m>.v
'Boeken van de Kameleon zijn tijdloos'
Rood van woede om Oranje
Een nieuweling op de markt
Reünie
van
Lords
Folks
Het Gesprek van de Dag
Een clownsschoen aan zee
Schafttijd
Oude tijden, ze komen weer te
rug. In uw fantasie. Én in het
echt. Want wat gebeurde er in
het Zeeuwse Tholen? Daar Vond
de officiële tewaterlating plaats
de Kameleon, het bekende
Klinkhamer-vaartuig uit de boe
ken van Hotze de Roos.
De 'enige, eerste, echte' Kame
leon is gemaakt door loodsen
i een Thoolse scoutinggroep.
Tijdens een Friese kampeer-
tocht, met als thema 'op zoek
r de Kameleon', borrelde het
idee op om de bekende boot
in de hoofdfiguren uit de reeks
a te bouwen, Hielke en Sietse
Klinkhamer. Dat gebeurde aan
de hand van illustraties van Ge
rard van Straaten en beschrij
vingen van de auteur.
En wat staat er nog op stapel?
De Stichting Vrienden van de
Kameleon wil het plaatsje Ter-
home (circa 523 inwoners) aan
het Sneekermeer omtoveren tot
het dorpje uit de boeken van De
Roos, tot een soort Kameleon
themapark. Terhorne moet een
openluchtpark worden dat naar
verwachting zo'n dertigduizend
toeristen per jaar trekt. In au
gustus vinden hier de eerste Ka
meleon-dagen plaats, waarvoor
ook de Thoolse scouts met hun
boot zijn uitgenodigd.
De Kameleon is dus weer terug
in weggeweest. Maar zijn dit
j uitbarstingen van een stelle
tje fanatici, of bestaat er een
bredere belangstelling voor de
Kameleon. Worden de boeken
Onlangs schreven we
over het kerkkoor Lords
Folks. In dat artikel staat
helaas als datum 22 mei
vermeld voor de reünie
van oud-leden. De juiste
datum moet zaterdag 21
mei zijn. Oud-leden die
zich niet hebben opge
geven kunnen dat nog
steeds doen. De reünie
begint om 19.00 uur.
nog op grote schaal gelezen, net
als vroeger?
„Jazeker", zegt een woordvoer
ster van de Leidse boekhandel
De Kier. „Zeverkopen nog
steeds heel goed. De mensen
kennen de verhalen nog uit hun
jeugd en kopen de boeken voor
hun kinderen. Het zijn vrij tijd
loze boeken, denk ik. Over jon
gens die avonturen beleven in
een klein dorp."
Maar dat is niet de enige reden,
zo meent zij. „De boeken kos
ten acht-vijftig per stuk. Dat is
een aardige cadeauprijs. En ze
zijn ook nog gebonden. Gaan
dus minder snel kapot. Ach, de
Kameleon vormt geen uitzon
dering. Ook de boeken van Dick
Trom, Pietje Bell, Kruimeltje en
Pinkeltje verkopen heel goed.
Als het goede verhalen zijn, blij
ven de mensen ze lezen, denk
ik."
Dat betekent echter niet dat de
Kameleon overal een topper is.
„We hebben de boeken wel in
huis", zegt Diana Stoop van
boekhandel Silvester in Leiden.
„Van de pakweg twintig deeltjes
die er te verkrijgen zijn, hebben
wij er steeds een stuk of vier, vijf
in huis. We verkopen ze zo nu
en dan. Niet echt verschrikkelijk
veel. Wat dan wel populair is?
Paul Biegel, Thea Beekman, Jan
Terlouw... Ik denk dat de Kame
leon vooral wordt gelezen in de
bibliotheek."
Volgens Tonnie van Rijns wou
van de Openbare Bibliotheek in
B BB BB
De Kameleon, nog net zo populair als vroeger. De bibliotheek heeft in elk g
Leiden zou dat wel eens kunnen
kloppen. „De Kameleon wordt
hier heel veel uitgeleend", klinkt
het kort en bondig. „Op de een
of andere manier spreken die
verhalen nog enorm aan. Het
zal vooral de verhaalstructuur
wel zijn, de sfeer van vroegere
jaren. Kijk, Pinkeltje en Dick
Trom lopen ook heel goed,
maar daarvan is sinds een tijdje
een nieuwe uitgave op de
markt. Daar is flink reclame
voor gemaakt. De Kameleon
heeft dat blijkbaar niet nodig."
Het nabouwen van de schuit en
Cafés moeten voor WK-wedstrijden betalen
't Is toch wat. Staat Nederland
op het punt Oranje te kleuren
en maakt de NOS onze horeca
rood van woede. Wat blijkt? Ca
fés die het publiek WK-wedstrij-
den willen voorschotelen, moe
ten daar voor betalen.
En niet zo'n beetje ook, horen
we ze klagen. Per wedstrijd 250
tot 640 gulden die ze uitzenden.
En dus kunnen we acties ver
wachten. Rechtszaken, een
complete boycot van alle wed
strijden of het uitzenden van al
les zónder ook maar een cent
boete te betalen.
Ook in Leiden is de horeca ge
schrokken van de verhalen. „De
doodsteek voor mijn plan om
een grote tent neer te zetten op
het pleintje voor het café. Com
pleet met een groot scherm",
zegt J. van Mil van 't Vattegat
aan de Garenmarkt. Ook Barre-
ra aan het Rapenburg klaagt.
„Bier kun je niet zomaar duur
der maken", weet E. van Sytza-
ma. „Dat pikken de klanten
niet. En als je geen tv neerzet, is
het hier helemaal leeg. Je kunt
dus eigenlijk niet zonder toe
stelletje."
Gelukkig blijkt het allemaal mee
te vallen. De NOS vraagt de be
dragen niet per wedstrijd, maar
voor alle wedstrijden samen. En
vervolgens zegt de man van 't
Vattegat dat hij die kosten 'er
nog wel bij kan hebben'. Van
Sytzama van Barrera ziet 't wat
principiëler.
Waarom wordt de horeca ge
pakt, vraagt hij zich af. Want
juist de horeca zorgt voor de
broodnodige verbroedering in
Oranje-tijden. „Niets verbroe
dert zo als samen naar voetbal
kijken", is zijn indruk. Of. om
preciezer te zijn: als het Neder
lands elftal wint. Het liefst de fi
nale: „Dan is het hier net 3 ok
tober. En sta ik nergens voor
het creëren van een themapark
zijn dus bepaald geen stuiptrek
kingen van nostalgici. De Ka
meleon leeft!
Reacties en suggesties voor
"Gesprek van de Dag"
Telefoon 071-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Leiden
Bruikbare tips worden
beloond met een cadeaubon
van 25 gulden
leiden Mevrouw R. Olthèten gunt elke werkman zijn schafttijd. Met overheerljke boterhammetjes en een
geurig bakje koffie erbij. Ze vindt dat harde werkers zo'n pauze wel verdienen. Maar dan moet het werk
wel behoorlijk zijn afgerond. En daar ontbrak het gisterochtend aan, vlak voor de deur van haar huis aan
de Rijnsburgerweg in Leiden. „Het was me een toestand. Ze zijn bezig met de vernieuwing van de brug
hier en ze hadden een sleuf gegraven voor de deur. Alleen hadden ze er geen plank overheen gelegd,
waardoor ik moeilijk mijn huis uit kon. Dus vroeg ik om een plank, want even later zou de verpleegster ko
men voor mijn man. Maar wat zeiden de heren: het is schafttijd. Ja zeg, ze hoefden alleen de straat maar
over te steken." Het leed was overigens snel geleden. Nog voordat de verpleegster arriveerde lag de plank
er al. „Maar pas nadat ze hadden gegeten", aldus mevrouw Oltheten. foto henk bouwman
Veel lag er niet op het strand. Maar wel een stukje van een vliegtuig. foto dickhogewoning
De strandjutter lijkt voorgoed te
zijn bijgezet in onze streekro
mans. Lijkt. Want je hebt ze nog
wel degelijk, die mannen die
gaan kijken wat de golven nu
weer hebben gebracht.
Maar, zo weet fotograaf Dick
Hogewoning, het gebeurt niet
meer zo primitief als vroeger.
„Ze komen tegenwoordig 's
morgens heel vroeg in een jeep
en dan laden ze alles van waar
ds in. Meestal is dat hout, plan
ken die nog goed zijn te gebrui
ken. Je mag ze eigenlijk niet
meenemen. Eigenlijk behoort
alles wat je op het strand vindt
toe aan de gemeente. Maar ik
hou zelf ook van strandjutten.
Echt waardevolle zaken heb ik
nooit gevonden maar wel gekke
dingen. Toevallig vond ik giste
ren een stuk van een vliegtuig.
In de Noordzee liggen enorm
veel vliegtuigwrakken. Als de
zee wild is geweest, spoelen er
soms onderdelen van die vlieg
tuigen aan. Dit is een stuk van
een vleugel."
Hij laat het stuk metaal zien.
Het is danig aangevreten door
de zee. Maar de messing
schroeven glimmen nog. Alsof
ze gisteren uit de ijzerhandel
zijn gehaald.
„Curieus toch, zoiets. Een ande
re leuke vondst die ik eens heb
gedaan, was een zogenaamde
lokeend. Het ding zat vol met
hagel. Die jagers hadden dus op
eenden gejaagd maar tegelijk
die lokeend lek geschoten."
„Wat je ook erg vaak vindt, zijn
schoenen.. Bijna nooit een paar,
meestal een schoen alleen. Ik
heb bij Noordwijk eens een
rechterschoen gevonden. De
bijpassende linkerschoen trof ik
aan in Katwijk. Ach, het jutten is
voor mij een avontuur. Ik doe
het niet om dingen van waarde
te vinden. Nee, het is de roman
tiek die erachter zit. In mij zit
misschien nog wel dat jongetje
van toen, dat zijn broekzakken
volstopte met spijkers en ringe
tjes die hij op straat vond."
Ér staat een straffe bries op het
Katwijkse strand. Maar dat
weerhoudt me er niet van om
zelf eens de proef op de som te
nemen. De tocht gaat van Kat
wijk naar de Wassenaarseslag
en terug. Het is nog vroeg in de
ochtend maar overal al hebben
jeeps een ruggegraat van sporen
nagelaten. Een krabbetje is door
een van die jeeps vermorzeld.
Een zielig gezicht. Een rose
tompouce waarin de dood te
hard heeft geknepen.
De zee moet gisteren ver het
strand op zijn geweest want wat
er is aangespoeld ligt op nog
geen twintig meter van de dui
nenrij. Veel is dat helaas niet.
Stukken piepschuim, een lege
spuitbus waarin startvloeistof
heeft gezeten, een neonbuis,
een handschoen, een pantoffel
uit Engeland, een t-shirt met de
opdruk: 'Formule 1 Grand Prix',
een bus waarop een Italiaanse
schone een paar olijven in haar
handpalm houdt en een intrige
rend plastic potje waarop in
flauwe letters staat: 'Manufactu
rers of Quality Preservatives and
Essences'. Op het eerste gezicht
lijkt het een mayonaisepotje.
Weinig 'echte' vondsten dus.
Maar toch heeft het jutten iets
spannends. Bij elke vondst
komt de fantasie op gang. Kijk,
daar ligt een half verteerd trai
ningsjack. De zakken ervan zit
ten hartstikke vol. Met wat? Met
coke? Is iemand in paniek van
een speedboot afgesprongen
om zo te ontkomen aan de poli
tie? Jammer. De zee heeft de
zakken van het jack gevuld met
zand.
Maar toch ligt er tussen alle
rommel nog iets van waarde.
Op een zandheuveltje staat een
klein plastic clownsschóentje
dat voor een glimlach zorgt.
Misschien moest in Engeland
een jongetje dat schoentje wel
verliezen om mij die glimlach te
bezorgen. Als een kleinood wik
kel ik het in mijn zakdoek. In
mijn schrijfblok noteer ik: 'O,
clownsschoen alleen, u was
eens met z'n twee. Oh, clowns
schoen, u kwam naar mij toe
over zee.'
cees van hoore
Nummer één op de wenskaar
ten-top 10 is de verjaardags
kaart. Nummer twee, verba
zingwekkend genoeg, de condo
léancekaart. Marktkoopman
Cees Groen kan er wel een re
den voor bedenken. „Er zijn
veel mensen jarig, dat is logisch.
En er overlijden veel mensen.
Ook dat is logisch. Vandaar."
Twee jaar verkoopt de voorma
lig bouwvakker nu wenskaarten.
Op vier markten. In Ter Aar, Ju-
lianadorp, Warmerhuizen én op
het Vijf Meiplein in Leiden. Op
die laatste plek staat hij elke
dinsdag. Alle vier de lokaties
zijn voor de Zaandammer goed
te bereiken, maar zijn voorkeur
gaat uit naar Ter Aar en Leiden.
„Hier zijn de mensen gewend
om een kaartje te sturen. Ze
vinden het gewoon leuk. In Juli-
anadorp, dat bij Den Helder ligt,
en Warmerhuizen, bij Alkmaar,
zijn ze stugger. Er zijn veel boe
ren, die een kaart kopen omdat
ze het moeten. Niet omdat ze
het willen."
Voor het geld hoeven ze het niet
te laten, want drie kaarten kos
ten maar 2,50 gulden. Een stuk
goedkoper dan in een winkel.
Daarom is het waarschijnlijk al
zo druk. Pas half tien, maar de
klanten verdringen zich
rondom de hondekaarten en
bloemenkaarten en gekke pop
petjes-kaarten. „Heeft u ook
een kaart met 'We komen er
aan' of zoiets". En: „Een kaart
voor iemand die gaat samenwo
nen, heb je die?"
Van onder de toonbank wordt
een grote doos met nóg meer
kaarten gepakt. „Kijkt u eens,
drie soorten over samenwo
nen." De dame keurt en koopt.
„Dat zijn nou kaarten die ik niet
bovenop leg. Hoewel veel men
sen gaan samenwonen, verkoop
ik er maar heel weinig. Echt op
vallend."
Cees geniet duidelijk van zijn
nieuwe vak. Voor hem is het
geen familie-aangelegenheid,
zoals bij veel collega's wel het
geval is. Zijn marktkraam is
geen erfstuk. Hij is een gewoon
een nieuweling. Iemand die
geen baan meer had en de
markt een leuk idee vond om
een willekeurig produkt te ver
kopen.
Maar waarom wenskaarten?
Heel simpel, volgens Cees. „Je
hoeft er niet zo slim voor te
zijn." Niet naar de veiling voor
de mooiste bos bloemen of de
verste groenten. Gewoon naar
de groothandel voor de leukste
kaarten. Alle soorten en maten,
alleen geen ordinaire „want
daar jaag je de klanten mee
weg".
De overgang van de bouw naar
de markt heeft hem geen moei
te gekost. In het begin was het
even wennen, dat wel, maar nu
heeft hij een vaste klantenkring
opgebouwd. Mensen die om
een praatje verlegen zitten klop
pen bij Cees aan.
„Dat mensen over hun per
soonlijke problemen met jou
gaan praten, dat is best vreemd.
Daar kan je je niet op voorberei
den. Het is toch raar dat men
sen dat willen. Maar als ik tijd
heb dan vind ik het geen pro
bleem om even een met een
klant te praten."
Op het Vijf Meiplein is het te
druk voor een goed gesprek.
Maar voor de vrouw die net be
vallen is van een dochter maakt
Cees wel even tijd. „Dat is een
vrouwtje dat hier heel vaak
komt. Dan geef ik een kaart mee
met 'gefeliciteerd'. Ja. daar ga ik
natuurlijk niet moeilijk over
doen."
Een specifieke kaart die altijd
goed verkoopt kan hij niet aan
wijzen, maar kaarten met bloe
men doen het altijd goed. „F.n
sportkaarten hè, die lopen ook
als een trein. Maar het gaat er
bovenal om dat de kaart er goed
Uit /iel."
En dat doen ze. vindt een vrouw
die vertwijfeld naar de rijen
kaarten kijkt. De keus is maar
moeilijk. „Het zijn er zo ontzet
tend veel. Maar het zijn mooie
kaarten en ze zijn hartstikke
goedkoop. Het is gewoon leuk
kopen hier", aldus de klant.
Cees lacht van oor tot oor.i
vreden klanten, daar gaat het
toch allemaal om."
Over meelopers en
standwerkers. Van
zwemmers en stille
kramers. Al eeuwen lang
is de markt niet meer weg
te denken uit het
straatbeeld. En naar
verwachting zal dat zo
blijven ook. Sterker nog,
in diversiteit neemt het
marktwezen alleen maar
toe. Op het Gesprek van
de Dag elke woensdag een
portret van de ambulante
handel in Leiden en
omgeving. Wat doen de
kooplui, waar komen ze
vandaan en waar gaat het
met de handel naar toe.
Ook de neveneffecten
komen aan bod. In
aflevering 7 aandacht
voor Cees Groen. Een
marktkoopman in
ansichtkaarten.
Cees Groen en zijn ansichtkaarten. „Je hoeft er niet slim voor te zijn om dit te doen." foto holvast/mark lamfrs
Zeeuwen bouwen Klinkhamerboot na
