bedreigde
zeeschildpadden
en walvissen
AORKE
tl
Toerisme
Sportieve Vakanties...
TOERKOOP
ftTERDAG 21 MEI1994
REDACTIE: ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
E I S B E RIC HTEN
Schildercursussen
i'de Franse Ardennen geeft de Leeuwarder
eeldend kunstenaar Keimpe Kootstra va-
antiecursussen tekenen en schilderen on
er de naam L'Impression. De lessen vinden
laats in een groot huis in het gehucht Les
Irands Cornaux, niet ver van Sedan. De
roning omvat naast slaap- en verblijfs-
iimten een atelier en een bibliotheek. Ook
an men in de tuin in eigen tent kamperen,
letlandschap is het uitgangspunt voor de
ursussen. Elke dag wordt op een andere
jcatie gewerkt. Maar ook kunnen model,
ortret of een zelfgekozen thema aan bod
omen. De eerste cursusweek is van 7 tot 13
ugustus e'n de tweede van 14 tot 20 augus-
js. Tussen 8 en 9 uur 's morgens wordt er
ntbeten, van 9 tot 13 kan worden gewerkt
an'het cursusprogramma en na de lunch
unnen de cursisten doen en laten' wat ze
rillen.
nfo: Keimpe Kootstra, 058-135358.
iVandelen in Utrecht
öt en met 2 oktober organiseert de VW
Jtrecht elke zondag stadswandelingen van
nderhalf uur, begeleid door een gids. De
lekelijks wisselende thema's zijn: 'Grach-
>n en werven', 'Hofjes en Kameren', 'Vrou
wen in Utrecht', 'Gevelstenen en Consoles',
(erken rond de Dom', 'Jugendstil in
Jtrecht' en 'Utrecht Universiteitsstad',
tartpunt is telkens Stadskasteel Oudaen,
Judegracht 99. Aanvang 10.30 uur en in de
eriode 3 juli tot en met 14 augustus ook
m 13.30 uur.
ifo: 06-340 340.85.
ïzeltjesdag
)p het terrein van het recreatieschap Over-
letuwe aan de Rijkersvvoerdse Plassen
roedt op tweede pinksterdag (23 mei) een
■zeltjesclag. Leden van de Nederlandse Ezel
eniging houden een stamboekkeuring
in bieden allerlei vertier voor jonge bezoe-
ers, zoals een hindernisbaan waarop zij
unnen ezeltjerijden.
nfo: Astrid Schooldernian, 085-813142.
Zonovergoten zomer
Ve krijgen een zonovergoten zomer. Dat is
le stellige overtuiging van het groepje
Mexicaanse Totonaken-indianen dat Het
and van Ooit (Drunen) elke dag een zon-
ïedans uitvoert om zo de weergoden gun-
tig te stemmen. Het oeroude ritueel, dat al
ioor de Azteken werd uitgevoerd, levert een
iniek en spannend kijkspel op. Boven op
:en dertig meter hoge paal die de boom van
le vruchtbaarheid voorstelt, is een klein
ilatform gespijkerd. Daarop danst een in-
l liaap als Vader Zon, terwijl vier anderen
le volcidoresin 26 omwentelingen met
ïun armen gespreid langs de paal afdalen.
)e vier voladores zijn met een touw aan
1 ïun voeten aan de paal vastgesnoerd en
symboliseren de vier windstreken. Het op-
[reden van de Totonaken is tot en met 18
leptember elke dag te zien rond één uur.
Het Land van Ooit ligt in het Noordbra-
>antse Drunqn.
nfo: 04163-77775.
Brandweer oldtimers
In RJienen wordt vandaag, 21 mei, een op-
tocht van oude brandweerauto's gehouden.
Tien jaar geleden, toen dit défilé voor de
eerste en tot nu toe enige keer werd g'ehou-
trok het evenement 40.000 bezoekers.
De vier oudste oldtimers die langstrekken
zijn een handpomp uit 1852 van de brand
weer in Amerongen, een uit 1870 stammen
de Bikkers handspuit uit de Beemster (ge
trokken door een paard), een Deutz hand
spuit (1880) uit Wilnis en een Bikkers hand
pomp (1883) uit De Bilt. Voorts defileren
een Hord V8 uit Rhenen (1939) en eeh Van-
derploeg uit Zaanstad. Aanvang 15 uur.
Schaapscheerders
In Exloo (Drente),
woedt vandaag, za
terdag 21 mei, al
weer voor de 35ste
achtereenvolgende
keer het jaarlijkse
schaapscheer-
dersfeest. Naast het
scheren der scha
pen zijn er diverse
beoefenaren van
een of ander oud
ambacht aanwezig,
wordt een verza-
melbeurs gehouden
en is er een grote di
versiteit aan ander
amusement.
Info: VW Exloo,
05919-49182.
Uiteraard vallen er op
het schaapscheer-
dersfeest in Exloo ook
weer talrijke oude be
roepen te bewonde-
FOTO PR
In de jaren vijftig gingen ze naar hetïeutoburgerwoud, de Eifel, Sauerland en de
Ardennen. Later trok het natuurminnend volk door naar de Alpen, de binnenlan
den van Frankrijk en Spanje, Ierland, Zweden, Finland of naar Polen. Maar zoals
zo vaak, volgde hier ook op veel plaatsen het massatoerisme, waarna tal van or
ganisaties ontstonden om bij voorbeeld nog wat kruidenrijke hooilanden in de Al
pen te behouden.
BI innen de recreatie-sector is veel
I veranderd. Regulering is het to-
I verwoord om te voorkomen dat
wereldwijd natuur en milieu door aanstor
mende toeristen worden vertrapt. Zo wor
den zonaanbidders naar stranden en recre
atiepiassen zonder zeldzame flora geleid en
biedt men vrolijke vakantiegangers een
kampeerplaats aan op plekken waar een le-
pelaarskolonie niet noodgedwongen iedere
nacht in slapeloze toestand moet doorbren
gen. In steeds meer vakantiegebieden in en
buiten Nederland wordt inmiddels gemikt
op de natuurvriendelijke toerist die fiet
send, wandelend of varend en met een re
delijk gevulde portemonnee cultuur en na
tuur wil ontdekken.
De 'echte' natuurvorsers zoeken het in hun
hang naar avonturen op ongerepte plekken
steeds verder. De huidige pioniers stappen
niet op de fiets voor een weekje Twente,
maar vliegen de hele wereld rond op zoek
naar ontmoetingen met zeldzame dieren of
een primitief verblijf in droomlandschap
pen waar de wereld nog ongerept is.
Wolftrail, onderdeel van Rottink Reizen in
Hengéló, is gespecialiseerd in dit soort rei
zen over de gehele wereld. Aan het hoofd
van Wolftrail staat geen oogverblindende,
tropische verrassing die de klant al bij bin
nenkomst hét palmenstrandgevoel bezorgt,
maar bioloog ir. Roel Cosijn. ,,In het reisjar-
gon heet ik office-manager, maar ik vind
dat overdreven klinken voor een organisatie
met 2,5 arbeidsplaatsen. Als bioloog ben ik
eigenlijk het reiswereldje ingerold door het
regelen van excursies voor mijn vakgroep."
Geen grote markt
Volgens Cosijn is het organiseren van na
tuurreizen over de gehele wereld geen grote
markt, maar wel een marktsegment dat ge
staag groeit. ,,Het is zeker zo dat onze klan
ten relatief hoog zitten wat betreft opleiding
en inkomen, maar dat gaat niet voor ieder
een op. Wat onze klanten kenmerkt is be
trokkenheid bij de natuur en dat is niet di
rect aan opleiding ot-inkomen gebonden.
Het kan bést zo zijn dat iemand eenmaal in
z'n leven walvissen wil zien en daar ver
scheidene jaren spaargeld voor opzij legt."
Het aanbod van Wolftrail bestaat inmiddels
uit zo'n vijftig bestemmingen. Drie jaar ge-
leden werd tot beleid uitgeroepen dat de
natuurreizen uitsluitend in samenwerking
met natuurbeschermingsinstanties of be-
HENGELO JAN BENCEVOORD
langenorganisaties in Nederland of het land
van bestemming worden uitgevoerd.
Slechts één reis, een terreinwagensafari op
IJsland, vormt hierop de uitzondering.
De lijst met bestemmingen zal menig na
tuurliefhebber doen watertanden. Wat te
denken van een walvissafari in Canada,
waar samen met onderzoekers vanuit rub
berboten het grootste dier ter wereld, de
blauwe vinvis met een lengte van dertig
meter, kan worden geobserveerd. Of van
het als vrijwilliger drie weken lang meewer
ken aan de opvang van gibbon-apen in
Thailand of aan de bescherming van zee
schildpadeieren in Griekenland. Of van
rondneuzen in de wateren rondom Rus
sisch Frans Jozef Land in het Noordpoolge
bied met walrussen en ijsberen.
Met de walvisreizen naar de Golf van St.
Lawrence**n Canada wordt het onderzoeks
programma van het insti
tuut in Longue Pointe de
Mingan gedeeltelijk gefi
nancierd. De privatisering
heeft in tal van landen toe
geslagen bij het natuuron
derzoek. Eco-toerisme
vormt dan een belangrijke
bron van inkomsten. Zo'n
4.500 gulden inclusief
vliegreis moet voor een
tiendaagse walvissafari
worden neergeteld, waarbij
de reisgids vermeldt dat de walvissen lang
durig worden bestudeerd vanuit ongemak
kelijke rubberbootjes.
Wolftrail heeft zestien poolbestemminge'n
in het reisaanbod, die gedeeltelijk worden
uitgevoerd met Russische onderzoekssche
pen van het Hydrometeorologisch Instituut
in Moermansk. „Deze schepen zijn in Fin
land gebouwd en zeker voor Russische be
grippen zeer luxueus. Klachten over de rei
zen op deze schepen krijgen we nooit. Er
zijn zelfs mensen die deze schepen te luxe
vinden, want ja, de meeste mensen gaan
niet mee voor het eten of het bed aan
boord, maar om vogels en andere dieren te
zien."
Is er nooit gedonder tussen de als eigenge
reid te boek staande natuurvorsers op het
dek van de Professor Molchanov? Cosijn:
„Nee, het is opvallend dat mensen elkaar
corrigeren, zeker als het gaat om activitei
ten die natuur of milieu aantasten. Eén keer
is er echte ruzie geweest, toen een excursie
van natuurfotografen ook meereisde en
door broedkolonies van vogels sjouwde.
Dat werd de passagiers van de natuurreis te
gortig.
In het klein maken we dit soort situaties op
iedere reis mee. Mensen raken met elkaar
en met de deskundigen in discussie over
activiteiten die natuur en milieu ter plaatse
bedreigen. Dat soort dialoog wallen we juist
bevorderen."
Schadelijk effect
Weliswaar worden volgens Cosijn geen na
tuurgebieden platgelopen, maar hij erkent
dat het maken van verre reizen wel degelijk
een schadelijk effect heeft op het milieu.
„Aan het maken van vliegreizen hangt zon
der meer een hoog ver-
vuilings- en energie-
kaartje. Wij vinden ech
ter dat je keuze aan de
klant moet laten, dat
kunnen wij niet doen.
Schade aan natuurgebie
den voorkomen we voor
al door samen te werken
met plaatselijke deskun
digen en organisaties. Als
de boel ernstig zou wor
den verstoord dan hoe
ven we bij voorbeeld op Rügen in de ex-
DDR niet meer terug te komen met onze
kraanvogel-excursies in de trektijd."
Aanwijsbaar positieve effecten heeft het
eco-toerisme in de zeehondengebieden van
Canada, waar nog niet zolang geleden zee
hondebaby's massaal werden doodgeknup
peld. Door de samenwerking met de orga
nisatie die toendertijd actie voerde tegen de
slachting, het International Fund for Ani
mal Welfare, wordt de bevolking nu door
het toerisme een bestaansmogelijkheid ge-
boden. De inkomsten uit zeehondentoeris-
me zijn inmiddels hoger dan indertijd uit
de boritproduktie.
Andere projecten zijn het vrijwillig met
plaatselijke natuurbeschermers bewaken
van zeeschildpadeieren op stranden in
Griekenland die worden bedreigd door diep
ingestoken parasolstokken of afkoeling als
gevolg van zonneiiefhebbers op grote bad
lakens. „Het is flink werken", vermeldt de
folder op deze Griekse variant van het in
Nederland bekendere wilgen knotten, vlieg
dennen trekken of heide plaggen.
Eco-toerisme
voor
natuurvorsers
met geld
Wie als actief natuurbeschermer nog ver
der de wereld in wil trekken, kan naar Thai
land, waar samen met Europe Conservation
werkvakanties van ten minste drie weken
kunnen worden doorgebracht ten behoeve
van het uitzetten van gibbon-apen. Om
kleine gibbons de fles te geven, hokken
schoon te maken en toeristen rond te lei
den moet inclusief vlucht wel zo'n
vierduizend gulden worden betaald.
Dichter bij huis zijn het onder meer de
Vlinderstichting, het Otterstation en de
Stichting Kritisch Bosbeheer die gebruik
maken van Wolftrail om reizen te organise
ren naar ongerepte natuurgebieden in Eu
ropa. Zo brengt de Stichting Kritisch Bosbe
heer tijdens de Polenreis een bezoek aan
het woud van Bialowieza in Oost-Polen dat
bekend staat als het laatste oerbos in Euro
pa.
De Otterstichting, die vanuit het nieuwe Ot
terstation in Leeuwarden de uitgestorven
otter rond de eeuwisseling weer in Overijs
sel en Friesland wil uitzetten, maakt ge
bruik van Wolftrail voor het organiseren
van reizen naar visvijvers in Tjechië, waar
visotters nt)g volop voorkomen.
Directeur ir. Addy de Jongh van het Otter
station hoopt dat vooral ambtenaren van
waterschappen en natuurbeherende orga
nisaties zullen deelnemen aan de otterreis.
„Op zo'n manier kunnen we laten zien wat
in de praktijk nodig is voor het herintrodu
ceren van de otter in Nederland. Daar komt
bij dat mensen inderdaad enthousiaster
worden als ze zelf een otter hebben gezien.
Dat is in dit gebied in Tjechië nog moge
lijk."
Op de wereldkaart op z'n kantoor in Hen
gelo wijst Roel Cosijn al weer enkele nieuwe
bestemmingen aan. Een poolcruise vanuit
Japan naar de Bering Straat voor zo'n
12.500 gulden per persoon zal waarschijn
lijk het duurste tripje in het Wolftrailpakket
worden. Ook wordt gezocht naar mogelijk
heden om de bij vogelliefhebbers fameuze
Donaudelta in Roemenië te bezoeken zon
der door dit land in verval zelf te reizen.
„We denken aan het huren van een schip in
Turkije om dan vervolgens vanaf de boot in
de Zwarte Zee enkele gebieden in Roeme
nië te bezoeken."
Ongerepte natuur, daar gaat het
de toeristische natuurvorsers om.
■FOTO» PR
Spaans arbitragebureau
voor overboekingen
In Spanje is een arbitragebureau voor
overboekingen opgericht. Dit om drei
gende problemen zoveel mogelijk tegen
te gaan. Het bureau, dat op Mallorca is
gevestigd en een keer per week zitting
heeft, behandelde begin mei de eerste
klachten. Een zware delegatie van Neder
landse reisorganisaties met onder ande
ren Frans van Steenis (Holland Interna
tional), Jan Hoekstra (Evenements Rei
zen) en Hans Mosselman (Sudtours) is
door deze ontwikkelingen iets hoopvoller
uit Spanje teruggekeerd, maar volgens
Van Steenis blijven vooral de Balearen
een zorgenkind.
De directeur van Holland International:
„Dat nieuwe bureau doet goed werk, ook
al omdat het Spaans Ministerie van Toe
risme zware sancties heeft aangekondigd
voor hoteliers die kamers twee of zelfs
drie keer verhuren. Ik vermoed dat het
aantal overboekingen aan de costa's
daarom wel zal meevallen. Maar voor
Mallorca en in mindere mate Ibiza en
Menorca geldt dat minder. Daar voorzie
ik in het komende hoogseizoen toch nog
wel problemen."
Nieuwe service:
auto op bustrailer
Als concurrent van de autoslaaptrein intro
duceert reisorganisatie Pelikaan uit Zeven
bergen op 10 juni een nieuwe vakantieser
vice: de autobusexpres. Passagiers worden
tot en met 2 september elke vrijdag ver
voerd per Royal Class-toeringcar; hun wa
gen komt er achteraan per speciaal gechar
terde autotrailer. Per rit kunnen 36 vakan
tiegangers worden vervoerd plus acht au
to's. De opstapplaatsen zijn Utrecht of Ne-
derweert (bij Eindhoven) en er kan worden
gekozen voor de bestemmingen Annecy of
Avignon. Het traject zal in ongeveer zestien
uur worden afgelegd.
Voor een retour met de autobusexpres
wordt tussen de 1.450 (Annecy) en 1.650
(Avignon) gulden gevraagd. Deze aanbie
ding geldt voor een auto en twee personen.
Ter vergelijking: een retour tweede klas met
de autoslaaptrein vanuit Den Bosch naar
Avignon kost normaal 1.570 gulden en in
het hoogseizoen 1.806 gulden (wagen plus
chauffeur).
Informatie over de autobusexpres: 01680-
29634.
10 September Open
Monumentendag
De Open Monumentendag zal dit jaar
plaatsvinden op zaterdag 10 september.
Zoals het er nu naar uitziet zal aan dit eve
nement dat voor de achtste keer wordt
gehouden worden deelgenomen door
420 gemeenten. Dat zijn er net zoveel als in
1993, toen de open dag (waarop ruim 3.000
monumenten zijn geopend die normaal
voor het publiek gesloten blijven) ongeveer
700.000 belangstellenden trok. De Open
Monumentenkrant met het programma
verschijnt medio augustus; het traditionele
Grote reisverzekeraars
verhogen hun prijzen
De grote Nederlandse reisassuradeuren
hebben hun premies op reisverzekeringen
met ongeveer tien procent verhoogd of
gaan die nog verhogen. De Europeesche
liep eind vorige maand voorop; Elvia en
Schenkler volgden.
Volgens een woordvoerder van de Europee
sche is een en ander het gevolg van de sterk
gestegen kosten voor medische hulp en de
hogère waarde van de door vakantiegangers
meegenomen spullen. Overigens ging de
premieverhoging gepaard met de verrui
ming van een aantal voorwaarden. Zo is de
vergoeding van buitengewone kosten (repa
triëring en dergelijke) niet meer aan een li
miet gebonden.
Overigens sluiten steeds meer Nederlanders
een doorlopende reisverzekering af. Vorig
jaar gingen circa 350.000 Nederlandse huis
houdens met een doorlopende reisverzeke
ring op vakantie naar het buitenland voor
ruim 1,2 miljoen vakanties, zo blijkt uit een
onderzoek van het Nipo dat werd verricht
in opdracht van Elvia. Mensen sluiten voor
al zo'n doorlopende verzekering af omdat
het gemakkelijker en goedkoper is dan voor
elke vakantie een aparte reisverzekering te
nemen.
De verzekeringsgraad van de buitenlandse
vakanties is de afgelopen drie jaar redelijk
stabiel gebleven. In 1991 was naar schatting
slechts bij negen procent van de buiten
landse vakanties sprake van een doorlopen
de reisverzekering. In 1993 was dit aandeel
al gestegen tot vijftien procent.
Zeilzwerftocht, Offroad Fietsen.
Deltavliegen, Kayak varen, Voet
tochten, Paragliding, Duiken...
Je vakantie wordt 'n belevenis!
Ftéisburo Van
Heemstede: Binnenweg 199, 28015£
Hillegom: Meerstraat 13, 24643
Hoofddorp: Concourslaan 88, 51011