Vrijzinnigen zoeken
gereformeerden op
Kerk Samenleving
'Waakzaam en nuchter'
ter discussie in Leiden
Hooggetij den in Leidse Hooglandse Kerk
Feestelijke afsluiting 'verrijkende' Afrika-synode
DINSDAG 10 MEM 994
BUITENLAND KORT
Monopolie kwijt
De christelijke godsdienst is
zijn monopolie in het Zuid-
afrikaanse parlement defini
tief kwijtgeraakt. Voor het
eerst werd er gisteren tijdens
de installatie van het parle
ment in Kaapstad niet alleen
door een predikant een ge
bed uitgesproken, maar ook
door een islamitische voor
ganger. De imam vroeg Allah
om wijsheid voor de nieuwe
regering. Voor het parlement
hield een 'imbongi' van de
Xhosa-stam een lofzang op
Mandela. De nieuwe presi
dent zal Zuid-Afrika naar be
tere tijden leiden, aldus de in
dierenhuiden geklede zan
ger. Het traditionele gebed
werd in het Engels en het
Afrikaans uitgesproken door
ds. Nic Appolis, praeses van
de nieuwe Verenigende Her
vormde Kerk van Zuidelijk
Afrika.
Geestelijken
In het nieuwe parlement zit
ten vier geestelijken voor het
ANC die allen een vooraan
staande rol tegen de apart
heid hebben gespeeld. De
anglicaanse priester Arnold
Stofile uit Oostkaap heeft ve
le jaren gevangen gezeten.
Smangaliso Mkhatshwa, de
vorige secretaris-generaal
van de rooms-katholieke bis
schoppenconferentie, werd
tijdens zijn hechtenis ook ge
marteld. Tegen hem is nooit
een proces gevoerd. De
rooms-katholieke religieuze
Bernard Ncgube, die ook ge
vangen heeft gezeten, droeg
het tenue van haar orde tij
dens de parlementszitting.
De lutherse predikant Simon
Farisani uit Vendaland werd
tijdens zijn gevangenschap
zo ernstig gemarteld dat hij
voor zijn trauma's in het bui
tenland moest worden be
handeld.
Tutu leidt dans
De anglicaanse aartsbis
schop Desmond Tutu, jaren
lang door blank Zuid-Afrika
gehaat wegens zijn blijmoe
dig verzet tegen de apart
heid, heeft dezer dagen de
rol van oude wijze kerkleider
overgenomen van de voor
mannen van de blanke Ne-
derduits-Gereformeerde
Kerk. Gisteren was het Tutu
die, dansend van vreugde,
Nelson Mandela aan de ruim
100.000 wachtenden in
Kaapstad voorstelde. „Dit is
de dag waar we 300 jaar op
hebben gewacht", kraaide
Tutu uit. „Het is bevrijdings
dag voor alle Zuidafrikanen,
voor blank en zwart." De ver
kiezing van Mandela noem
de hij een 'wonder'. Vanaf
het het balkon van het stad
huis in Kaapstad riep hij de
mensen op racisme, onder
drukking, haat en geweld af
te wijzen en zich in te zetten
voor de vrijheid. „Wij zijn de
regenboog van het volk
Gods."
Hoofdrol
Afgelopen zondag had Tutu
al een vooraanstaande rol
gespeeld tijdens de oecume
nische dienst in eén stadion
buiten johannesburg, waar
Mandela de kerken en ande
re religies bedankte voor hun
aandeel in de strijd tegen de
apartheid. Vandaag is er tij
dens de inauguratie van
Mandela weer een hoofdrol
voor Tutu weggelegd, die
medevoorzitter van het Na
tionale inauguratiecomite is.
Tutu heeft door zijn moedig
verzet tegen de apartheid
veel gezag opgebouwd. Na
dat Mandela was wijgelaten,
heeft hij zich meer en meer
uit de politiek teruggetrok
ken, wat hem door zijn eigen
aanhangers niet altijd in
dank is afgenomen. Kort
voor de verkiezingen berispte
hij anglicaanse priesters die
in een advertentie het ANC
steunden.
'Benieuwd naar mannen als Kuitert en Wiersinga
De Vereniging van Vrijzinnig Hervormden (WH) gaat
contact leggen met gereformeerde kerken en 'voorman
nen en -vrouwen' in die kerken, zoals de theologen H.
Wiersinga en H. Kuitert. Hiertoe wordt de contactcom
missie gereformeerden opgericht, zo maakte secretaris E.
Verseput na een extra algemene vergadering en beraads-
dag van de WH in Amersfoort bekend.
Op de vergadering werd ook
gesproken over een mogelijke
fijsie van de bladen van de Re
monstrantse Broederschap
(adRem), de Nederlandse Pro
testantenbond (Ruimte) en de
WH (Kerk en Wereld); Veel wij-
zinnig hervormden staan daar
volgens Verseput positief tegen
over. In november nemen de
drie organisaties hierover een
definitieve beslissing. Verseput
verwacht dat er in de loop van
1995 een gezamenlijk blad op
de markt zal komen, uitgegeven
door Kok.
„Wij zijn erg benieuwd naar
mannen als Kuitert en Wiersin
ga, die vrijzinnig gezien zeer
aantrekkelijk zijn", aldus Verse
put. Van de commissie maken
voorlopig met name ex-gerefor
meerden deel uit die hervormd
geworden zijn. Zij willen weten
hoe de gereformeerden de vrij-
zinnig hervormden zien en on
derzoeken wat zij gemeen
schappelijk hebben. De com
missie zal de gereformeerden
'speldeprikkendbenaderen.
De wijzinnig hervormden be
sloten de classes nog eens te
wijzen op de punten in de ont-
werp-kerkorde van de Verenig
de Protestantse Kerk in Neder
land waar zij moeite mee heb
ben. Daartoe behoren de tegen
de remonstranten gerichte
Dordtse leerregels, de vaststel
ling van een dienstboek en het
artikel over Israël. Het spijt de
wijzinnig hervormden zeer dat
de remonstranten zich hebben
teruggetrokken uit het Samen-
op-Wegproces.
E. Kampes, coördinator van
het Samen op Weg-proces in de
lutherse synode, wees erop dat
op plaatselijk vlak samenwer
king aan het ontstaan is tussen
lutheranen en wijzinnig her
vormden. Dat is onder meer het
geval in Deventer en in Apel
doorn, waar in de toekomst een
gezamenlijke predikant zal wor
den beroepen.
De Faculteit der Godgeleerd
heid van de Rijksuniversiteit
Leiden organiseert op maan
dag 6 juni een openbare be
spreking van het boek "Waak
zaam en nuchter; over christe
lijke ethiek in een democratie'
van de hoogleraar prof. dr.
G.G. de Kruijf. Het is voor de
eerste keer dat een boek van
de hand van een Leidse hoog
leraar in de Godgeleerdheid zo
uitgebreid voor het voetlicht
wordt gebracht.
'Waakzaam en nuchter'
handelt over de plaats van de
kerk in een moderne demo
cratie. De afgelopen vier jaar
heeft De Kruijff - hoogleraar in
christelijke ethiek, apostolaat
en kerkrecht - zich met name
beziggehouden met de vraag
naar de politieke roeping van
christenen in de Nederlandse
situatie. De Faculteit der God
geleerdheid wil met de organi
satie van deze openbare be
spreking bijdragen aan de bre
dere maatschappelijke discus
sie over dit onderwerp.
De bijeenkomst van 6 jun
wordt gehouden in het Groo
Auditorium van het Acade
miegebouw aan het Rapen
burg 73 in Leiden. Na de ope
ning door discussieleider prof.
dr. A. van de Beek houdt De
Kruijff zelf een korte inleiding
over zijn boek. Vervolgens
worden korte reacties gegeven
door dr. E.P. Meijering (lector
patristiek), prof. dr. M. den
Duik (kerkelijk hoogleraar
praktische theologie), dr. H.M.
Vos (docent ethiek) en ds. A.
van Houwelingen (alumnus).
Na de pauze reageert De Kruijf
op de inleidingen, waarna een
plenaire discussie volgt.
Voor de openbare bespre
king worden afgestudeerden,
studenten en medewerkers
van de faculteit uitgenodigd,
alsmede een aantal collegae
van prof. De Kruijf. De toe
gangsprijs bedraagt 15 gulden
(te betalen aan de zaal, na te
lefonische aanmelding circa
een week van' tevoren bij mw.
A. Ponsen, Faculteit Godge
leerdheid (071-272572).
leiden» pastores van de verschillende kerken in de bin
nenstad. Zij lezen uit de Psalmen. In een zes mi
nuten durende overweging gaan de voorgangers
vervolgens in op het gekozen thema.
De serie wordt komende zaterdag geopend
door dominee A. Alblas, met de lezing van Psalm
20. Het théma luidt: 'Hulp uit het heiligdom' en
Alblas stelt de waag centraal wat een 'heilige'
ruimte voor mensen kan betekenen.
BEROEPINGSWERK
De jaarlijkse serie 'Hooggetijden' in de Leidse
Hooglandse Kerk begint op zaterdagmiddag 14
mei, tijdens de 'open dag' in het bedehuis. Tot
ver in september wordt dit komende zomersei
zoen elke zaterdagmiddag een kwartier - van
14.30 tot 14.45 uur - gevuld met muziek en een
overweging.
Voorgangers tijdens deze 'Hooggetijden' zijn
Goedereede; te Halfambt, Den Andel-
Eenrum-Saaxumhuizen-Westernie-
land: mevrouw I.P. Epema, kandidaat
te Groningen, die dit beroep heeft
aangenomen.
Aangenomen: naarOostburg-Zuid-
zande-. mw. C. van Duinen, kandidaat
te Utrecht.
Bedankt: voor Buurmalsen: T.C. Ver
hoef, kandidaat te Zeist; voor Otteflo
(toez.): L. Kruijmerte Lunteren.
GEREFORMEERDE KERKEN
Benoemd: te Rotterdam-Zuidwijk
(part-time) als pastoraal assistent:
mevr. W. Meijboom-van der Hoover
wonende te Pernis, die deze benoe
ming heeft aangenomen e
mg reeds \a
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Moerkapelle: W. Ha
rinckte Kapelle-Biezelinge.
Continent presenteerde zich in Vaticaanstad als zelfbewuste regionale kerk
vaticaanstad kna
Met een kleurrijke en levendige
kerkdienst, opgeluisterd door
Afrikaanse muziek en dans, is in
de Pieterskerk in Rome de Afri
ka-synode afgesloten. Muziek
groepen uit Ghana en Senegal,
Mozambique en Zaïre vertolk
ten liederen uit hun land van
herkomst en spraken in hun ei
gen taal voorbeden uit. De Ni-
geriaanse curiekardinaal Fran
cis Arinze ging voor in de eu
charistie en las de door paus Jo
hannes Paulus II geschreven
preek voor. De paus kon de
dienst niet bijwonen omdat hij
in het ziekenhuis ligt.
De paus uitte de hoop dat de
resultaten van de synode in het
dagelijkse leven in Afrika in de
praktijk worden gebracht. De-
Afrikaanse kerk heeft 'zeer veel
ondernemingslust en creativi
teit' getoond, zowel bij de voor
bereidingen van de synode als
tijdens de bijeenkomst. De slot
fase van de synode moet plaats
vinden op geselecteerde plaat
sen in Afrika, aldus de paus, die
zich over het verloop van de sy
node heeft laten informeren
door de drie synodevoorzitters
en de rapporteur.
De uitkomsten van de synode
zijn vastgelegd in een 64 artike
len tellend slotdocument, waar
van de inhoud niet is bekendge
maakt. De paus zal dit stuk ge
bruiken als uitgangspunt voor
een definitief slotdocument, dat
hij begin volgend jaar tijdens
zijn reis naar Afrika openbaar
zal maken.
Vier weken lang hebben 236
kardinalen en bisschoppen, ne
gentig priesters en religieuzen
en talrijke leken uit heel Afrika
zich met de Roomse curie, voor
een deel in aanwezigheid van
paus Johannes Paulus II, bezon
nen op de kerkelijke toekomst
van hun continent. Aan de orde
kwam hoe 'Afrikaans' de kerk
op het zwarte continent mag
Afrikaanse danseressen passeren zingend en klappend de kardinalen die de afsluiting van de Afrika-synode bijwoonden.
worden, zonder de eenheid van
de wereldkerk in gevaar te bren
gen.
Een belangrijk thema was de
inculturatie, de integratie van
het christendom in het Afri
kaanse leven en denken. De
overname van veel traditionele
gebruiken en riten in de katho
lieke liturgie is al jaren met in
stemming van de kerk aan de
orde van de dag. Volgens de
aanwezige bisschoppen moet
die praktijk voortgezet worden.
De kerk moet bovendien meer
begrip tonen voor de voor ou
derverering, staat naar verluidt
in het voorlopige slotdocument.
Het Afrikaanse huwelijk was
een heikel punt op de synode.
In veel culturen treden man en
wouw pas in het huwelijk na de
geboorte van het eerste kind en
polygamie komt veelvuldig
voor. Hierover zijn voor zover
bekend in het slotdocument
gqen vastomlijnende richtlijnen
geformuleerd. Ook de dialoog -
met de islam, met de traditione
le religies en binnen de eigen
kerk - kwam uitgebreid ter spra
ke. Een dialoog met moslims is
noodzakelijk, maar moet op ba
sis van gelijkwaardigheid
plaatsvinden. De synode inven
tariseerde de plaatsen waar
sprake is van oorlog en geweld,
van onrecht en onderdrukking:
Van de bloedige oorlogen in
Ruanda en Sudan tot de ziekte
aids. Ze eiste onder meer maat
regelen ter vermindering van de
buitenlandse schuld en uitte
kritiek op de internationale wa-
pelhandel.
1x02521-19610
Ondanks aanvankelijke scep
sis is de synode door velen als
succesvol en verrijkend ervaren.
De Afrikanen hebben zich in
het Vaticaan als zelfbewuste re
gionale kerk gepresenteerd.
Oost- en Westafrikanen zijn na
der tot elkaar gekomen.
De curiekardinalen hebben
vier weken geluisterd en ervoe
ren het enthousiasme van een
jonge kerk in opkomst, die haar
eigen taal en vormen wil vin
den.
ADVERTENTIES
ma.-vrij van 08.30-17.00 uur:
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vrij van 8.30-17.00 uur
Telefoon071-143545
ABONNEMENTEN
Tel 071 -128030 bij vooruitbet (incl BTW)
per maand Peracc g'ro au°™930
per kwartaal 85,55 84,55
per jaar ƒ329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederlander kwartaal 125,50
KLACHTEN BEZORGING*6
mat/mvnj 18 00-19 30 uur,
zat. 10.00-12.00 uur. Tel. 071 -143241
HET WEER
HANS VAN ES
Nieuwe warmteperiode
In de loop van deze week wordt een
flinke stap in de richting van de zo
mer gezet. Er zijn aanwijzingen dat
de nieuwe warmteperiode beter ge
fundeerd is dan bij eerdere gele
genheden in dit voorjaar, waarbij
het kwik al na één of twee dagen
begon te kelderen. Vanaf woensdag
klimt het kwik boven de 20 graden
uit en misschien dat tegen het ein
de van de week de eerste zomerse
dag van 25 graden kan worden bin
nengehaald. Warm weer in mei is
in het verleden nog al eens vooraf
gegaan aan een mooie zomer. De
fraaie bloeimaanden rond 1990
hebben dat met overtuiging aange
toond. Echte topzomers, zoals die
van 1959 en 1976, werden beide
ingeleid door opmerkelijk warm
mei-weer. De periode van 6 tot 10
mei 1976 staat te boek als de
vroegste hittegolf van deze eeuw.
Diverse plaatsen kregen drie tot
vier tropische dagen van meer dan
30 graden voor de kiezen, met als
topper Roosendaal (32.0 graden).
Deze hittegolf gaf aanleiding tot
extreme zeewindsituaties. Het wa
ter van de Noordzee was zo vroeg
in het jaar nog maar 8 graden en
op verschillende dagen viel er
langs een smalle kuststrook een
kille wind van zee binnen. Dat leid
de op korte afstand tot enorme ver
schillen. Zo meldde Schiphol op 8
mei 28 graden; op hetzelfde mo
ment kwam IJmuiden niet verder
dan 16 graden. 10 mei 1976 is
nog steeds de meest beroemde
zeewinddag in ons land. In de na
middag zakte het kwik aan zee tot
11 a 13 gradentegenover 31 gra
den verder landinwaarts!
Dergelijke thermische rariteiten
blijven deze week achterwege; de
warmte wordt geleidelijk opge
bouwd. Tussen een standvastig
hoog boven Noord-Europa en de
pressies bij Ierland en de Golf van
Biscaje, komt een sterke oostelijke
aanvoer op gang met vrij droge en
warme continentale lucht. De zon
komt vanaf morgen volop aan bod
bij temperaturen van 20 tot 23
graden. De stijgende lijn zet op
donderdag door. Hoe warm het uit
eindelijk wordt hangt af van op
dringende onweersactiviteit vanuit
Frankrijk. Voorlopig ziet het er naar
uit, dat pas vanaf vrijdag een lokale
bui kan vallen, zonder dat het zo-
merachtige weer meteen op de
vlucht slaat.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
In Groot-Brittanniè, m.u.v.
Noord-lerland, vrij zonnig
en droog. In Ierland en
trekken
morgen heel langzaam
richting Wales en Schot
land. Middagtemperatuur
rond 16 graden, in Zuid-
oost-Engeland enkele gra-
België en Luxemburg:
Perioden met zon en
droog, 's Nachts enkele
mistbanken. Middagtem
peratuur oplopend tot 22
graden op morgen.
Noord- en Midden-Frank-
Overwegend zonnig en
droog. Morgen in het wes
ten toenemende sluierbe-
wolking. Maximumtemperatuur
graden, langs de Atlantische Oceaan
rond 18 graden.
Portugal:
In het zuiden eerst nog zon. Van het
noorden uit meer bewolking en morgen
van tijd tot tijd regen, misschien ook on
weer. Maxima vandaag nog ongeveer 20
graden, morgen overal enkele graden la
ger m.u.v. de Algarve.
Madeira;
Enkele wolkenvelden maar ook zonnige
perioden. Droog. Maximumtemperatuur
rond 19 graden.
Spanje:
Vandaag nog zonnig en droog
het noordwesten wolkenvelden e
lijk regen. Morgen in het nooi
midden meer bewolking en een toene
mende kans op neerslag. In het oosten
en zuiden nog zon en droog. Vandaag in
het noorden maxima rond 20 graden, el
ders tussen 25 en 30 graden Morgen
aanmerkelijk koeler.
Canarische Eilanden:
Wolkenvelden en vooral op de zuidstran-
den zonnige periodên. Droog. Middag-
temperatuur ongeveer 22 graden, op de
Marokko:
Westkust: vandaag flink wat zon, mor
gen vooral in het noorden ook wolkenvel
den. Droog. Middagtemperatuur in de
omgeving van Tanger, rond 20 graden.
Meer naar het zuiden flink wat hoger.
Tunesië:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur rond 23 graden, morgen enkele
graden hoger
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
WOENSDAG 11 MEI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.50 Zon onder 21.18
Maan op 06.10 Maan onder22.17
Waterstanden Katwijk
Hoog water 04.38 16.55
Laag water 00.25 12.26
DONDERDAG 12 MEI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 05.22 Zon onder 20.52
Maan op 06.30 Maan onder22.52
Waterstanden IJmuiden
Hoog water 05.36 17 .56
Laagwater 01.15 13.15
on en droog. Mor-
Middagtempera-
I 25 graden op
nno4 15 7 00
Rotterdam half bew
ook enkele wolkenvelden. Droog. Maxi
ma rond 24 graden.
Italië:
Wisselend bevyolkt en buien, soms met
onweer. Vandaag in het noorden af en
toe zon, morgen in het hele land meer
zon en droger. Middagtemperatuur rond
22 graden.
Corsica en Sardinië:
Vandaagochtend nog enkele wolkenvel
den en mogelijk een bui, daarna flinke
zonnige perioden. Maximumtempera
tuur circa 25 graden.
Griekenland en Kreta:
Half tot zwaar bewolkt en buien, soms
met onweer. Op Kreta blijft het groten
deels droog. Maxima uiteenlopend van
18 tot 23 graden.
Turkije en Cyprus:
Veranderlijk bewolkt en buien, vaak met
onweer. Middagtemperatuur ongeveer
22 graden.
Duitsland:
In het westen eerst nog-wolkenvelden.
Overigens perioden met zon en droog.
Middagtemperatuur oplopend tot 23
graden op morgen.
Zwitserland:
Vandaag wolkenvelden en plaatselijk
wat lichte regen. Morgen enkele zonnige
perioden en droog. Middagtemperatuur
vandaag 19 graden, morgen oplopend
tot 24 graden.
Oostenrijk:
Vrij veel bewolking en op de meeste
plaatsen droog. Morgen in de bergen
ook af en toe zon. Temperatuur in de
middag rond 20 graden.
Polen:
Vanuit het oosten toenemende bewol
king. Morgen in het zuiden mogelijk een
regen- of onweersbui. Middagtempera
tuur tussen \6 en 20 graden.
Tsjechië en Slowakije: -
In Tsjechië eerst nog af en toe zon en
droog. In Slowakije wolkenvelden en
vooral woensdag kans op een bui. Mid
dagtemperatuur rond 21 graden, woens
dag in Slowakije enkele graden lager.
Las Palmas zwaar be
zzo3 20 6 0.0
!W2/ 20 12 110
nno2 20 10 0.0
Los Angeles half bew
19 13 0.0
31 22 0.0
24 10 0.0
iw8 25 16 0.1
