Vrije tijd
Hout perfect
in de tuin
Handzaam
Marmeren tegenwoordig heel eenvoudig
Samen
'Brood'trommel
Roos
I MAANDAG 2 MEI 1994
NIEUWE CD'S
POP/POPULAIR
Jimi Hendrix - Blues - Polydor
Pat Metheny - Zero tolerance for
silence - Geffen/BMG
Of Jimi Hendrix nu op het podi
um speelde of in de studio, er
draaide altijd wel een bandre-
i corder mee. Het leeuwedeel van
de opnamen zou niet zijn uitge
geven als Hendrix nog had ge-
I leefd en in een groot aantal ge
vallen was dat ook beter ge-
i Maar zo af en toe brengt produ-
j eer Alan Douglas, tevens de be-
heerder van Hendrix' omvang-
rijke muzikale erfenis, platen uit
die wél de moeite waard zijn.
I Zoals Blues.
Alle elf titels zijn al eens ver
schenen maar deze versies zijn
of nog niet eerder uitgebracht of
j moeilijk of niet meer verkrijg-
j baar. Een groot deel kan dus als
'nieuw' worden aangemerkt.
Alle stukken zijn in een blues
schema gegoten. De klasse van
j Hendrix is dat hij als gitarist
geen moment verdrinkt in de
vele ruimte die hij door deze
opzet krijgt opgedrongen. Hij
kon met zijn gitaar meer zeggen
dan met woorden en was nooit
uitgepraat. Hoewel de meeste
stukken lang zijn uitgesponnen,
il kabbelt de muziek geen mo
ment. Hendrix komt snel ter za
ke en stapelt stunt op explosie
I op totale lyriek. Flitsender kun-
I nen blues niet klinken.
Ook op de nieuwe CD van de
relatief onbekende gitarist Pat
Metheny, worden grenzen over
schreden. Metheny maakt door
gaans zoetgevooisde muziek.
Zijn handelsmerk zijn de fraaie,
omfloerste trompetklanken die
hij met behulp van een gitaar
synthesizer opwekt. Hoewel hij
enkele fantastische platen heeft
gemaakt, neigt hij soms naar
easy-listening.
Dat gevaar is op deze plaat vol
strekt afwezig. Thurston Moore
van Sonic Youth en die kan
het weten noemt Zero tole
rance for silence de meest radi
cale gitaarplaat van de laatste
tien jaar.
Harmonie, ritme en melodie
ontbreken volledig. Metheny
heeft vette lagen gitaamoise
willekeurig op elkaar gestapeld.
Vooral Part 1, dat achttien mi
nuten doorraast, zal voor zelfs
zijn trouwste fans een enorme
schok zijn. Zero tolerance for si
lence is een pornografisch state
ment dat qua uitwerking verge
lijkbaar is met 'Metal Machine',
de artistieke zelfmoordpoging
uit 1975 van Lou Reed.
WK
JAZZ
Herbie Hancock/Wayne Shorter-
/Ron Carter/Wallace Roney/Tony
Williams: 'A Tribute to Miles'
(Qwest) distr.: Warner Music
Herbie. I'/fone :[Rob
Wallace IToiy V
Don Cherry/Lennart Aberg/Bobo
Stenson: "Dona Nostra" (ECM)
distr.: VIA
Het is al weer drie jaar geleden
dat we van Cherry hoorden als
leider van een eigen CD en aan
gezien hij de laatste tijd met ge
zondheidsproblemen sukkelt, is
dit album alleen daarom een
belangrijke uitgave. De trom
pettist wordt hier omringd door
vier ervaren Zweden en Turkijes
bekendste jazzpercussionist,
Okay Temiz. Het materiaal, op
elk twee stukken van Ornette
Coleman en saxofonist Aberg na
kennelijk geschreven voor deze
sessie, is grotendeels het resul
taat van samenwerking tussen
alle zes muzikanten. De atmos
feer van de CD is dan ook infor
meel van karakter, waarbij veel
aan het moment van inspiratie
wordt overgelaten. Cherry, hier
in redelijk goede doen, heeft
daar geen enkele moeite mee,
hoewel bijvoorbeeld 'Arrows'
wat in het luchtledige blijft han
gen. Stilistisch variëren de num
mers van Europees introvert tot
dansend Afrikaans-Amerikaans,
waarbij in de laatste stukken de
musici instrumentaal het best
tot hun recht komen. 'Dona
Nostra' is een produktie met
twee gezichten die naar meer
smaakt. Hopelijk kunnen we
binnenkort nog meer verwach
ten van Cherry met een CD
waarop hij een meer sturende
rol speelt.
KV
KLASSIEK
Mahler - Symfonie nr. 2
('Auferstehung') - Cheryl Studer
(sopraan), Waltraud Meier (alt),
Arnold Schoenberg Chor, Wiener
Philharmoniker o.l.v. Claudio Ab-
bado - DG
Hoewel deze groep al in 1992 de
podia aandeed, verschijnt de
CD nu pas. In feite is dit het
Miles Davis Quintet van 1964
tot '68, met Wallace Roney als
plaatsvervanger van Davis. Wal
lace Roney, onder meer een
vast lid van Tony Williams'
groep, was een voor de hand
liggende keus, te meer daar Ro
ney van alle trompettisten van
zijn generatie het meest op zijn
grote voorbeeld lijkt. Zijn spel
heeft inderdaad veel weg van
Davis qua intonatie en noten
keus, maar Davis' subtiele ge
bruik van stiltes vinden we in
Roney's spel toch niet terug. Als
solist is Roney zelf gelukkig in
teressant genoeg. De overige
bandleden horen we ook spelen
alsof we nog in de jaren zestig
verkeren, maar dan meet niet
routine dan bevlogenheid. Al
leen drummer Tony Williams
lijkt zich op deze opnamen echt
op zijn gemak te voelen en
speelt de nodige fraaie breaks.
Dat wil niet zeggen dat dit geen
goede CD is, want deze heren in
alledaagse vorm klinken nog al
tijd beter dan 90% van hun col
lega's. maar zeker van Hancock
had ik gehoopt op iets oor-
spronkelijkers.
Nu de Nederlandse Mahler-
koorts is uitgebroken (alle
abonnementen voor het Ma-
hlerfeest van volgend jaar zijn
ondanks een prijs van 1850 gul
den al uitverkocht!) kan het
geen kwaad CD-uitgaven op dit
gebied goed in de gaten te hou
den. Opmerkelijk is dat Abbado
voor deze live-opname van de
Tweede naar Wenen moest,
omdat zijn eigen orkest in Ber
lijn aan een nieuwe Mahlercy-
clus onder Haitink werkt. Dat
heeft zo zijn voordelen en één
ervan is die prachtig warme
klank van de Weense strijkers
en blazers. Abbado's lezing is
minder markant in accenten en
frasering dan die van Haitink,
maar zoals altijd stralen zijn in
terpretaties een weldadige
mengeling van rust en muzikale
autoriteit uit. Wie zich bij Ma
hler wil koesteren in overweldi
gende maar toch altijd beheer
ste klankenstroom, is hier zeker
niet aan het verkeerde adres.
Musiceren op hoog niveau is
hier troef en de solistische pres
taties sluiten daar heel mooi bij
Fauré - Requiem, op. 48. Duruflé;
Requiem, op. 9 - Barbara Bonney
(sopraan), Jennifer Larmore (mez
zosopraan), Thomas Hampson
(bariton), Ambrosian Singers,
Philharmonia Orchestra o.l.v. Mi
chel Legrand - Teldec
Twee Franse dodenmissen uit
deze eeuw in de inmiddels ge
bruikelijke koppeling, maar met
een voor menigeen onverwach
te dirigent. Ook Michel Le
grand, ooit als jongeman de
vaste arrangeur van Edith Piaf,
is echter een klassiek geschoold
musicus en een leerling van
niemand minder dan Nadia
Boulanger. Zijn interpretatie
van deze beide Requiems had
misschien een fractie spiritueler
mogen klinken, maar die indruk
kan samenhangen met de op
name. De CD wordt echter
vooral de moeite waard door de
drie vocale solisten, die het ni
veau van enkele legendarische
uitvoeringen (Ameling-Souzay
voor Fauré en Berganza voor
Duruflé) dicht benaderen.
PK
DOE-HET-ZELF
Hout is van nature het aangewezen materi
aal om je tuin naar eigen smaak en idee in
te richten. In tuincentra, bouwmarkten en
DHZ-zaken is geïmpregneerd tuinhout te
koop, in losse delen of in de vorm van seg
menten die je heel eenvoudig in elkaar kunt
zetten. Er is een groot en gevarieerd aanbod
in windschermen, schuttingen, palissade-
palen, borderpalen, pergola's, tuinhuisjes,
terras- en vijvervlonders.
Hout dat gedurende vele jaren vocht uit de
bodem en uit de lucht moet verduren, heeft
een goede bescherming nodig. Tuinhout
krijgt die bescherming door het onder hoge
druk te impregneren. In een speciale ketel
wordt eerst aan het hout zo veel mogelijk
vocht onttrokken waarna de ketel, gevuld
met een impregneervloeistof (dat kan creo
sootolie of een oplossing van metaaloxyden
zijn) onder een druk van zo'n tien atmos
feer komt te staan. Hierdoor dringt de vloei
stof diep in het hout, met als resultaat een
verduurzaming die voor minstens tien jaar
wordt gegarandeerd.
Om uitspoeling van de impregneervloei
stoffen tegen te gaan wordt het hout ten
slotte nog gefixeerd. Onder druk geïmpreg-.
neerd hout moet voldoen aan KOMO-voor-
schriften, de impregneerstoffen vallen on
der de Bestrijdingsmiddelenwet.
De echte doe-het-zelver kan ónbehandeld
hout kopen en het zelf impregneren met
bijvoorbeeld Tencosol zinkaftenaat, of een
oplossing van boriumzout. Dat is wat min
der milieubelastend. Ook in aanmerking
komen waterverdunbare verfsoorten,
lijnolieverf en tuinbeitsen op waterbasis.
Een recept dat vroeger vaak werd toegepast:
impregneren van palen door het in de
grond stekende deel in een vuur te laten
'verkolen'. Het daardoor ontstaande kool
stoflaagje vormt een uitstekende bescher
ming tegen schimmels en vochtaantasting.
Houtsoorten
Tropisch hardhout is voor buitenwerk het
beste (en duurste) materiaal. Vurehout is
goedkoop, maar niet zo duurzaam. Het
moet daarom met zorg worden geconser
veerd. Grenen is door zijn hoge harsgehalte
heel geschikt als tuinhout. Voordat het ge
beitst of geschilderd wordt moet het ontvet
worden, met thinner of terpentine. Daarna
kan de eerste beits- of grondverflaag wor
den opgebracht. Eikehout heeft de reputa
tie van sterkte en duurzaamheid, maar je
moet er wel veel geld voor neertellen. Het
naaldhout lariks (ook wel 'lorken' genoemd)
maakt tegenwoordig steeds meer opgang.
Schaaldelen
In vuren, grenen en lariks zijn zogeheten
schaaldelen te koop. Dat zijn regelrecht van
de boomstam gezaagde planken, meestal
met de schors er nog aan. Dat staat wel aar
dig, maar die schors kun je toch beter zorg
vuldig verwijderen, omdat daaronder hout-
vretende insekten kunnen zitten. Bij het
maken van bijvoorbeeld een erfafscheiding
met schaaldelen is het aan te raden de de
len eerst uit te sorteren'. Een schaaldeel
heeft namelijk de vorm van de boomstam
en ze zijn dus altijd ongelijk van breedte.
Als je de brede einden van de delen (in de
lengte gerekend) passend tegen elkaar laat
sluiten, en je doet hetzelfde met de smalle
uiteinden, krijg je vanzelf een natuurlijk
ogend verloop.
Kunststof
Sommige mensen hebben iets tegen het
toepassen van kunststof in de tuin. omdat
het niet 'natuurlijk' is. Dit weerhoudt een
aantal recyclingbedrijven er overigens niet
van om (en met succes) kunststofsystemen
voor schuttingen, tuinpoortjes, hekken, vij
vervlonders, enzovoorts in de handel te
brengen. Dat is een goed initiatief, want
kunststofafval krijgt daardoor een goede be
stemming. De hiervan gemaakte produkten
zijn bovendien vrijwel onverwoestbaar, vol
komen weerbestendig en ze vergen nage
noeg geen onderhoud.
Dit materiaal biedt een aantrekkelijk alter
natief voor hardhout en onder druk geïm
pregneerd tuinhout. Het systeem is geba
seerd op perfect sluitend in elkaar passende
'planken', te koop in verschillende lengten,
en palen van 90 tot 270 cm hoogte. Zagen,
lijmen en schroeven is geen probleem. Het
wordt alleen in nogal saaie (witte of grijze)
tinten geleverd. Daar kun je echter zelf wat
aan doen: PVC is goed overschilderhaar
met een buitenverf van goede kwaliteit. Dat
doe je het best voordat de op maat gemaak
te delen gemonteerd worden.
HOBBY
DINGEN
Fabrikanten van tuingereedschap gaan steeds meer rekening hou
den met vrouwen. Maar ook al doe je nooit iets in de tuin, dit
schaartje komt altijd van pas. De scherpe messen snijden dikke en
dunne stelen perfect af; de gekartelde rand houdt het boeket stevig
vast; met de handige uitsparing bovenin de schaar, haal je pijnloos
doorns van rozen en met de tweezijdig gekartelde randen kunnen
de uiteinden van de stelen worden uitgeperst. Prijs van dit handig
stukje gereedschap 18,50.
Meer informatie tel: 0 29 40 - 17 417.
Dat is luxueus, een bad voor twee. Het komt van de Italiaanse fa
brikant Teuco Guzzini. Het bad kan worden voorzien van allerlei
snufjes, tot en met onderwaterverlichting toe.
Meer informatie: Hodex BV, Den Bosch, tel. 0 73 - 43 03 87.
Het marmeren van voorwer
pen en meubelstukken was
vroeger uitsluitend voorbe
houden aan de gespeciali
seerde marmerschilder. Te
genwoordig bestaat er op de
ze moeilijke techniek een
eenvoudige variant die een
heel fraai resultaat oplevert.
In Amerika noemt men het
Marbleizingen het is daar ra
zend populair. Logisch, want
iedereen kan het gemakkelijk
leren, het gaat heel snel en de
kosten vallen erg mee.
De marmerverf wordt met
een spons aangebracht. Door
toevoeging van Thickener
(verdikker) en Extender (ver
dunner) krijgt de verf het
scherp getekende, waterige
en schaduwachtige effect dat
zo karakteristiek is voor mar
mer. Daarna worden de aders
aangebracht en kan het voor
werp worden afgelakt.
Alle benodigdheden voor
het marmeren zijn los te
koop, maar er zijn ook com
plete pakketten. Marbleizing
kan op twee manieren. Voor
de ene is er de Serpentine
Collection, die zes marmer-
kleuren biedt: Danube Blue,
Tiffany Rose, Florentine
Green, Black Onyx, Terra
Cotta en Ivory.
Werkwijze
Het marmeren gaat als volgt
in zijn werk: schuur het te be
handelen voorwerp glad met
fijn schuurpapier, maak het
stofvrij en schilder het met de
sponskwast in Basecoat Co-
lor. Goed laten drogen, licht
opschuren en nogmaals ver
ven. Na 24 uur drogen wordt
de spons wat ruwer gemaakt
door er stukjes uit te plukken.
Breng de donkere en de
lichte marmerkleuren in spi
raalvorm tegen elkaar op een
bord aan. Druppel wat Vei-
ning Color op het bord en
vervolgens de Thickener en
de Extender, ook weer in spi
raalvorm. Draai het bord en
kele malen rond, zodat de
verf zich enigszins vermengt.
Roer niet in de verf, want de
ze mag zich niet helemaal tot
één Ideur vermengen. Dat
zou het marmereffect doen
verdwijnen.
Maak de spons vochtig,
doop hem in de grillige verf
en druk hem op het voor
werp. Verander de spons tel
kens van positie zodat een
onregelmatig effect ontstaat.
Doop de spons pas opnieuw
in als hij bijna geen verf meer
op het voorwerp achterlaat.
Na twee uur drogen, bord
schoon maken, er wat Vei-
ning Color op druppelen en
Extender en Thickener toe
voegen.
Haal de tot het pakket be
horende veer door de verf en
breng hiermee in een vloei
ende beweging de aders aan.
Laat deze steeds in dezelfde
richting lopen. Laat het werk
24 uur drogen en lak het ten
slotte af met hoogglans ver-
Herman Brood decoreerde deze cilindrische trommel van Brabantia, bestemd v
De 'BroQd'trommel staat in 100 geselecteerde winkels en je moet inschrijven or
te maken dit kunstwerk voor 139 gulden te mogen kopen.
Meer informatie tel: 0 49 04 - 82 228.
Met marmerverf zien voorwerpen er opeens heel anders uit.
Behalve de Serpentine Col
lection is er ook de Breche
Collection, met de kleuren
Cameo Rose en St. Claire
Blue. Het hiermee te berei
ken resultaat is heel anders,
maar zeker niet minder fraai.
Voor ongeveer drie tientjes
is een Marbleizing Kit te
koop. Meer informatie: Jon-
co, 0 10-43 77 722.
Eén roos, een ro
mantische gebaar.
Deze roos, in de
vorm van een kris
tallen broche is blij
vend. Prijs van deze
Swarovski-roos is
52,50.
