Beachy Head
is dodelijk mooi
Aandeel
ZATERDAG 28 MEI 1994
Beachy Head, gelegen aan de kust van Sussex, is een van de
mooiste plekken van het Verenigd Koninkrijk. Maar in Engeland
en daarbuiten wordt de 150 meter hoge krijtrots vooral met
de dood geassocieerd, „Dit is de op één na populairste plek voor
zelfmoorden in de hele wereld", zegt de politieman. „We leggen
het alleen aftegen de Golden Gate Bridge in San Francisco.
Krijtrots heeft grote aantrekkingskracht op zelfmoordenaars
CEESVAN ZWEEDEN*
Het dubbele spoor door het half
lange gras is nog vers. Hoewel
de laatste dauwdruppels al zijn
verdampt, heeft de warme middagzon het
platgereden gras nog niet doen oprichten. De
twee lijnen die de auto over de zachtgolven-
de bodem heeft getrokken, zijn met het oog
gemakkelijk te volgen. Dat wil zeggen: tot ze
tweehonderd meter verder plotseling in het
niets verdwijnen.
Over de flauwe helling van smaragd volgen
we het spoor. Links openbaart Eastbourne
zich aan het oog, recht vooruit schuimt de
Atlantische Oceaan. Het dubbele spoor ein
digt waar het gras overgaat in brokkelig krijt.
Is de auto teruggereden in haar eigen spoor?
Het is de allereerste gedachte die opkomt,
een gedachte die getuigt van grote naïviteit.
De werkelijkheid is cynischer. De auto is ver
der gereden over het krijt en vervolgens over
de rand. We kijken angstig naar beneden en
daar, ruim honderd meter lager, ligt het wrak,
opengereten door de scherpe rotsen.
De kuststreek ten westen van Eastbourne
gaat door voor een der mooiste gebieden van
Engeland. Over een afstand van tientallen ki
lometers strekt zich een plateau uit van gra
zige weides, die slechts door rechtstandige
krijtwanden van de Oceaan worden geschei
den. Het hoogste, en tevens meest zuidelijke
punt is Beachy Head. Hier bereikt de krijt-
wand een hoogte van 150 meter, vele malen
hoger dan de eenzame vuurtoren beneden
op het strand. Het was deze plek waar de af
gelopen vijftien jaar honderden mensen de
dood tegemoet gingen.
Drama
Beachy Head is een geliefde plek voor zelf
moordenaars", zegt Terry Griffith. „Ik kom
hier vaak om op het strand naar fossielen te
zoeken, en altijd ligt er wel een wrak. Vorig
jaar was ik hier toen de lijken werden gebor
gen van een jonge moeder en haar beide kin
deren. De meisjes waren misschien vijf jaar.
Naast de auto lagen hun teddyberen. De
vrouw had haar man verloren aan kanker. Ze
had een auto gehuurd, en was daarin met
kinderen en al van de rots gereden. Ze waren
daarvoor helemaal uit Londen gekomen."
Toen: een gezin. Nu: een oude man. Zijn ont
zielde lichaam is al weg, maar als stille getui
gen van het drama liggen het hoedje en de
gebroken wandelstok nog bij het wrak. Op de
vloer van de oude Citroën is tussen het ver
splinterde glas een opengevouwen kaart van
Engeland zichtbaar. De weg naar Beachy
Head, voor zovelen de weg naar de dood, is
omcirkeld met zwarte inkt.
„We krijgen hier mensen uit de hele we
reld", zegt Michael Davey, de politieman die
verslag moet uitbrengen aan de lijkschouwer.
„We hebben een Amerikaan gehad die hier
zelfmoord heeft gepleegd, twee Duitsers, veel
Schotten. Beachy Head is de op één na popu
lairste plek ter wereld voor zelfmoorden".
Davey grinnikt. „We leggen het alleen af te
gen de Golden Gate Bridge in San Francis
co."
De aantrekkingskracht van Beachy Head is
voor Davey gemakkelijk te verklaren. „Niet
alleen kun je hier zowel naar beneden sprin
gen als rijden, je weet bovendien bijna zeker
dat je het niet overleeft. De succes rate van
Beachy Head is heel hoog. Als je een overdo
sis pillen neemt, weet je maar nooit of er niet
iemand is die je naar een ziekenhuis troont
waar ze je maag leegpompen. Maar voor wie
hier over de rand gaat, is er geen weg terug."
In zijn loopbaan van ruim twintig jaar is Da
vey slechts gestuit op vier mislukte pogingen.
„Dat waren mensen die in een boom beland
den of terecht kwamen op een richel. Maar
ze raakten wel allemaal ernstig gewond, want
Beachy Head is een plek waar niet mee te
spotten valt."
De morbide statistieken van Beachy Head
zijn vervat in een twintigtal dikke mappen,
zorgvuldig opgeborgen in Daveys kantoortje.
„De meesten laten bovenaan de rots wel iets
achter waarmee wij hen kunnen identifice
ren", zegt hij. „Soms is dat een paspoort, een
handtas of een ring, vaak ook een briefje."
Het gaat gewoonlijk slechts om een paar re
gels, maar die luttele woorden verraden vaak
een martelgang van vele jaren. „Nu hoef je
tenminste niet meer op ziekenbezoek te ko
men", schreef een bejaarde vrouw met kan
ker aan haar dochter. En een 22-jarige man
liet de vrouw van wie hij hield, weten:
„Gefeliciteerd met je huwelijk. Ik hoop dat
jullie echt gelukkig zullen zijn."
Soms echter, vermoedt Davey, gaat het
niet om zelfmoord. „Dit is ook de perfecte
plaats voor een moord", zegt de politieman.
„Waarschijnlijk worden hier ook mensen van
de rotsen afgeduwd. Maar hoe bewijs je dat?
Vorig jaar koesterden we heel ernstige ver-
denkingen, toen het lijk was gevonden van
een man wiens handen en enkels waren ge
boeid."
Wanhoopskreet
Bij Beachy Head zijn door de jaren heen ver
scheidene defensielinies ontstaan. Naast het
parkeerterrein staat nu een telefooncel van
waaruit mensen in nood kunnen bellen. Er
hangt ook een bordje naast. De tekst: 'De Sa
maritanen zijn er voor u - dag en nacht. Bel
735555' Wie dat negeert, stuit honderd meter
Onze Taal
Beachy Head is een plek waar niet mee te spotten valt.
FOTO'S BETSIE VAN DER MEER
verder op een steen die als een soort grafzerk
uit het gras oprijst. Het opschrift is bijna een
wanhoopskreet: 'God is altijd Groter dan al
onze problemen'.
Maar de meest formidabele kustverdedi
ging wordt bemand door James en Carol
Cunningham, beheerders van de pub bij Be
achy Head. „Je haalt ze er heel snel uit", zegt
James. „Meestal kruipen ze weg in een hoek
je met een glas bier. Daar zitten ze dan enige
tijd, alleen. Soms huilen ze, soms staren ze
alleen in het glas." James of Carol zullen al
tijd pogen 'een vriendelijk gesprekje' te be
ginnen. „Vorige week hadden we hier een
man die duidelijk heel erg van streek was. Hij
droeg een donkere bril, maar we konden zien
dat hij had gehuild. Hij bestelde een whisky
en dronk die snel op. Carol sprak even met
hem, maar ineens schreef hij een chèque van
100 pond uit en liep naar buiten. Ik volgde
hem naar de afgrond, terwijl Carol de politie
belde.
„Toen ik hem had ingehaald, zei ik alleen:
'Is er iets, misschien'? Die vraag was voldoen
de. Hij hield stil, barstte in snikken uit, en be
gon zijn verhaal te doen. Twee weken eerder
waren zijn vrouw en kinderen omgekomen
bij een verkeersongeval, zei hij. Het leven had
voor hem geen zin meer. Maar terwijl wij
spraken, arriveerde de politie, die hem weg
voerde."
James beseft dat hij een kroegbaas is, geen
psychiater. „Drie weken geleden hadden we
jongeman aan de bar. Hij dronk een aantal
glazen, praatte wat met de andere gasten,
lachte zelfs. Toen liep hij naar buiten en
sprong." James had als psychiater gefaald.
„De meeste mensen die echt zelfmoord wil
len plegen, doen het 's nachts, als de pub
dicht is", zegt James. „Vaak komen ze per
taxi uit Eastbourne, waar ze eerder met de
trein zijn aangekomen. De chauffeurs heb
ben ook een hoop ervaring. Als iemand zich
in het holst van de nacht bij Beachy Head
laat afzetten, bellen ze altijd de politie. Maar
die is dan gewoonlijk te laat."
Er is weinig dat James in de nacht kan uit
richten, hoewel hij boven de pub woont.
Maar voor diegenen die tijdens zijn ope
ningsuren springen, voelt hij zich verant
woordelijk. „Carol en ik hebben ons inge
schreven voor een cursus psychiatrie", zegt
hij. „Het zal ons helpen de springers onder
onze klanten er eerder uit te halen."
Stijgende lijn
De zelfmoordcijfers zijn in Groot-Brittannië
de afgelopen twee decennia dramatisch ge
stegen. Voor mannen tussen de 15 en 44 jaar
bedroeg de stijging tussen 1974 en 1989 on
geveer 70 procent. Die stijgende lijn zette
zich de afgelopen jaren voort, zeggen de Sa
maritanen, maar onder vrouwen nam het
aantal zelfmoorden recentelijk af.
„Driekwart van alle zelfmoorden wordt nu
door mannen gepleegd", aldus Paul Farmer
van de liefdadigheidsorganisatie. „Wat dat
betreft loopt Groot-Brittannië uit de pas met
andere Europese landen, waar het aantal
mannelijke en vrouwelijke zelfmoordenaars
ongeveer gelijk is. Dat zegt misschien iets
over de Britse samenleving, die het mannen
moeilijk maakt hun gevoelens te uiten."
Niemand weet waarom het aantal zelf
moorden tot 1990 zo explosief toenam. Een
klassieke verklaring was altijd werkloosheid,
maar die lijkt niet langer steekhoudend. Na
1990, toen de werkloosheid explosief toenam,
begon de zelfmoordcurve (voor mannen en
vrouwen samen) juist horizontaal te lopen.
Bij Beachy Head was 1990 met 26 doden
het 'topjaar'. „Vorig jaar", zegt politieman
Michael Davey, „hadden we er nog maar ne
gentien." Maar James Cunningham, de
kroegbaas, wenst zichzelf wijs te maken dat
de daling misschien een gevolg was van zijn
barmhartige werk. „We hadden hier vorig
jaar ook 53 mensen die wilden springen,
maar op tijd door de politie weggevoerd kon
den worden", zegt hij. „Als je die erbij optelt,
hadden we hier in 1993 ruim zeventig inci
denten." De kroegbaas zucht. „Dat was elke
vijf dagen een zelfmoordpoging.
U hebt er vast en zeker van ge
hoord. Begin juni is het zover: KPN
gaat naar de beurs. De staat ver
koopt een deel van zijn aandelen.
We kunnen nu allemaal aandeel
houder worden. En wel van één van
de toonaangevende ondernemin
gen die ons land rijk is, de Konink
lijke PTT Nederland.
Zo kwam het dat wij thuis een financieel
gesprek hadden. Een gesprek zoals er de
zer dagen in tienduizenden huiskamers ge
voerd zal zijn. Over de vraag of we een aan
deel KPN zullen gaan kopen. Er is veel voor,
maar ook veel tegen. In de eerste plaats is
aanschaf van zo'n aandeel natuurlijk een
vaderlandslievende daad, want we helpen
'onze' PTT. Blijkens de peperdure adverten
tiecampagne zitten ze namelijk te springen
om aandeelhouders. Wat is er nu mooier
dan eendrachtig het vaderland te steunen
in een toonaangevende onderneming. Vijf
tien miljoen aandeelhouders, dat zou een
prachtig resultaat zijn.
Daar staat tegenover dat de PTT als staats
bedrijf eigenlijk al van ons was, en dat we er
vanaf volgende maand eerst allemaal een
aandeel voor moeten kopen om ons éige
naar te mogen noemen van iets dat we dus
altijd al bezaten. Zodat we per saldo duur
der uit zijn, lijkt me. Maar ik geef toe dat ik
van economie geen verstand heb.
Heerlijk is natuurlijk dat zo'n aandeel di
vidend gaat opleveren. Vooral als het
goed gaat met de PTT. Dus we zullen zo
veel mogelijk brieven versturen en extra
vaak telefoneren want dat brengt allemaal
geld in het laatje en verhoogt ons dividend
bedrag. Wij fantaseerden al over een zo
merhuisje in Drente en een nieuw bankstel,
tot we bedachten dat dat ene aandeel van
ons waarschijnlijk zes gulden per jaar gaat
opbrengen. Of bij een fikse tariefsverhoging
van portokosten misschien 6,50. Te wei
nig in ieder geval om zelfs maar het prijs
verschil van die duurdere postzegels van te
betalen. Zodat het voor aandeelhouders
gunstiger is om juist weinig brieven te stu
ren en weinig op te bellen, als je er nog iets
aan over wilt houden; laat de rest van Ne
derland maar schrijven en bellen. Tenzij
straks echt iedere Nederlander een aandeel
heeft. Hoe het dè.n moet, weet ik nog niet.
In gedachten zie ik ons aandeel al voor me,
veilig opgeborgen in de doos met belangrij
ke papieren. Tot nu toe had die doos niet
veel om het lijf: een trouwboekje, een inen-
tingsbewijs van onze kat, die Koosje heet,
en een hele stapel garantiebewijzen van
wekkers die we al lang niet meer hebben.
Maar bovenop komt dan ons Aandeel KPN,
een van de toonaangevende ondernemin
gen die ons land rijk is. Wat natuurlijk een
zorgelijk bezit is. Voor dat inentingsbewijs
van onze kat komt geen inbreker z'n bed
uit, maar met een Aandeel KPN in huis ben
je je leven niet zeker. We zullen een kluis
nodig hebben en serieus over inbraakbevei
liging moeten gaan nadenken. Want je kunt
er donder op zeggen dat op vertoon van
een fotokopie geen dividenden uitgekeerd
worden. Zodat het bij nader inzien ook
geen goed idee is om op de voordeur naast
de brievenbus een bordje te maken met
'Aandeelhouder KPN', 't Moet schelen in de
behandeling die je van de postbode krijgt,
want zo'n man beseft tegenover z'n werkge
ver te staan. Maar het is tegelijk ook een uit
nodiging aan dieven die op die manier we
ten waar iets te halen valt.
Wel is een aandeelhouder een invloedrijk
persoon. Ik zie al hoe ik, met dat ene
aandeel in mijn binnenzak, straks naar de
aandeelhoudersvergadering ga. En hoe ik
daar mijn stem zal verheffen en desnoods
met de vuist op tafel zal slaan. Al weet ik
nog niet of ik voor of tegen tariefsverhogin
gen moet zijn. Tot nu toe was ik altijd te
gen, maar het bezit van zo'n aandeel geeft
je natuurlijk een andere kijk op de wereld.
In ieder geval moeten we als aandeelhou
ders niet over ons laten lopen. Als het te gek
wordt, dreig ik ermee dat ik mijn aandeel
op de beurs gooi. Daar sidderen directies
altijd voor.
Want u denkt misschien: ach, dat ene aan
deel van die Van der Horst, maar zo werkt
dat niet. Als het bekend wordt dat ik over
weeg om mijn aandeel van de hand te
doen, zullen de buren misschien volgen, en
zo kan een lawine ontstaan die niet alleen
onze fiere KPN doet instorten maar onze
hele economie op de rand van de afgrond
brengen. Niet dat ik het echt zal doen, want
zo ben ik niet. Maar ik dreig ermee, als ze
beginnen over 85 cent op een gewone brief.
Want gezien die zes gulden dividend moet
ik toch maar tegen tariefsverhogingen blij-
