Verlichting geen stiefkind
ooo
Home and Garden Fair internationaal karakter
Zet pan maar (rollend) neer
Leven en wonen
Koopkracht
OCM
O
nibuc
Kiwano uit
eigen tuin
Romantiek in blauw en
wit
DINSDAG 10 MEI 1994
8
GELDZAKEN
Deze keer wilde ik het hebben over het be
grip 'koopkracht'. Iets waarover veel Wordt
gepraat. Er wordt ons van alle kanten voor
gehouden dat we er de komende tijd waar
schijnlijk op achteruit zullen gaan. Alle re
den dus om bij de pakken neer te gaan zit
ten? Nou, dat valt nog te bezien. Om te be
ginnen gaat het bij koopkrachtverhalen al
tijd om gemiddelden, om gemiddelde huis
houdens met een gemiddeld uitgavenpa
troon. Maar dat gemiddelde huishouden
bestaat helemaal niet, en u bent het zeker
niet. U woont bijvoorbeeld juist in een
duurder of een goedkoper huis dan gemid
deld, en in een duurdere of goedkopere ge
meente, en u geeft naar verhouding veel of
juist weinig uit aan vervoer, roken, of noem
maar op. Daarom kan niemand de koop
krachtplaatjes zomaar op zichzelf betrek
ken.
Maar belangrijker nog: buiten de overheids
maatregelen zijn er nog wel andere zaken
die invloed hebben op uw financiële situa
tie. Om maar eens iets te noemen: krijgt u
te maken met gezinsuitbreiding? Heeft u
verhuisplannen? Wordt uw kind binnenkort
achttien jaar en krijgt het studiefinancie
ring? Of staat u op het punt een lening af te
sluiten om de nieuwe auto te financieren?
Dit soort veranderingen zijn veel ingrijpen
der voor uw financiële reilen en zeilen dan
een belastingmaatregel, of een premiever
hoging. En vaak kunt u ze lang van te voren
zien aankomen.
Daarom een advies voor iedereen die onze
ker is over zijn of haar financiële toekomst.
Maak een financieel plan voor de komende
twaalf maanden: een schema waarin u bij
iedere maand noteert welke inkomsten en
welke uitgaven u kunt verwachten. Zo no
dig kunnen uw bankafschriften van het af
gelopen jaar u daarbij een heel eind op weg
helpen: die laten bijvoorbeeld zien wat u
zoal kwijt bent aan huur of hypotheek, ver
zekeringen, heffingen zoals de onroerend
goed-belasting, energie, telefoon, enz. En
wat u gemiddeld per maand aan contant
geld opneemt, bijvoorbeeld voor de dage
lijkse boodschappen. Mogelijk kunt u uit
deze afschriften ook aflezen wat u door
gaans aan een post als kleding uitgeeft. Ver
geet trouwens niet want dat blijkt vaak
niet uit de bankafschrifen dat er ook tij
dig geld opzij gezet moet worden voor het
aanleggen van een reservepot voor grotere
onregelmatige uitgaven, zoals meubels,
huishoudelijke apparaten en vakantie. No
teer dat ook in het schema.
Natuurlijk houdt u daarbij rekening met
eventuele veranderingen die nu al bekend
zijn. Heeft u alles op papier staan, kijk dan
of de totale uitgaven niet hoger zijn dan de
totale inkomsten. Is dat wel het geval, dan
zult aan de geplande bedragen moeten
schaven.
Zón financieel plan schudt u natuurlijk niet
zo een-twee-drie uit uw mouw. U zult er
echt wel een middag voor moeten gaan zit
ten. Maar het is de moeite waard; zón plan
geeft u zekerheid over uw persooniijke
koopkracht. En zou die er door wat voor
oorzaak ook op achteruit gaan? Dan kunt in
in uw overzicht aflezen welke aanpassingen
u kunt doen, zodat i.n van uw budget kunt
blijven rondkomen.
Bij het Nibudzijn handige hulpmiddelen te
bestellen voor het opstellen van een finan
cieel plan. Wie het grondig wil aanpakken,
kan het 'Basisboek' bestellen; prijs: f 19,50.
Een eenvoudiger hulpmiddel is de 'Budget
agenda', een jaaragenda waarin u uw uitga
ven kunt bijhouden en die ook nu nog goed
van pas kan komen; prijs: 11,50. Beide uit
gaven zijn te bestellen door-ovenmaking van
het genoemde bedrag op Postbankrekening
368700, t.n.v. Nibud, Den Haag, onder ver
melding van de titel.
Vandaag op deze pagina
voor het AN e eerst een
rubriek van het Natio
naal Instituut voor Bud
getvoorlichting, kortweg
Nibud. Het Nibud geeft
voorlichting over allerlei
zaken die te maken heb
ben met de huishoudfï-
nanciën. Niet dat u van
ons te horen krijgt hoe
in uw geld moet uitgeven; dat moet ieder
een vooral zelf beslissen.
Wel wil het Nibud laten zien hoe u zo be
wust mogelijk met uw geld kunt omgaan.
'O, een kasboek bijhouden dus' hoor ik
sommigen van u al verzuchten. Dat zal u
nog meevallen; gelukkig zijn er wel andere
manieren om je geldzaken op orde te krij
gen. En daarover geven wij informatie.
Maar ook over onderwerpen als zakgeld,
kleedgeld, studiefinanciering, een huis
huren of kopen, kostgeld, oppasvergoe-
ding, waskosten, vakantieuitgaven, enzo
voort.
-|-i I.» Greet Buchner
I UIN illustratie Han van der Ven
Met goed plan schep je prettige sfeer in huis
Verlichting is een van de moeilijkste
punten als je een nieuw onderkomen
gaat inrichten. Vaak duurt het een tijdje
eer je de goede opstelling van je lam
pen hebt gevonden. Met een goed ver
lichtingsplan kun je dit voorkomen.
Maar het maken van zo'n plan is een
hele klus, want je moet op veel dingen
letten.
THEAWAMELINK
Voor onze verre voorouders was de zon de
voornaamste lichtbron. Ze stonden op als het
licht werd en gingen naar bed als de zon onder
was. In huis of hut behielp men zich lange tijd
met een open vuur dat drie functies had: licht
bron, verwarmingen kookgelegenheid.
Wij drukken op de lichtschakelaar, die mis
schien nog een ingebouwde dimmer heeft en
kunnen hiermee desgewenst een aantal licht
punten tegelijk bedienen. Vloer- en tafellam
pen zijn vaak permanent op het lichtnet aan
gesloten en hebben als bediening onder hand
bereik een kettinkje, een wip- of snoerschake-
laar. Het nieuwste aan/uit-gemak voor de ver
lichting is de afstandsbediening.
Drie factoren
Bij het kiezen van verlichting moet met drie
factoren rekening worden gehouden:
het type lichtbron met de juiste licht
kleur;
het type armatuur;
de plaats.
Kies je eën gloeilamp of een buislamp, en
van welke sterkte? Welke uitstraling geeft een
armatuur (een metalen kap of een van stof, dat
maakt een heel verschil) en is dit zo geplaatst
dat je niet hinderlijk in de lichtbron kijkt?
Sommige gloeilampen bijvoorbeeld zijn erop
gemaakt dat je erin kunt kijken zonder dat je
wordt verblind. Dat is praktisch voor armatu
ren die laag boven een eettafel hangen.
AAW van verlichting
Heel belangrijk is het onderscheid tussen de
verschillende soorten verlichting, het AAW: Al
gemene verlichting, Accentverlichting en
Werkverlichting.
Boven de eettafel is een niet-verblindende spaarlamp ideaal.
Met de algemene verlichting leg je de basis
voor het lichtplan. Dit type verlichting kun je
beschouwen als de directe vervanger van het
zonlicht.
Het plafondlicht in de keuken bijvoorbeeld.
Niet gekozen voor de sfeer, maar om snel even
iets te kunnen pakken en ook in de bovenkas
ten te kunnen kijken. De plafonnière in de
woon- of slaapkamer of in de hal: even een
lichtje aan. Basisverlichting die een ruimte ge
lijkmatig verlicht, werkt saai en onrustig. De
contrasten en.sfeervolle schaduwwerking ont
breken.
Blijf je langer in een vertrek of wil je een be
paalde sfeer oproepen, dan werk je met spots,
schemerlampen, lampjes naast de spiegel in
de hal, boven of naast het bed of bij de toilet
tafel. Wil je op een plek de krant of een boek
lezen, een brief schrijven, dan kies je werkver
lichting, een lichtbron van voldoende sterkte
om zelfs kleine lettertjes te kunnen lezen,
maar meestal zo afgeschermd dat de
lichtstraal alleen omlaag schijnt. Dit geldt
trouwens ook voor lezen in bed.
Een sfeervol schemerlampje mag een slaap
kamer dan iets romantisch geven, om goed te
kunnen lezen heb je er meestal niet veel aan.
Een tussenoplossing kan een halogeenlamp
(gerichte, intense stralingsbundel) zijn, met
een metalen, niet doorschijnende kap die in
verschillende standen kan worden gedraaid.
Omlaag schijnend als je wil lezen en naar bo
ven stralend, of op een wanddecoratie gericht
als je genoeg hebt aan sfeerverlichting.
Hoe maak je nu een lichtplan? Zet eerst eens
een aantal zaken op een rijtje. Bij voorbeeld:
wat gebeurt er in de woonkamer? Is het alleen
een zitkamer waar wordt gelezen en tv geke
ken, of wordt er ook gegeten en heeft iemand
in het gezin er een werkhoekje?
3De ingebouwde halogeenspots verlichten
niet alleen de wandversiering maar geven ook
goed licht op het dressóir. foto gpd
Welke kleuren kies je voor wanden, vloeren
en meubels? Bij het kiezen van de lichtkleur
moet je ook met de interieurkleuren rekening
houden. Want je wilt toch graag dat de warme
tinten van een gestucte of schoonmetselwand
optimaal tot hun recht komen.
Ben je wat ouder of hebt je een gezin met
opgroeiende kinderen? Dat is een belangrijk
punt, want iemand van zestig heeft vijftien
maal zoveel licht nodig als een vijftienjarige.
Zijn de ramen op het noorden (koel licht) of
juist het zuidwesten (zon tot hij ondergaat).
Wil je bepaalde objecten (schilderijen, een
mooie gordijnenwand) extra belichten? Welke
lampen lenen zich voor gebruik van spaarlam
pen?.
Gegevenslijst
Over dit laatste nog even iets meer. Spaarlam
pen verbruiken'veel minder energie maar
over het algemeen duurder in aanschaf. In de
praktijk en ook uit onderzoek blijkt, dat de
grotere uitgave het snelst wordt terugverdiend
als men uitsluitend voor die plaatsen waar
lamp lang achter elkaar brandt, energiezuinige
types aanschaft. Bij de voordeur, in de gang of
de keuken. Wat zijn de (semi-)permanente
lichtpunten?
Je kunt het aanbrengen van verlichting c
de vakman overlaten of de klus zelf aanpak
ken. Er zijn gespecialiseerde winkels waar rr
allerle materialen voor het zelf installeren
verlichting verkoopt, zoals dimmers, een keur
van inbouwspots, diverse types halogeenver-
lichting, spanningsrails en noem maar op. En
in deze zaken krijg je meestal een goed advies.
Licht is niet alleen een noodzaak om iets te
kunnen zien, maar een juist gekozen verlich
ting is ook van invloed op uw humeur. Het
zonnetje in huis, zelfs als de echte zon niet
schijnt.
Een groenteboer met voorliefde
voor luxe soorten heeft ze te
genwoordig af en toe in de aan
bieding: de Kiwano. Het is een
vrij forse, langwerpige vrucht
met een huid met ingebouwde
stekels. De kleur van de kiwano
is goudgeel. Snijden we de
exoot door dan denken we on-
middelijk aan komkommers en
meloenen. Kiwano is geen
groente maar een vrucht met
een fris zure smaak die het goed
doet als nagerecht of verwerkt
in nagerechten.
Voor echte liefhebbers is het
aardig te weten dat we deze
eenjarige plant zelf kunnen
kweken. Een beetje geduld en
veel zon en warmte hebben we
er wèl voor nodig. Om te begin
nen moeten we aan zaad zien te
komen. Dat is moeilijk te krij
gen. Geen nood. We kopen een
kiwano, halen het zaad er uit,
maken het schoon en zaaien
•het meteen. Nu is het de tijd
want eind mei mag de plant pas
naar buiten. Ze is uiterst vorst-
gevoelig.
Omdat de ervaring leert dat de
zaden slecht kiemen doen we er
meteen maar een stuk of vijfen
twintig in een bakje met vochtig
papier. Zo kunnen we de zaden
goed in de gaten en vochtig
houden. Vochtige turf kan na
tuurlijk ook. Het zaad heeft veel
warmte nodig om te kiemen,
minstens 20 graden. Zodra we
piepkleine wortels zien, zetten
we de kiemplanten in een met
goede potaarde gevuld jiffy-pot-
je dat op zijn beurt in vochtige
turf wordt ingegraven. Mits
goed warm en vochtig, zal de
kiemplant snel groeien. Zodra
er stevige kiembladeren aanko
men, zetten we het jiffy-potje in
een pot van 25 cm doorsnee,
gevuld met goede aarde. We
zetten er meteen een tonkinstok
van anderhalve meter naast.
Dan worden de wortels later
niet beschadigd als we er een
stok bij zetten.
Binnen de kortste keren zal zich
bij goede temperatuur en vol
doende licht een flinke hoofd-
rank vormen, die we om de 20
cm vastbinden. Nog even ge
duld en we zien zowel manne
lijke als vrouwelijke bloemen
verschijnen aan deze rank. We
helpen een beetje bij de be
vruchting door de mannelijke
bloemen omgekeerd op de
vrouwelijke te zetten. Na de be
vruchting zien we heel snel de
vruchten. Bij voldoende warm
te, voeding en vocht kunnen we
van planten die begin mei ge
zaaid zijn, half juli de eerste
vruchten verwachten. Dat is
nog eens tempo.
Ongeveer eind mei, begin juni,
als de nachtvorsten definitief
achter de rug zijn, mag de plant
naar buiten op een beschutte
plaats in de volle zon.
Hebben we een plaats in de vol
le grond, dan zal de plant niet
alleen veel forser worden dan in
kuip of pot, er zullen ook meer
en grotere vruchten gevormd
worden. Maar ook dan geldt:
goede voedzame grond, vol
doende vocht en warmte.
LEZERSVRAAG
Als mevrouw VISSER-KRUIJS-
VELD UIT HAARLEM deze brief
leest zullen haar zorgen over de
clematis ongetwijfeld tot het
verleden behoren. Dan zitten er
zeker blaadjes en bloemknop
pen aan de plant tenzij... er iets
ernstigs is gebeurd. Bijvoor
beeld veel te natte aarde door
de lange regen of veel te zure
grond. Maar ik veronderstel dat
deze middelvroege soort nu
flink aan het uitlopen is en be
gin zomer zeker zal bloeien.
Overigens is het nuttig te weten
dat clematissoorten er niet van
houden als de zon op hun wor
tels schijnt. Ook een zure grond
is niet geschikt. Dus geen turf in
de pot, wel eventueel iets kalk
in het gietwater.
Succes ermee en mocht er ge
snoeid moeten worden dan
mag dat pas na de bloei. Niet te
veel, een klein beetje.
Komt er bij u al tuinierend of
wandelend in de natuur een
vraag op? Greet Buchner zal
proberen voor u het antwoord
te vinden. I)e vraag kunt u op
sturen naar Damiate Dagbla
den, Postbus 507, 2003 AP
Haarlem t.a.v. de redactie LE
VEN EN WONEN.
Beeckestijn van 15 t/m 19 mei trefpunt voor tidnliefhebbers
Een veel gestelde vraag in de
keukenshowroom bij het kiezen
van een werkblad is: 'Kun je er
een hete pan op zetten?' In de
meeste gevallen is het ant
woord: Ja, mits...' en dan zal
men daar vrijwel altijd aan toe
voegen:-'....het maar voor even
is en het gaat om een gewone
kookpan'. Een gietijzeren pan
bijvoorbeeld heeft een tempera
tuur van enkele honderden gra
den en daarop is het gemiddel
de werkblad niet berekend.
Een heel inventieve oplossing
is er met Corian. Dit kunststof
materiaal kan weliswaar gedu
rende een korte tijd een panhit-
te van ruim 200 graden verdra
gen, maar langdurige contacten
moeten ook hier worden ver
meden. Maar Corian heeft als
groot voordeel dat het zich goed
laat zagen en frezen. In het
werkblad worden naast de
kookplaat op onderling gelijke
afstanden gleuven gefreesd,
waarin stalen staafjes los kun
nen worden gelegd. De staafjes
steken iets boven het werkblad
niveau uit, zodat de panbodem
hiermee niet in aanraking komt
en zelfs grote hitte gemakkelijk
kan afvloeien. De staafjes kun
nen in de gleuven rollen, wat
ook gebeurt als men een pan er
over heen en weer schuift. Dat
gaat heel soepel, zonder dat de
staven uit de gleuven rollen.
Een groot voordeel van deze
oplossing is, dat men de staafjes
er uit kan nemen om ze schoon
te maken, en ook het werkblad
laat zich dan gemakkelijk en
grondig reinigen.
Corian werkblad met glaskeramische kookplaat en links
staafjes.
menten maakt hij decoraties in zil
ver, potpourri en lichaamsverzor-
gingartikelen. Zijn produkten zijn
een begrip en onder zijn klanten be
vinden zich dan ook prinses Diana
en Jackie Onassis.
Mossen, grassen, papavers, lotus
sen en orchideeën zijn de favoriete
materialen van de Belg Daniel Ost.
Kleuren zijn voor zijn composities,
die naar gelang zijn stemming kun
nen variëren van barok tot Art Deco
en geometrisch modem, van groot
belang. Zijn rustige, doordachte cre
aties zijn straks te bewonderen op
Beeckestijn.
Walda Pairon, haar voorouders
kwamen uit Italië, is de tweede Bel
gische deelnemer. Bij haar ligt het
accent op het object, dat onverwacht
ergens tevoorschijn komt. Zij werkt
met hout, terracotta en zilver.
Van niets iets bijzonders maken.
Mensen die prachtig wonen en alles
hebben laten zien dat je door een
paar accenten te verleggen een to
taal andere sfeer kunt creëren; dat is
de sterke kant van bloemist en deco
rateur Marcel Wolterinck, die de Ne
derlandse top vertegenwoordigt. Zijn
vormen zijn simpel, zodat harmonie
en rust bewaard blijven.
Onder de ruim 130 deelnemers aan
de beurs die er een extra laan bij
heeft om iedereen goed tot z'n recht
te laten komen is ook een aantal
Britten. De Stevenson Brothers met
hun Victoriaanse hobbelpaarden;
Sarah Bakker met grappige pantof
feltjes; Timothy Richards met minia
turen van beroemde gebouwen die
je als boekensteun kunt gebruiken.
Je zou bijna vergeten dat er ook nog
Nederlandse deelnemers zijn zoals
Kees en Marja Braas uit Scharwoude
met bijzondere druiverassen; Youn-
ge Bamboekwekerij, met ondermeer
vloeren van bamboe; Schermerhorn
uit Haarlem met open haarden; The
Syling Company uit Zandvoort (inte
rieur-adviezen) en Entree Vert uit
Noordwijkerhout met geraniums op
stam.
En bij het Engelse sfeertje passen
natuurlijk een high tea (maar één
van de culinaire onderdelen) en een
hoedenshow (van het Rotterdamse
ontwerpersduo Arthur en Patrick)
uitstekend: even rust voor de voeten,
maar toch aangenaam bezig blijven.
Home and Garden Fair, landgoed
Beeckestijn, Rijksweg 16, Velsen
Zuid. Geopend zondag 15 mei van
11.00 - 21.00 uur; maandag 16 t/m
woensdag 18 mei van 10.00 - 21.00
uur en donderdag 19 mei van 10.00
- 18.00 uur. Toegang volwassenen
20 gulden. Kinderen 10 gulden.
Voor 'haar' vijfde Home and Garden
Fair heeft Beatrix Kleuver een ideaal
verwezenlijkt: een internationaal ge
tinte beurs. Naast een flinke pluk
Nederlandse standhouders heeft ze
zich verzekerd van.deelnemers uit
Engeland, België, Duitsland en De
nemarken. En hoogtepunt voor de
organisatie bij dit eerste lustrum is
het officiële bezoek dat prinses Ma-
griet op maandag 16 mei op de
beurs brengt.
Leuke zomerse kle
ding met een vleugje
romantiek hoeft niet
zo veel te kosten. Het
witte, het middenrif
vrijlatende bloesje
van batist kost 25
gulden; de wikkelrok
in batikdessin 59 gul
den.
foto c&a
Beroemde arrangeurs
Vijf bloemarrangeurs/interieuront-
werpers van wereldniveau heeft
Beatrix Kleuver weten te strikken. Zo
was ze vorig jaar juli in Denemarken
om het contract te tekenen met de
wereldwijd bekende
arrangeur/decorateur Tage Anders-
en. Tage Andersen werkt met licht
en schaduw, leven en dood. Zijn
composities hebben iets surrealis
tisch met invloeden van barok.
Zijn winkel in een fraai oud pand
in Kopenhagen is een vijfsterrenat-
tractie waar hij niet alleen zijn
bloemarrangementen, maar ook
taartjes verkoopt; want naast een
kunstenaar met bloemen is Anders-
en ook een patissier van niveau.
Uit Engeland komt Kenneth Tur-
3Hoeden zijn er altijd geweest op de Home and Garden Fair. Dit jaar is er elke
dag een hoedenshow bij de vijver. foto pr
ner, Ier van geboorte. Hij houdt zich
niet alleen bezig met de natuur
bloemen, kruiden, groenten, fruit,
schelpen en hout zijn de materialen
waarmee hij werkt maar ook met
het interieur. En daarin zijn kande
laars bijvoorbeeld voor hem heel be
langrijk. Naast zijn bloemarrange-
