Popfotograhe IS volwassen cabaretgroep N.U.H.R.
Cultuur Kunst
Vrolijke machtspelletjes
\rthur van Steijn: joelend
lubliek, volle dansvloer
Primeur in Kapelle:
de scheve boekenkast
Een tevreden roker is
geen onruststoker
Vlezige strijkersklanken
van Ensemble Currende
Scapino Rotterdam boeiend
ATERDAG 28 ME11994
chef annemiek ruygrok, 071 -356472, plv -chef jan rijsdam, 071 -356472
Laatste Literair Café Alphen
flphen aan den run Het laatste open podium in dit seizoen van
Literair Café Alphen is op donderdag 2 juni in de bioscoopzaal
van Expressie '70, naast het Parktheater in Alphen aan den Rijn.
Meer dan twintig deelnemers brengen onder meer proza, poëzie
en levensliederen, het Literair- Café begint om 20.15 uur.
Architektuur-rally in de Burcht
ieiden 'Het Nieuw Leids Architekten Kaffee' nodigt stedebou
wers, architecten en interieurarchitecten uit om iets te vertellen
over hun laatste ontwerp in de regio op de 'Architektuur-Rally'
op maandag 30 mei om 20.00 uur in De Burcht. Ieder deelnemer
krijgt vijf minuten om zijn/haar laatste ontwerp toe te lichten.
Het Architektuur Kaffee hoopt zo een beter inzicht te krijgen
y waar de regionale architecten zoal mee bezig zijn.
Expositie zes kunstenaressen
leiden/zoETERWQUDEZes kunstenaressen uit Leiden en omgeving
exposeren hun werk, voornamelijk schilderijen, in 'De Eende-
kooi' in Zoeterwoude-Rijndijk. Adinda Dernison, Betsy Ebbers,
[Ester de Fijter, Lidy Kooreman, Ellen Litjens en Merel Olthuis
maken zowel figuratieve als abstracte werken in verschillende
technieken. De tentoonstelling is tot 8 juli te bezichtigen aan het
Kooikerpad 1 in Zoeterwoude-Rijndijk. Morgen en zondag pre
senteert het gezelschap hun werk in Atelier Lous Stuyfzand,
Koppenhinksteeg 2b in Leiden. De bezoektijden zijn zaterdag
van 11.00 tot 17.00 uur geopend en zondag van 13.00 tot 17.00
Poppenspelers in Dordrecht
dordrecht* Poppenspelers uit binnen- en buitenland verzorgen
op het Internationaal Micro Festival in Dordrecht van 29 juni tot
en met 3 juli in totaal 46 voorstellingen. De optredens vinden
plaats in het theater, op straat en in huiskamers van Dordtena-
Cursisten K&O
leiden Cursisten van de Leidse Volksuniversiteit exposeren hun
werk van maandag 30 mei tot en met vrijdag 3 juni in K&O aan
de Oude Vest 45 in Leiden. De presentatie bevat plastieken,
schilderijen, kalligrafisch werk, bronzen, fotografie en mode.
'Rock around the cameraen Anton Corbijn in Kunstbed Rotterdam:
recensie dick hermsen
ptreden: Arthur vari Steijn, met gasten.
27/5, Anthoniuszalencentrum,
likke rookwolken boven het
odium, felle flitslichten, span-
lende muziek. „Ladies and
Gentlemen, we are proud to
resent: Mister Arthur van
Jeijn". Denkt u vooral niet dat
ihet moois uit Amsterdam
iont. Ook Leiden heeft zijn ei-
liedjeszanger. Hij ziet eruit
(s René Froger, zingt als Gor-
en en kan entertainen als An-
Iré Hazes. Hij heet Arthur van
teijn en staat op het punt heel
ekend te worden. De definitie-
e doorbraak moet nog komen,
naar zal niet te lang meer op
rich laten wachten.
Speciaal uitgenodigde gasten
jan Arthur warmen het publiek
ilvast op. „Zit er soms velpon
lan die stoelen", grapt zangeres
ouise. „Kom op, op dê dans-
(loer allemaal" moedigt ze het
lamme publiek nog eens aan en
vervolgt met een uitbundig 'Vi
va Espagna'.
Natuurlijk is het hartstikke
gezellig, zo'n voorprogramma
met aankomende of soms ook
gevestigde, maar nog niet zulke
bekende artiesten. Maar het pu
bliek wacht op Arthur. Zijn ver
schijning op het podium doet
inderdaad het publiek joelen en
de dansvloer volstromen. Lied
jes van Tom Jones, Elton John,
Lee Towers knallen de zaal in.
Natuurlijk mag ook een André
Hazes-medley niet ontbreken.
Hij zingt ze met overtuiging en
doet dat voorwaar niet slecht.
Hij beschikt over een vol en
warm stemgeluid. Zijn uithalen
zijn hard en zuiver. In de toe
komst zouden wat eigen num
mers en wellicht een live bege
leidingsband de stijl van de
Teidse held nog meer een eigen
gezicht kunnen geven. Maar
voorlopig staat zijn optreden als
een huis.
Zijn Leidse fans liggen aan
zijn voeten, nu de rest van Ne
derland nog.
MTV is 24 uur paraat met
popmuziek en -informatie.
In kiosken staan maande
lijks tientallen full-colour
popbladen op het rek. En
in de gemiddelde platen
zaak zijn honderden popv
ideo's en registraties van li
ve-concerten te koop. Het
is dan ook moeilijk voor te
stellen dat het veertig jaar
geleden nog verschrikkelijk
behelpen was met het
beeld in de popmuziek.
Hooguit stonden er af en
toe wat zwart-witfoto's in
het familiemagazine of een
filmsterrenblaadje. Wat er
tussen 1954 en 1994 veran
derd is in de Nederlandse
popfotografie is te zien op
'Rock around the camera'
en 'Innit' van Anton Cor
bijn in de Kunsthal in Rot
terdam.
rotterdam hans van der leur
Honderden foto's tonen hoe de
oubollige en bedompte van de
jaren vijftig langzaam werden
afgeschud om plaats te maken
voor de popcultuur van de jaren
zestig, gevolgd door glamour en
glitter, disco en andere dansra
ges, punk. rap, en house. Aan
vankelijk waren het vaak nog
anonieme fotografen die in stu
dio's hun werk deden dat via
een toenemend aantal muziek-
blaadjes zijn weg vond naar de
slaapkamermuren en school
agenda's van tieners. Steeds
meer werden ook live-concer
ten gefotografeerd. Dat daar iets
kon gebeuren maakte onder an
dere het concert van The Rol
ling Stones in Het Scheveningse
Kurhaus duidelijk.
Popmuziek en jongerencul
tuur werden in toenemende
mate 'big business'. Zeker toen
de televisie nog een medium in
opkomst was, vormden foto's
een belangrijke manier om het
imago van een groep uit te dra
gen. Steeds meer ontwikkelde
popfotografie zich tot een apart
genre. De kwaliteit van de foto's
en de fotografen bepaalt tegen
woordig mede het succes van
een popblad. Zeker in de Vere
nigde Staten treden fotografen
nu ook zelf toe tot het legioen
der sterren.
'Rock around the camera'
brengt al die ontwikkelingen op
een schitterende manier in
beeld aan de hand van portret
ten en groepsportretten, foto's
van live optredens, de manier
waarop het publiek zich daarbij
inleeft. De expositie laat ook
zien hoe'de foto's in de muziek
bladen Werden gebruikt. Spe
ciale aandacht is er voor Rob de
Grace Jones.
Nijs, die goed is voor ruim der
tig jaar ontwikkelingen in de
popmuziek. Een compacte
'stijlgeschiedenis' van hem
toont hoe de manier van foto
graferen en het imago van de
zanger de afgelopen decennia is
veranderd.
'Rock around the camera' -
een historisch overzicht van de
popfotografie met nostalgie en
avantgarde als uitersten - is sa
mengesteld door Fran van der
Hoeven (fotograaf en publicist),
Wim Pijbes (Art Support Rotter
dam) en Wim van Sinderen
(Kunsthal).
Tegelijk met 'Rock around the
camera' heeft de Kunsthal de
belangrijke tentoonstelling 'In
nit' van Anton Corbijn binnen
haar deuren. Deze popfotograaf
hoort tot de absolute wereldtop.
Anton Corbijn heeft in zo'n
foto rob verhorst
twintig jaar tijd zelf de sterren
status bereikt en doet meer dan
artiesten en popgroepen foto
graferen. Hij geeft mede vorm
aan het imago van groepen als
U2 en Depeche Mode.
'Rock around the camera,
veertig jaar popfotografie in
Nederland 1954-1994' en 'In
nit' van Anton Corbijn. Tot en
met 3 juli in de Kunsthal in
Rotterdam.
De openbare bibliotheek in het
Zeeuwse Kapelle heeft een no
viteit op het gebied van boek
presentatie: een bibliotheekkast
waarin de titels op de boeken-
ruggen gelezen kunnen worden
zonder dat daarvoor de nek
hoeft te worden gebogen. De
boekenkast heeft diagonale
planken in een hoek van 45 gra
den. Voorlopig beschikt de bi
bliotheek over één exemplaar.
De reacties van het publiek zijn
enthousiast; het gebruiksgemak
blijkt groot.
Bedenker en uitvoerder van
de nieuwe boekenkast is Jeroen
van Ooyen van het industrieel
Pijprokers, hier in het Pijpenkabinet, moeten hun heil ergens anders zoeken. archieffoto loekzuyderduin
recensie wunand zeilstra
'Uitverkorenen' door cabaretgroep Niet
Uit Het Raam. Spel, tekst en muziek. Joep
van Deudekom, Peter Heerschop en Vig-
go Waas. Regie: Titus Tiel Groenestege en
Genio de Groot. Gezien: 27/5, Kapelzaal
in Leiden.
Op het toneeltje van de Kapel
zaal is het dringen geblazen.
Mede door de meubelstukken
zijn de drie heren van het caba
retgroepje Niet Uit Het Raam in
hun bewegingsvrijheid beperkt.
De baldadigheid van sommige
scènes komt daarom net even
iets rommeliger over dan wen
selijk. Jammer, maar dat mag de
pret niet echt drukken.
Joep van Deudekom, Peter
Heerschop en Viggo Waas van
N.U.H.R. spelen machtspelletjes
volgens een vast stramien. Er is
één 'Meneer' die de leiding
neemt. Leiders hebben meelo
pers nodig, en dus is er Meens
(afgeleid van 'Mee eens', want
je gaat volgens N.U.H.R. op den
duur lijken op je eigen naam).
Kinne is de derde. Door kriti
sche vragen te stellen vormt hij
de clowneske oppositie die het
leiderschap constant op de
proef stelt.
Bij een groep van drie perso
nen krijg je al heel gauw twee
tot het gemeentebestuur met
het verzoek of het effe 12.000
gulden wilde overmaken. Let
wel: jaarlijks. Bezoekers konden
hun kont niet keren in het Pij
penkabinet en met het geld van
de gemeente wilde men een
pand erbij huren.
De toenmalige cultuurwet
houder Henriëtte van Dongen
kwam echter niet over de brug.
Waar die afkeer vandaan kwam,
zult u zich misschien afvragen?
Dat lijkt mij duidelijk. Het Pij
penkabinet diende de emanci
patie immers niet. Het was een
typisch mannenbolwerk. Toe
gegeven: ik ben er maar een
paar keer geweest. Maar een
dame in straplessjurk heb ik er
nooit gezien.
Niet te ontkennen valt dat het
Pijpenkabinet krap was gehuis
vest. Als een nieuwe aanwinst
op de kop was getikt kon de
museumeigenaar geen strijk
kwartet in huis halen om een en
ander te vieren. Het bezoekers
aantal was ook best op te krik
ken als men nog een fruitauto
maat in een hoek had kunnen
plaatsen. Maar alle hoeken
stonden vol.
Secretaris Benedict Goes ver-,
klaarde na de weigerachtige
houding van de gemeente
meteen al dat het Pijpenkabinet
uit Leiden zou vertrekken. En
Don Duco hoonde in een later
stadium nog het aanbod van
een eenmalige subsidie weg.
Kijk, ik begreep de teleurstelling
van' de heren wel. Ook de
schoorsteen van het Pijpenkabi
net moet blijven roken. Maar
waar ik toch een tikkeltje geïrri
teerd over raakte was dat veron
gelukte toontje, die heilige ver
ontwaardiging omdat de over
heid niet met een subsidie over
de brug wilde komen voor het
onderbrengen van een particu
liere verzameling, of liever nog,
niet meteen de nieuw te bou
wen vleugel van De Lakenhal
als onderdak aanbood.
Ik heb er nooit een moment
aan getwijfeld dat de heren hun
dreigement nog eens zoyden
uitvoeren en met hun hele col
lectie naar Boxmeer of Blaricum
zouden afreizen. Het werd dus
Gouda. Nog geen 24 uur nadat
het vertrek uit Leiden was aan
gekondigd wist de Goudse krant
echter te melden dat men in de
kaarsenstad ook niet op tig-dui-
zend kleipijpen zat te wachten.
Daar moeten de pijprookvereni
gingen in den lande toch wel
lichtelijk oijrustig van zijn ge
worden. De huur in Leiden op
zeggen zonder zekerheid over
een nieuwe bestemming voor
de pijpen.
Hoe het zover heeft kunnen
komen? Ik weet het niet. Ge
woon geklungel of misschien
toch iets te hoog van de toren
geblazen? Een ding weet ik wel:
de heren van het Pijpenkabinet
roken vast geen pijp. Ik zeg al
tijd maar: een tevreden roker is
geen onruststoker.
recensie maarten baanders
Voorstelling: 'Edges' 'Dangerous Choir'
door Scapino Rotterdam. Geilen 27/5
Leidse Schouwburg, Leiden.
Het Rotterdamse Scapino heeft
gisteravond een boeiend pro
gramma laten zien. Het bestond
uit twee werken, waarvan het
eerste, 'Edges', gemaakt is door
de artistiek leider van de groep,
Ed Wubbe. De choreografie is
hecht door de heldere, gevari
eerde bewegingen, waarvan
sommige telkens terugkeren
tussen nieuwe elementen. De
sfeer is bespiegelend, maar
opent zich aan het eind in een
vitale, wervelende dans. Span
nend is het spel van contacten
die de dansers met elkaar aan
gaan of juist ontwijken. Eén
danser speelt daarbij een opval
lende rol. Hij zwerft alleen tus
sen de anderen, krijgt in het be
gin zelfs een tik van een danse
res, maai' zo'n tik blijkt herhaal
delijk het startsein tot bewegin
gen te zijn. Uiteindelijk bereikt
de eenling toch een plaats in
tegen-een-constellaties.
N.U.H.R. maakt daar veelvuldig
gebruik van om zo en door qua-
si-logisch doorredeneren be
paalde machtsmechanismen
bloot te leggen. Daarbij gaat
men keer op keer van een ver
gaderschema uit, en troeft el
kaar voortdurend af met proce
durele bezwaren ('Dat staat niet
op de agenda!'). Alledaagse ma
nipulaties worden lichtelijk ab
surd uitvergroot.
'Uitverkorenen' is dan ook in
zekere zin cabaret met een
boodschap, al klinkt dat dram
meriger dan het programma in
feite was. De opzet is helder, le
vert enkele hilarische momen
ten op en de soms wat ouder
wets studentikoos aandoende
verpakking lijkt minstens zo be
langrijk als de boodschap zelf.
Alleen kunnen de heren van
N.U.H.R. in 'Uitverkorenen' nog
niet overtuigend verhinderen,
dat het herhalingselement af en
toe de overhand krijgt, de op
zichzelf consequente verhaallijn
naar gezeur neigt en de humor
even wegzakt. Ter compensatie
zijn er gelukkig enkele prachtige
liedjes die er de vaart weer in
brengen; bijvoorbeeld 'Sla die
duivel uit je broek', de 'Anke-
veense Plassen' en het lied oyer
de manieren waarop een koe
een haas vangt.
genlijk opgewekt rommelig.
Vóór je in de banken terecht
komt, raak je in een expositie
van schilderijen en tekeningen
verzeild. Het ongewone zet zich
voort in het concert al was het
alleen maar dat vrouwelijke di
rigenten schaars zijn. Esther
Apituley werkt enthousiast en
met haar handen die de muziek
lijken te kneden. Het ensemble
doet wat het moet doen: lekker,
heerlijk en geconcentreerd strij
ken. De basgroep klinkt soms zó
donkerbruin gelakt dat je buik
ervan meetrilt. De werken zijn
recensie monica schiks
Ensemble Currende o.l.v, Esther Apituley.
Gehoord op 27/5 in de Dorpskerk van
Wassenaar.
Wat een moed, overmoed haast,
om een orkest te willen starten
dat niet gesubsidieerd wordt.
Het Ensemble mikt daarom op
een nieuwe formule. Nieuwe
muziek wordt er gespeeld, liefst
van Nederlandse componisten.
Gelukkig voor veel muzieklief
hebbers is de hedendaagse mu
ziek niet meer zó modern als
enkele decennia geleden. Dat
bleek ook uit dit programma
met vlezige, welluidende strij
kersklanken.
Nieuw is ook de combinatie
van klank met kleur en vorm.
Voor zo'n gedachte kan ik
warmlopen maar in het huidige
geval vond ik de schilderijen en
tekeningen er maar wat aan de
kant bijstaan. Het denkbeeld
van de thematische aanpak is
ook nog niet helemaal uitge
werkt. Duidelijke raakvlakken
tussen de abstracte muziek en
de concretere beeldende kunst
zijn niet zo makkelijk te vinden.
De sfeer bij binnenkomst in
de kerk was wat ongewoon, ei-
Een traag en welluidend Ada-
gio van de altist Rocco Have-
laar. Rita Hijmans' werk '...met
rozen' werd terecht enthousiast
ontvangen bij het publiek,
evenals 'Moby Dick' van Mauri
ce Horsthuis en Concerto van
Wim Franken. Het meest was ik
toch onder de indruk van 'II
Tramonto' van Respighi, waar
bij de prachtige stem van Sasja
Hunnego geheel samensmolt
met de ongewoon sfeervolle be
geleiding van het ensemble.
Toch lijkt het me wat vroeg om
te voorspellen dat dit vernieu
wend Ensemble Currende een
gat in de concertmarkt heeft
aangeboord.
ontwerpbureau KAO in Kapelle
Biezelinge. De kast is het resul
taat van een 'sociale ontmoe
ting' tussen Van Ooyen en di
recteur Van Tilborg van de Ka-
pelse bibliotheek. „Ik klaagde
tegen Van Ooyen dat ik steeds
last van mijn nek kreeg als ik
voor een boekenkast titels
moest lezen. De titel van een
boek staat altijd verticaal voor
je. Je moet je hoofd in zo'n ge
val steeds op je schouder leg
gen. Daar is een nek niet voor
gemaakt, vond ik", vertelt Van
Tilborg. Van Ooyen was het met
hem eens. Niet de nek, maar de
kast diende te buigen, vond het
tweetal.
het geheel en kijkt hij verge
noegd in het licht.
'Dangerous choir' van het
choreografenduo Roberto de
Jongë en Maria Voortman valt
op door het gebruik van spit
zen. Daarmee worden bewegin
gen uitgevoerd die heel anders
zijn dan het klassieke ballet. Dit
geeft een .verrassend effect,
vooral in knielende of liggende
houdingen, of wanneer de dan
sers zich op handen en sptizen
voortbewegen. De verheven in
druk van de hoog op de spitzen
voortdribbelende danseressen
wordt fraai gecombineerd met
grillige uithalen van andere
dansers en door bewegingen
die kracht, vrolijkheid en ook
agressie uitstralen. Zoals de titel
suggereert gaat dit dansstuk
over een groep mensen die een
koor willen vormen, d.w.z. een
eenheid, maar tevens dat zo'n
streven gevaarlijk is. We zien
rusteloze individuen, die allen
min of meer dezelfde bewegin
gen maken, maar elk hun eigen
richting uitgaan. Door de
kernachtige bewegingstaal le
vert deze 'chaos' fraaie en kleur
rijke beelden op.
Madrid Mollige sculpturen van Fernando Botero sieren tot 12 au
gustus de Paseo de la Castellana in Madrid. De 21 enorme bronzen
beelden van de Columbiaan leidden tot protesten van zijn Spaanse
collega's. Ze vinden dat hun kunst er in eigen land bekaaid afkomt
en bekladden de beelden met spreuken. foto epa
