Tientallen blauwhelmen
moeten terug naar huis
Mobiele
telefonie
voor
iedereen.
Binnenland
Lekker misselijk worden voor je lol
Extra inspraakronde
over Betuwespoorlijn
Zilveren formatie zal wel knap lang gaan duren
Openbare aanklager mag foutjes
straks in rechtszaal herstellen
_i. VRIJDAG 6 ME11994
5
Urk: bezoek vorstin financieel fiasco
urk« Koninginnedag is voor Urk een financieel fiasco geworden.
Door een organisatiefoutje bij de politie derft de gemeente bijna
70.000 gulden parkeergeld. Gerekend was op 15.000 parkeerders
a 5 gulden. Uiteindelijk werden de speciaal ingerichte parkeer
plaatsen maar door 1.300 automobilisten gebruikt. De politie
had de invalswegen naar Urk netjes afgezet met dranghekken,
maar verzuimde er opzichters bij te plaatsen. En zo konden alle
automobilisten vanaf Lemmer massaal de dranghekken en de
speciale parkeerplaatsen negeren.
PvdA royeert burgemeester
Groningen Burgemeester Postma van Winschoten is door de
PvdA geroyeerd. Het hoofdbestuur in Amsterdam heeft daartoe
besloten. Postma zou al geruime tijd zijn contributie niet heb
ben betaald. Het Winschoter gemeenteraadslid J. Bont, die de
plaatselijke ledenadministratie beheert, bevestigt dat Postma
niet meer op de ledenlijst voorkomt. Postma zou zich willen
aansluiten bij het Algemeen Ouderen Verbond.
Daling aantal bankovervallen zet door
den haag Het aantal bankovervallen in Nederland is in het eer
ste kwartaal van dit jaar met 38 procent gedaald. Dat blijkt uit
cijfers van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). In
1993 werden in dezelfde periode 177 banken en postkantoren
overvallen. In het eerste kwartaal van 1994 waren dat er 68 min
der. Het aantal bankovervallen over heel 1993 daalde met 14
procent. H. Detmers van de NVB noemt deze cijfers hoopvol,
maar wil er vooralsnog geen'conclusies aan verbinden.
Dief met dure auto in Duitsland gepakt
zwolle De Duitse politie heeft gisteren een Nederlander aange
houden die, na een proefrit met een Saab 9000 CS Turbo Aero
van 130.000 gulden, niet was teruggekeerd bij de eigenaar, een
dealer in Zwolle. De 22-jarige inwoner van Mook had in Duits
land met de auto enkele malen getankt zonder te betalen. Een
politiehelikopter kwam hem bij Regensburg op het spoor en zet
te de achtervolging in. De Moker probeerde te ontkomen en is
daarbij uit de bocht gevlogen. De Saab raakte total loss. De auto
dief is lichtgewond in een ziekenhuis opgenomen.
Gewonden door vuurwerk-experiment
erp» Drie 14-jarige jongens uit het Brabantse Erp zijn gisteren
bij een ontploffing gewond. Ze hadden kruit van Chinees knalv
uurwerk in een lege patroonhuls gestopt. Daarna probeerden ze
de kogel weer in de inmiddels met kruit gevulde huls te stoppen.
Eén jongen sloeg met een hamer op het voorwerp, om de kogel
zo weer vast in de huls te krijgen. Hierbij ontplofte het projectiel,
waardoor de jongen waarschijnlijk zijn linkerhand moet missen.
De twee anderen raakten als gevolg van de explosie gewond aan
hun benen.
'Snelheidsbegrenzer later invoeren'
den haag De organisaties van Nederlandse vervoersonderne
mingen vinden dat invoering van snelheidsbegrenzers in vracht
wagens voor het binnenlands vervoer worden uitgesteld..Ze me
nen dat, nu Duitsland de maatregel een jaar heeft opgeschort,
dit ook voor Nederland moet gelden. De vervoersorganisaties
EVO, KNV en Transport en Logistiek Nederland hebben de mi
nister van verkeer, Maij-Weggen, erop gewezen dat zij de ver
snelde invoering per januari 1995 destijds heeft gekoppeld aan
de Duitse invoeringsdatum.
Kinderen in actie voor zeeschildpad
den haag Het Wereld Natuur Fonds (WNF) wil volgende maand
een Grieks strand kopen dat door zeeschildpadden wordt ge
bruikt als geboortegrond voor hun jongen. De jeugdige achter
ban van het WNF start daarvoor samen met de kijkers van het
TV-programmaTelekids een inzamelingsactie die 250.000 gul
den moet opleveren. Met deze actie kan volgens het WNF een
oeroude Middellandse-Zeebewoner, de dikkopschildpad, in Eu
ropa voor uitsterven worden behoed.
dordrecht anp
Beschonken schipper wijkt
alleen voor jlinke klappen
het vertikte zijn roer af te staan.
Na enkele rake klappen wist
de politie de man in de boeien
te slaan. Resultaat: een blauw
oog voor de schipper en een ze
re duim en blauwe plek voor
een agent. Met behulp van de
bemanning van een tweede
rijkspolitieboot werd het schip
afgemeerd in Dordrecht.
De schipper is aangehouden
en moest een blaastest onder
gaan. Hij had een alcoholpro
millage van 1,7. De man kreeg
een vaarverbod en een'proces
verbaal. ook voor zijn verzet te
gen de politie.
De dronken sdhipper van een
75 meter lang vrachtmotorschip
heeft voor opschudding gezorgd
op de Nieuwe Merwede. De
schipper van een ander motor
schip waarschuwde de politie
dat bij Hardinxveld een collega
slingerend over het water voer.
De politie trof het zigzaggen
de schip aan bij Papendrecht.
Het had de hele breedte van de
ongeveer 300 meter brede rivier
nodig, zo stelde de rijkspolitie te
water vast. Aan boord troffen ze
de dronken schipper aan, die
biddinghuizen. Mensen doen voor hun plezier de raarste dingen. Zich tot misselijkheid toe in het rond laten zwiepen bijvoorbeeld. Sinds gisteren
kan dat in de zogeheten Suspended Looping Coaster, een topattractie in het splinternieuwe pretpark Walibi Flevo bij Biddinghuizen. foto an
Percentage op Balkan wel lager dan in Libanon
Ambassades vaak krap bij kas
den haag gpd kring leert dat vooral Afrikaanse
landen bekend staan als slechte
betalers. Ook steeds meer Oost-
europese landen willen nog wel
eens een rekening onbetaald la
ten. Van onwil is meestal geen
sprake; de diplomatieke vesti
gingen krijgen te weinig of te
laat geld van hun eigen regerin
gen.
Zes jaar geleden heeft het mi
nisterie van buitenlandse zaken
nog moeten ingrijpen bij de
ambassade van Zaïre. De schul
den daar waren zo huizenhoog
opgelopen dat de elektriciteit
was afgesloten. Bovendien wil
de de verhuurder beslag op het
pand laten leggen. Volgens een
zegsman die anoniem wil blij
ven zijn de rekeningen nog
steeds niet betaald en heeft het
ministerie de zaak maar in de
doofpot gestopt.
De Iraakse ambassade in Den
Haag wordt deze zomer geslo
ten. Irak heeft geen geld meer
om de vestiging te handhaven.
Ambassades ep consulaten ver
keren vaker in geldnood.
Schuldeisers kloppen in zo'n
geval aan bij het ministerie van
buitenlandse zaken
„Het komt niet dagelijks voor
dat ambassades hun rekenin
gen niet voldoen, maar wel re
gelmatig. Wij spelen alleen een
bemiddelende rol. Wij wijzen de
diplomaten erop dat het mis
schien wel leuk is om hier te zit
ten, maar dat de rekeningen
echt betaald moeten worden",
bevestigt een woordvoerder van
het ministerie. Welke ambassa
des gelden als wanbetalers, ver
klapt hij niet.
diplomatieke
den haag cees v
Sinds de stationering van Nederlandse troepen in voor
malig Joegoslavië zijn tientallen blauwhelmen wegens
wangedrag naar huis gestuurd. Daarbij ging het vooral
om druggebruik, handel in wapens, dronkenschap en het
niet opvolgen van orders.
hij handelde in munitie. Twee
blauwhelmen mochten hun
spullen pakken wegens een
vechtpartij in een café, waarbij
de ene de andere bedreigde met
een wapen. Ook werd een sol
daat naar huis gestuurd, omdat
hij in een fax-bericht aan een
collega zich te buiten ging aan
discriminerende opmerkingen.
Deze voorbeelden worden ge
noemd door officier militaire
zaken A.P. Besier van de recht
bank in Arnhem.
Behalve wegens wangedrag
zijn er ook soldaten uit voorma
lig Joegoslavië teruggekeerd om
medische en psycho-sociale re
Volgens de laatst beschikbare
cijfers van het ministerie van
defensie zijn in totaal 78 Neder
landse VN-soldaten op het
vliegtuig naar huis gezet wegens
'onoirbare gedragingen', zoals
dit officieel wordt omschreven.
Het gaat om militairen die veel
al strafbare feiten hebben ge
pleegd.
Onder de repatrianten was
een Nederlandse officier, een
militaire waarnemer, die in Bos
nië werd gepakt wegens het be
zit van hasj. Een andere militair
werd naar huis gestuurd omdat
denen. Sinds de stationering
van Nederlandse troepen in het
Balkan-gebied, zomer 1992, zijn
204 soldaten voortijdig huis
waarts gekeerd. Nederland
heeft ongeveer 2.200 blauwhel
men uitgezonden naar onder
meer Bosnië en Kroatië.
Het ministerie van defensie
houdt naar buiten toe vol dat er
sprake is van slechts een klein
percentage repatrianten. „Het
gaat om circa vier procent van
het totaal. Gedurende de statio
nering van Nederlandse troe
pen in Libanon was het tien
procent", aldus de woordvoer
der. Hij meent dat vooral de be
tere begeleiding van de Neder
landse blauwhelmen in Bosnië
heeft geleid tot een lager aantal
teruggestuurden.
De woordvoerder erkent dat
druggebruik een van de belang
rijkste redenen is om iemand
naar huis te sturen. „De nor
men in Nederland voor drugge
bruik en die van de VN-vredes-
macht in voormalig Joegoslavië
verschillen nogal. Wat bij ons is
geaccepteerd, kan niet door de
beugel van de militaire politie
van de Verenigde Naties. Daar
worden onze soldaten ook op
gewezen."
Als een militair zich schuldig
heeft gemaakt aan strafbare fei
ten, wordt in bijna alle gevallen
proces-verbaal opgemaakt. Al
leen bij ernstige zaken volgt
voorgeleiding voor de Krijgs
raad in Arnhem, aldus officier
Besier. „Er wordt niet altijd pro
ces-verbaal opgemaakt. Terug
sturen is op zichzelf al een straf.
Bovendien worden veel zaken
in de tuchtrechtelijke sfeer afge
handeld."
den haag gpd
Er komt een extra inspraakron
de over de Betuwelijn, de goe
derenspoorlijn tussen de Rot
terdamse haven en Duitsland.
Op verzoek van de Tweede en
de Eerste Kamer hebben de mi
nisters Maij-Weggen (verkeer
en waterstaat) en Alders
(milieu) dit besloten. Eind dit
jaar moet dit leiden tot het defi
nitieve tracé-besluit. De be
windslieden zijn wettelijk niet
verplicht tot de inspraakronde.
Zowel Tweede als Eerste Ka
mer is akkoord gegaan met het
tracé, maar onderstreepten tij
dens de behandeling het belang
van een goede voorbereiding
van het tracé-besluit. Iedereen
heeft al commentaar kunnen
geven op de aanleg van de rou
te, maar toen was een uitgebrei
de uitwerking van het tracé nog
niet voorhanden.
Volgende maand wordt het
uitgewerkte plan ter inzage ge
legd. De inspraaktermijn is van
wege de ingewikkeldheid ver
lengd van twee tot zes weken.
De reacties worden gebundeld
en naar gemeenten en provin
cies gestuurd. Tot september dit
jaar kunnen zij hierop reageren.
Dan volgt een overlegronde tus
sen de ministers, gemeenten en
provincies, waarna de ministers
een besluit nemen.
en ronald frisart
Het is een jubileum: de kabinetsformatie
die nu begint, is de 25ste sinds de Twee
de Wereldoorlog. Of deze zilveren for
matie ook feestelijk zal verlopen, is ech
ter nog een vraag. Vast staat in ieder ge
val dat de Nederlandse kabinetsforma
ties uniek zijn in de wereld, zowel qua
inhoud als tijdsduur.
De kabinetsformatie start direct na de
verkiezingen. Koningin Beatrix raad
pleegt daartoe in eerste instantie haar
adviseurs. Zij doet dat zowel in het ge
heim als in het openbaar. Bij die advi
seurs horen de voorzitters van Eerste en
Tweede Kamer, Tjeenk-Willink (PvdA)
en Deetman (CDA), alsmede de vice-
voorzitter van de Raad van State, Schol
ten (CDA). Zij hebben gisteren al hun
opwachting bij de vorstin gemaakt.
Meestal consulteert de koningin daar
naast meerdere Ministers van Staat. Dat
zijn er op dit moment vijf: Zijlstra (CDA),
Samkalden (PvdA), Toxopeus (WD),
Van Lennep (WD) en Van der Stoel
(PvdA). Ministers van Staat, een eretitel,
zijn meestal oud-toppolitici.
Na deze gesprekken ontvangt de konin
gin de fractievoorzitters van alle partijen
die zijn vertegenwoordigd in de zojuist
gekozen Tweede Kamer. Dat onderdeel
stond vandaag op het programma. Vol
gens een ongeschreven regel is de leideF
van de grootste fractie het eerst aan de
beurt, daarna die van de een na grootste
enzovoort. PvdA-leider Kok mocht dit
maal dus als eerste. Daarna zou Brink
man (CDA) aan de beurt zijn, maar die
liet woensdag al weten dat hij waar
schijnlijk op een ander tijdstip zou ko
men. Hij hield daar rekening mee, om
dat hij aanwezig wilde zijn bij de uit
vaart van zijn dinsdag overleden fractie
genote H. Tegelaar- Boonacker.
De fractieleiders geven het staatshoofd
zowel schriftelijk als mondeling een ad
vies over het te vormen kabinet en over
degenen die zouden moeten gaan pro
beren dat kabinet te vormen. Het schrif
telijke advies wordt tegenwoordig open
baar gemaakt. Het mondelinge advies is
geheim. Het kan daardoor in principe
voorkomen zonder dat dat in de pu
bliciteit komt dat het schriftelijke ad
vies iets afwijkt van de mondelinge toe
lichting die een fractieleider aan het
staatshoofd geeft.
Informateur
Op basis van alle adviezen benoemt de
koningin vervolgens één of meerdere in
formateurs. Duo's en trio's zijn vooral
sinds de jaren tachtig in zwang. Ze krij-
Wiegel (VVD) en Van Thijn (PvdA) prikten in 1981 een vorkje in het Haagse restaurant
Bistroquet. Van Agt (CDA) en Wiegel knutselden daar al eens een regeringscoalitie in el
kaar. Zonder dat er een formateur of informateur in de buurt was. foto aa
gen een concrete opdracht mee. De in
formateurs doen het voorbereidende
werk dat nodig is voor de vorming van
een kabinet. Zij brengen de mogelijkhe
den en onmogelijkheden in kaart en
dragen, waar mogelijk en nodig, com
promissen aan.
Informateurs deden pas in 1951 hun in
trede. Tot dat moment benoemde het
staatshoofd gewoon meteen een forma
teur. De politieke verschillen waren des
tijds zo klein, dat dat geen problemen
opleverde. Nu is dat anders. Zo zijn er
op basis van de deze week gehouden
verkiezingen vijf coalities mogelijk:
PvdA-WD-D66, PvdA-CDA-D66, CDA-
WD-D66, PvdA-CDA-ouderenpartijen,
PvdA-CDA-kleine christelijke partijen.
Bij het aanwijzen van de informateur(s)
volgt de koningin nauwgezet de advie
zen die zij heeft ontvangen. Het is een
ongeschreven regel dat daarvan niet
wordt afgeweken. Hetzelfde geldt voor
de opdracht die deze persoon of perso
nen krijgt. Overigens moet het staats
hoofd wel knopen doorhakken op het
moment dat adviezen elkaar drastisch
tegenspreken. Dan is het zaak de klip
pen behendig te omzeilen. Er bestaat
overigens geen regel dat een vertegen
woordiger van de winnende partij (en)
bij de verkiezingen automatisch de op
dracht voor de informatie krijgt.
Wat de opdracht betreft, zijn er talloze
mogelijkheden hoewel er enkele vage
standaard-uitdrukkingen voor bestaan.
Die kunnen echter op een subtiele ma
nier van elkaar afwijken, zodat de infor
mateurs) toch weten in welke richting
moet worden gezocht. De meest ge
bruikte formulering is dat er moet wor
den gezocht naar mogelijkheden voor de
vorming van een kabinet dat mag reke
nen op een vruchtbare samenwerking
met de Staten-Generaal. Dat wil zeggen:
het kabinet moet steunen op een meer
derheid in de Tweede Kamer.
Gesprekken
De informateur of informateurs kunnen t
vervolgens met hun opdracht aan de
slag. Hoe ze te werk gaan, is hun eigen
zaak. Gesprekken met afzonderlijke frac
tieleiders, met meerdere tegelijk, het
produceren van stukken die dan bespro
ken worden: het kan allemaal. Zelfs is
het mogelijk dat de informateur een ge
sprek arrangeert, waar hij zelf helemaal
niet bij is. Denk aan het beroemde con
claaf dat de fractieleiders Van Agt (CDA)
en Wiegel (WD) destijds onder vier
ogen hadden in het Haagse restaurant
Bistroquet.
Het is te doen gebruikelijk dat de infor
mateur werkt in het gebouw van de Eer
ste Kamer. Hij heeft daarbij in elk geval
de hulp van een secretaris en van het
hoofd van de Rijksvoorlichtingsdienst.
Van de voortgang van zijn werkzaamhe
den stelt de informateur de koningin en
de pers regelmatig op de hoogte.
Het werk van de informateur(s) kantot
een aantal conclusies leiden. Ze kunnen
in hun opdracht slagen, de nieuwe com
binatie wordt het programmatisch eens,
er ligt een concept-regeerakkoord. Dan
komt er vervolgens een formateur die
het werk mag afmaken, het regeerak
koord afronden en de ministersposten
invullen (het zoeken van staatssecreta
rissen volgt later). De formateur is
meestal degene die de nieuwe coalitie
gaat leiden, de beoogd minister-presi
dent dus.
De informateur(s) kunnen ook falen. In
dat geval wordt de opdracht aan de ko
ningin teruggeven. Die moet dan op
nieuw een informateur, of meerdere,
aanwijzen, al dan niet na een nieuwe
adviesronde. De informateur(s) kunnen
ook gedeeltelijk slagen, maar op een be
paald onderwerp vastlopen. Dan kan
voor die ene kwestie het werk worden
overgenomen door een andere informa
teur. Als de hobbel wordt weggenomen,
gaat de oorspronkelijke informateur
weer verder.
Twee maanden
Het is een zorgvuldig, moeizaam en tijd
rovend proces, waarvoor wel gewoontes
gelden, maar waarover vrijwel niets in
de wet is vastgelegd. De formatie van
een nieuw kabinet duurde in de periode
na de Tweede Wereldoorlog gemiddeld
ruim 56 dagen (een kleine twee maan
den). Er waren ook hele korte formaties,
zoals die van 1958 en 1960, die slechts
tien dagen duurden. Het record, in leng
te, staat voor de formatie van het eerste
kabinet-Van Agt in 1977. Pas na 208 da
gen kon de nieuwe ministersploeg aan
treden. De formatie duurde zo lang, om
dat eerst werd geprobeerd een tweede
kabinet-Den Uyl te vormen. Toen dat
mislukte, waren er nog 41 dagen nodig
om de combinatie CDA-WD bijeen te
brengen.
Hoe het dit keer zal gaan, weet niemand.
Maar gezien het slagveld dat de kiezer
heeft aangericht en gezien de vele mo
gelijke coalities, verwacht vrijwel ieder
een in politiek Den Haag een lange for
matie.
stal heeft schuldig gemaakt, maar aan heling of
verduistering. Zulke vrijspraken leveren volgens
Hirsch Ballin niet alleen onbegrip op bij buiten
staanders. maar ook bij de verdachte zelf.
Hirsch Ballin benadrukt in zijn voorstel dat de
bevoegdheid van het Openbaar Ministerie (OM)
om de aanklacht te wijzigen niet betekent, dat
het OM met een heel ander strafbaar feit op de
proppen kan komen. „Iemand aan wie snelheids
overtreding ten laste is gelegd, mag bijvoorbeeld
niet worden vervolgd wegens diefstal van een au
to." De delicten moeten dus „dicht bij elkaar lig
gen".
Volgens het voorstel mag het Openbaar Minis
terie de tenlastenlegging tijdens de rechtszitting
veranderen. Blijkt bijvoorbeeld tijdens de zitting
dat het strafbaar feit op een andére tijd of op een
andere plaats is gepleegd dan in de aanklacht
staat, dan mag het OM dat aanpassen. De rechter
moet dan wel de zitting schorsen om de advocaat
de gelegenheid te geven zijn verdediging aan te
passen aan de wijziging.
Het Openbaar Ministerie mag fouten in de aan
klacht voortaan in de rechtszaal nog herstellen.
Dat is de kem van een wetsvoorstel dat minister
Hirsch Ballin van justitie naar de Tweede Kamer
heeft gestuurd. Hij wil daarmee voorkomen dat
verdachten alleen vanwege futiliteiten vrijuit
gaan.
Hirsch Ballin vindt aanpassing nodig omdat er
maatschappelijke onvrede ontstaat als verdach
ten moeten worden vrijgelaten vanwege op zich
zelf kleine foutjes in de aanklacht.
De minister geeft enkele voorbeelden die vol
gens hem onverteerbaar zijn. Als in een tenlaste
legging staat dat de verdachte de veiligheid op de
weg in gevaar heeft gebracht door tegen een
boom in de linkerberm te rijden, terwijl bij de
rechter blijkt dat de boom in de rechterberm
stond, dan kan de rechter nu niet anders dan de
verdachte vrijspreken. Datzelfde gebeurt als de
verdachte zich niet aan de ten laste gelegde dief-
Abonnement
Kosten per
minuut
voordelig bij:
per maand
piekuren
daluren
PrivateSpace®
f40,-
f 1,50
f0,75
0-50 min. p/maand
KeySpace*
f70,-
f0,90
f0,45
50-200 min. p/maand
HighSpace®
f90,-
f0,80
f0,40
200 min. p/maand
Met de nieuwe abonnemen-
J ten van PTT Telecom kan
j iedereen van de voordelen van
1 I mobiele telefonie genieten.
Want er is nu al een abonnement voor maar
veertig gulden per maand. Voor adressen van
de dealers van abonnementen kunt u bellen
met de Service Providers Martin Dawes (033-
55 46 63), debitel NEDERLAND (020-667 83 11)
en PTT Telecom (06-0115).
Voor meer informatie over Het Mobiele
Netwerk kunt u gratis bellen met 06-0106.
Het Mobiele Netwerk.
