Meezingen zonder aanstekers
Al eeuwen het gezicht van de stad
Cultuur Kunst
Omstreden kunst Tweede Kamer
'Rendez-vous provoqué' geopend
Pakkend spel To verlei
Pinkpop breekt records
I/RIJDAG 20 MEI 1994
chef annemiek ruygrok, 071 -356472. plv -chef jan rijsdam.071 -356472
Schilders van Katwijk te kijk
katwijk» De jaarlijkse verkooptentoonstelling 'Schilders van Kat
wijk' die op zaterdag 21 mei begint, is dit jaar uitgebreid met
werken van Noordwijkse en Scheveningse kunstenaars. In gale
rie 'De Witte DuiF Koninginneweg 12a in Katwijk aan Zee, zijn
elke zaterdag schilderijen te zien van onder anderen Henri Cas-
siers, A. Funke, Henri Taverne, Daniël Noteboom en O. Her
schel. De verkooptentoonstelling begint op morgen en duurt tot
en met 16 juli. De schilderijen zijn uitsluitend op zaterdagen te
bezichtigen, van 11.00 tot 13.00 en van 14.00 tot 17.00 uur.
Nog plaats op Korte-Stukkenfestival
leiden Artiesten uit het amateurcircuit die zich bezig houden
1 met muziek, dans, cabaret, poëzie en theater kunnen zich tot 26
mei opgeven bij de organisatie van het Korte-Stukkenfestival.
Dit festival, dat op zaterdagavond 11 juni in theater Imperium
plaatsvindt, biedt een open podium aan artiesten en was de af
gelopen jaren een groot succes, zowel voor de artiesten als voor
het publiek. Opgeven kan bij Leo van Zanen, Ververstraat 27d in
Leiden, tel. 071-216572.
Droomfestival en dansnacht
leiden Het jaarlijkse Droomfestival van de Droomfabriek vindt
dit jaar plaats op zondag 19 juni op de Oude Singel in Leiden. Er
is muziek, toneel, vuurspugen en nog veel meer. Het festival is
van 12.00 tot 22.00 uur en wordt gevolgd door de Dazzle Dance
Night, die tot 01.00 uur doorgaat.
Literaire avonden in Leiden en Alphen
leiden/alphen» De Vlaamse schrijver Paul Claes komt op donder
dag 26 mei naar Sociëteit De Burcht om daar met Rudi van der
Paardt te spreken over onder andere zijn nieuwe roman 'De Sa
ter'. Burcht Literair begint om 20.15 uur in Sociëteit De Burcht.
Op dezelfde avond komt de 36-jarige schrijfster, kunstenares en
journaliste Mariët Meester naar het Literair Café in Alphen aan
den Rijn. Zij zal met name vertellen over haar reizen naar Roe
menië en de zigeuners die daar wonen. De avond begint om
20.30 uur in de bioscoopzaal van Expressie '70 naast het
Parktheater. Entree is 10 gulden, 7,50 gulden met CJP/65-plus-
pas. Reserveringen en kaarten verkrijgbaar bij de WV in Alphen.
Kasteel verhuurt oefenruimte
alphen» In jongerencentrum 'Het Kasteel' in Alphen aan den
Rijn is nieuwe oefenruimte te huur voor muzikanten, zangers en
disc-jockeys. Gegadigden kunnen 's avonds bellen: 01720-32424.
Gasten bij concert Bryan Adams
nijmegen Bij het optreden van Bryan Adams op 30 juli in het
Goffertpark in Nijmegen zullen de volgende speciale gasten aan
treden: de Australische zanger Jimmy Barnes, The Jeff Healy
Band en The Pretenders. De kaartverkoop is reeds begonnen,
kaarten kosten 52,50 gulden.
Serie Orgelconcerten in Pancras
leiden De dertiende serie zaterdagmiddagconcerten in de
Hooglandse Kerk in Leiden, georganiseerd door Joop Brons, be
gint morgenmiddag. Verschillende Nederlandse en buitenlandse
organisten zullen elke zaterdag om 13.30 uur een optreden van
45 minuten geven. De serie wordt morgen geopend door Gian-
luigi Spaziani. Op de jaarlijkse orgeldag op 11 juni zal Joop
Brons zelf het orgel bespelen, ondersteund door De Leidse Can-
torij. De concerten zijn gratis toegankelijk.
René Froger maakt het meer clan gezellig in de Groenoordliallen:
leiden roderick de smit
„I'm a singééér!", klinkt het uit volle borst. En inderdaad,
zingen kan hij, René Froger. Hij is de enige die het pu
bliek in de matig gevulde Groenoordhallen echt in een
hossende en zwaaiende menigte weet om te toveren op
'Frema's party night', de avondvullende show die daar
gisteravond plaatsvond.
niet zuiver genoeg is, maar ach,
meezingen is altijd gezellig. Op
vallend was overigens dat het
gebruik om bij een langzaam
nummer massaal met branden
de aanstekers te zwaaien, zijn
langste tijd gehad lijkt te heb
ben. Slechts hier en daar was
een vlammetje te ontwaren.
Tony Bodar, de jolige presen
tator van de show, mocht zelf
ook een paar nummers ten ge
hore brengen. Wederom covers,
ditmaal van de Beegees, met
wiens hoge zang Bodar geen
enkele moeite bleek te hebben.
Daarna was het de beurt aan
Hanny, en die is altijd goed voor
een potje meezingen. Immers,
iedereen heeft wel eens hoofd
pijn en wie wil haar kijkdoos
nou niet zien?
Het country-duo Grand For-
sythe, Anita Meyer, Robert le
Roy Tony Bodar en René Fro
ger traden aan voor een avond
die vooral 'gezellig' moest wor
den. En dat werd het. Robert le
Roy mocht het spits afbijten en
kreeg met covers van Rob de
Nijs, André Hazes en Lee To
wers de stemming er al vroeg
in.
Grand Forsythe lukte dat
een stuk minder. Een combina
tie van slechte geluidstechniek
en enigzins misplaatste coun-
tryballads kon de bezoekers niet
echt warm krijgen. Een publiek
dat voor een groot deel bestond
uit breedgeschouderde mannen
met coltruien onder colberts en
vrouwen met geblondeerd haar,
glimmende sieraden en leg
gings.
Anita Meyer haalde een aan
tal covers uit de oude doos.
Haar verzoek om mee te zingen
werd onmiddelijk ingewilligd,
vooral bij de soulklassieker
'Stand by me'. Een nummer
waarvoor haar stem bij lange na
Sleutelbos
Maar eigenlijk kwam iedereen
natuurlijk voor René Froger. En
zijn optreden stak ook met kop
en schouders boven dat van de
andere artiesten uit. Niet alleen
kan hij zingen, hij weet de toe
schouwers ook vakkundig te be-
René Froger.
spelen met zijn Elvis, Presley-
achtige heupbewegingen, een
glimmend-zwarte outfit en een
geintje over de Leidse uitspraak
van het woord 'roofoverval'. Bij
het publiek gaan alle remmen
los. Een man die zich aan het
begin van de avond nog ergerde
aan de doortastende werkwijze
van de security, staat nu te
zwaaien en luid mee te zingen
(hij was boos omdat een bevei
ligingsbeambte in zijn broekzak
ging graaien toen de man bij
binnenkomst niet tijdig door
had dat hij bij de metaaldetec
tor zijn sleutelbos moest afge
ven!
foto holvast/mark lamers
Maar René Froger doet ieder
een zijn zorgen vergeten. 'Your
place or mine', 'Calling out your
name' en zijn laatste hit "Why
are you so beautiful', brengt hij
op een zodanige wijze dat je het
gevoel krijgt dat hij het meent.
Door hem werd de avond méér
dan alleen gezellig.
Rembrandt niet
te verzekeren
amsterdam gpd
De verzekeringspremie voor
Rembrandts schilderij 'De ana
tomische les van Dr Deyman' in
het Amsterdams Historisch Mu
seum (AHM) is zo hoog dat de
gemeente Amsterdam alleen de
premie voor restauratiekosten
betaalt. De waarde wordt ge
schat op 80 miljoen gulden. De
gemeente is eigenaar en had op
basis van dit bedrag jaarlijks
52.000 gulden moeten neertel
len. Dat is alleen al weggegooid
geld omdat het AHM vanwege
de astronomische prijzen voor
meesters uit de Gouden Eeuw
toch nooit in staat zou zijn een
gelijkwaardig vervangend werk
aan te kopen.
De verzekeringspremie werd
dit voorjaar acuut omdat 'De
anatomische les' toen verhuisde
van het Rijksmuseum naar het
Amsterdams Historisch Muse
um. De jaarlijkse premie be
draagt nu 4000 gulden per jaar.
Daarmee zijn eventuele restau
ratiekosten van beschadigingen
door brand, water of vandalis
me tot een bedrag van 250.000
gulden gedekt. Als het werk ge
heel verloren gaat, krijgt de ge
meente geen cent. De totale
waarde wordt wel verzekers als
'De anatomische les' in
bruikleen wordt gegeven voor
een expositie elders. De vele
Rembrandts in het Rijksmuse
um zijn niet verzekerd. „Daar
kunnen we niet aan beginnen
omdat dit inderdaad veel te
duur zou zijn", aldus een
woordvoerder.
den haag» gpd
„Het is nog nooit anders ge
weest, uit een bepaalde hoek
komt er altijd kritiek op mijn
werk. Het probleem is dat veel
mensen geen beelden in hun ei
gen hoofd hebben en daardoor
niet in staat zijn om beeldende
kunst te zien". Beeldend kun
stenaar Auke de Vries haalt de
schouders op over de kritiek die
is losgebarsten op zijn kunst
werk 'Nederland, land aan zee',
dat sinds dinsdag de hal van het
Tweede Kamergebouw in Den
Haag siert. Met name uit de
kring van de WD kwamen kwa
lificaties als 'foeilelijk' en 'een
belediging voor de Kamer' op
het geschenk van de twaalf pro
vincies. De Vries wordt feller als
hij hoort dat onder anderen
Frits Bolkestein kritiek heeft ge
uit. „Ik heb hem bij de aanbie
ding ontmoet, maar tegen mij
heeft hij niets gezegd. Dat is
toch de man die zich zo graag
als intellectueel profileert?".
„Stuitend provincialisme",
noemt De Vries even later de
kritiek van Bolkestein en enkele
andere liberalen. „Ik dacht dat
je van kamerleden wat niveau
oekje over Leidse stadspoorten en stadsbouwmeester Van der Helm
leiden»jan rijsdam
Weinig gebouwen zijn zo ge
zichtsbepalend voor een stad
als haar poorten. Dat geldt ze
ker ook voor Leiden. In vroeger
eeuwen moesten de stoere
bouwwerken de vijand afschrik
ken en de stad tegen invallen
beschermen. Tegenwoordig zijn
de stadspoorten juist een visite
kaartje dat liefhebbers van een
historische binnenstad naar
Leiden moet lokken.
Van de ontelbare stadspoor
ten die ooit in Nederland zijn
gebouwd zijn de meeste in de
loop der jaren onder de slopers
hamer gevallen. Leiden heeft
dus geluk dat er twee stads
poorten uit de zeventiende
eeuw, de Zijlpoort en de Mors-
poort, bewaard zijn gebleven.
Over de geschiedenis van deze
en alle andere Leidse stadspoor
ten is gisteren een boekje ver
schenen: 'De stadspoorten van
Leiden en stadsbouwmeester
Willem van der Helm (ca. 1628-
1675)'.
In de zeventiende eeuw zijn
in Leiden in totaal 18 stads
poorten afgebroken en opge
bouwd. Van oorsprong waren
het verdedigingswerken, om de
bewoners van de stad te be
schermen tegen vijanden. De
poorten waren voorzien van
zware deuren en werden dag en
nacht bewaakt door poortwach
ters. In de loop der jaren wer
den het vopral representatieve
gebouwen die bezoekers bij het
binnengaan van de stad mops
ten overtuigen van haar rijkdom
en macht.
Uit de bouwgeschiedenis van
de stadspoorten kan men dok
de geschiedenis van de stad af
lezen. Bij iedere uitbreiding
werden de oude poorten ge
sloopt en vervangen door nieu- -
we stadspoorten aan de nieuwe
rand van de stad. De oudste
stadspoorten dateren uit het be
gin van de veertiende eeuw en
stonden vlak bij het begin en
het einde van de huidige Bree-
straat. Bij opgravingen in 1978
werden de funderings- en
muurresten aangetroffen. In de
zestiende eeuw bracht men
voortdurend verbeteringen in
de ontwerpen aan. De moderni
sering van het wapentuig, de
uitvinding van het buskruit en
de introductie van ijzeren ko
gels met een grotere reikwijdte,
droeg er toe bij dat de verdedi
gingswerken steeds robuuster
werden.
Op het moment dat Leiden
de grootste omvang had, in de
zeventiende eeuw, waren er ne
gen stadspoorten. Vijf van de
stadspoorten werden, in zeven
mocht verwachten, dit klinkt
me in de oren als de reactie van
een doorsnee burger". De Vries
heeft dan nog niet gehoord wat
de WD'er Hans Dijkstal later
zal zeggen: „Ik hoop dat het niet
goed vastgemaakt is, dan lost
het probleem zich vanzelf op".
Het omstreden kunstwerk
brengt de verbondenheid tus
sen Nederland en Oranje in
beeld. De Vries koos vóór een
'lijnenspel' van aan elkaar be
vestigde staaldraden, 'versierd'
met voorwerpen als een opge
rolde vlag, een oranjewimpel en
een schelp. Het geheel is 11 me
ter breed en 14 meter lang en
weegt 300 kilo. Op zijn verzoek
leverde koningin Beatrix twee
voor haar essentiële teksten
aan. Daarnaast boetseerde ze
het model voor de twaalf tinnen
'appeltjes van Oranje' die bij het
kunstwerk horen. De Vries: ,,Ik
heb vrij intensief contact gehad
met de koningin. Zij was erg en
thousiast over mijn bedoelingen
met dit kunstwerk".
IJZEREN THERAPÉUTEN
fysiolherapeutische toestellen z'
Minister Kooijmans van buitenlandse zaken en de
heer H. Wurth, ambassadeur van Luxemburg,
openden gistermiddag in De Lakenhal de expositie
'Rendez-vous provoqué'. Aanleiding voor de ten
toonstelling is het 30-jarig bestaan van het verdrag
voor diplomatieke samenwerking tussen Neder
land en Luxemburg.
Om deze 'verjaardag' te vieren exposeren zes
Nederlandse kunstenaars en drie Luxemburgers
hun werk op drie plekken in Leiden. Naast De La
kenhal zijn dat het Centrum Beeldende Kunst, aan
de Hooglandsekerkgracht, en de Waag, aan de
Aalmarkt. Op elke plek is zowel Nederlandse als
Luxemburgse kunst te bewonderen. De tentoon
stelling is op alle drie de lokaties gratis toeganke
lijk. Op de foto bekijken burgemeester Goekoop,
Lakenhaldirecteur Bolten en minister Kooijmans
een installatie van Berend Strik.
foto hielco kuipers
De voorzitter van de Vereniging Oud Leiden, prof. dr. P. Obbema, bood gistermiddag het eerste exemplaar
aan van het boekje over de Leidse stadspoorten aan prof. ir. Terwen. Terwen publiceerde eerder over stads
bouwmeester Willem van der Helm die verantwoordelijk was voor de bouw van vijf stadspoorten.
foto hielco kuipers
jaar tijd, gebouwd door de toen
malige stadsbouwmeester Wil
lem van der Helm: De Mare-
poort, de Zijlpoort, de Mors-
poort, de Hogewoerdsbinnen-
poort en de Koepoort. Aan Van
der Helm is in het boekje een
apart hoofdstuk gewijd.
De auteur, kunsthistorica Ida-
Wietske Lambrechtsen-van Es
sen, beschrijft ook uitvoerig hoe
een stadspoort in de zeventien
de eeuw werd aanbesteed en
gebouwd. De bouwnijverheid
rondom de stadspoorten wordt
geschetst aan de hand van be
waard gebleven ontwerpteke
ningen, nauwkeurig bijgehou
den weekstaten en talloze ande
re documenten.
IdaWietske Lambrechtsen-van
Essen. 'De Stadspoorten van
Leiden en stadsbouwmeester
Willem van der Helm (ca.
1628-1675) is de negende in de
Leidse Historische Reeks, uit
gegeven door Stichting Matrijs
in Utrecht, in samenwerking
met de Vereniging Oud Leiden.
Prijs: f29,95.
recensie susanne lammers
Theater Toverlei: Droom van een vrouw.
Regie: Hans Schipaanboord. Gezien: 19/5
Micro-theater Imperium, Leiden.
Niet alleen de vooraankondi
gingen, ook het programma
repte van een blijspel door Alan
Ayckbourn. Dat mag je gerust
misleiding noemen. Ook al zijn
de teksten dan geschreven met
een prettig galzwart sarcasme,
de waanwereld van een vrouw
die haar gewone leven niet
meer verdragen kan, is puur
tragisch. En de boodschap dat
zelfs dagdromen geen verlich
ting geven, maakt het stuk
ronduit gruwelijk.
Door die "publieksmislei-
ding" leek het stuk dat het. Lei-
derdorpse Theater Toverlei
bracht nog meer bizar en akelig,
maar boeiend drama, over het
uiteenvallende leven van een
vrouw die voor niemand meer
nodig is, was het wel.
Een botsing met haar tuin
hark levert Suzan (Corrie van
Dijck) niet alleen een kortston
dig geheugenverlies en een flin
ke bult op, maar ook een com
pleet nieuwe fantasie-familie.
Een liefhebbende man, een
schattige dochter en een leuke
broer, die volkomen afwijken
van haar normale gezin. Om te
beginnen haar man, een in
emotioneel opzicht vastgevro
ren dominee (treffend gety
peerd door Peter van der Voort),
die nog slechts geïnteresseerd is
in zijn zestig bladzijden tellende
kroniek van de parochie. Dan
haar zoon, die alle contact ver
mijdt door middel van sektes
met zwijgplicht of, wanneer dat
niet. meer werkt, door een
vlucht naar het andere einde
van de wereld. En een gruwelij
ke schoonzuster, een kip zonder
kop, die voortdurend contact
zoekt met haar overleden man.
Verder is er ook nog een dokter,
die Suzan uiteindelijk ook niet
kan helpen.
De mid-life-crisis in haar
daagse bestaan, die ze trachtte
te ontlopen door het scheppen
van een fantasiewereld vol met
ideale verwanten, vervalt tot
waanzin als ook haar zelf ont
worpen familieleden zich niet
meer aan haar regeltjes houden,
maar ingrijpen en zich gaan
vermengen met haar echte ge
zin.
Corrie van Dijck is prachtig in
haar wrange rol van Suzan. Zij
bepaalde door razendsnelle
stemmingswisselingen, die ze
aannemelijk maakt met mimiek
en stem, het stuk. Ook al raakte
ze dan de draad kwijt en verloor
ze haar houvast, mij hield ze in
de houdgreep.
Urban Dance Squad is een van de groepen op Pinkpop. foto cpl
landgraafgpd
meubel lease service
Lfe nieuwe manier van
zorgeloo.i inrichten.
Vraag naar de fotder!
De jubileumuitgave van Pink
pop op maandag 23 mei belooft
opnieuw de records te breken:
nog meer bezoekers, nog meer
bands. Rocking Kolonia is met
zeven bands een volwaardig
festival geworden; Pinkpop zelf
telt ter gelegenheid van de offi
ciële vijfentwintigste editie zelfs
achttien bands, waarmee het
totaal feestelijk op 25 komt.
Daarnaast treden tijdens de tra
ditionele Nacht van Pinkpop
ook nog eens dertien amateur
bands op.
Liefhebbers voor de uitput
tingsslag die Pinkpop heet, zijn
er in kennelijk voldoende mate.
Met 70.000 Pinkpoppers, van
wie er 25.000 ook Rocking Kolo
nia bezoeken, staat er opnieuw
een bezoekersrecord. En nog is
organisator Jan Smeets niet te
vreden: hij onderhandelt over
de aankoop van de draf- en ren
baan in Landgraaf, om er een
permanente concert- en evene-
mentenlokatie van te maken.
Pinkpop is uitgegroeid tot een
volwaardig tweedaags festival
en ofschoon hier en daar een
klacht opklinkt, is het onomsto
telijk Pinkpop dat elk jaar weer
Limburg nadrukkelijk op de
muzikale landkaart zet.
Het programma van de 25ste Pink
pop ziet er als volgt uit:
podium Zuid: Daryll-Ann (10.30 uur),
Morphine (11.05). Levellers (11.50). Af
ghan Wigs (12.50), Soul Asylum (13.40),
Hans Dulfer,(14.30), The Breeders
(15.25), Urban Dance Squad (16.20),
Crowded House (17.20), Smashing
Pumpkins (18.20), Björk (19.20), Rage
Against The Machine (20.20), The Orb
(21.30).
podium Noord: Prodigal Sons (13.20),
Cracker (14.20), Therapy? (15.30). Char
latans (16.40). Galliano (18.00).
Presentatie: Jan Douwe Kroeske. Tele
visie-uitzending 'Pinkpop 25 jaar' (co-
produktie NOS. VPRO en VARA) op Ned.
3 (10.00-18.30 uur en 22.10-23.40 uur).
Vanuit Landgraaf ook de hele dag sfeer-
verslagen op Radio 3.
Programma Rocking Kolonia ('opwar
mend campingfestival naast de ren
baan, voor Kampeerders in bezit van
Pinkpopticket), zondag 22 mei: Nemo
(13.20 uur). Senser (14.20), Posies*
(15.30), Prong (16.40), Richard Thomp
son Band (18.00), Chris Isaak (19.40),
Gorefest (21.30).