Jasperina de Jong: 'De kick is terug' Londen krijgt museum voor moderne kunst Cultuur Kunst Restauratie Zonnestraal kan beginnen ^PPe' brengt wereldpremière van Zweedse auteur Lars Noren Symboliek bij Griekse kunstenaars Verdrag moet Europese film stimuleren Documentaire filmfestival wijzigt reglement Kommil Foo wint CJP Podiumprijs DINSDAG 3 MEI 1994 21 chef annemiek ruygrok. 071 -356472, plv -chef nrijsdam. 071-356472 Open Podium bij Imperium leiden Het derde Korte-Stukkenfestival is op zaterdagavond 11 juni in Theater Imperium, Oude Vest 33e. Het festival biedt een open podium aan artiesten uit het amateurcircuit die zich bezig houden met muziek, cabaret, poëzie, dans en theater. Geïnte resseerden kunnen zich tot 22 mei opgeven bij Leo van Zanen, Ververstraat 27d, 2312 LR Leiden, tel. 071-216572. Kleden, objecten en landschappen leiden In de Oude Vestkerk is tot en met 15 mei een expositie van handgeweven kleden en stenen objecten van Astrid Kok. Zij ontwerpt wandkleden van wol, linnen en stof en ze maakt een voudige sculpturen uit steen. In de gereformeerde kerk in Noordwijk hangen vier Kanselkleden die door Kok zijn ontwor pen. De expositie in de Oude Vestkerk is dagelijks te bezichtigen van 12.00-18.00 uur. In restaurant Bernsen aan de Breestraat 157 is tot 20 juni een tentoonstelling van het werk van Cees van de Berg uit Noordwijk. Hij maakt afbeeldingen van bloemen en landschappen in pastel, vetkrijt en aquarel. Restaurant Bernsen is maandag tot en met zaterdag geopend van 9.30-20.30 uur. Literaire salon bij Trix den haag De Libanese schrijfster Hanaan as-Sjaikh komt op 11 mei naar Den Haag. Vrouwenboekwinkel Trix organiseert dan een literaire salon in Theater Pepijn, Nieuwe Schhoolstraat 21 in Den Haag. Hanaan as-Sjaikh wordt daar geïnterviewd door Anja Meulenbelt. Onlangs is de Nederlandse vertaling verschenen van het boek 'Misk al-Ghazaal' onder de titel 'Vrouwen tussen hemel en zand'. Hanaan as-Sjaikh schrijft over de waanzin van de burgeroorlog in Libanon en de verveling van vrouwen in Ara bische landen. Haar boeken veroorzaakten opschudding in de Arabische wereld door de onverbloemd erotische passages. De aanvang van de literaire salon is 20.00 uur, toegang 10 gulden, 7,50 gulden voor houders van een CJP, uitpas of ooievaarspas. Voor reserveringen: 070-3645014. Latijns-Amerikaanse kunst den haag Sculpturen en schilderijen van Latijns-Amerikaanse kunstenaars zijn van 11 mei tot 3 juni te bezichtigen in het Pro vinciehuis van Zuid-Holland in Den Haag: In de expositieruimte van het Provinciehuis zijn 100 hedendaagse kunstwerken van 35 Latijns-Amerikaanse kunstenaars tentoongesteld. Openingstij den zijn op maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.30 uur, toegang is vrij. Franse schrijver Calaferte overleden duon» De Italiaans-Franse schrijver Louis Calaferte is gisteren op 65-jarige leeftijd in zijn woonplaats Dijon overleden. Calafer te, die zich als een christen-anarchist betitelde, ontving in 1992 de Grand Prix des Lettres. Zijn debuut, Requiem des Innocents (Requiem der onschuldigen) was in 1952 een groot succes. Hij schreef een dertigtal boeken: romans, dichtbundels, toneelstuk- en en essays. 'Een vrouw van nietsin Leidse schouwburg Jasperina de Jong staat weer in de theaters. Met haar door Lodewijk de Boer geregisseerde solovoorstelling Een vrouw van Niets, van de Britse toneel- en scenarioschrij ver Alan Bennet reist ze op dit moment door het land. Daarnaast is ze bij de KRO-televisie wekelijks te zien in de door Eli Asser geschreven comedy Alle kinderen de deur uit. Voor volgend jaar heeft ze bovendien weer een liedjesprogramma met een wat groter orkest in gedach ten, „maar dat idee ga ik over een paar maanden verder uitwerken." gorssel monique brandt Het had maar een haar ge scheeld of we hadden Jasperina de Jong nooit meer op het podi um teruggezien. Drie jaar gele den zette ze 'voor een tijdje' een streep onder haar carrière. Ge noeg had ze van het reizen, ge noeg had ze van het verstikken de systeem waarbij ze een dag na de première alweer moest beslissen over de voorstellingen van het volgend jaar. „Ik wilde even uit die tredmolen. En ik vond dat ik het verdiende, ik heb immers al die jaren onafge broken en keihard gewerkt." „Ik ben erg vaak erg moe ge weest, voöral in de tijd dat mijn zoon Pelle nog klein was. Dan heb je zoveel dingen te doen overdag, en dan moét je 's avonds weer. Moe zijn, ik dacht dat het zo hoorde. Ik miste daarom ook het 'andere leven' niet zo erg." Dat andere leven bleek bij na der inzien toch ook niet bevre digend genoeg. Theaterbloed kruipt waar het niet gaan kan, en De Jong besloot de draad weer op te pakken. Zij het dat de tijd dat ze acht maanden per jaar, vijf of zes dagen per week met één produktie bezig was, voorgoed voorbij is. Publiek De Jong is trots op Een vrouw van Niets. Het idee voor deze voorstelling ontstond toen ze op de BBC een stuk van Alan Ben net zag. Zijn teksten intrigeer den haar, en ze besloot zich in zijn werk te verdiepen. „Bennet schrijft heel helder, heel subtiel. Ik dacht 'dit kan weieens wat voor mij zijn'. Het zijn twee mo nologen over twee totaal ver schillende vrouwen, heel gees tig, maar tegelijkertijd ook tra gisch. De ene is een typisch burgervrouwtje dat wat babbelt over haar leven, de andere vrouw is veel jonger, een domi neesvrouw. Het moet voor het publiek heel vreemd zijn om me daar zo te zien zitten, met die pruiken, en die halve kousjes. Het is niet de Jasperina de Jong die ze gewend zijn, het is toneel, geen zang en dans." Het werken met regisseur Lo dewijk de Boer was volgens De Jong 'fantastisch', en ze ver wacht dat de samenwerking in de toekomst wel een vervolg krijgt. „Ik had nog nooit met hem gewerkt, maar we voelden elkaar verassend goed aan, het is erg fijn om weer eens iemand te treffen met dezelfde smaak en dezelfde opvattingen. We vinden allebei de tekst van een stuk erg belangrijk. 'Lo' lette er goed op dat ik me daaraan hield, dat ik er geen andere woorden tussen frommelde. Ook hield hij de melodie van de Jasperina de jong speelt 'Een vrouw van niets': „Het publiek heeft van mij in die dertig jaar nooit rotzooi voorgeschoteld gekregen." tekst goed in de gaten. Als een tekst goed is geschreven moet deze gaan zingen, dat moet je voor elkaar zien te krijgen." Een vrouw van Niets is door de theaters op voorhand al heel goed gekocht. De Jong heeft er een eenvoudige verklaring voor: „Het publiek heeft van mij in die dertig jaar nooit rotzooi voorgeschoteld gekregen. Ze weten dat ik altijd hard heb ge werkt en altijd met kwaliteit ben gekomen. Ik ben dan ook heel blij dat de voorstelling zo goed gaat. Ik zie het als een 'belo ning' voor mijn werk." Subsidie Jasperina de Jong is altijd haar eigen, grillige weg gegaan. Mu sical, toneel, film, cabaret, tour de chant, vrijwel onveranderlijk geproduceerd door haar pro- duktiebedrijf Lurelei BV. Nooit heeft ze een cent subsidie ge kregen, en hoewel ze er niet erg mee zit, steekt het haar stiekem toch wel eens, dat achteloze Nederlandse cultuurbeleid. Al die jaren heeft ze immers vrij wel uitsluitend Nederlands re pertoire gedaan, gewerkt met Nederlandse schrijvers en com ponisten. Het zou daarom wei eens mooi zijn als er eens ie mand van wvc met een subsidie over de brug zou komen, zo vindt ze. „Maar dat gebeurt na- foto jan swinkels tuurlijk niet. Als je subsidie aan vraagt moet die aanvraag eerst worden beoordeeld door allerlei kunstraden en werkgroepjes en commissies. Dan denk ik, laat ze de pest krijgen." 'Een vrouw van niets' is don derdag 5 mei in de Leidse schouwburg te zien, daarna: vrijdag 6 mei, Rotterdam, Zuidpleintheater; zaterdag 14 mei, stadsschouwburg, Zoeter- den haag anp Toneelgroep De Appel in Den Haag brengt komend seizoen de wereldpremière van 'Zo een voudig is de liefde', het nieuw ste stuk van de Zweedse auteur Lars Norèn. De première is in het vooijaar 1995. Karst Woud stra heeft het stuk vertaald en voert ook de regie. Het wordt gespeeld door Sacha Bulthuis, Christine Ewert, Carol Linssen en Hugo Maerten. 'Het weerzien', een trilogie van Botho Strauss, en 'Dantons Dood' van Georg Büchner zijn de twee andere nieuwe produk- ties die De Appel in het seizoen 1994-1995 op het repertoire neemt. Aus Greidanus regisseert 'Het Weerzien', dat in oktober in première gaat en waarin het volledige Appel-gezelschap meespeelt. Botho Strauss is vol gend seizoen goed in Den Haag vertegenwoordigd. Het Natio nale Toneel heeft dan 'Het Evenwicht' op zijn repertoire. Antoine Uitdehaag voert de regie bij de toneelklassieker 'Dantons Dood', dat wordt ge speeld door Carline Brouwer, Hubert Firmin, Aus Greidanuus, Lou Landré, Robert Prager, Henk Votel, Dirk Zeelenberg en René van Zinnicq Bergman. 'True West' (Stadscoyotes) van Sam Shepard gaat nog dit seizoen, op 3 juni in première en wordt in augustus de ope ning van het Appel-seizoen. De voorstelling staat onder regie van Antoine Uitdehaag en wordt gespeeld door Hubert Firmin, Hugo Maerten, Guusje van Tilborgh en René van Zin nicq Bergman. De serie voorstellingen van 'Het Weerzien' wordt in novem ber en december een aantal we ken onderbroken voor de repri se van Carlo Goldoni's 'Trilogie van een Zomerverblijf. Van 26 november tot en met 15 decem ber zal dit stuk in Theater Carré in Amsterdam te zien zijn. beeldende kunst den haag anp Nederland steunt het verdrag voor de Europese cinematogra fie dat tot doel heeft co-produc- ties op het gebied van de Eu ropese film te stimuleren. De Europese film staat onder zware druk sinds de markt wordt overspoeld door Ameri kaanse films. Frankrijk gaat voor in het verzet daartegen. In Nederland geldt voor Ameri kaanse films geen quotum-re- geling. Samenwerking tussen produ centen uit verschillende Eu ropese landen wordt gezien als een middel om de positie van de Europese cinematografie te versterken. Samenwerking kan tevens de problemen van de stijgende productiekosten en de relatief kleine nationale afzetge bieden het hoofd bieden. De bestaande onderlinge ver dragen laten ruimte voor ver schillen met het gevaar dat sommige co-producenten min der gunstige voorwaarden wordt geboden dan anderen. Het verdrag stelt Nederlandse filmfondsen in staat makkelijker bij te dragen aan Europese co- produkties. Het verdrag wordt in opdracht van de Nederlandse regering ondertekend door de permanente vertegenwoordiger in de Raad van Europa, Gual- thérie van Weezel. londen rtr/anp Londen krijgt tegen het jaar 2000 een nieuw museum voor moderne kunst. Het wordt als een dependance van de Tate Gallery op de zuidoever van de Theems in de voormalige elektriciteitscentrale Bankside gevestigd. De verbouwing van het uit de jaren veertig stammende gebouw zal naar schatting 250 miljoen gulden kosten. Bank side ligt aan de Theems recht tegenover de Londense City en St.Paul's Cathedral. Anders dan bij voorbeeld Parijs (Centre Pompidou) of New York (Museum of Mo dern Art, Guggenheim) heeft Londen geen museum voor twintigste-eeuwse kunst. Hoewel de Tate aan de Mill- bank één van Londens trek pleisters is, hoopt de directie met het nieuwe museum nog aanzienlijk meer kunstlief hebbers en toeristen te trek ken. In de Tate Gallery vormt de kunst van deze eeuw een deel van de collectie, naast Britse kunst vanaf de zestiende eeuw. Volgens de plannen wordt de collectie langs deze lijnen gesplitst. De bestaande Tate Gallery wordt dan omge doopt tot Tate Gallery of Bri tish Art en het nieuwe muse um gaat Tate Gallery of Mo dern Art heten. Binnenkort wordt een prijsvraag onder architecten uitgeschreven voor de verbouwing, inclusief een eventuele voetbrug over de Theems. amsterdam anp Het International Documentary Filmfestival Am sterdam (IDFA) wijzigt met ingang van het ko mende festival het réglement van het competitie programma. Daardoor kunnen Nederlandse films die al op televisie of in de bioscoop zijn vertoond, toch meedingen naar de Joris-Ivensprijs ter waarde van 10.000 gulden. De huidige spelregels sluiten die films uit voor competitie. Het filmfestival wordt van 7 tot en met 15 december voor de 7e keer in Amsterdam gehouden. Tot de reglementswijziging is besloten omdat de afgelopen jaren films die zeker de moeite waard waren, werden uitgesloten van het competitieprogramma. Zo vielen bij voorbeeld 'Het is een schone dag geweest' van Jos de Putter en 'Bewogen koper' van Johan van der Keuken buiten de boot. Van die laatste filmer zal tijdens het komende festival een bescheiden retrospectief te zien zijn. Ook van de Poolse documentaire cinema staat een retrospectief op het programma. recensie ben wagemaker Paschalis Agelidis en Apostolos Fanakidis, schilderijen en sculpturen, te zien t/m 14 mei, do t/m za 14-17 uur bij Galerie Celli ni, Hooigracht 50, Leiden. Klassieke mythen en sagen heb ben door de eeuwen heen altijd een grote rol gespeeld in de kunst. Zo schilderde Titiaan zijn 'Bacchus en AriadneBöcklin bracht in 'Dodeneiland' de tocht naar de onderwereld in beeld, en zowel Goya als Redon schilderden de vraatzuchtige eenogige cycloop die de man nen van Odysseus letterlijk ver slond. Maar ook in de moderne beeldende kunst zijn klassieke thema's en metaforen niet weg te denken. Dit nu is ook het geval met de werken van de Griek Paschalis Agelides. Wie kent niet het ver haal van de draad van Ariadne die Theseus, met een aan hem vastgebonden lint, hielp de in gang van het Labyrint terug te vinden? Nadat de held de Mino- taurus verslagen had volgde hij het lint en keerde zo terug bij' zijn geliefde. Het is deze mythe die - in de vorm van een lint - in het werk van Agelidis vrijwel overal terugkeert. Agelidis be schouwt zichzelf als surrealist en dat is te zien ook: een stalen tors van Aphrodite, de godin van de liefde, hangt (met een lint omwikkeld) aan een houten balk boven een donker gat. Het is alsof ze zojuist uit de diepte van de herinnering van de ma ker is omhoog gehesen. In 'Pe nelope I' zien we het, in zand gelegen, verstilde gelaat van de gelijknamige vrouw van Odys seus. Zij moest het lot onder gaan jaren te wachten op de te rugkeer van haar zwervende echtgenoot. In 'Penelope II' de zelfde kop, maar nu met een er boven zwevend tragediemasker, een verwijzing nap de jaarlijkse tragediespelen waarin onaf wendbare lotsbestemmingen altijd domineerden. Lotsbe- Boekenmarkt blijft stabiel amsterdam anp Nederlanders kopen niet meer of minder boeken. De afgelopen zes jaar groeide de omzet met ruim 2 procent per jaar, maar wanneer reke ning wordt gehouden met de inflatie is de omzet constant. Dat blijkt uit het continu on derzoek onder consumenten, de zogeheten Speurwerk Boeken Omnibus, dat het NIPO sinds 1975 uitvoert. De cijfers leren dat in 1993 voor 27,8 miljoen gulden aan algemene boeken werd ge kocht. Gemiddeld werd 25,08 gulden per exemplaar be taald, wat een totaalbedrag opleverde van 697 miljoen gulden. Een Nederlands huishouden schafte gemid deld 4,5 boeken aan voor een bedrag van 114 gulden. De belangstelling ging vooral uit naar non-fictie en kinder boeken. Minder interesse was er voor literatuur en hel spannende boek. Het aantal verkochte boe ken is iets lager dan in 1991 en 1992, toen gemiddeld 28,2 miljoen algemene boeken over de toonbank gingen. In 1988, 1989 en 1990 waren het er weer minder: 26,8 miljoen. De .boekenlezers kochten het afgelopen jaar iets meer in de boekhandel (59,2 pro cent), dan in het jaar ervoor (58,8). Via de postorderbe drijven werd minder aange schaft (1992: 8,2 procent, 1993: 6,6), terwijl hel markt aandeel van de boekenclubs constant bleef (19,5 procent). Bij de overige aankoopplaat - sen nam hel aandeel toe van 13,5 naar 14,7 procent. amsterdam anp De mythe van het labyrinth keert - in de vorm van een lint - in het werk van Agelidis vrijwel overal terug. foto pr stemmingen tesamen met de enigszings dromerige, sterk symbolische schilderstijl bepa len het surrealisme bij Agelides. Van geheel andere orde is het werk van Fanakidis, ooit restau rateur van de beelden op de Akropolis. Typisch Grieks is een bronzen reliëf dat zich nog het best laat vergelijken met een sterk vergroot, door de tijd aan getast muntstuk. Een scherp ge lijnd gelaat, dat we kennen van oude amphoren, is er in afge drukt. Fanakidis is meer 'aards' dan zijn collega. Soms op het dierlijke af als hij de tepels van vrouwenborsten een dwingende agressieve vorm geeft. Zijn sculptuur 'Mens en stad' is het meest abstract. Twee geometri sche bronzen blokken vertegen woordigen de stad. Daartussen bekneld verwijzen plastische vormen naar de plastiek van het menselijk lichaam. Een krachti ge vorm met een ook al sterk symbolisch karakter voor wie weet dat de Griek de afbrokke ling van de natuur, de ruimte en onze zelfstandigheid als thema heeft. Flet Vlaamse cabaretduo Kom mil Foo, dal bestaat uit de broers Raf en Mich Walschaerts, krijgt de CJP Podiumprijs 1991. De voorstelling Plank is volgens de jury fris en gedurfd, een aan eenschakeling van absurdis tische en originele scènes, vol visuele grappen. Het lijkt in niets op traditioneel cabaret. De prijs (5.000 gulden) wordt aan het begin van het nieuwe thea terseizoen uitgereikt. Het cabaretduo draait al een tijdje mee in Vlaanderen. In Ne derland wonnen de broers in 1992 de eerste prijs op het caba retfestival Camaretten. De CJP Podiumprijs wordt jaarlijks toe gekend door een jury van zeven jongeren. Genomineerd waren dit jaar the Serenes, Little Voice, Harrie lekkers, en Angelika Oei, Sanatorium Zonnestraal' iri versum wordt gerestaureerd. Dat is mogelijk geworden door een subsidie van 7,5 miljoen gulden die minister D'Ancona van wvc heeft toegezegd. Het geld komt grotendeels uit de zo genaamde knelpuntenpot voor de monumentenzorg. De res tauratie begint in het najaar. Het gebouwencomplex van het voormalige sanatorium is van de hand van de architecten Duiker en Bijvoet. Het geldt we reldwijd als een hoogtepunt van de functionalistische architec tuur van het Nieuwe Bouwen. Zonnestraal is eigendom van het Ziekenhuis Hilversum. De kosten die met de restauratie zijn gemoeid bedragen 34 mil joen gulden. Zonnestraal werd in 1928 ge opend als tbc-sanatorium van de Algemene Diamantbewer- kersbond. Anonieme personen die verbonden zijn met de vroe gere strijd tegen de ziekte, heb ben nu 2,5 miljoen gulden voor de restauratie geschonken. Het complex, dat ongeveer 100 hectare beslaat, is thans Het sanatorium Zonnestraal dat op het ogenblik in verval is kan worden gerestaureerd. In de herfst begint het karwei, waarmee een bedrag van 34 miljoen gulden is gemoeid. archieffoto anp volledig in verval. De restauratie het hoofdgebouw en de werk- begint met het Ter Meulen Pa- plaatsen. De Technische Uni- viljoen. Daarna volgen fasege- versiteit Delft restaureert het wijs het Dresselhuys Paviljoen, koepelgebouw. Ziekenhuis Hil versum wil in het complex een gezondheidscentrum vestigen met voorzieningen die niet in een ziekenhuis te vinden zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 21