar Barzani beseft dat
die vrijheid slechts zolang zal
duren als de aanwezigheid van
de westerse geallieerde lucht
macht.
De buurlanden Turkije, Syrië en
Iran zien met argusogen de
groeiende onafhankelijkheid
van Noord-Irak aan. Bij de
bombardementen die het Turk
se leger uitvoert op kampen in
het gebied van de Koerdische
Arbeiderspartij PKK, die in Tur
kije een gewapende strijd voert
voor onafhankelijkheid, worden
af en toe 'per ongeluk' ook dor
pen geraakt. De Iraakse Koer
den vatten dit op als een waar
schuwing. Vandaar dat Barzani
eieren voor zijn geld wil kiezen.
Talabani zegt ook geen volledi
ge onafhankelijkheid te willen,
maar er zijn weinigen die hem
op dat punt geloven. Zijn toena
dering tot de marxistisch-leni-
nistische PKK versterkt deze in
druk.
Onafhankelijke bronnen beves
tigen dat de PKK de laatste tijd
zware verliezen heeft geleden.
Het is dus logisch dat de PKK
zijn voortbestaan probeert te
verzekeren in Noord-Irak. In dit
licht beziet Ankara de recente
migratie van naar schatting
15.000 Turkse Koerden naar
Noord-Irak, een stroom die ie
dere dag aanzwelt.
Volgens officiële verklaringen
heeft de PKK de burgers ge
dwongen hun spullen te pak
ken. In het kader van de in ok
tober te houden verkiezingen
zal namelijk in juli een volkstel
ling worden gehouden in
Noord-Irak. De Turkse Koerden
zouden volgens Ankara Talaba-
ni's kansen moeten vergroten.
De migranten zelf zeggen te zijn
weggetrokken onder druk van
het Turkse leger, dat hun dor
pen heeft verwoest omdat ze
weigerden de wapens op te ne
men tegen de PKK. Ze hopen
van het Hoge Commissariaat
voor Vluchtelingen van de Vere
nigde Naties (Unhcr) in Noord-
Irak de officiële vluchtelingen
status te krijgen, waardoor ze
naar een westers land kunnen
gaan.
