'Meer luxe en service
voor de treinreizigers'
China weerstaat Westen met mensenrechtenbeleid
Foutparkeerder krijgt wef;
eens voordeel van twijfel'
Feiten &Meningen
Clinton kan
niet van
China winnen
VRIJDAG 20 ME11994
BELASTING BELICHT
Hen parkeerbon of een wielklem
vindt uiteraard niemand prettig.
Doorgaans is het eigen schuld
dikke bult en moet worden ge
dokt. Sommige parkeerders
vechten de 'parkeerbelasting'
en/of wielklemkosten echter
met succes aan bij de belasting
rechter. Uit recente rechtspraak
blijkt dat bij slechte parkeer
voorzieningen de rechter de
parkeerder dan al snel in het ge
lijk stelt.
In de meeste binnensteden
kan op veel plaatsen alleen be
taald worden geparkeerd. Be
taalt men niet, dan maakt men
tegenwoordig kans op een fikse
boete. Vöör 1991 werden deze
boetes meestal via de strafrech
telijke weg afgehandeld via poli
tie en justitie. Aangezien er in
Nederland veel foutparkeerders
zijn, kreeg het strafrechtelijke
apparaat te kampen met over
belasting.
Het gevolg was dat veel zaken
niet werden behandeld. De ge
middelde Nederlander had dit
al snel door. Kreeg men een bon
dan betaalde men gewoon niet
en wachtte men rustig af. Grote
kans dat men er nooit meer iets
van hoorde. Het is duidelijk dat
het parkeerbeleid daardoor
vaak een wassen neus werd.
Vanaf 1991 zijn de kansen
echter gekeerd. Vanaf dat jaar is
de parkeerboete namelijk 'gefis
caliseerd'. Dat betekende de in
voer van parkeerbelasting. In
feite doet een parkeerder elke
keer weer opnieuw aangifte als
hij parkeert. De aangifte is
rechtsgeldig als geld in de par-
keermeter is geworpen; een
kind kan de was doen.
Minder leuk wordt het als is
betaald voor een parkeervak en
bij terugkomst toch een nahef
fingsaanslag op de voorruit
wordt aangetroffen. Vooral in
straten met -parkeerautomaten
komt dat nog wel eens voor. Het
is echter heel simpel. Ziet de
parkeercontroleur geen kaartje
liggen op het dashboard of ziet
hij aan de automaat dat voor
vaJc zus of zo geen 'belasting' is
betaald, dan volgt onherroepe
lijk een bon of nog erger een
wielklem.
Is men het hier niet mee eens
dan kan men in bezwaar maken
bij de gemeentelijke dienst par-
den tot de parkeerautom; nl
geen goede verlichting, geen ie
bruiksvriendelijke of niet v i"
kende automaten, loopt de e:
meente een grotere kans dat n
parkeerder gelijk krijgt. e'
Het hof merkt hierbij op a'
de kaartjes, in de woorden
het hof 'hyperdunne vliezeltj
verre van ideaal zijn. Er kan r
de kaartjes van alles misga ic
het kaartje dwarrelt op de vlo ai
verdwijnt in de gleuf van n
voorruitverwarming, wordt i
opgemerkt temidden van am \t
re papieren op het dashboard
wordt opgegeten door de hon
Het zou volgens het hof d I
ook goed zijn als bijvoorbe
de Vereniging van Nederlam -
Gemeenten (VNG) voor een I"
se, opvallende, stevige hoes z
zorgen. De bedoeling van l"
hof lijkt duidelijk. De Arnhen n
rechter wil de parkeercontroh -
best op zijn woord geloven,
maar blijkt dat goede parke
voorzieningen zijn getroffen.
Ook andere rechters schijn
in deze richting te denken. Vt
de gemeente Den Haag be
kende dit laatst dat een bon
prullenmand in kon. Wat was
aan de hand? Een man (Fri
parkeerde zijn beige Ford op|
Brouwersgracht in Den Ha^
Om drie minuten over r
schreef een parkeercontrolac
een bon uit omdat hij gei
kaartje achter de voorruit q.
liggen.
Frits was het hier totaal nl
mee eens en stapte naar L
rechter. Hij had immers
kaartje waaruit bleek dat hij
dag tot acht minuten voor
twaalf op de Brouwersgracf,
mocht parkeren. Volgens Fi
had hij zijn kaartje eigenhani
achter de voorruit op het d;
board neergelegd en dus
bijvoorbeeld in zijn broei
gestopt of in een handschi
nenkastje achtergelaten.
De directeur der gemeentel
lasting van Den Haag was li
hier totaal niet mee eens. h
gaf de parkeercontroleur gelii
Daarnaast kon Frits het kaan
wel van iemand anders hebb|
gekregen.
De rechter maakte korte md
ten met dit standpunt. De c®.
troleur kan dan wel beë&w
zijn, dat wil nog niet zeggen df
keerzaken of het desnoods uit- hij altijd gelijk heeft. Daarna»
vechten voor de belastingrech- kan Frits er niets aan doen dl
ter. Vaak wordt dit een welles- de herkomst van het kaartje nij
nietesspelletje tussen contro- met zekerheid kan worden va?
leur en parkeerder. De belas- gesteld. Hij kan immers niet bj
tingrechter zit soms met zijn palen welke gegevens (bijvocj
handen in het haar. Wie van de beeld naam of kenteken) er vi
twee moet hij geloven? en welke niet op het kaartje ty
Het gerechtshof in Arnhem men te staan,
boog zich onlangs over zo'n ge- De achterliggende gedacht
val. Het hof is in principe van van deze uitspraak lijkt dezelfq
mening dat de bevindingen van te zijn als die van hiervoor. Zij
een beëdigde parkeercontroleur de voorzieningen niet goed,
in het algemeen voldoende be- dit geval het parkeerkaartje, d^
wijs zijn voor de juistheid van krijgt de parkeerder van <j
de boete. Maar de gemeente rechter het voordeel van d
moet dan wel voor goede voor- twijfel en wordt de bon vej
zieningen zorgen. Zonder dui- scheurd. De gemeenten zijn d
delijke borden, te grote afstan- waarschuwd...
O P I N I E
De status van China als meest begunstigde
handelspartner (MFN) van de Verenigde
Staten wordt verlengd. Door een ongelulXig
toeval moet president Clinton dat op 3 juni,
één dag voor de slachting van de dissiden
ten op het Plein van de Hemelse Vrede
wordt herdacht, bekendmaken. Toen hij dat
vorig jaar deed, eiste Clinton vooruitgang
op vijf punten op het gebied van de men
senrechten, waaronder de vrijlating van po
litieke gevangenen. Sommigen hebben hun
vrijheid herkregen, anderen zijn gevangen
gezet, en de pesterijen gaan door.
De regering in Peking laat er nog steeds
geen twijfel over bestaan waar haar priori
teiten liggen. Vorige week waarschuwde
president Jiang Zemin dat de binnenlandse
stabiliteit koste wat het kost gehandhaafd
zou worden. Afgelopen maandag had pre
mier Li Peng een soortgelijke boodschap. In
de tussentijd werd een interview door een
studentenleider van de democratische be
weging in 1989, Wang Dan, voor een Ameri
kaans televisiestation door de politie onder
broken.
De Chinese leiders hebben al lang gele
den besloten dat de belangrijkste taak was
aan de macht te blijven. Als het onderdruk
ken van andersdenkenden tot gevolg had
dat tarieven werden ingesteld op exporten
naar de VS, dan zou dat een prijs zijn die
het waard was betaald te worden. Met re-
pressailles tegen Amerikaanse exporteurs
naar de enorme Chinese markt zou ervoor
worden gezorgd dat de VS het meeste te lij
den zouden hebben. Voor de komende vijf
jaar worden potentiële contracten op 400
miljoen dollar (780 miljoen gulden) geschat.
Veel van China's handel loopt via Hong
kong, dat ernstig getroffen zou worden door
wat voor handelssancties dan ook. Verdere
stappen van de Verenigde Naties om
Noord-Korea te dwingen haar atoompro
gramma open te stellen voor inspectie zou
den kunnen worden gedwarsboomd door
een Chinees veto in de Veiligheidsraad.
Hoewel veel bewonderenswaardigs
schuilt in de pogingen die Amerika van tijd
tot tijd in het werk stelt om tot een moreel
verantwoord buitenlands beleid te komen,
wordt het algemeen in dit geval als een
enstige vergissing beschouwd om de men
senrechten en de handel aan elkaar te kop
pelen. Zelfs de dissidenten van China zijn
voorstander van een verlenging van de
MFN-status door de VS: voordat zijn inter
view maandag werd onderbroken sugge
reerde Wang Dan zelfs dat dat zonder voor
waarden moet gebeuren. De bloeiende par
ticuliere sector van de Chinese economie
zou het ergst worden geraakt door Ameri
kaanse handelsembargo's. En hoe wel
varender de ondernemers worden, hoe
waarschijnlijker het wordt dat zij meer druk
gaan uitoefenen voor vrijheid.
Het hele Amerikaanse beleid ten opzichte
van het land met 's werelds grootste econo
mische groei en de grootste mogelijkheden,
balanceert nu op deze mallotige jaarlijks te
rugkerende vertoning. De Chinese reacties
lijken een hoge mate van immuniteit aan te
geven voor morele druk.
Clinton zal deze keer zonder enige twijfel
zijn gezicht redden door een specifieke sec
tor van de Chinese exporten te straffen. Zijn
dilemma is reëel en pijnlijk. Maar er be
staan andere maatregelen dan die op han
delsgebied om druk uit te oefenen op het
naleven van mensenrechten. Er zouden
stappen moeten worden ohdemomen om
de twee kwesties te scheiden.
LONDEN THE INDEPENDENT
VERTAUNG: LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
Suffende reus benutte mogelijkheden onvoldoende
„Dit jaar zullen we winst maken", zegt Leendert Schouten, de nieuwe financiële topman van de
Nederlandse Spoorwegen. „Een kleine winst", vult de voorlichter aan. „Een bescheiden winst",
bevestigt Schouten. Sneller dan verwacht lijkt de nieuwe NS-leiding orde op zaken te hebben ge
steld bij het tot voor kort ambtelijke en weinig dynamische bedrijf. Was president-directeur Den
Besten vorig jaar nog voorzichtig over het tijdstip waarop winst zou worden gemaakt hij hield
het op 1996 Leendert Schouten ziet geen reden een slag om de arm te houden.
Een eenzame passagier in een saaie
Het kost de van Heineken af
komstige Schouten zichtbaar
moeite een brede grijns te on
derdrukken. Al te nadrukkelijk
vertoon van de spierballen past
blijkbaar (nog) niet in de be
drijfsfilosofie. Er moet immers
nog met de overheid worden
onderhandeld over de omvang
van een overgangscontract. Te
veel optimisme kost NS geld.
Het gaat immers vooral over de
overheidsbijdrage voor het in
standhouden van onrendabele
lijnen en diensten.
Dat de zon snel doorbreekt bij
de Spoorwegen, komt volgens
Schouten vooral omdat er altijd
een verkeerd beeld van NS heeft
bestaan. Een beeld van een ver
ouderd en financieel hongerig
bedrijf. „De indruk bestond dat
we alleen dankzij overheidssub
sidie konden bestaan. Maar de
bulk van die subsidie was in de
praktijk een vergoeding voor
door ons geleverde prestaties.
We bouwden er viaducten en
spoorlijnen voor en hielden die
in stand."
Dat is vanaf dit jaar anders. Dan
lopen deze uitgaven via het spe
ciaal daarvoor geschapen Infra
structuurfonds. In het jaarver
slag van het afgelopen jaar is
daar al een voorschot op geno
men. Voor het eerst is er een
aparte post Dienstverlening aan
infrastructuur opgenomen (in
1993 bijna 1,4 miljard gulden).
„Ik denk dat we over drie, vier
jaar in staat zijn op eigen kracht
geld te lenen op de kapitaal
markt", meent Schouten. Tot
dusver kreeg het concern dat
wegens het geringe rendement
niet zonder overheidsgarantie
voor elkaar.
Voor het verbeteren van het
rendement zullen de Spoorwe
gen de komende jaren een in
haalslag moeten maken van 750
miljoen. De helft daarvan zal
moeten komen uit besparingen
op personeelskosten, de groot
ste uitgavenpost. NS willen in
totaal 4.800 arbeidsplaatsen
schrappen. „Er zijn nu 1.500
personeelsleden weg. Dat
scheelt ons minimaal al 100
miljoen gulden."
De andere helft moet komen uit
een efficiëntere inzet van men
sen en materieel en door 'tarief
differentiatie' ofwel: duurdere
kaartjes. Voor dit jaar en in 1993
betekende dat fikse prijsverho
gingen van gemiddeld 6 pro
cent. „Volgend jaar doen we het
wat rustiger aan. De prijzen zul
len dat met gemiddeld vier pro
cent stijgen. De tariefstijging
van dit jaar, die ons overigens is
opgelegd door het ministerie
van verkeer en waterstaat, was
te fors", meent Schouten.
De belangrijkste winst moet ko
men van de begin dit jaar zelf
standig gemaakte NS-dochters
zoals Stations en Vastgoed.
Schouten: „Het is alsof ik in een
kraamkamer werk. Elke keer
komt er weer een zoon of doch
ter bij." Deze zelfstandige doch
ters zullen zich de komende ja
ren wel moeten bewijzen. Maar
dat is volgens Schouten geen
probleem. Het beeld dat hij van
NS schetst, heeft het meeste
weg van een jarenlang suffende
reus, die zijn enorme mogelijk
heden nooit heeft benut. Omdat
hij zich nooit druk hoefde te
maken over de prijs van zijn
werk. Omdat hij nooit hoefde te
knokken voor opdrachten.
Voor opdrachten van de colle
ga's van NS-Reizigers en NS-In-
frastructuur zullen het compu
terbedrijf en het ingenieursbu
reau nu moeten concurreren
met commerciële bureaus van
buiten. Ze zullen ook elders op
drachten moetenverwerven om
de Raad van Bestuur tevreden
te stellen. En de reiziger? „Die
moet er uiteindelijk natuurlijk
beter van worden. Hij krijgt
meer comfort, meer service.
Daar werken we hard aan."
UTRECHT PIETER COUWENBERGH
trein. De NS zouden meer moeten werken aan luxe en confoort voor de reizigers.
China zou naar schatting tien miljoen politieke
gevangenen hebben. Leren jassen die door ge
vangenen zijn gemaakt en katoen dat door hen
is verbouwd, zouden in het buitenland worden
verkocht. Een verslaggeefster van de BBC heeft
samen met een voormalige gevangene en uitge
sproken criticus van het gevangenissysteem,
Henry Wu, een bezoek gebracht aan een van
China's Goelags in de provincie Xinjiang. In
haar reportages over de omstandigheden in
Chinese werlXampen doet zij verslag van die
misstanden.
China ontkent niet dat gevangenen worden ge
dwongen te werken, maar houdt vol dat de pro-
dukten die zij maken niet worden geëxporteerd.
„Pure verzinsels", aldus het ministerie van bui
tenlandse zaken. „Een handjevol vijandige men
sen in de wereld wil China's naam belasteren
met verzonnen verhalen. Zij hebben zeer boos
aardige motieven.
Toch worden soortgelijke omstandigheden be
schreven in een rapport van de in New York ge
vestigde organisatie Human Rights Watch/Asia,
dat gisteren is gepubliceerd. Het zestig pagina's
dikke rapport, De Prijs van Onbekendheid in
China, toont precies hoever China nog is verwij
derd van de 'algemeen belangrijke vorderingen'
op het gebied van de mensenrechten. De vorde
ringen die president Bill Clinton als voorwaarde
stelt voor de verlenging van de status als Meest
Begunstigde Handelsnatie (MFN) waarover op 3
juni wordt besloten.
Er worden de namen van vijfhonderd mensen
in genoemd die, voor zover tot nu toe onbekend
is, na de democratische opstand van juni 1989
op het Plein van de Hemelse Vrede gevangen
zijn gezet. Van hen bevinden zich nog 220 men
sen in de gevangenis, onder wie vijftig 'contra
revolutionaire' politieke gevangenen die zware
straffen uitzitten onder beroerde omstandighe
den. Zij worden in Gevangenis Nummer 2 in Pe
king geregeld blootgesteld aan strafmaatregelen,
waaronder elektrische schokken. De rest werd
veroordeeld wegens criminele overtredingen,
voornamelijk vandalisme, en wordt vastgehou
den op de Qinghe-boerderij, een dwangarbei
derskamp buiten Peking. In het rapport wordt
THE INDEPENDENT
de herdenking van de slachting op het Plein van
de Hemelse Vrede wordt uitgedragen. Vorige
week deed president Jiang Zemin een zeldzame
verwijzing naar juni 1989, toen hij zei dat het
neerslaan van de beweging door het leger juist
was geweest. „Zonder de resolute maatregelen
die toen zijn genomen, zou China niet zo stabiel
zijn als zij vandaag is", zei hij. De harde benade
ring van de regering gaat samen met verhoging
van sociale druk. Inflatie, corruptie, wijdverbrei
de onrust onder de arbeiders, het groter wor
dende gat dat gaapt tussen rijk en arm, dat alles
zorgt voor onvrede onder degenen die zijn ach
tergebleven in de voortvliedende modernisering
van China.
Tegen die achtergrond, en met de opkomst van
China als economische supermacht die niet kan
worden genegeerd, heeft de regering besloten
Clinton met de MFN-status te tarten.
Er zijn twee bindende MFN-voorwaarden: vrij
heid van emigratie en het verbod op export van
in de gevangenis gemaakte goederen naar de
VS. In het eerste geval wordt een aantal dissi
denten of hun familieleden visa ontzegd. In het
tweede geval wordt in het rapport nog een voor
beeld aangehaald van gevangenisgoederen die
blijkbaar voor de VS zijn bestemd. In een adver
tentie voor rubber handschoenen die zijn ge
controleerd door gevangenen van Gevangenis
nr. 2 in Peking wordt gepocht dat de hand
schoenen voldoen aan Amerikaanse eisen.
In september vorig jaar probeerde de 53-jarige
Shi Xuezhi, die een straf van zestien jaar uitzit
als contra-revolutionair, een briefje in een voor
de export bestemd pakje handschoenen te stop
pen in de hoop de dwangarbeid te ontmaske
ren. Voor deze actie werd hij in eenzame afzon
dering opgsloten, en met elektrische knuppels
geslagen.
PEKING TERESA POOLE
VERTALING: LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
4
bevestigd dat produkten van de arbeid van ge
vangenen, in strijd met de bindende voorwaar
den voor de MFN-status, nog steeds naar de VS
worden geëxporteerd.
Volgens Robin Munro van HRW/Asia is het af
gelopen jaar eerder 'algehele belangrijke achter
uitgang' geconstateerd wat betreft de mensen
rechten in China. Clinton kan daardoor onmo
gelijk beweren dat aan zijn voorwaarden tege
moet is gekomen. Maar, zo voegt hij eraan toe:
„Niemand wil dat de MFN-status wordt afge
schaft. Clinton kan andere dingen doen waar
mee het gebrek aan vooruitgang wordt gesigna
leerd".
HRW/Asia wil dat een belastingtarief van vijf tot
tien procent wordt gelegd op alle goederen die
de VS binnenkomen. Zo moet Pelong betalen
voor het niet nakomen van de afspraken op het
gebied van de mensenrechten.
De afgelopen drie weken is het de strategie van
Peking geweest om twee bekende gevangenen
vrij te laten in de hoop dat dat voor Clinton ge
noeg reden was om de status van MFN te ver
lengen. De twee, Wang Jantao en Chen Ziming,
zitten allebei straffen uit van dertien jaar, omdat
zij vijfjaar geleden achter de demonstraties op
het Plein voor de Hemelse Vrede zouden zitten.
Tegelijkertijd heeft de Chinese regering sinds ja
nuari strafexpedities op touw gezet. Religieuze
gelovigen zijn opgepakt, Tibetanen in de gevan
genis gezet, arbeiders-activisten en politieke
dissidenten in Peking en Shanghai gearresteerd
of gepest.
Volgens de hoogste leiders moet de sociale sta
biliteit tot elke prijs worden gehandhaafd. Dat is
de boodschap die aan de vooravond van de vijf-
Een Chinese student maakt het vredesteken pal voor een peleton militairen dat het parlementsgebouw
weging die in 1989 op haar hoogtepunt was, heeft anno 1994 nog geen voet aan de grond gekregen.
in Peking bewaakt. De democratiseringsbe-
FOTO ARCHIEF