Nederlands paar brein
achter kunstzwendel
Formatie paars kabinet komt op gang
Binnenland
Tijdelijk een
gratis kookwekker bij
Lassie Toverrijst.
Tachtig tips over moord
op meisje na TV-oproep
Eis twaalf j'aar en TBS
voor injectie AIDS-bloed
Lubbers vleit Kohl en Mitterrand
in campagne om voorzitterschap
Heen en weer met Mausi
Kiezer staat buitenspel na verkiezingen9
VRIJDAG 13 ME11994
n Nederlands Persbure
Identiteit meisje na vijftig jaar bekend
den haag Een journalist van de Haagsche Courant heeft na vijf
tien maanden speurwerk de identiteit achterhaald van een
meisje in een authentieke joodse oorlogsdocumentaire. Het kind
met haar gezicht tussen de deuren van een veewagon op weg
naar Auschwitz symboliseerde voor velen de tragedie van de uit-
roeiïngspolitiek van de nazi's. Het blijkt het zigeunermeisje Set-
tela Steinbach uit Limburg, dat op 19 mei 1944 op transport
werd gesteld vanuit het kamp Westerbork. Daar is ze met haar
moeder en negen broertjes en zusjes op 1 augustus 1944 vergast.
Illegalen ontsnapt uit nieuw complex
tilburg» Uit het Justitieel Complex voor vreemdelingenbewaring
Koning Willem II in Tilburg zijn de afgelopen dagen drie illegale
vreemdelingen ontsnapt. Het complex werd pas een paar weken
geleden, op 26 april, officieel in gebruik genomen. De gevange
nis is uitgerust met een uiterst geavanceerd elektronisch veilig
heidssysteem. Bovendien is het complex omgeven door een vijf
meter hoog zogenaamd zwiephek. Een woordvoerder begrijpt
dan ook niet hoe het desondanks mogelijk was dat de illegalen
ontsnapten.
Kamerleden pleiten voor Amerikaan
den haag Een kleine vijftig leden van de Eerste en de Tweede
Kamer hebben woensdag aandacht gevraagd voor de zaak van
Leonard Peltier. Deze Indianenleider werd in 1976 tot twee keer
levenslang veroordeeld wegens moord op twee FBI-agenten.
Peltier, die sindsdien achter de tralies zit, ontkent. De bewijsvoe
ring is omstreden. De politici overhandigden een petitie bij de
Amerikaanse ambassade. Daarin dringen ze er bij president
Clinton op aan de rechtszaak te heropenen of gratie te verlenen.
Dader schietpartij meldt zichzelf
delft» De politie van Delft heeft een 45-jarige man aangehou
den die ervan wordt verdacht eon 25-jarige plaatsgenoot te heb
ben doodgeschoten. De man meldde zich gisterochtend zelfbij
de politie en overhandigde een geladen pistool. Hij zei dat hij ie
mand had doodgeschoten. In de Van der Horststraat werd in
derdaad een dode man gevonden. De politie vermoedt dat de
schietpartij het gevolg van een familiedrama is. Het slachtoffer
zou de ex-schoonzoon van de schutter zijn.
(KIJK ÓP DE AKTIEVERPAKKING)
[LASSIËI de rijst die alles heeft
Fransen vinden zo 'n duizend vervalsingen van ChagallDalf en Picasso
Met de arrestatie van een Nederlands paar in een Frans
gehucht vlakbij Poitiers zeggen de Franse en Duitse poli
tie de omvangrijkste kunstzwendel sinds de jaren zeven
tig te hebben beëindigd. Bij een huiszoeldng werden
meer dan duizend vervalste schilderijen van onder meer
Chagall, Dalf en Picasso gevonden.
De arrestanten zijn een 50-jari-
ge man en een 49-jarige vrouw
die onder de valse naam Van
den Bergen al tien jaar in Frank
rijk woonden. De man zou vol
gens de Franse politie 'een ar
tistiek genie' zijn. Hij maakte
aquarellen, gouaches, litho's en
olieverfschilderijen van Magrit-
te, Karei Appel, Miro en Duffy
na. Hij wist de uiteenlopende
stijlen van de kunstenaars
meesterlijk te imiteren. Zó goed
dat vele tientallen verzamelaars
en diverse gerenommeerde
Duitse veilinghuizen er jaren
lang in stonken. De volgens
deskundigen vrijwel niet van
echt te onderscheiden verval
singen gingen, mede dankzij
eveneens vakkundig nagemaak
te echtheidsgaranties, grif van
de hand voor bedragen van en
kele duizenden tot 40.000 gul
den per stuk. Hoewel het onder
zoek nog maar net op gang is,
staat vast dat het om een zwen
del van vele miljoenen guldens
gaat.
Enkele weken geleden kwam
er een kink ir\ de kabel. Justitie
in de Duitse deelstaat Baden-
Württemberg startte een onder
zoek na de ontdekking van een
partij vervalste kunstwerken die
ter veiling was aangeboden in
Stuttgart. Al snel bleken ook vei
linghuizen in Bonn, Keulen,
München, Hamburg en Düs-
seldorf benaderd te zijn door
dezelfde verdachte verkoper.
Via veelal nietsvermoedende
tussenpersonen en een reeks
brievenbusmaatschappijen in
de regio's Parijs en Orleans leid
de het spoor uiteindelijk naar
het nietige Linazay, zo'n veertig
kilometer ten zuiden van Poi
tiers. Daar had het echtpaar
'Van den Bergen' zich ongeveer
een jaar geleden gevestigd op
een afgelegen landgoed.
Toen Franse politieagenten
vorige week samen met agenten
van het Landeskriminalamt een
inval deden in de boerderij, ge
loofden ze aanvankelijk hun
ogen niet. In een als atelier in
gerichte ruimte en verspreid
over andere kamers van het
huis troffen ze een kleine dui
zend kunstwerken aan. Een deel
daarvan was vermoedelijk be
stemd voor de verkoop, het
grootste deel betrof studies en
vingeroefeningen. Afgelopen
woensdag kwamen tijdens een
tweede huiszoeking nog eens
ruim honderd schilderijen,
aquarellen en litho's te voor
schijn.
Voor de gerechtelijke politie
in Orléans staat inmiddels als
een paal boven water dat het
echtpaar het brein was achter
een enorme kunstzwendel. De
politie vreest dat het paar zich
niet uitsluitend op de Duitse of
zelfs Europese kunstmarkt heeft
gericht. Het is verre van uitge
sloten dat ze ook vervalste
meesterwerken op de Ameri
kaanse markt hebben weten af
te zetten.
De politie in Drente heeft on
geveer tachtig tips gekregen
over de moord.op een 15-ja-
rig schoolmeisje uit het
Drentse Ruinen, nu een jaar
geleden. Afgelopen dinsdag
deden justitie en politie via
het AVRO-programma Op
sporing Verzocht een oproep.
Het was de eerste keer dat
daarbij een psychologisch
portret van de dader werd
verspreid.
Volgens de politie zou de
dader een blanke man zijn
tussen de achttien en 25 jaar,
met een rustig, teruggetrok
ken karakter. Deze laatste
kenmerken zijn niet geba
seerd op verklaringen van ge
tuigen die de moordenaar
mogelijk hebben gezien, maar
op de omstandigheden waar
in het lichaam van het ge
wurgde meisje in de bossen
van Gijsselte werd gevonden.
Dit zogenoemde daderpro
fiel, een psychologisch portret
van de dader, is samengesteld
met behulp van een speciaal
opgeleide rechercheur die
verbonden is aan de Centrale
Recherche Informatiedienst
(CRI) in Zoetermeer. Hij boog
zich over de zaak nadat het
Assense rechercheteam in fe
bruari was ontbonden omdat
het onderzoek was vastgelo
pen. Eén keer werd een 19-ja
rige militair opgepakt, maar
die bleek de moord te beken
nen zonder hem te hebben
gepleegd.
Het gebruik van de dader-
profielanalyse stamt uit de
staat Virginia in de Verenigde
Staten. Al in 1934 legden zeer
ervaren rechercheurs de basis
voor deze aanpak door onop
geloste zaken naast elkaar te
leggen en te vergelijken. Niet
zelden leverde dat nieuwe ge
zichtspunten op die uiteinde
lijk leidden tot het aanhouden
van de dader(s). In de jaren
zeventig werd de methode
verfijnd, onder andere door
meervoudige moordenaars
zeer indringend te intervie
wen.
Sindsdien worden ook in
Nederland af en toe dader
profielen opgesteld. Bij de
ontvoering van Gerrit-Jan
Heijn ging het helemaal mis.
De politie is er lange tijd
vanuit gegaan dat het om een
groep daders ging.
Pornografische
parodie Jurassic
Park verboden
amsterdam anp
Juranal (Lust) Park, de porno
grafische parodie op Steven
Spielbergs Jurassic Park, moet
uit de handel worden genomen
op straffe van een dwangsom
van duizend gulden. Dat heeft
de president van de Amster
damse rechtbank in Amsterdam
eergisteren in kort geding be
paald.
Producent is Video Sales Net
work (Men Only) uit Hilversum.
Dit bedrijf moet bovendien een
bedrag van 2.500 gulden beta
len aan de Amerikaanse produ
centen van Jurassic Park als
voorschot op een schadever
goeding. De geëiste inbeslagna
me van de door Video Sales
Network genoten winst werd
door de rechtbank afgewezen.
De rechtbank oordeelt dat het
aannemelijk is dat Universal Ci
ty schade ondervindt door de
associatie met porno. Vooral
omdat de videofilm wordt ver
kocht door een warenhuisketen
en daarmee een groot publiek
onder ogen komt.
Kaderleden CD
rebelleren
tegen Janmaat
pen haag gpd
Kaderleden van de Centrumde
mocraten zijn in opstand geko
men tegen het beleid van partij
leider Janmaat. Ze vinden dat
de lijsttrekker openlijk afstand
moet nemen van racistische
uitspraken van andere partijle
den. Ook wordt het volgens hen
hoog tijd dat Janmaat taken de
legeert en niet de macht in ei
gen hand houdt. Als de partijlei
der niet aan deze eisen voldoet,
zullen tientallen CD-gemeente-
ragdsleden opstappen.
De actie is een initiatief van
fractievoorzitter G. van der Spek
van de CD in de gemeenteraad
van Delft. Samen met zijn zus
W. van der Spek is hij met de
actie begonnen nadat het televi
sieprogramma Deadline ont
hulde dat CD-fractievoorzitter
Y. Graman in Amsterdam brand
had gesticht in centra voor bui
tenlanders. ,,Er lopen nog een
paar van die types in de partij
rond. Die moeten onmiddellijk
worden geroyeerd. Wij dulden
dergelijk racistisch gedrag niet",
aldus W. van der Spek.
PIN-code rukt op
amsterdam anp
Nederland is massaal gezwicht
voor het pinnen. Veel mensen
halen hun contant geld alleen
nog uit de muur en steeds meer
klanten betalen hun bood
schappen met behulp van de
PIN-code. Het aantal PIN-beta-
lingen is vorig jaar verdubbeld.
De Bankgirocentrale (BGC)
heeft vorig jaar 61,3 miljoen
PIN-betalingen verwerkt. Dat is
ruim twee maal zo veel als in
1992 (30,3 miljoen), zo staat in
het woensdag gepubliceerde
jaarverslag. In 1991 vonden er
nog 20,1 miljoen transacties
plaats via de betaalautomaat, in
1990 16,3 miljoen
Het gebruik van geldautoma
ten ging in 1985 aarzelend van
start, maar nu behoort Neder
land tot de internationale voor
hoede met betrekking tot de au-
tomatendichtheid.
Officier van justitie Gonzalez
heeft woensdag voor de recht
bank in Amsterdam twaalf jaar
cel en TBS met dwangverple
ging geëist tegen een 39-jarige
man die zijn 36-jarige ex-vrien
din in juni vorig jaar AIDS-
bloed heeft ingespoten. De
vrouw is al seropositief en zal
volgens deskundigen waar
schijnlijk binnen twee jaar AIDS
krijgen.
Officier Gonzalez had moord
ten laste gelegd, omdat zij aan
wijzingen had dat het slachtof
fer hard achteruit ging. „Ik wist
niet of zij ten tijde van deze zit
ting nog in leven zou zijn." Om
dat de vrouw nog leeft, veran
derde ze de aanklacht in het op
zettelijk en met voorbedachten
rade toebrengen van zwaar li
chamelijk letsel, met de toe
komstige dood als gevolg. Ze
eiste daarvoor de zwaarst mo
gelijke straf. „Vergelding moet
hier op alle fronten plaatsvin
den", aldus de officier, die het
delict 'vilein' noemde. Het
slachtoffer is moeder van twee
kinderen, elf en dertien jaar
oud.
Deskundigen van het Pieter
Baan Centrum (PBC) hebben de
man, die ettelijke malen opge
nomen is geweest in psychiatri
sche ziekenhuizen en eerder in
aanraking kwam met justitie,
als verminderd toerekenings
vatbaar beoordeeld.
De man prikte zijn ex-vrien
din op 11 juni vorig jaar met
een injectiespuit die volgens de
officier was gevuld met bloed
afkomstig van een AIDS-pa-
tiënt, een zwakbegaafde vriend
van de man. Die wist niet wat
de bedoelingen van de man wa
ren en zal niet worden vervolgd.
Op de bewuste dag toog de
man naar de woning in de Bijl
mermeer van het slachtoffer on
der het voorwendsel dat hij een
schuld aan haar zou terugbeta
len. De relatie tussen de twee
was enige maanden daarvoor
definitief beëindigd, tot frustra
tie van de man. Kort na zijn
aankomst in de woning stak hij
de vrouw met de spuit in de
arm. Hij zou haar hebben ge
zegd dat zij AIDS zou krijgen.
Hij gaf ter zitting voor het eerst
toe te hebben gestoken, maar
hij ontkent dat hij bloed van
zijn vriend heeft afgenomen en
dit bij de vrouw heeft ingespo
ten. Volgens de man bedreigde
de vrouw hem met een mes en
heeft hij haar daarop geprikt.
Deze beweringen worden door
geen enkele feit gesteund.
Een eerste test wees uit dat de
vrouw niet besmet was. Een
tweede proef drie maanden la
ter leverde wel een positieve
uitslag op. Volgens de Amster
damse AIDS-deskundige wacht
de vrouw een overlijden binnen
enkele jaren.
Uitspraak op 25 mei.
Premier legt bescheidenheid af
aken marc peeperkorn
De bescheidenheid is verdwenen nu premier
Lubbers zich eenmaal officieel kandidaat heeft
gesteld voor het voorzitterschap van de Europese
Commissie. De demissionaire premier greep het
media-spektakel rond de uitreiking van de Karei
de Grote-prijs in Aken met beide handen aan
voor een stapje nader tot het Brusselse pluche.
Natuurlijk was er lof voor de Noorse premier
Brundtland, die de prijs in ontvangst nam. Een
groot politica, aldus Lubbers, een echte democra-
te behept met een sociaal bewustzijn. Integer
ook, efficiënt en doelgericht. „Kortom: een staats
vrouw eerste rang", aldus de premier die er enige
minuten later fijntjes op wees dat uitgerekend zij
hem had gevraagd zich kandidaat te stellen voor
Brussel. Net als de Spaanse premier Gonzalez
overigens, ook niet de minste in politiek Europa.
Doorslaggevend voor Lubbers' benoeming
evenwel is de steun van de Duitse bondskanselier
Kohl en de Franse president Mitterrand. En dus
was er lof voor Kohl die 'moedig' de eenwording
van zijn land had doorgezet. Een historische ver
dienste van de bondskanselier, en van belang
voor Europa. Maar wie week er destijds niet van
zijn zijde? Precies: Lubbers. Aldus Lubbers.
Hij somde de uitdagingen en kansen voor één
Europa nog maar eens op. Kansen die er mede
door het Verdrag van Maastricht, door Lubbers'
toedoen dus, zijn gekomen: meer economische
groei en daarmee werk. Daarnaast zijn sommige
ontwikkelingen (asielzoekers, criminaliteit) alleen
in groter verband in betere banen te leiden. Lub
bers waarschuwde evenwel voor een te grote na
druk op het koelberekenende nutsdenken. Euro
pa moet meer zijn, moet ook herkenbaar zijn aan
zijn christelijke en humanistische waarden.
Deze fundamentele waarden moeten volgens
Lubbers opgenomen worden in een Moraalcodex,
dat als een soort moreel handvest voor de EU en
de aangesloten landen kan fungeren. De Britse
oud-premier Heath, ook in Aken aanwezig,
brandde het idee onmiddellijk af. Want uiteinde
lijk is Sir Leon Brittan ook in de race voor het Eu
ropese voorzitterschap.
Rotterdam Door Schulz van de Stoomstichting Nederland (SSN) zet een wissel om voor stoomlocomotief 011075, door haar Mausi genoemd. Honderden mensen bezochten gisteren
in Rotterdam de ANWB Nationale Stoomtreindag. Drie grote voormalige Duitse locomotieven tuften op het terrein van de SSM aan de Giessenweg heen en weer. foto anp
De formatie van een nieuw ka
binet is het dieptepunt in onze
democratie. De oorzaak ervan
zit in het systeem, waarbij de
kiezer na het uitbrengen van
zijn stem geen enkele invloed
krijgt op wie gaan regereren.
Dat doet de democratie per de
finitie geen goed, aldus PvdA-
minister Van Thijn van binnen
landse zaken woensdag tijdens
een bijeenkomst van het Cen
trum voor Parlementaire Ge
schiedenis!
Van Thijn vindt dat na de ver
kiezingen de lijsttrekker van de
grootste partij - in dit geval Kok
van de PvdA - een kabinet moet
samenstellen, waarvan hij zelf
premier wordt. De tussenstap
met een informateur acht Van
Thijn volstrekt overbodig en on
democratisch. Theoretisch en
praktisch is het immers moge
lijk dat uiteindelijk een kabinet
ontstaat van partijen die op
grond van de verkiezingsuitslag
niet behoren te regeren.
Ook voormalig CDA-minister
De Koning sprak zich uit voor
«en kabinetsformatie waarin de
informateur wordt overgesla
gen. Hij vindt evenals Van Thijn
dat de volksvertegenwoordiging
volkomen buitenspel staat. Een
informateur heeft immers al
leen verantwoording af te leg
gen aan de koningin en dat ge
beurt achter gesloten deuren,
zonder parlementaire controle.
De fractievoorzitters van'PvdA,
WD en D66 gaan volgende
week serieus onderhandelen
over een paarse coalitie onder
leiding van drie informateurs,
één van elke partij. D66-leider
Van Mierlo wilde al eerder drie
informateurs, Kok en Bolkestein
gingen daarmee gisteren infor
meel akkoord. Daarbij zijn de
namen genoemd van PvdA'ers
Tjeenk Willink, Van Kemenade
en Meijer en D66-senator Vis.
Tjeenk Willink zou vanmiddag
of vanavond naar koningin
Beatrix gaan, die officieel de in
fo rmateur(s) moet benoemen.
Kok toonde zich woensdag
avond voorzichtig enthousiast
over de kans op een Pv-
dA/WD/D66-kabinet. „Over de
atmosfeer waarin de gesprek
ken zijn gevoerd, ben ik positief.
Bij alle drie de fractievoorzitters
overheerst het gevoel dat we
niet met een gezelschapsspel
bezig zijn, maar dat we de zaak
serieus moeten onderzoeken.
Daartoe ben ik volop bereid".
De woordvoerder van Tjeenk
Willink liet weten dat de drie
fractieleiders bereid zijn over al
le programmatische vèrschillen
Informateur Tjeenk WillinK (tweede van rechts) met van links naar rechts Bolkestein, Van Mierlo en Kok. fot-
o cpd roland de bruin
te praten. Er zijn geen blokka
des opgeworpen, de wil om
concessies te doen is aanwezig.
Met name PvdA en WD zullen
naar elkaar toe moeten groeien.
De partijen verschillen stevig
van mening over onder meer de
sociale zekerheid, het asielbe
leid, ontwikkelingssamenwer
king en het gewenste milieube
leid.
Kok benadrukte dat de partij
en nog geen enkele afspraak
hebben gemaakt om de ver
schillen uit de weg te ruimen.
„Als de verschillen echt ernstig
blijken, ben ik bereid op een be
paald moment de streep te trek
ken". Hij voegde er echter aan
toe niet uit te gaan van onover
brugbare verschillen. Bolkestein
herhaalde dat zijn partij de on
derhandelingen 'open' ingaat.
Van Mierlo zei steeds verheug
der te worden, naarmate zijn
paarse ideaal dichterbij komt.
