hurkt' 'Stel je voor datje in een brandnetel 'Witte goud' wordt schaars Baby met een zwemdiploma G-fcKTfc Het Gesprek van de Dag Nieuwe cd: alle 13 knots Geen salmonella in kaas van Van Benthem VRIJDAG 27 MEI 1994 Er is momenteel heel wat te doen rond het 'witte goud', zoals de echte connaisseurde asperges liefkozend om schrijft. Want inplaats van 'goud' dreigen de telers in Limburg louter steenkool te delven nu de tweeduizend va catures die ze daar hebben nog altijd niet zijn opgevuld. Een poging om Nederlandse werklozen de aspergevelden op te sturen om de oogst bin nen te halen, mislukte fali- kant. Nog geen tachtig van hen wa ren bereid om dit 'vuile'werk' op te knappen. Terwijl de te lers overspannen raakten en de zaak intussen op ministe rieel niveau wordt uitgevoch ten, besliste de rechtbank in Roermond intussen dat er Po len ingezet mochten worden om tussen nu en eind juni wanneer de tijd voor deze groente voorbij is nog te redden wat er te redden valt. Overigens zijn de tuinders in deze zelf ook te blameren. Ze schijnen daar in Limburg nogal op hun centen te zitten. Opmerkelijk genoeg heeft dit geruzie rond wie die asperges nu de grond uit moet trekken nog geen voelbaar effect op de markt teweeg gebracht. Mar tin Herreur van het Fruitpaleis op de Haarlemmerstraat heeft daar althans weinig van ge merkt. „De prijzen", zegt de Leidse groenteboer, „zijn bij voorbeeld niet hoger dan vorig jaar. En ook met de aanleve ring hébben wij tot nu toe geen problemen gehad. Ze zijn er gewoon volop". Dat beaamt ook Paul van der Reijden die een groentekraam runt op de Leidse markt. „Sterker nog", zegt hij, „ik krijg de indruk dat het beter loopt dan vorig jaar. De Leie naar lust wel asperges. Vooral rond Pinksteren hebben we goed geboerd. Ik zet altijd wel een kissie of vijftig, zestig weg. En duur zijn ze niet, zoals je ziet. Ik verkoop ze nu voor 3,98 het pond. Begin mei, wanneer ze. er net zijn, dan doen ze het dubbele. Nee, la ger zakken zit er niet in. Nog een goeie week of drie, dan is het weer over. Of ik ze zelf eet? Mij niet gezien. Ja, mijn vrouw en kinderen, die vinden ze heerlijk." Zijn collega van het Fruitpaleis is daarentegen wél gek op de exquise smaak van de witte stelen die, eenmaal van de top tot de wortel geschild, een kwetsbare, welhaast naakte in druk maken. Martin Herreur die ook de duurdere typen Al (4,98) en AA (5.98) voorra dig heeft geeft zijn klanten graag uitleg over hoe ze te be handelen of desnoods hoe ze te bereiden. „Want veel men sen weten nog altijd niet pre cies wat ze met de asperges aan moeten", leert zijn erva ring. Bewaren in een natte thee doek, is zijn advies, dan zijn ze na aankoop gemakkelijk een paar dagen in het groentevak van de koelkast goed te hou den. Bij bereiding de onderste, wat houterig aandoende, stuk jes steel afsnijden en voorzich tig schillen (maar wel goed) vanaf de kop naar beneden. Samenbinden en dan een mi nuutje of twintig koken en klaar is kees, aldus de kenner. Die zijn asperges, hoewel je ze op verschillende wijze kunt klaarmaken, prefereert op de 'simpele' wijze. „Dus met een sausje van gesmolten boter, met harde eieren, rolletjes ham en nootmuskaat. Wat aardappelpuree erbij en smul len maar." Enfin, het water loopt je in de mond. En over water gespro ken; daar weten ze in Limburg nog alles van. Vooral wat het effect betekent van het teveel daar aan. Laat ze nu dan rap regelen dat er geen tekort aan asperges ontstaat. Deze ramp valt namelijk eigenhandig nog wel te bezweren. AD VAN KAAM 'Ze hebben al negen maanden in moeders buik rondgeklotst' varing, „bang om hun kindje te laten glippen. Voor de baby zelf geen enkel probleem als die een keertje koppie onder gaat. Ze gaan pas huilen als de moeder schrikreacties vertoont en dat gebeurt in het begin nog wel eens, hoor". De belangstelling voor het ba by- en peuterzwemmen nou ja, zwemmen is onvermin derd groot. Ze doen het al een aantal jaren in het Vijf Meibad, alsook in De Zijl. Wekelijks twintig minuten spelen in water dat speciaal wordt opgewarmd tot rond de 30 graden. In kleine groepjes die ook nog aan leef tijd zijn gebonden. De kosten per keer voor ouder en kind be dragen vijf gulden. „Het aardig ste hiervan", zo besluit Tilly van Loen haar verhaal, „is het con tact tussen moeder en kind. Echt twintig minuten puur sa men bezig zijn. Heel goed, denk ik. En zo wordt het ook erva ren." AD VAN KAAM Psychiatrische inhoud Menige ouder riep het zo'n twintig jaar geleden, wanneer de kroost de laatste pophits door het huis lieten schallen: 'Dit is gekkenmuziek!' En wan neer dat niet het sterkste argu ment was ter bescherming van de trommelvliezen, dan wel: 'Hier word ik gek van!' Juist nu de rock 'n roll zegevie rend uit de luwende frontlinie van het generatieconflict naar voren is gekomen, doet het psy chiatrisch centrum Vogelen zang zijn uiterste best om alle oude vooroordelen alsnog te bevestigen. De Bennebroekse instelling brengt een cd op de markt met de titel 'Alle 13 knots'. Op het schijfje staan nummers met een 'psychiatrische in houd'. Met veel omhaal van woorden legt VPRO-radiomaker Jan Donkers in het begeleidend tekstboekje uit dat de grens tus sen popmuziek en mentale stoornis uiterst dun is („teksten die in diverse vormen verwoor den hoe het in een neurotise- rende samenleving abnormaal is je niét als 'abnormaal' te ge dragen"). Hendrix Jimmy Hendrix leidde aan een 'Manic depression' zo blijkt op de cd, terwijl Kevin Coyne con stateerde dat 'The world is full of fools'. En ook 'Psycho Killer' (Talking Heads) en het gekken- lied bij uitstek 'They're coming to take me away' („ha ha, ho ho, ha ha, hey hey") ontbreken niet. Alles in volledig nieuwe arran gementen nagespeeld door vak kundige cover-artiesten. Een cadeautje aan het perso neel, daarvoor is deze compila tie in de eerste plaats bedoeld, zo legt Vogelenzang-woord voerder Ane Berg uit. Op 11 mei vierde het psychiatrisch cen trum met de 'Dag van de ver pleging' de geboortedag van Florence Nightingale. Om de werknemers te'fêteren kregen zij op de receptie het schijfje mee naar huis. „Het idee had ik al twee jaar ge leden", vertelt Berg. „Er is nogal wat muziek die over waanzin, gekte gaat. Ik heb daar eens over gebrainstormd met direc teur behandelzaken Wouter van Ewijk en toen kwamen we al snel op zo'n dertig titels. Van Ewijk heeft dat later nog eens dunnetjes over gedaan met Jan Donkers, met wie hij samen in een voetbalelftal speelt. Uiteindelijk bereikten elf num mers de plaat. Ondanks dat dit het gekkengetal is hielden Berg en Van Ewijk vast aan 'Alle 13 knots', om de associatie met 'Alle 13 goed' de gouden lp- titel uit de tijd dat popmuziek nog een jeugdstatement was vast te houden. Fotomodel De hoes is geheel in dezelfde stijl gehouden. Fotomodel Si- mone is volgens Berg gehuld in een 'scheurjack', „zoals dat hier gebruikt wordt in een separeer- ruimte. We hadden ook een dwangbuis meegegeven voor de fotosessie, maar daarmee was van deze schitterende vrouw helemaal niets meer te zien." Vogelenzang speelt heel voor zichtig met de gedachte om als vervolg een cd met klassiek gek- kenrepertoire uit te brengen. De Waanzin-aria uit de opera Rigo- letto en de 'Eight songs for a mad king' van Peter Maxwell Davies staan op Bergs lijstje. Mocht het komen tot 'Knetter gekke klassiekers' dan zal daar mee in elk geval voorgoed het idee de wereld uit zijn dat je al leen met popmuziek door het lint kunt gaan. KEES BALS seert. „Je moet het zien als een soort afsluiting van het seizoen. Op die laatste les laten we ze dan de dingetjes doen waarmee we de afgelopen tijd zijn bezig geweest. Daar krijgen ze dan een diploma voor in brons of zilver." Het wennen aan water gebeurt al bij baby's van zes weken. „Een volstrekt normaal proces", legt de zweminstructrice uit. „Ze hebben per slot van reke ning negen maanden in de buik van moeder rondgeklotst, dus ze zijn gewend aan zo'n omge ving. Je ziet ook dat de meesten voor het water geen vrees heb ben. Want sommige kleintjes wel afschrikt is het geluid in een zwembad en de andere gezich ten. Dat is wel eens huilen in het begin. Maar dat gaat vrij snel over, want leuk vinden ze het vrijwel allemaal. Meer angst is er vaak bij de moeders, of, soms bij de vader, want in enkele gevallen neemt die de honneurs waar. „Die zijn", weet Tilly van Loen uit er- [De pindakaas van Calvé is op vJdit momentknap ongezond. In Jeen grote partij van het smake lijke broodbeleg is althans sal- Jmonella geconstateerd door de Xabrikant. Alle potten die in de Jeerste twee weken van mei wer velen gevuld zijn ijlings uit de chappen van buurtwinkels en jsupermarkten gehaald. jjDat is zuur voor de mensen die .jgraag een boterhammetje met Wit bruine goedje nuttigen. En yoor de mensen die er zelfs hun Jcracht aan ontlenen is het hele- Jnaal zuur. Neem oud-wielren- ïer Joop Zoetemelk. Als we de )ekende televisiereclame van Zalvé mogen geloven, nuttigde lij als kind al bijzondere hoe veelheden pindakaas. Dat hielp snorm, want Joop won onder - neer de Tour de France in 1980 sn werd in 1985 wereldkam- lioen. Dok Evert van Benthem werkte I ils kind de ene pot pindakaas Opia de andere weg volgens de re ddame. Hij werd een schaatstop- per op natuurijs en won de Elf stedentocht in 1985 en 1986. .Salmonella? Uit de handel ge- ïomen? Nou, gelukkig heb ik nog genoeg potten in huis, dus k red me wel", meldt Van Ben them uit zijn woonplaats Sint lansklooster. Hetgeen niet wil zeggen dat de 35-jarige be- 'oemdheid zijn zinnen heeft ge zet op nóg een overwinning in Ie Elfstedentocht. Van Benthem I leeft niet zo veel tijd meer om e trainen. Want hij is niet alleen veehou derhij heeft veertig melk koeien hij heeft ook nog eens pen kaasboerderij. „Mijn maat- 4' Of u dat nu prettig vindt of niet, de kleur oranje is weer te- «rug van weggeweest. Oranje is de modekleur van deze zomer. Er zijn T-shirts, buttons, shawls, antenneballetjes, vlag- ;en, broeken, pruiken, speld- #es en stickers in die kleur. En jnog veel meer snuisterijen. De markt wordt thans werkelijk Joverstroomd met allerhande 'attributen. Het WK-voetbal staat immers voor de deur en □idaar ziet de commercie wel brood in, vooral als Nederland -van de partij is. Kortom, er spoelt een oranje golf over Ne- IJderland. De gekte is weer los gebroken. Kleintje Pils, een van de be kendste feestbands uit de Bol lenstreek wil dolgraag naar 2jAmerika. Naar de wereldkam pioenschappen voetbal, om alle bloranjesupporters en voetballers ilmoreel te ondersteunen. Alleen: i;Jvoor een gezelschap van tien personen is zo'n reis wel erg eJduur. Daarom heeft de band bedrijven benaderd om de trip Ivoor een deel te sponsoren. ejRuud Bakker, slagwerker van de jgroep, geeft tekst en uiüeg. „In iOrlando wordt een zogeheten flDutch Orange Village op poten t^gezet, een Oranje-dorp speciaal jjvoor alle supporters. Door het lJNederlandse bedrijsfleven en de ektad Orlando zelf. Het is de be- ci doeling dat daar tal van bands nkullen optreden. De organisato- ujren willen dolgraag dat ook wij )idaar een paar optredens verzor- clgen. Dat willen wij ook, alleen mijn de kosten van de reis voor r<J*ns niet terug te verdienen met pen paar optredens. Er is nog neen gat in de begroting zoge- okegd. Kijk, we houden wel van (voetbal, maar muziek is en blijft koor ons een hobby. En op deze iipianier zou die hobby veel te ijkostbaar worden. njlBakker denkt dat er wel een paar sponsors over de brug zul- tflen komen. De reacties zijn po- ujsitief tot dusverre. „We staan ;tjook al bekend als een echte /^Oranje-band. We stondejt op ?ijhet bruggetje bij Bartlehiem bij rjde laatste Elfstedentocht, we Jwaren bij veel huldigingen van |de Tour de France, op de Champs Elysées, en we speel- ïden op de EK in Zweden, om «Ernaar eens wat te noemen. We zijn een echt evenementenor- schappelijke carrière is nu het belangrijkst. Het schaatsen staat voor mij daarom op een laag pitje. Ik ben nu aan het afbou wen. Om de top te halen moet je twee maal per dag trainen. Ik train nu nog twee, drie keer per week. Het werk slokt veel tijd op, hè." En energie, reden waarom Evert nog steeds graag boterhammen met pindakaas eet. „In die zin klopt die reclame dus wel. Ik eet tien, twaalf boterhammen per dag. Een paar daarvan met pin dakaas. Dat vind iklekker." Evert hoefde dan ook niet lang na te denken toen de pinda kaasfabrikant hem jaren gele den benaderde voor een televi siereclame. Ach, Calvé zocht in 1985 naar iets nieuws om mee te adverteren. Zoetemelk was net wereldkampioen geworden en ik had de Elfstedentocht ge wonnen. Ik hoefde ze alleen maar toestemming te geven om mijn naam te gebruiken. Geen probleem." „Het is uiteindelijk een goede reclame gebleken. Er is wel eens een onderzoek uitgevoerd naar de naamsbekendheid. Er werd gevraagd: aan welke bedrijven denkt u bij de sport schaatsen? Bijna iederêen bleek aan Calvé te denken. En het omgekeerde geldt ook. Bij Calvé denken nog steeds veel mensen aan mij. Dat kan nu gunstig zijn. De mensen moeten de pindakaas van Calvé maar laten staan en boerenkaas van Van Benthem gaan eten. Daar zit namelijk géén salmo nella in." Voor baby's én moeders is de wekelijkse zwemles een feestelijk gebeuren. In het water staand zweminstructrice Tilly van Loen. FOTO HIELCO KUIPERS Ze hadden er zelfs absoluut geen notie van waarom hun moeders zo trots waren, maar dat mocht de pret niet drukken. Het water met een tempera tuurde van om en nabij de 30 graden Celsius was het enige wat die 50 baby's die ochtend in het Vijf Meibad waarlijk interes seerde. Dat ze, zo vroeg al, hun eerste examen met goed gevolg hadden afgelegd en derhalve een diploma kregen uitgereikt, ontging de peuters volledig. 'Ty pisch weer iets voor grote men sen, zo'n bevestiging op papier van iets wat voor ons volstrekt normaal is', zag je de hummel tjes bijna denken. Nadat ze eerst uitgebreid waren gefêteerd door de ouders, respectievelijk grootouders. „Zo'n examen moetje natuur lijk met een korreltje zout ne men", lacht Tilly van Loen, die samen met nog enkele mensen op de donderdagochtenden de zogenaamde 'watergewenning' voor baby's en peuters namens de gemeente Leiden organi- Op Wereldnaturistendag mag iedereen uit de kleren ARCHIEFFOTO GPD Top-manager of bouwvakker, naakt zijn we allemaal hetzelf de. Geen dure pakken, geen dikke portemonnee (waar moet je 'm kwijt?), maar gewoon puur natuur. Wie wel eens kennis wil maken met deze vorm van vrij heid, kan op zondag 28 mei bij de Nederlandse Naturistenvere nigingen terecht. Ter gelegen heid van Wereldnaturistendag zetten zij hun deuren open voor het geklede publiek. Twee Leidenaars die in ieder geval niet naar de open dag gaan, zijn Joyce en Leslie Riethoven. Zij zijn al jaren natu rist en dus bekend met het fe nomeen. Het begon voor hen met vrij kamperen. Lekker de natuur in, en dan uit de kleren. Maar na twee overvallen, ging de lol van het vrij kamperen er wel af. De weg naar een naturis tencamping was dan ook snel gevonden. Heidenen „Dat beviel echt uitstekend. In het begin hadden wij ook zoiets van: 'Dat zijn maar rare men sen, die naturisten. Niet drin ken, niet roken, geen vlees.' Maar dat bleek honderd pro cent mee te vallen. Natuurlijk zitten er wel echt overtuigde na turisten tussen, maar het me rendeel is net zoals wij. Stevig roken, drinken en een lekker stuk rood vlees. De heidenen onder de naturisten als het wa re", vertelt Joyce. Sinds die tijd reist de familie Riethoven ieder jaar af naar Frankrijk. Want daar zijn de beste en de meeste naturisten campings. De kinderen gaan gewoon mee, want ook voor hen geldt: naakt zijn we alle maal hetzelfde. Het maakt niet uit of je twintig paar sport schoenen van het merk Nike in de kast hebt staan. In je blootje heb je daar toch niets aan. Nudisme Wat veel mensen niet zullen weten is dat er een groot ver schil tussen naturisme en nu disme is. Nudisten liggen naakt in de zon, krijgen een streeploos bruine huid, maar daar houdt het bij op. Wanneer zij in bewe ging komen, gaat slipje en bo- venstukje gewoon aan. Bij naturisten is dat anders. Daar is men constant bloot. Of het moet echt te koud zijn. Juist door die naaktheid vallen alle barrières van het dagelijks leven weg. En dat is ook precies wat Leslie en Joyce zo prettig vinden aan het naturisme. Het respect en de tolerantie voor elkaar. Iets wat volgens beiden niet valt uit te leggen totdat je het hebt meegemaakt. „Je kan je portemonnee gewoon op tafel laten liggen, want nie mand zal iets stelen. We zijn zelfs op een camping geweest waar je op een lijst moest aans trepen hoeveel dagen je was ge weest. Vervolgens deed je het bedrag in een pot die op een ta fel stond. Daar kwam geen per soneel aan te pas. Gewoon, puur vertrouwen. Gluren Op de naaktstranden in de regio zal je de twee overigens niet meer tegenkomen. Ze voelen zich daar teveel begluurd. „Dan lig je rustig, en dan wordt een hele buslading Japanners op het strand gedropt. Met camera's om hun nek. Dan voel je je toch echt niet op je gemak." Maar in Frankrijk is daarvan geen sprake. Daar voelen de «vee zich zelfs zó op hun ge mak, dat ze hun naaktheid compleet vergeten. Soms gaat dat wel eens mis. Zoals die keer dat Leslie een markt in een dorpje verderop ging bezoeken. „We waren in de auto gestapt en naar dat dorp gereden. Bij aankomst bleek dat ik alleen maar een t-shirtje aan had. Ik was vérgeten een broek aan te trekken. Sinds die tijd hebben we er een gewoonte van ge maakt, dat éls we van het ter rein afgaan we ons bij de tent aankleden", aldus een luid la chende Leslie. Seks Dat in dit geval mensen een beetje vreemd opkeken vinden ze niet zo gek. Maar dat iemand lacherig doet over naturisme kunnen de twee zich niet voor stellen. „Het klinkt hard, maar zo iemand heeft echt een pro bleem. Dat soort mensen den ken meteen aan seks. En daar heeft het absoluut niets, maar dan ook niets mee te maken. Een naturisten-camping is ei genlijk hetzelfde als een gewone camping. Of een textiel-cam- ping zoals wij die noemen. Het enige verschil is dat wij naakt rondlopen", benadrukt Leslie. Wie de sfeer van het naturisme wil proeven kan zondag bijvoor beeld terecht bij naturistenvere- ning Zon en Leven. Het dichts- bijzijnde terrein in de regio is Berkenwoude, tussen Gouda en Rotterdam. Voor diegenen die daarna den ken: „Ja, dit wil ik ook", hebben de Riethovens nog wel een tip. Doe een broek aan bij het op zetten van uw tent. „Je herkent ze meteen, mensen die voor het eerst op een naturistencamping komen. Die doen heel snel hun kleren uit en gaan dan hun tent opzetten. Dat is echt niet han dig. Je moet hartstikke veel buk ken. Stel je voor dat je in een brandnetel hurkt." DAPHNE LAMMERS Naturisten lopen constant bloot of het moet echt te koud zijn. Evert van Benthem en Joop Zoetemelk: sterk geworden dank zij de pindakaas van Calvé.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 19