'Laat Rwandese vluchtelingen gaan'
Provincie Westkaap moet Zuid-Afrika's Zwitserland worden
Gezondheid paus goed
Syrië verwerpt gefaseerde
teruggave Golanhoogte
Belastingdienst
Buitenland
Spaanse minister weg door
schandaal Guardia Civil
Dag van de Arbeid beseheiden gevierd
4 MAANDAG 2 MEI 1994
5
Ongeluk tijdens luchtshow: 2 doden
Sydney Een luchtshow ten bate van jeugdige kankerpatiënten
heeft gisteren in Australië aan twee mensen het leven gekost.
Voor de ogen van dertig patiënten stortte een Tiger Motli uit de
Eerste Wereldoorlog neer. De twee inzittenden lovamen om het
leven.
Transseksueel paar wil trouwen
londen Een transseksuele man en vrouw uit Groot-Brittannië
hebben koningin Elizabeth toestemming gevraagd om te mogen
trouwen, zoals ze nu zijn. Janeen Newham, vroeger een man, en
David Willis, vroeger een vrouw, mogen trouwen, maar de bur
gerlijke stand beschouwt de vrouw van het paar als de brui
degom, en de man als bruid. De Britse wet erkent namelijk geen
geslachtsveranderingen. Het is niet bekend of Elizabeth al heeft
gereageerd.
Pausbezoek aan België uitgesteld
correspondent
De gezondheidstoestand van
Paus Johannes Paulus II, die
drie dagen geleden is geope
reerd aan zijn rechterheup, is
volgens de behandelende medi
ci 'uitstekend'. De paus richtte
zich gisteren om twaalf uur, met
vaste stem, tot de gelovigen tij
dens het traditionele 'Angelus'.
De toespraak van de paus werd
rechtstreeks uitgezonden door
Radio Vaticaan en viel ook te
beluisteren op het Sint Pieters
plein.
De woordvoerder van het Va
ticaan, Navarro Valls, benadruk
te dat de pauselijke reizen in
clusief het bezoek aan België,
op het programma van 13 tol 15
mei niet zijn afgezegd, maar
zullen plaatsvinden wanneer de
gezondheid van de paus het
toelaat. De verwachting is dat
Johannes Paulus II twee tot drie
weken in het ziekenhuis zal blij
ven. Over tien dagen mag de
paus voor het eerst lopen met
behulp van een loopfiets. Ver
volgens krijgt hij krukken. Pas
over 45 tot 60 dagen zal de paus
weer normaal en zonder hulp
middelen kunnen lopen.
correspondent
Syrië heeft een Israëlisch voor
stel voor een gefaseerde terug
trekking van de bezette Golan
hoogte verworpen. „We nemen
geen genoegen met vrede in fa
sen en we willen een totale ont
ruiming van de Golan", zei de
Syrische minister A-Shara (bui
tenlandse zaken) gisteravond.
Zijn Amerikaanse collega
Christopher brengt vandaag in
Israël verslag uit van zijn be
sprekingen in de afgelopen da
gen met de Syrische president
Assad.
Het Israëlische plan voorziet
in een terugtrekking van de Go
lan binnen vijf a acht jaar in
drie fasen. In de eerste fase zou
den de Druzische dorpen in het
gebied weer onder het gezag
van Syrië komen, terwijl Da-
i ambassadeur naar
Israël zou sturen. Minister A-
Shara omschreef dat onderdeel
van het Israëlische plan als 'on
nozel'.
Het belangrijkste Syrische be
zwaar blijft dat Israël zich niet
wil uitlaten over de omvang van
het gebied dat het bereid is in
laatste instantie op te geven.
Premier Rabin stelt de mate van
terugtrekking afhankelijk van
Syrische bereidheid veiligheids
maatregelen en 'echte vrede',
dat wil zeggen volledige betrek
kingen, te aanvaarden. Syrië eist
van Israël dat het zich bij voor
baat verplicht tot de ontruiming
van al het bezette gebied.
De Israëlische oppositieleider
Netanyahu zei gisteren dat het
Israëlische plan voor de Golan,
waarvan hij een kopie zou be
zitten, wel degelijk melding
maakt van volledige terugtrek-
king.
Belastingvrije dagen
Zowel op 5 en 6 mei als op 12 en 13 mei
1994 zijn de kantoren van de Belastingdienst,
de BelastingTelefoon voor ondernemers en de
BelastingTelefoon voor particulieren gesloten.
Van 9 tot en met 11 mei en vanaf 16 mei
zijn onze kantoren weer geopend. Dit geldt
ook voor de BelastingTelefoon voor onderne
mers (06-0443) en de BelastingTelefoon voor
particulieren (06-0543), die u tijdens kantoor
uren gratis kunt hellen.
Oppositie wint verkiezingen Ecuador
quito» De Sociaal-Christelijke Partij (PSC), de grootste opposi
tiepartij in Ecuador, heeft de gisteren gehouden parlementsver
kiezingen gewonnen. Bij de verkiezingen stonden 65 van de 77
zetels in de Kamer van Afgevaardigden op het spel. Volgens een
peiling heeft de PSC van oud-president Leon Febres Cordero
(1984-1988) zeker 25 zetels gewonnen.
Boer 18 jaar onschuldig achter tralies
Tegucigalpa» Een Hondurese boer die achttien jaar lang on
schuldig in de gevangenis heeft gezeten, is zaterdag vrijgelaten.
De 57-jarige Gustavo Adolfo Amador stal in 1975 enkele balpen
nen op een markt en moest daarvoor de gevangenis in. Een
rechtbank beval een jaar later zijn vrijlating, maar de verorde
ning heeft nooit de gevangenis bereikt.
De Verenigde Naties hebben een dringend beroep gedaan op het Rwandees Patriot
tisch Front de grens met Tanzania te heropenen om tienduizenden Rwandezen in de
gelegenheid te stellen naar veiliger oorden te vluchten. Nadat eind vorige week ruim
250.000 Rwandezen naar Tanzania waren getrokken, werd de rest van de vluchtelingen
volgens de VN de doorgang belet door het RPF. De rebellen hebben dit ontkend en te
gelijkertijd alle vluchtelingen opgeroepen naar hun vaderland terug te keren.
President Mwinyi.van Tanzania
heeft ondertussen aangekon
digd dat zowel het RPF als de
Rwandese regering opnieuw
hebben ingestemd met vredes
besprekingen, morgen in de
Tanzaniaanse stad Arusha. Vo
rige week mislukte een poging
beide partijen aan het praten te
krijgen omdat de regeringsdele
gatie niet kwam opdagen. Be
langrijkste doel van het overleg
is een wapenstilstand, waarna
gekeken zal worden hoe het vo
rig jaar in Arusha ondertekende
vredesakkoord kan worden uit
gevoerd.
Gezien de enorme stroom
vluchtelingen die Tanzania in
zeer korte tijd heeft overspoeld,
heeft het Hoge Commissariaat
voor de Vluchtelingen van de
VN (Unhcr) toegegeven 'totaal
overrompeld' te zijn door de in
tocht, maar alle zeilen te zullen
bijzetten om de kwart miljoen
Rwandezen onder te brengen in
een 16,5 km van de grens van
daan opgezet opvangkamp. Dit
kamp zal gelden als het grootste
vluchtelingenkamp ter wereld.
Naast leden van de Tutsi -
stam bevinden zich onder de
vluchtelingen veel Hutu's. Zij
hebben hun land enerzijds ver
laten vanwege de zware gevech
ten in Zuid-Oost Rwanda tussen
leger en RPF. Anderzijds uit
angst voor wraakakties door het
RPF, dat hoofdzakelijk uit Tut
si's bestaat. Waarnemers echter
mensen dat de rebellen zich in
alle door hen gecontroleerde
gebieden, zeer redelijk gedragen
tegen zowel Tutsi's als Hutu's.
De grensovergang met Tanza
nia, bestaande uit een brug over
de rivier Akagera, viel eind vori
ge week in handen van het RPF,
kort nadat het leger de kwart
miljoen mensen er overheen
had laten gaan. „Sindsdien zijn
geen nieuwe Rwandezen in
Tanzania gearriveerd, waaruit
wij concluderen dat de brug
door het RPF is gesloten", aldus
een IJnhcr-medewerkcr.
Zeker twaalf vluchtelingen die
hun toevlucht zochten bij een
kerk zijn vanochtend in de
Rwandese hoofdstad Kigali ge
dood door twee mortierbom-
men. Zeker 113 mensen, voor
namelijk Tutsi's, zijn gewond
geraakt, aldus een functionaris
van de VN. Het is niet duidelijk
wie de bommen afvuurde.
De Spaanse minister Antonio
Asuncion (binnenlandse za
ken) is zaterdag afgetreden
omdat hij zich verantwoorde
lijk voelt voor het voortvluch
tig zijn van Luis Roldan, het
ex-hoofd van de Giuirdia Civil
Roldan wordt ervan beschul
digd zich illegaal te hebben
verrijkt en misbruik te hebben
gemaakt van zijn machtsposi
tie.
De affaire heeft in Spanje veel
ophef veroorzaakt en de socia
listische regering van premier
Gonzalez verder in verlegenheid
gebracht. Voor de tweede keer
in even zoveel weken eiste de
grootste oppositiepartij in het
land, de PartidoPopular, het af
treden van Gonzalez. Andere
partijen hebben de regering-
Gonzalez opheldering gevraagd
over de spectaculaire verdwij
ning van Roldan.
De ex-directeur van de Gu
ardia Civil is nu al meer dan
een week spoorloos. Volgens
sommige berichten bevindt hij
zich ergens in Galicië, maar
aangenomen wordt dat hij is
ondergedoken in Portugal. Vol
gens het dagblad El Pais heeft
Roldan zaterdag enkele keren
telefonisch contact gehad met
zijn vrouw en een paar vrien
den. In deze gesprekken heeft
hij gezegd 'onder geen enkele
voorwaarde de gevangenis in te
zullen gaan'. Roldan beweert
over informatie te beschikken,
die de regering-Gonzalez in dis
krediet kan brengen.
De zaak-Roldan lijkt het be
gin van het einde te kunnen
worden van veertien jaar socia
listische alleenheerschappij.
Roldan was tot voor kort lid van
de PSOE van Gonzalez en had
zijn benoeming in 1986 te dan
ken aan zijn socialistische
vrienden in Madrid.
Inmiddels is duidelijk gewor
den dat Roldan smeergelden
heeft aangenomen en dat hij
zichzelf goed heeft bedacht bij
het uitdelen van geldbedragen
uit zogenaamde 'geheime rege
ringsfondsen'. Ook beschikt hij
over een zwart-geld rekening in
Zwitserland en wordt hij ervan
verdacht zijn banktegoeden
verborgen te hebben gehouden
voorde belasting.
Voor Asuncion is de zaak een
zeer pijnlijke aangelegenheid
geworden. Hij had Roldan op
zijn woord geloofd en was er tot
vrijdag van overtuigd dat Rol
dan nog steeds in Spanje was.
De ex-directeur was echter al
enkele dagen niet meer gesig
naleerd.
Een kwart miljoen Rwandezen is de afgelopen dagen bij Rusumo de grens met Tanzania overgestoken. De rebellen v
VN doen beroep op Rwandees verzet Kwart miljoen mensen op vlucht
i het RPF hebben de grensovergang inmiddels afgesloten.
Castro last 1 mei-viering af
De Dag van de Arbeid1 is giste
ren in de landen van het vroe
gere Oostblok op bescheiden
wijze gevierd. Cuba, een van
de laatste communistische
bolwerken, vierde 1 mei zelfs
helemaal niet.
In Moskou gingen in totaal
zo'n 20.000 communisten de
straat op om te betogen tegen
president Jeltsin. De demon
straties verliepen in tegenstel
ling tot vorig jaar zonder inci
denten. Veel Russen gingen
naar de kerk voor het ortho
doxe Pasen en luisterden naar
patriarch Aleksej II die opriep
tot een vreedzame viering.
Anti-communistische beto
gers in Warschau maakten gis
teren een betoging van de re
gerende ex-communistische
SLD belachelijkdoor het stali
nistische karakter van de feest
dag te doen herleven. Als ar
beiders en soldaten vermomde
studenten riepen de ex-com-
munisten 'Leve Stalin' en 'Leve
Brezjnjev' toe. De politie moest
beide groepen uit elkaar hou
den.
In het Turkse Istanbul greep
de politie in toen in de optocht
banieren werden ontrold van
twee verboden organisaties, de
De communisten en nationalisten
goed smaken.
Koerdische Arbeiderspartij
PKK en de linkse vakbond Dev-
Sol. Voor de betoging van
40.000 man waren 21.000
agenten op de been gebracht.
De Cubaanse leider Castro
had de viering van de Dag van
de Arbeid voor het eerst sinds
ie gisteren in Moskou tegen Jeltsin c
de revolutie van 1959 afgelast
wegens de slechte economi
sche situatie. In de hoofdstad
Havana werd de traditionele
parade vervangen door een
speciale zitting van het parle
ment. Daar maakte de regering
een pakket maatregelen be-
nonstreerden, lieten zich de wodka
foto ERA
kend die het tekort op de be
groting moet terugbrengen.
Minister Rodriquez (financiën)
heeft de Cubanen prijs- en be
lastingverhogingen in het
vooruitzicht gesteld.
Kleurlingen kiezen massaal voor Nationale Partij Enige provincie met blanke premier
KAAPSTAD RAYMOND WHITAKER
THE INDEPENDENT
Een jonge kleurlinge, de vrouw
van een partijfunctionaris,
kwam met haar kind uit de
schaduw tevoorschijn om in het
felle licht van de televisielam
pen te worden omhelsd door
Hernus Kriel, de Zuidafrikaanse
minister van orde en gezag.
„Kijk vriendelijk en blij", drukte
de politicus haar op het hart,
terwijl achter hen posters van
de Nationale Partij in beeld
werden gebracht. De nieuwe
Nationale Assemblée, die vrij
dag in Kaapstad bijeenkomt,
kiest ongetwijfeld Nelson Man
dela als president van Zuid-Afri-
ka. Gisteren richtten arbeiders
tribunes op voor het stadhuis
waar Mandela op hetzelfde bal
kon zal verschijnen als na zijn
vrijlating in februari 1990 na 27
jaar gevangenschap. En waar
schijnlijk zal Mandela zijn eer
ste presidentiële toespraak hou
den in de enige provincie waar
de Nationalisten hebben ge
wonnen en waar Kriel als de
enige blanke provinciale pre
mier in Zuid-Afrika uit de bus
zal komen. De omarming voor
de camera's van de nationale
televisie maakte duidelijk waar
om: de gekleurde gemeenschap,
die meer dan de helft van de
bevolking van de provincie
Westkaap vormt, lijkt zich aan
de zijde van de blanken te heb
ben geschaard tegen het ANC,
dat in hun ogen tot zwarte over
heersing leidt.
De aanstaande premier van
Westkaap zei dat de verzoening
tussen de rassen zijn grootste
prioriteit was. Op de vraag wat
het voor Westkaap betekent om
als enige provincie door de Na
tionalisten te worden geregeerd,
antwoordde Kriel: „We zijn al
tijd een groot voorstander ge
weest van politiek evenwicht in
dit land. Daarom denk ik dat
het goed zal zijn."
Maar hij vervolgde met de voor
spelling dat veel industrieën
naar Westkaap zullen verhuizen
en dat de investeringen in de
provincie zullen groeien, omdat
'we de politieke en criminele si
tuatie snel onder controle zul
len hebben'. Onheilspellende
woorden van een man die nog
steeds de nationale politie en
veiligheidsdienst controleert en
die zich tot het allerlaatste mo
ment heeft verzet tegen de her
vormingen van president F.W.
de Klerk.
Volgens het ANC heeft de Na
tionale Partij de zogenaamde
'Kriel factor' tijdens de verkie
zingscampagne tijdelijk onder
het tapijt geveegd om munt te
slaan uit de populariteit die De
Klerk onder kleurlingen geniet.
Kriel heeft dit ontkend met de
opmerking dat hij ruim hon
derd verkiezingstoespraken
heeft gehouden.
Hij was echter beduidend min
der zichtbaar dan zijn gekleurde
opponent Allan Boesak, die een
furieuze campagne voerde om
de kloof voor het ANC te slech
ten. Beiden groeiden op in het
kleine Westkaapse stadje Kaka-
mas en beiden werden gedoopt
door Kriels vader, een blanke
dominee in de gekleurde tak
van de Nederlands Hervormde
kerk.
Maar deze gemeenschappelijke
achtergrond leek hun rivaliteit
alleen maar te versterken en de
raciale ondertoon in de verkie
zingscampagnes zou een
vruchtbare samenwerking na de
verkiezingen wel eens in de weg
kunnen staan.
Veel Nationalisten hadden lie
ver een gematigder figuur als
kandidaat-premier gezien, zoals
Dawie de Villiers, voormalige
rugby-aanvoerder van de
Springbokken en provinciale
partijleider, of Kobus Meiring,
de zittende bestuurder van de
Kaap.
„Maar Hernus Kriel heeft de
nieuwe grondwet eerder bestu
deerd dan de anderen en hij be
sefte meteen hoeveel macht de
regio's zouden krijgenaldus
een politiek analist. „De bevol
king slaakte een zucht van ver
lichting toen hij bekend maakte
dat hij de nationale politiek
vaarwel zegde om zich op het
provinciale premierschap te
richten, maar toen begrepen de
mensen nog niet wat dit in
hield.''
Het ANC heeft gewaarschuwd
dat gefrustreerde blanke extre
misten die een eigen 'Volks-
staat' nastreven, zich massaal
op Westkaap zullen storten als
het dichtst in de buurt komende
alternatief. Kriels plaatsvervan
ger Lampie Fick liet zich giste
ren ontvallen dat het nieuwe
parlement van de provincie, die
goed is voor 13 procent van het
bruto nationaal produkt, West
kaap tot 'het Zwitserland van
Zuid-Afrika' zal maken, econo
misch onafhankelijk van de rest
van het land.
„Het is een vrij land", luidde het
commentaar van De Villiers op
de mogelijke instroom van
blanke rechts-extremisten in
Westkaap. „Andere provincies
zullen de effectiviteit van hun
regering kunnen afmeten aan
het bestuur van Westkaap. De
mensen zullen met hun voeten
stemmen."
Het is nog niet duidelijk of de
Nationale Partij ook in de ande
re Zuidafrikaanse provincie met
een gekleurde meerderheid,
Noordkaap, winst zal boeken.
In deze dunst bevolkte provin
cie van Zuid-Afrika strijden het
ANC en de NP om de winst.
Volgens het ANC hebben de in
wonersvan Noordkaap geluis
terd naar de boodschap dat zo
wel de kleurlingen als de zwar
ten door de blanken worden
onderdrukt. Westkaap gaat tno
gelijk een periode van spannin
gen tegemoet tussen de kleur
lingen en de zwarten, die naar
ras lijken te hebben gestemd.
De zwarten hebben massaal
voor het ANC gekozen en de
kleurlingen hebben de Nationa
le Partij hun vertrouwen gege-
VEWTALING: MARGREET HESUNGA
