Alweer 50%
Korting Op Alle
Monturen.
FIOD achterhaalt
105 miljoen minder
Generaal Spoor bediende zich van chantage en spionnen
Kamer kiest opnieuw Deetman
Hoop schroot
SP opent politieke 06-lijn
'Colijn filosofeerde
over dictatorschap'
Binnenland
Nieuwe vertegenwoordiger bij Unesco
en haag Mr. J. j. de Visser wordt binnenkort de nieuwe perma-
'ar.°ient vertegenwoordiger van Nederland bij Unesco, de VN-orga-
n' jisatie voor cultuur, opvoeding en wetenschap in Parijs. Wan-
'dt d\eer benoeming ingaat, is onbekend. De 49-jarige De Visser
derifefkt momenteel op het ministerie van buitenlandse zaken als
hef van de directie Integratie Europa. Hij volgt bij Unesco
Ir. J. Sizoo op, voor wie het ministerie nog op zoek is naar een
indere functie.
agei
JJisterwijkse politie rolt bende op
ken juiste r wu k De politie van het Brabantse Oisterwijk heeft met de
vvojanhouding van zestien personen een groot aantal diefstallen
3 optpgelost. Daarbij werden vrachtwagens en scheepscontainers
ft nao\ goederen gestolen, met een totale waarde van twee miljoen
f/'co.rulden. Vier arrestanten hielden zich bovendien bezig met han-
iel in verdovende middelen en illegal? videobanden en CD's. De
taak kwam aan het rollen toen op 28 februari een aantal ver
dachten op heterdaad werd betrapt.
E Brintaproduktie wordt in juni hervat
Ei/eendam Het aardappelzetmeelconcern Avebe in Veendam ver
wacht in juni weer te kunnen starten met de produktie van het
papprodukt Brinta. De produktie van Brinta werd in maart stil-
nagelegd nadat een besmetting met de salmonella-bacterie werd
geconstateerd. Waar de besmetting precies is ontstaan, is nooit
duidelijk geworden. Volgens woordvoerder Veendorp kan het
nog wel even duren voordat Brinta weer overal verkrijgbaar is.
De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD)
heeft vorig jaar voor 426 miljoen gulden aan belasting
fraude opgespoord. Dat gebeurde via strafrechtelijke on
derzoeken. Het resultaat was 105 miljoen minder dan in
1992, toen de FIOD 531 miljoen aan niet betaalde belas
ting achterhaalde. Dat blijkt uit het gisteren gepresen
teerde jaarverslag 1993 van de Belastingdienst.
Hilariteit in de Tweede Kamer als de voormannen van de vier grote partijen de stembriefjes gaan tellen voor
de verkiezing van de kamervoorzitter. Vlnr: Van Mierlo, Brinkman (op de rug gezien), Bolkestein en Kok.
foto anp
Justitie buigt
rich over hoge
telefoonnota's
rnhem anp
densen die zeggen dat ze ten
inrechte hoge telefoonrekenin-
jen wegens het bellen van 06-
lummers hebben gekregen,
lebben maandag bij justitie in
Imhem een klacht ingediend
iver deze gang van zaken. De
jersofficier van justitie beves-
DRE$igde gisteren dat het openbaar
ninisterie bekijkt of de klacht
tan leiden tot een rechtszaak.
J. Klaassen uit Ewijk voert al
jwee jaar strijd met PTT Tele-
iom over zijn nota's. Hij heeft
hmiddels naar zijn zeggen
neer dan zevenhonderd verge-
lijkbare gevallen in het hele land
opgespoord.
ek> Volgens Klaassen beschikt
"een crimineel circuit' in Neder
land over een computerpro
gramma waarmee de telefoon-
centrale van PTT Telecom kan
worden gemanipuleerd. Hij
Üenkt dat exploitanten van
sekslijnen zo'n computerpro
gramma gebruiken en heeft jus
titie gevraagd een onderzoek iri
te stellen.
A. van de Wetering, woord-
Voerster van KPN
(moedermaatschappij van PTT
Telecom), zegt dat het bedrijf
'zeer benieuwd' is naar het
2 computerprogramma dat Klaas-
sen zegt te kennen. ,,Als het be
staat en werkt, zullen we on
middellijk maatregelen nemen
om dat lek in de telefooncentra
le te beveiligen."
Generaal Spoor was veel oor
logszuchtiger dan is aangeno
men. De legercommandant in
het voormalig Nederlandsch-
Indië heeft in 1947, op het mo
ment dat er een vredesakkoord
met de Republiek Indonesië
'dreigde', zijn ontslag aange
kondigd. Het chanteren met
ontslag is het laatste wapen
dat Spoor in de strijd gooit om
zijn zin door te drijven: een
grootscheepse militaire actie
met als doel de republiek te
bezetten. Die dreiging met ont
slag is tot nu toe geheim ge
houden.
De in Nieuwegein woonachtige
NOS-joumalist Ad van Liempt,
eindredacteur van Nova, schrijft
in zijn onlangs uitgegeven boek
'Een mooi woord voor oorlog':
„Het is toch wonderlijk dat een
legercommandant, die op zo'n
botte manier tegen de politieke
besluitvorming ingaat, wordt
gehandhaafd en zelfs een grote
reputatie behoudt. Er is maar
één verklaring voor: het is alle
partijen gelukt het dreigement
van Spoor buiten de publiciteit
te houden, tot vandaag aan
toe."
Mr. Piet Sanders, de nog in le
ven zijnde secretaris-generaal
van de Commissie-Generaal, de
club die onderhandelde met de
republiek, heeft zelfs nooit ge
weten van de pressie die Spoor
en in diens kielzog vice-admi-
raal Pinke op landvoogd Van
Mook hebben uitgeoefend. Hij
reageert verrast. In een inter
view dat Van Liempt eind vorig
jaar met Sanders had, zegt deze
dat dit veel verklaart. Van Mook
zat klem. Ook Schermerhom,
voorzitter van de Commissie-
Generaal, deelt die mening. Van
Mook ging door de bocht onder
druk en dreiging van de militai
re bevelhebbers. Het gevolg:
een politionele actie, een 'mooi
woord voor oorlog'.
De 'subversieve actie' van Spoor
heeft te maken met diens po-
gingen zijn 'tien-pijlerplan'
door te drukken, een blauwdruk
voor de organisatie van de bin
nenlandse veiligheid van Indo
nesië. In de tweede zin staat al
dat Nederland daarin de hoofd
rol moet spelen en de veiligheid
niet kan overlaten aan 'een door
propaganda opgehitst' politie
apparaat. Van Liempt: ,,En op
nieuw beveelt hij aan dat de
Nederlandsch-Indischeregering
de gebieden aanwijst waar de
troepen heen gaan om orde en
rust te vestigen. Pas later kan
een interimregering die be
voegdheid overnemen. Met an
dere woorden: Spoor wil direct
republikeinse gebieden bezet
ten. Als Sanders het stuk van
Spoor in handen krijgt weet hij
direct: onaanvaardbaar voor de
republiek. Sanders heeft ver
trouwen in het gezond verstand
van landvoogd Van Mook. Die
zal dat plan nooit accepteren,
hoopt hij."
Maar Spoor is strateeg en zorgt
dus voor dekking in de flank. Als
hij het 'verontrustende' verloop
van het gesprek tussen de on
derhandelingsdelegaties ver
neemt, er kortom vrede 'dreigt',
stuurt hij een telegram naar zijn
hoogste baas in Nederland,
chef-staf mr. H. J. Kruis. En hij
vraagt hem ronduit om extra
steun te 'organiseren' in politie
ke en militaire kring voor zijn
standpunt: het op voorhand be
zetten van republikeins gebied.
Tegelijkertijd gaat een kopie
van dit telegram naar Moolen-
burgh, de verbindingsofficier
van Spoor bij de minister-presi
dent, met als gevolg dat minis
ter-president Beel het direct op
De douanerecherche had in te
genstelling tot de FIOD vorig
jaar veel meer succes. Achter
haalde deze dienst in 1992 nog
maar 187 miljoen gulden aan
belastingfraude, vorig jaar was
dat gestegen naar 539 miljoen.
In het jaarverslag wordt grote
nadruk gelegd op de aanpak
van belastingfraude. Vorig jaar
haalde de fiscus 285 miljoen
gulden binnen door een betere
samenwerking met gemeente
lijke sociale diensten, de infor
matiseringsbank
(studiefinanciering), bedrijfs
verenigingen, banken, werkge
vers en verzekeraars. Het be
drag dat door die samenwer-
zijn bureau heeft. Ook de ande
re flank wordt gedekt: vice-ad-
miraal Pinke alarmeert de mari-
netak via een telegram aan zijn
chefHelfrich.
Spoor haalt in zijn noodkreet
aan Kruis en Beel alles uit de
kast. „De toestand hier te lande
verergert met de dag. Wij drij
ven thans toe naar de puinho
pen. De tegenpartij is door nie
mand te controleren en wordt
king wordt binnengehaald,
moet binnen enkele jaren stij
gen naar meer dan een miljard
gulden.
Uit onderzoek is gebleken dat
fiscale fraude zich voor 90 pro
cent afspeelt bij BTW en accijn
zen. De georganiseerde mis
daad richt zich vooral op het
prijsverschil tussen opleverprijs
en marktprijs. Daarnaast is de
drughandel een belangrijk ter
rein, al gaan benden die zich
daarmee bezighouden steeds
meer over op BTW-fraude.
Mr. J. van Lunteren, direc
teur-generaal van de Belasting
dienst, sprong gisteren tijdens
de presentatie van het jaarver
slag in de bres voor de FIOD.
Hij bekende zich 'persoonlijk
geleid door ondercommandan
ten, die! volkomen opgesard en
verpest door republikeinse pro
paganda, hun eigen weg gaan."
Van Liempt constateert dat ge
neraal Spoor het beeld al helder
voor ogen heeft: als de repu
bliek niet inbindt, komt er oor
log, als ze wel inbindt komt er
'een vreedzame bezetting'. De
ze uiting van militaire onge
hoorzaamheid ligt diezelfde dag
geraakt' te voelen door de
vraagtekens die in perscom
mentaren zijn gezet bij het op
treden van de FIOD. Het was
duidelijk dat hij onder meer
doelde op de publiciteit rond de
inval bij het hoofdkwartier van
het Van der Valk-concern.
„De FIOD wordt gecontro
leerd door de top van de Belas
tingdienst. Bovendien staan de
activiteiten die veel publiciteit
trekken, veelal onder leiding
van het openbaar ministerie.
Tenslotte is er een indirecte
toets op het optreden van de
FIOD door de advocatuur, die
wordt ingeschakeld door de
partij die onderwerp van onder
zoek is", aldus Van Lunteren.
Volgens de Belastingdienst is
de aanpak van grensoverschrij
dende belastingfraude nog een
probleem. Toch neemt het in
ternationaal uitwisselen van ge
gevens over belastingplichtigen
toe. Vorig jaar gebeurde dat
ruim 40.000 keer: dat is bijna 50
procent meer dan in 1992.
op het bureau van Beel in Den
Haag. Die stoort zich kennelijk
niet aan deze 'daadkracht',
want hij komt niet met maatre
gelen.
Van Mook slijpt de scherpe
kantjes van het 'tien-pijlerplan'
van Spoor. Hij haalt de angel er
uit: er gaan géén Nederlandse
soldaten op Republikeins
grondgebied de orde handha
ven in een peaceful occupation,
een vredelievende bezetting.
Nog diezelfde dag zijn Spoor en
Pinke op de kamer van plaats
vervangend landvoogd Iden-
burg geroepen. Daar horen ze
op welke formules de partijen
elkaar hebben gevonden. Spoor
ontploft bijna. Hij is zo ziedend
dat hij de landvoogd niet meer
wenst te zien. De generaal en de
vice-admiraal zijn het gauw
eens. Ze spelen hun laatste troef
uit: dreiging met ontslag.
Bij de marine wordt anders op
de 'subversieve telegrammen'
van de legerleiders gereageerd
dan bij de landmacht. Van mi
nister Fiévez (oorlog) wordt
niets vernomen. Maar marine
minister Schagen van Leeuwen
zet de opstandige vice-admiraal
direct op zijn plaats. Per tele
gram wijst hij Pinke op de
'absolute noodzaak in deze zo
kritieke ogenblikken een mili
taire gezagscrisis met daaraan
onvermijdelijk verbonden
noodlottig effect zowel op poli
tiek als op militair gebied te
voorkomen'.
De volgende dag krijgt Pinke
ook een antwoord van admiraal
Helfrich. Die vertelt hem over
de ruzies die de actie van Pinke
en Spoor heeft ontketend. De
minister kwaad, Beel kwaad
omdat ze Van Mook hebben ge
passeerd, botsing tussen Hel
frich en Schagen van Leeuwen,
enzovoort.
Van Liempt schrijft: „En dan
den haag gpd
Met 137 van de 140 stemmen is
de CDA'er Deetman voor nog
eens vier jaar gekozen tot voor
zitter van de Tweede Kamer.
Twee stemmen waren blanco,
eentje was er voor Buurmeijer
(PvdA). Fractievoorzitter Kok
van de grootste partij, de PvdA,
had vorige week al aan de ande
re fracties laten weten geen
claim te leggen op het voorzit
terschap.
Van de 58 nieuwe gezichten
in de Tweede Kamer waren er
gisteren tijdens de beëdiging
twee niet aanwezig. Het PvdA-
kamerlid Rozenblad had zijn
geloofsbrief te laat ingediend,
omdat hij zijn ouders wil laten
overkomen voor de beëdiging.
Het kamerlid Verkerk van het
AOV was ziek.
Sinds gisteren mag de 23-jari-
ge Sharon Dijksma van de PvdA
het predikaat 'jongste kamerlid
aller tijden' voeren. De studente
'versloeg' Dilia van der Heem-
Wagemakers die in 1973 op 25-
jarige leeftijd kamerlid werd.
Het nieuwe D66-kamerlid Au-
gusteijn kreeg het eerste 'stand
je' van de herkozen Deetman.
Ouderen met
korting op reis
door Europa
DEN HAAG GPD
Minister Maij-Weggen, CDA-
lijsttrekker bij de Europese ver
kiezingen, wil een Europese ou-
derenpas waarmee 65-plussers
net als jongeren met korting
door Europa kunnen reizen.
Ook moet het mogelijk worden
dat gepensioneerden zich elders
in Europa kunnen vestigen met
behoud van pensioen en verze
keringen.
Dat zei de bewindsvrouw gis
teren op een verkiezingsbijeen
komst van het CDA in Schie
dam. Maij gaf toe dat haar partij
de ouderen schromelijk heeft
verwaarloosd, onder meer door
de AOW ter discussie te stellen.
geeft Helfrich, de gereputeerde
admiraal nog even een kijkje in
zijn opmerkelijke gedachtenwe-
reld. Hij schrijft aan zijn onder
geschikte Pinke: Er zit voor mij
iets mysterieus in al deze din
gen. Velen vertrouwen Van
Mook en Schermerhorn niet en
toch Worden zij gehandhaafd.
Welk spel spelen Engeland en
Amerika precies? Zit Rusland er
ook tussen? Zitten de heren hier
muurvast aan de coalitie
PvdA/KVP (Katholieke Volks
Partij red.). Regeert de PvdA
door dreiging met stakingen?"
De hoogste marinemannen in
Indië en Nederland laten zich in
hun telegramverkeer vaker
neerbuigend uit over de rege
ring, vooral over de socialisten.
Zo worden Sanders en Samkal-
den (later burgemeester van
Amsterdam) door Pinke betiteld
als 'rode joden'. In het ant
woord van Helfrich zoek je te
vergeefs naar een afkeuring van
dit taalgebruik.
Van Liempt onthult in zijn boek
dat generaal Simon Spoor zich
van meer ontoelaatbare metho
den bedient om zijn zin door te
zetten. Hij gebruikt zijn verbin
dingsofficier Moolenburgh om
druk uit te oefenen op Beel. De
kapitein heeft op het ministerie
van algemene zaken een eigen
bureau en kan op elk gewenst
moment bij Beel binnenlopen.
Op donderdag 10 juli, als ieder
een opgelucht is dat de oorlog
in Indonesië op het nippertje is
voorkomen, seint Moolenburgh
naar Batavia dat Spoor de moed
nog niet hoeft op te geven. Hij
heeft namelijk zojuist Beel ge
sproken. De grootscheepse mi
litaire operatie Product gaat
weliswaar niet door. Maar Beel
gaat er van uit dat andere mili
taire mogelijkheden open zijn
gebleven: de politionele actie.
Ze was bij het afleggen van de
eed twee woorden vergeten.
De demissionaire bewindslie
den Gabor en Hirsch Ballin zijn
weliswaar geen nieuwe gezich
ten, maar zaten evenmin eerder
in de Tweede Kamer. CDA-mi-
nister Bukman en minister
Pronk (PvdA) konden gisteren
nog niet als kamerleden worden
geïnstalleerd omdat ze in het
buitenland verblijven. Ook Al
ders was afwezig. Hij heeft ge
kozen voor een carrière bij de
VN-milieuorganisatie en staat
zijn plaats af aan Margot van
De Duitsers waren in de jaren
'30 al veel verder in Nederland
geïnfiltreerd dan tot nog toe is
aangenomen. Dat zegt profes
sor G. van Roon van de Vrije
Universiteit (VU) in Amster
dam. Hij deed onderzoek in de
Duitse archieven die na de
Tweede Wereldoorlog door
Russische troepen zijn meege
nomen naar Moskou en vorig
jaar zijn vrijgegeven.
Van Roon vond ook aanwij
zingen voor Gestapo-spionnen
in de nabije omgeving van de
toenmalige premier Colijn
(ARP). Mogelijk waren er zelfs
familieleden van Colijn inge
schakeld, aldus Van Roon. Hij
gaat nog naar de indentiteit van
de verklikkers op zoek. Zijn eer
ste bevindingen publiceert hij
in een volgende week te ver
schijnen bundel over Colijn,
een uitgave van het Historisch
Documentatiecentrum van de
VU.
De handlangers verstrekten
de Gestapo zelfs inlichtingen
over wat Colijn in zeer besloten
kring zei. Zo moet hij ooit heb
ben gefilosofeerd over de moge
lijkheid om zonder parlement
leiding aan het land te geven.
De Gestapo moest erop voorbe
reid zijn dat Colijn wellicht een
dictator wilde worden, aldus
Van Roon.
Nederlandse politiemensen
werkten soms nauw samen met
de Gestapo. Volgens Van Roon
Na afloop van de installatie
bezochten enkele kamerleden
de slecht bezochte demonstra
tie tegen de beëdiging van de
drie CD'ers op het plein voor
het kamergebouw. De voorma
lige CD'er Vierling bevond zich
ook onder de demonstranten.
Om ordeverstoring te voorko
men, sommeerde de Haagse
politie hem te vertrekken. Toen
de mede-oprichter van het
eveneens extreemrechtse Ne
derlands Blok dat weigerde,
werd hij gearresteerd.
gebeurde dat in Amsterdam,
Heerlen en Enschede. Vogens
de onderzoeker onderhield de
Amsterdamse politiecommissa
ris K. Broekhoff contacten met
de Gestapo. Hij zou zelfs over
een klein Gestapo-kantoortje in
de Amsterdamse Doelenstraat
beschikken waar hij de Duitsers
informatie over tegenstanders
van het nazi-regime en over
vluchtelingen uit Duitsland gaf.
Broekhoff en collega's in Heer
len en Enschede laegen in ruil
voor hun samenwerking ook
weer informatie.over uit Duits
land gevluchte communisten,
die in Nederland ook niet zo
welkom waren.
Broekhoff kwam kort na de
oorlog op raadselachtige wijze
om het leven. Hij had kans om
hoofdcommissaris te worden,
tot hij een pakje tabak kreeg van
Scotland Yard. Hij snoof eraan
en stierf. De Britten zouden
Broekhoff hebben aangepakt
toen ze merkten dat Nederland
niets tegen hem deed.
Nederland deed in de jaren
dertig ook aan spionage. Zo
hoorde Van Roon een verhaal
over een naar Nederland geko
men Duitser die in 1934 door de
Nederlandse Militaire Inlichtin
gendienst werd gebruikt om via
vrienden in Duitsland informa
tie in te winnen over het filter in
een bepaald gasmasker. De
man werd in mei 1940 door de
Duitse bezetter gearresteerd en
pleegde zelfmoord.
(Ak U Binnen Een Jaar Terugkomt.)
Op vertoon van de Klantenpas krijgt u bij een vervolg-
aankoop van een nieuwe complete bril binnen één jaar na W fj J, f 'J
ontvangst van deze pas opnieuw 50% korting op het montuur W
Voor PeaHe-Adressen Zie De Gouden Gids. Fearie Is Kijkplezier.
Rotterdam Het zwaar gehavende schip Ariake Reefer werd gisteren in de Rotterdamse haven afgemeerd. Het Panamese schip kwam zondag in
Het Kanaal in dichte mist in botsing met het Taiwanese containerschip Ming Fortune. Het laatste schip verloor acht containers, die mogelijk rich
ting Nederlandse kust drijven. De containers leveren geen gevaar op. foto anp
Generaal Spoor tijdens een persconferentie in Den Haag. archieffoto
DEN HAAG GPD
De Socialistische Partij (SP), sinds gisteren met twee kamerle
den in de Tweede Kamer vertegenwoordigd, opent binnenkort
een speciale 06-lijn voor klachten van burgers. Deze klachten
lijn is rechtstreeks verbonden met het Tweede-Kamergebouw,
waar medewerkers van de SP de ongenoegens van de kiezers
noteren. De vergaarde informatie wordt vervolgens recht
streeks doorgegeven aan de twee SP-volksvertegenwoordigers.
Het openstellen van de 06-lijn is een van de manieren waarop
de nieuw gekozen actiepartij oppositie wil voeren tegen de
toekomstige regering.
Onthullingen uit Duitse archieven:
DENSDAG 18 MEI 1994
Vijftienjarige verzamelde wapens
//een^ERLENDe politie van Heerlen heeft gisteren bij een 15-jarige
n en Ingen 24 vuur- en steekwapens in beslag genomen plus een
rote voorraad munitie. De jongen verklaarde wapens te verza-
frocielen sinds hij op de televisie cowboyfilms had gezien. Enkele
larmpistolen had hij zwart geverfd om ze op echte vuurwapens
laten lijken. De moeder van een 12-jarig jongetje bracht de
in yPlitie °P het spoor van de wapenbezitter. Het zoontje van de
»r de l"ouw verteld bij de buurjongen met wapens te hebben ge-
•HeetPeeld.
wkn
Belastingtopman verdedigt optreden opsporingsdienst
