'Uiterste verkoopdatum komen afstandelijk over
Evita in Z-Afrika voorbij
Kijken en bekeken
worden in De Burcht
Cultuur Kunst
Lachen met Kaandorp en
Elzevier in Haenen-chaos
Schone
Schijn
Jazz-festival in Wassenaar
Openbaar kunstbezit
Kunstwerken cadeau voor Ronald McDonaldhuis
Blues-theater in LVC
leiden 'The Rythm and Blues Review'een muzikale theater
show van Arthur Ebeling en Fay Lovski, vertelt het verhaal van
de geboorte van rythm en blues. De produktie gaat in 1995/96
de theaters in. maar is vanavond al te zien in LVC. Als voorpro
gramma is er een film over R&B. De film begint om 20.45 uur, de
Blues Review begint om 22.00 uur in LVC, entree 10 gulden.
e Japanse theeceremonie
leiden» Theemeester Ronald Nado houdt op donderdag 19 mei
om 14.00 en om 15.00 uur een theeceremonie in het Rijksmuse
um voor Volkenkunde. Nado heeft zich meer dan twintig jaar in
de theeceremonie verdiept. Het is een meditatieve kunst waarbij
het genieten van de thee niet de hoofdzaak is, het gaat om de
waardering voor de kunstvoorwerpen die bij de ceremonie ge
bruikt worden. De ceremonie zal in de tentoonstellingsruimte
plaatsvinden en er wordt een toelichting bij gegeven.
Expositie in huize Emmaus
ZQETERwouDEThea Tuithof-Hoogervorst exposeert tot 13 juni
haar pastels in huize Emmaus te Zoeterwoude-dorp. Emmaus is
gevestigd aan de Bennebroekweg 1 en is geopend van 9.00 tot
17.00 uur.
Pinksterconcert in Hooglandse Kerk
r leiden Het Nederlands Bach Collegium geeft op zaterdag 21
mei een pinksterconcert in de Hooglandse kerk in Leiden. In
to strumentale en vocale barokwerken van Bach, Vivaldi, Locatelli
en Handel worden uitgevoerd door het Bachkoor Holland en het
e Concertgebouw Kamerconcert onder leiding van dirigent Char
les de Wolf. Kaarten kosten 25 tot 40 gulden en zijn vanaf 19.30
uur aan de zaal verkrijgbaar, de voorverkoop is bij K&O Leiden
(071-141141), bij de landelijke VW-kantoren en bij het Bureau
Nederlands Bach Collegium, Pieterskerkhof 4b te Leiden, tel.
071-144788. Het bureau is tussen 10.00 en 13.00 uur geopend en
op woensdag gesloten. De aanvang van het concert is 20.15 uur.
Uitvoering Schönberg Kamerkoor
leiden Het jaar 1994 staat voor het Arnold Schönberg Kamer
koor in het teken van de Italiaanse componist Palestrina, die
vierhonderd jaar geleden is gestorven is. Het kamerkoor geeft
morgen een uitvoering van verschillende stukken van deze mu-
n ziekschrijver. Palestrina componeerde veel religieuze muziek,
maar ook motetten met frivole teksten. Hij zocht een evenwicht
tussen polyfonie, het samenklinken van verschillende stemmen,
en homofonie, het gelijkklinken van stemmen. Het concert be
gint om 14.00 uur in de Pieterskerk in Leiden en de toegang is
gratis. Aansluitend kan de wekelijkse rondleiding in de Pieters
kerk gevolgd worden. Stemgroepen die mee willen doen aan het
nieuwe programma van het Schönberg Kamerkoor, kunnen voor
H informatie bellen naar het secretariaat, 071 -123077.
chef annemiek ruygrok. 071 -356472, plv -chef jan rijsdam, 071-356472
Pieter-Dirk Uys met verkiezingsshow in Leidse schouwburg Nieuwe dcHlSCn De Chatel
Pieter-Dirk Uys: stem Mandela gevonden, n
rug naar het publiek toe op.
n ZATERDAG 14 ME11994
n LEIDEN
Op een expositie kijken bezoe
kers naar kunstwerken, en daar
mee indirect naar de kunste
naar die immers een deel van
zijn of haar persoonlijkheid in
het kunstwerk heeft gelegd. De
kunstenaar moet op zijn beurt
goed kijken naar datgene wat
hij aan het maken is, en eventu
eel naar datgene wat hij in het
kunstwerk wil weergeven, bij
voorbeeld een landschap of een
persoon.
In de benedenzaal van Kunst
sociëteit De Burcht is van 15
mei tot en met 19 juni de ten
toonstelling 'Kijken en bekeken
worden' te zien waar tien kun
stenaars hun werken exposeren.
De expositie is georganiseerd
door de Leidse Galerie Cellini.
Er zijn schilderijen van onder
Studenten zorgen slecht voor
zich zelf. Kijk maar eens rond in
de zwijnestal die ze hun kamer
noemen. Het interieur vertoont
overeenkomst met het grofvuil
dat u en ik eens per jaar op de
stoep zetten. En de geur in een
studentenkamer houdt door
gaans het midden tussen een
konijnehok en een pas gebruik
te gymzaal. In Rijnmond zou
den ze onmiddellijk alarmfase 6
afkondigen. Enfin, wat ik maar
wil zeggen is dat de Hollandse
properheid in de gemiddelde
studentenkamer ver te zoeken
is.
Nu zult u zeggen: och, onder de
autochtone Leidse bevolking
komt ook weieens een exem
plaar voor dat nog nooit een
spons en zeem heeft gezien. Dat
is juist. Sinds de jaren zestig was
het onderwerp een beetje taboe,
maar tegenwoordig is de huis
vesting van asocialen, lastpos
ten en wandelende stinkbom
men weer regelmatig onder
werp van gesprek. De tijden van
onmaatschappelijkheidsbestrij-
ding zijn weer helemaal terug.
Vroeger waren het gepensio
neerde militairen en woningop-
zichteressen die het toezicht
uitoefenden, tegenwoordig
wordt een legertje deskundigen,
psychiaters en maatschappelijk
werkers, ingezet om de families
Flodder weer in de pas te laten
lopen.
Wat ik altijd opmerkelijk vind is
dat een gezin dat z'n flat uit
leeft, op z'n zachts uitgedrukt
als 'onaangepast' wordt beti
teld. En de lieve jeugd die een
telefooncel molt is absoluut
'tuig van de richel'. Maar stu
denten die zich onaangepast
gedragen...? Tja, hoe worden die
anderen Ton den Donkelaar,
ruimtelijke objecten van Frank
Zijlstra, er is keramiek van on
der meer Dimitris Xanthopou-
los en er is edelsmeedkunst van
Alfred Tempelman
Op zondag 22 mei kan er ook
geluisterd worden, dan geeft het
Noordwijkse Bob Richter Kwar
tet van 14.30 tot 18.30 uur een
Pinksterjazzconcert in de ten
toonstellingszaal. Het verband
met de expositie wordt gelegd
door de werken van kunstena
res Hanny Peters, die altijd bij
jazzmuziek schildert en haar
schilderijen ook songtitels geeft,
zoals 'Cry me a river'.
De Burcht is gevestigd aan de
Burchsteeg 14 in Leiden, en is
geopend van donderdag tot en
met zondag, van 13.00 tot 18.00
uur.
nu eigenlijk genoemd? Studen
ten van de richel, misschien?
Voor de duidelijkheid: over wat
de dames en heren studenten
achter hun voordeur uitvoeren -
kort samen te vatten als feesten,
slempen, uitslapen, en tussen
de bedrijven door een beetje
studeren - daar wil ik verder
niet eens over mekkeren. Vrij
heid blijheid. Maar, waar ik het
wel over wil hebben is wat de
studiehoofden vóór de voordeur
uitvreten.
De aanstaande lustrumviering
van de studentenvereniging Mi
nerva is voor enkele jongens en
meisjes namelijk aanleiding de
luie staken uit de mouwen te
steken om de voordeur onder te
kwasten in de jubileumkleuren
azuurblauw en kanariegeel. Dat
zou zo erg niet zijn, ware het
niet dat veel van de studenten
holen verborgen zijn achter mo-
941
Wie anders dan de bekend
ste blanke vrouw van Zuid-
Afrika, Evita Bezuidenhout,
kan het beste commentaar
geven op 's lands chaoti
sche overgang naar de de
mocratie? Het Onafhanke
lijke Verkiezingscomité?
„Ik vind dat ze het gewel
dig doen voor een Derde
Wereldorganisatie", kirt ze.
De nieuwe vlag? „Enig om
een badlaken te hebben
met een Y erop!" Het pu
bliek in het theater in
Kaapstad gromt instem
mend.
KAAPSTAD'RAYMOND WHITAKER
THE INDEPENDENT
Evita is de bekendste creatie
van de belangrijkste satiricus
van Zuid-Afrika, Pieter-Dirk
Uys. Zijn show werd de zondag
voor de verkiezingen door de
Zuidafrikaanse Uitzendcorpora-
tie (SABC) van het scherm ge
haald, anderhalf uur voor de
uitzending. De corporatie zei dit
op juridisch advies te hebben
gedaan, omdat de show kan
worden beschouwd als een po
ging de kiezers te beïnvloeden.
Uys, die voor zijn voorstelling in
de bar van het theater zit, be
schouwt het schrappen van de
uitzending als een terugvallen
in de oude gewoonten van de
censuur.
„De grootste belediging was
om mij te vervangen door Barry
Manilow", zegt hij. Hij heeft
veranderingen geweigerd die de
SABC aangebracht had willen
zien het laten vallen van zijn
laatste sketch, een barbaarse
monoloog waarin een gekleurde
vrouw (van gemengd ras) blijft
ontkennen dat ze racist is, ter
wijl ze de joden, de Portugezen
en vooral de zwarten te lijf gaat.
Hij betwijfelt of de show ooit zal
worden uitgezonden.
Vlak daarop staat hij op het
toneel met zijn 'chorus line' van
denkbeeldige figuren en im
pressies. Daaronder vallen de
Britse koningin, die Zuid-Afrika
feliciteert met zijn 'vrije en eer
lijke fraude', een conservatief
Brits parlementslid die een
plastic zak over zijn hoofd trekt
en tevoorschijn komt als baro
nes Thatcher, en Nelson Man
dela, die suggereert dat de
rechtse Afrikaners die een eigen
thuisland eisen, en koning
Goodwill Zwelethini, die souve-
reiniteit wenst voor de Zulu's,
Natal maar moeten delen.
Het zijn moeilijke tijden voor
satirici. De helft van de voorstel
ling moet iedere avond worden
herschreven, en volgens Uys
numentale gevels die veelal met
een heleboel gemeenschapsgeld
zijn opgeknapt. Het geklieder
komt het stadsschoon van 'Lei-
den-monumentenstad' dus niet
ten goede.
Gek is dat toch. Als u of ik een
dakkapel op ons huis willen zet
ten zit de Welstandscommissie
ons als een klit in de haren. Een
middenstander aan de Nieuwe
Rijn is nog niet zo lang geleden
tot aan het hoogste rechtscolle
ge achtervolgd omdat hij zijn
pand niet in de bekende monu-
mentenkleuren had gehuld. En
de aktievoerder die een affiche
plakt op een niet daarvoor be
stemde plek loopt nog altijd
grote kans door de wijkveld-
wachter in de kraag te worden
gegrepen. Maar als Leids stu
dent kun je, na uren langer dan
gewone Leidenaren de drank
holen te hebben afgeschuimd,
zijn Mandela en De Klerk 'ver
domd moeilijk' neer te zetten.
Theedoek
De Klerk is 'zo'n jurist, hij heeft
geen hebbelijkheden in zijn
manier van spreken'. Wat be
treft de leider van het ANC, 'hoe
doet men een heilige? Het is net
zoiets als Moeder Teresa probe
ren te doen je doet een thee
doek om je hoofd en wat dan?'
Uys heeft de stem gevonden,
maar niet de blik, dus voert hij
zijn parodie op Mandela met
zijn rug naar het publiek toe op.
gerust de verfkwast ter hand ne
men om het openbaar kunstbe
zit van deze stad naar eigen in
zicht te veranderen.
Mag dat dan, zult u zich afvra
gen? Welnee. We hoeven niet
eens te informeren bij de mo-
numentenwacht van de ge
meente. Voor het schilderen
van een monument moet een
vergunning worden aange
vraagd bij de Rijksdienst voor
de Monumentenzorg, weet ik
toevallig. Neemt u maar van mij
aan dat dat in geen van de ge
signaleerde gevallen is gebeurd.
Weten de sukkels veel, zou je
denken als je niet beter wist.
Want, was Minerva niet de go
din der wijsheid, de bescherm
ster van kunstenaars en am
bachtslieden. Dat zou voor Mi-
nervanen toch een zorgvuldig
gekoesterd gedachtengoed
moeten zijn?
Winnie Mandela is een ge
makkelijker doelwit ('Come on
baby, light my tyre'), en aarts
bisschop Desmond Tutu en
Chief Mangosuthu Buthelezi
zijn 'absoluut geschenken'.
Maar hij weigert de rechtse
militarist Eugene Terre-Blanche
te doen, 'een derdegraads ver
liezer die niet eens een haken
kruis goed kan tekenen. Zij zou
den van Robbeneiland een Boe-
rassic Park moeten maken voor
hem en zijn volgelingen'.
Uys, een "joodse Afrikaner',
voert al meer dan 20 jaar de
strijd met de censoren. Hij be
gon zijn one-man-shows met
slechts een paar attributen om
dat die van de ene op de andere
dag vervangen zouden kunnen
worden wanneer ze werden ver
boden. Evita Bezuidenhout
kwam uit de chorus line tevoor
schijn als middel om het onzeg
bare te kunnen zeggen: in haar
rol van Zuidafrikaans ambassa
deur van het denkbeeldige
zwarte thuisland Bapetikosweti
parodieëerde ze de idiotie van
de apartheid met zoveel succes
dat Uys met de dood werd be
dreigd.
Hoewel Evita de hele wereld
over is geweest op dit mo
ment is ze in Nederland - heeft
Uys erover gedacht haar te laten
verdwijnen. Hij kan zich voor
stellen dat in het nieuwe Zuid-
Afrika haar uiterste verkoopda
tum verstreken is.
Uys denkt dat humor voor de
Zuidafrikanen een belangrijk
middel is bij het leggen van een
brug 'van angst naar accepta
tie'. „Ik vind jullie zo dapper dat
je hier bent gekomen", begroet
Evita een afgeladen zaal. „Ik
dacht dat jullie allemaal thuis
zouden zijn, om je Rottweilers
•te kammen en je geweren
schoon te maken." Wat betreft
de onzekere toekomst, besluit
de show met de verzekering:
„Als de stront in de ventilator
komt, dan werkt de ventilator
niet."
De voorstelling 'One man,
one volt' van Pieter-Dirk Uys is
op 17 mei in de Leidse schouw
burg te zien.
VERTALING
LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
DANS
RECENSIE MAARTEN BAANDERS
Voorstelling: 'Facetten' door Dansgroep
Krisztina de Chatel. Gezien 13/5 LAKthea-
ter Leiden Nog te zien 14/5 LAKtheater
20.30 uur.
Voor wie Dansgroep Krisztina
de Chatel kent is 'Facetten' iets
totaal nieuws. Eerdere choreo
grafieën waren opgebouwd uit
heldere, secuur uitgewerkte be
wegingen, waaruit door vele
herhalingen en geraffineerde
variaties een sterke emotie op
het publiek afkwam. De hele
groep was in de greep van the
ma's als isolement of de tegen
stelling tussen beheersing en
onmacht.
Deze indringende werking heeft
'Facetten' niet, terwijl het toch
duidelijk de bedoeling is een
emotie over te brengen. Er zijn
wel bewegingen te zien die we
uit eerder werk van De Chatel
kennen. De in elkaar grijpende
handen, het ritme van de pas
sen, de in elkaar schuivende
groepsbewegingen en de sub
tiele positieverschuivingen her
inneren aan indrukwekkende
dansstukken als 'Change',
'Paletta' en 'Concave', maar dit
zijn slechts fragmenten.
De rode draad in 'Facetten' is
het thema van de enkeling die
THEATER
RECENSIE WUNAND ZULSTRA
'De vrouw van de zanger' door Paul Hae-
nen. Spel: Brigitte Kaandorp, Ingeborg El
zevier, Egidius Pluymen en Ernest Piet Re
gie: Bert Klunder. Muziek: Clous van
Mechelen Gezien: 13/5, schouwburg Lei
den Aldaar nog te zien: vanavond.
Kaandorp speelt toneel! Een
klein beetje maar, want gelukkig
heeft Paul Haenen voor haar
een rol geschreven met een
hoog Kaandorp-gehalte. Alleen
is ze ditmaal niet solo en ge
bruikt ze geen eigen teksten. De
context wijkt dus af, maar ver
der is het weer de Kaandorp-
humor die herkenbaar blijft. De
scène bijvoorbeeld, waarin we
kennis nemen van haar plato
nische verhouding met een
danser, zou probleemloos als
een verhaal in haar shows pas
sen.
Ze is 'de vrouw van de zanger',
door wie ze wordt bedrogen. Uit
wraak schiet zij haar echtgenoot
neer. Op een stuntelige en ont
nuchterende manier, zoals al
leen Brigitte Kaandorp dat kan.
Tot die wanhoopsdaad komt ze
overigens na een gesprek met
de minnares annex regisseuse
van haar man. In dat gesprek
tevergeefs aansluiting bij de
groep zoekt. Die groep bestaat
uit drie paren, steeds in wisse
lende combinaties, die elk hun
eigen karakteristieke bewegin
gen hebben. Door deze verde
ling is het totale beeld onover
zichtelijk en soms vermoeiend
om te zien. Ook zijn de bewe
gingen niet met de ijzeren con
sequentie gekozen die zo ken
merkend is voor de stijl van De
Chatel. De emotionele zeg
gingskracht blijft hierdoor laag.
Dat er iets onheilspellends aan
de hand is komt slechts afstan
delijk over, ondermeer door de
luiken in de zijwanden die als
guillotines neervallen.
Aan het eind verandert de
choreografie ineens totaal. De
dans gaat hier over in een soort
uitbeeldingstheater. We zien de
eenzame danseres naar aanslui
ting zoeken door de anderen te
besnuffelen. De reactie van de
groep is zeer beangstigend. Het
slachtoffer wordt op haar beurt
op een dierlijke manier besnuf
feld en vervolgens belaagd. De
angst komt ineens heel duide
lijk over, maar door deze emo
tionele lading èn doordat de be
wegingen uit het voorafgaande
gedeelte hier geen enkele func
tie meer in hebben, staat deze
scène volkomen los van de rest.
voert Ingeborg Elzevier als de
minnares de vileine boventoon.
Op die manier biedt deze
'muzikale komedie' een span
nende confrontatie tussen twee
theatergenres. Het ene moment
lijkt het een blijspel, het andere
moment is het meer een caba-
retsketch. De beide prominente
vertegenwoordigsters komen in
elk geval ruimschoots aan bod.
Zo er al sprake is van een wed
strijd tussen een befaamde ca
baretière en een gerenommeer
de blijspelactrice, is de uitslag
een gelijkspel. Als bijvoorbeeld
Kaandorp er op een gegeven
moment een solovoorstelling
van dreigt te maken, grijpt Elze
vier meesterlijk in.
De dwaze invallen van Paul
Haenen staan dus garant voor
enkele kostelijke momenten,
lammer bij deze auteur is ech
ter, dat hij al gauw enigszinjige-
makzuchtig wordt. Enkele schit
terende vondsten plus twee the
aterpersoonlijkheden, en het zal
dus wel leuk worden. Brigitte
Kaandorp en Ingeborg Elzevier
weten heus wel raad met die
Haenen-chaos. Er valt genoeg te
lachen, maar met zo veel talent
op toneel had het stuk best ge
raffineerder gekund.
Noordeinde 40, een monumentaal ijzeren hek, sinds
kort gehuld in pretpark-kleuren, foto ben de bruyn
De voordeur van het pand Breestraat 87, in azuur
blauw en kanariegeel. foto ben de bruyn
Ruim honderd muzikanten luisteren het Wassenaarse jazzfestival,
dat zaterdag 4 juni wordt gehouden, op. Vanaf half elf die dag zul
len de muzikanten op podia in de langstraat, de Luifelbaan, de
Windlustweg en het Stadhoudersplein optreden. Zo treden onder
meer op: de Circus Square Jazz Band, Blue Marble Silver Cornet
Band, De Crooks, Liberal Swing Formation, Slapsticks, Blue Swing
Notes, Workshop Oldtimers, Le Baton Rouge, Quartet Berend v.d.
Veer en -rondrijdend door Wassenaar- Big Daddy's Jazz Quartet.
Het 'straatfestival' duurt tot 17.00 uur.
's Avonds gaat het feest verder met om 21.00 uur een optreden
van de Limburgse 'Circus Square Jazz Band' in de Schaapskooi in
Duinrell. Het festival wordt afgesloten met een Ne\V Orleans Jazz
brunch op zondag 5 juni in Auberge De Kievit.
Informatie: de Wassenaarse Jazz Club, 071-761913/769418.
Galeriehouder Jan van
Munster overhandigde gis
termiddag in het Leidse
Ronald McDonaldhuis
veertien kunstwerken aan
huismanager Mieke Crijns.
Naar aanleiding van het
tienjarig bestaan van de
Haagse Galerie Jan van
Munster is een aantal kun
stenaars benaderd om een
schilderij aan het tehuis te
schenken. De galerie heeft
de materiaalkosten aan de
kunstenaars vergoed, maar
de schilderijen zijn een gift
van de kunstenaars zelf. Er
zijn werken van de hand
van Mirjam Slaats en de
Leidse Joke Crul te zien.
In het Ronald McDo
naldhuis verblijven familie
leden van kinderen die
ernstig ziek zijn en in het
AZL behandeld worden.
Ook de kinderen zelf ver
blijven in de perioden tus
sen de behandelingen in
het tehuis.
De meeste kunstenaars
hebben een schilderij uit
hun collectie geschonken,
maar er zijn ook enkele
kunstwerken speciaal voor
dit doel gemaakt. Het zijn
zowel figuratieve als ab
stracte werken, met Galeriehouder Jan van Munster poseert achter enkele kunstenaars in het Leidse Ronald McDonaldhuis bij een
meestal een uitbundig schilderij van Mirjam Slaats. Gistermiddag werden daar veertien kunstwerken overhandigd aan huismanager Mie
kleurgebruik. ke Crijns. foto holvast/mark lamers