VN en NAVO zien af van luchtaanvallen Meeste zwarten niet rancuneus Buitenland 'Strijd in Rwanda heeft karakter volkerenmoord' 'Auschwitz-leugen' valt buiten meningsvrijheid reep onder schil Polen id Litouwen Vliegramp Japan eist 262 levens Eerbetoon voor Nixon Sofia ontkent bestaan eigen taal Macedonië JENSDAG 27 APRIL 1994 amenscholingsverbod in Leuven Bosnische Serviërs verwijderen zware wapens Iiaan Koningin Zein al-Sharaf, de moeder van de Jordaanse ling Hussein, is gisteren aan een hartstilstand overleden. De jarige Zein stierf in een ziekenhuis in Zwitserland, waar zij jd behandeld voor suikerziekte en hoge bloeddruk. Zij gold van liefdadigheid en vrouwenrechten en werd in de eerste voorzitter van de Jordaanse Vrouwenfederatie. p-aziliaan biedt nier te koop aan de janeiro» Om het leven wat aangenamer te maken, heeft 124-jarige Braziliaan een van zijn nieren te koop aangeboden ir omgerekend 200.000 gulden. „Ook met één nier kun je een gezond leven leiden. Je moet alleen een beetje oppassen wat et", aldus de man. Idiaanse familie Chiapas afgeslacht ico-stadIn de Zuidmexicaanse staat Chiapas zijn negen le- van een indiaanse familie op gruwelijke wijze afgemaakt. Bij :ele slachtoffers, allen lid van de Tzotzil-stam, waren armen, ifden en andere lichaamsdelen afgehakt. De autoriteiten ge- ■ftn niet dat er een verband is tussen het bloedbad en de in- *lünse opstand. raheuring in Britse Spokenclub issel Foutje van Leuven. De stad is zo bang dat er ongere mdheden zullen uitbreken tijdens het bezoek van paus Johan- 5 Paulus II op 15 mei, dat er voor die dag een samenscholings- fbod voor meer dan vijf mensen werd uitgevaardigd. Dat zou tekenen dat er geen toeschouwers worden toegelaten. Al- tns, als het er meer dan vijf zijn. Het verbod is gisteren weer ;etrokken. IVltsin tegen oefeningen met VS fcsKQuDe Russische president Jeltsin wil reeds vastgestelde tamenlijke militaire oefeningen van Rusland en de Verenigde schrappen. Volgens Jeltsin is er zowel in de Russische po- ek als in de publieke opinie teveel weerstand tegen. Eerder al jden de conservatieve fracties in het Russische parlement s»h tegen deze militaire samenwerking uitgesproken. istitie blokkeert rekeningen Schneider ftKFURT» De Zwitserse justitie heeft enkele bankrekeningen de spoorloos verdwenen Duitse vastgoedmagnaat Jürgen tneider en zijn vrouw geblokkeerd. Op de rekeningen staat bijna 300 miljoen gulden. De Duitse justitie heeft Middels een internationaal arrestatiebevel tegen Schneider ||gevaardigd. £coholist zet bloemetjes buiten ^ckholm Een 55-jarige Zweedse alcoholist kon de verleiding t weerstaan toen een bank per vergissing 786.000 kroon 0.000 gulden) op zijn rekening stortte. Twee weken lang zette de bloemetjes buiten en gaf hij zo'n 650.000 kroon uit aan ink en uitgaan. Een rechter veroordeelde de man gisteren tot agbetaling, voorwaardelijke gevangenisstraf en een ontwen- B oeder koning Hussein overleden ken beweren Serviërs dat het Macedonisch eigenlijk Servisch is, met hooguit een vleugje Bul gaarse invloed. In zowel Servië als Bulgarije zijn er nationalis ten die Macedonië willen inlij ven. Zjelev deed het geschil af als een 'opgeklopte' kwestie. Gli- gorov hamerde erop dat 'elk volk het recht heeft de naam van zijn eigen taal te kiezen'. „Wij kunnen geen documenten ondertekenen die de taal van ons volk ter discussie stellen", zei Gligorov. Zjelev en andere Bulgaarse functionarissen weigerden ge bruik te maken van Gligorovs tolk. Ze zeiden dat ze hem zo wel konden verstaan. Een toe spraak van Gligorov werd 'live' door de Bulgaarse televisie uit gezonden. den» In de Britse Spokenclub, die speurt naar het paranor- lle en die Charles Dickens en sir Arthur Conan Doyle onder I leden had, is een scheuring ontstaan. De helft van de bejaar- ipokenjagers heeft een eigen vereniging opgericht die op ei- houtje de jacht voortzet. De ruzie spitst zich toe op voorzit- Peter Underwood, die wordt beschuldigd van dictatoriaal ge- {issische parlementariër doodgeschoten De Rusische parlementariër Andrei Azderdzis is gister- jnd voor zijn deur doodgeschoten. Dat maakte het persbu- j Itar-Tass bekend. De 36-jarige Azderdzis was lid van de Itsdoema (het lagerhuis) en hoofd van de MDK-bank. erna doodt joggende vrouw 1 :erville In het voorgebergte van de Sierra Nevada in Califor- ts een zoekactie begonnen naar een poema, die het afgelo- t weekeinde een vrouw heeft aangevallen en gedood. De 40- ;e Barbara Schoner was gaan joggen, maar keerde niet naar terug. Haar echtgenoot sloeg alarm. Enkele uren later werd ijk van de vrouw gevonden. Volgens de politie aangevreten ol met diereharen. it onderzoekt verkeerde stamboom den» Een fanatieke amateur-historicus had al dertig jaar be id aan het opmaken van zijn stamboom, toen hij te horen ïg dat hij zich met de verkeerde familie bezig hield. De man ;k geadopteerd. Tijdens zijn speurtocht reisde restaurantei- aar Ian Lewis door heel Groot-Brittannië en sprak met twee- tend (vermeende) familieleden. Aan het onderzoek kwam abrupt einde, toen de vrouw van een neef vertelde dat hij geadopteerd. Lewis gaat nu op zoek naar zijn echte familie. Inwoners van Gorazde ii ten' en valt alleen daarom al niet onder de bescherming van de meningsuiting, aldus het oordeel. Verder is het ontken nen van de Holocaust een straf bare belediging van de in Duits land wonende joden en daarom is een verbod gerechtvaardigd. Het Hof sprak zich er niet over uit of het ontkennen van de jodenvervolging op zich ai leidt tot strafbaarheid wegens 'volksophitsing'. Daarover ont stond een felle discussie na een uitspraak van het Duitse Hof van Beroep in maart. Dit hof zag in het ontkennen van de massamoord in de gaskamers nog geen strafbare daad wegens ophitsing. Het verspreiden van de 'Auschwitz-leugen', waarmee de uitroeiing van de joden in de Tweede Wereldoorlog wordt ontkend, wordt in Duitsland niet beschermd door de vrijheid van meningsuiting. Autoriteiten kunnen met een verbod optre den tegen bijeenkomsten waar dit wordt gepropageerd. Dit heeft het hoogste Duitse gerechtshof, het Bundesverfass- ungsgericht (Constitutioneel Hof), gisteren bepaald in een vonnis. Het ontkennen van de systematische jodenvervolging in de nazi-tijd vormt een 'bewe zen onware bewering over fei- Bankemployés 'toevallig' rijk het feit dat zij een fikse hoe veelheid oude biljetten niet hebben vernietigd, maar stie kem mee naar huis genomen. Rudd bepaalde dat het drietal Een rechter in Londen heeft gisteren geoordeeld dat het meer dan toevallig is dat drie medewerkers van de Bank of de 510 miljoen pond (zo'n 1,2 England plotseling over hon derden miljoenen ponden aan baar geld beschikten. De drie waren verantwoordelijk voor de vernietiging van oude bank biljetten. Volgens rechter Norman Rudd moet dan ook worden geconcludeerd dat de drie hun rijkdom hebben te danken aan miljard gulden) die bij de afde ling geldvernietiging zijn ver dwenen, moeten terugbetalen. Twee van de aangeklaagden beweerden het geld gewoon te hebben verdiend met extra werk buiten de bank. De derde zei een grote som geld in het huis van zijn overleden vader te hebben gevonden. In de Rwandese hoofdstad Kigali is afgelopen nacht op nieuw hevig gevochten tussen het Rwandees Patriottisch Front (RPF) en het regeringsle ger. De gevechten braken uit ondanks het bestand dat het RPF maandagnacht eenzijdig had afgekondigd. „Het bestand wordt nog nauwelijks nage leefd. Overal werd geschoten", deelde Abdul Kabia van de VN- vr edesmacht voor Rwanda (Unamir) via de telefoon mee. Kabia zei dat in de door het re geringsleger beheerste gebieden buiten de hoofdstad het bloed bad werd voortgezet, speciaal bij Butare in het zuiden van Rwanda. „De massamoorden gaan nog steeds door, voor het grootste deel in het zuiden van het land. Het noorden en het oosten zijn praktisch volledig in handen van het RPF en we heb ben niets vernomen over mas samoorden die daar zouden plaatsvinden", aldus Kabia. De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch meent dat de moordpartijen en gruwel daden steeds meer de vorm aan van een volkerenmoord. Er ko men steeds meer bewijzen dat het leger de Tutsi-bevolking probeert uit te moorden. De or ganisatie riep alle landen op de Rwandese regering die na de massamoord op honderddui zenden mensen zal ontstaan, hulp te onthouden en niet tot internationale erkenning over te gaan. Hoffelijkheid tienvoudig met vriendelijkheid terugbetaald vee jaar touwtrekken heb- 'olen en Litouwen gisteren vriendschapsverdrag on- kend. President Lech sa ondertekende het docu- in Vilnius met zijn Li- se collega, Algirdas Bra- :as. In een rede voor het wse parlement noemde sa het akkoord een histori- >P T doorbraak. Daaraan zijn jaar van vruchteloze on- indelingen voorafgegaan, grootste struikelblokken in sprekingen tussen de twee n waren de positie van de 30 Polen in Litouwen, en iolse bezetting van Vilnius 920 tot 1939. De Litouwers i dat Warschau zich zou tschuldigen voor de bezet- Hoosmaar de Polen wezen dit ei 6 »uwen en Polen hebben eeuwenoude gemeen- ipelijke geschiedenis, die n soort haat-liefde leidde. 386 tot de Poolse delingen 8de eeuw waren ze in een verbonden. Na de Eerste nagoya Bergingswerkers zoeken tussen de brok stukken naar slachoffers van de vliegramp die gister middag op de Japanse luchthaven Nagoya aan 262 mensen het leven kostte. De Taiwanese Airbus A- 300-600R van China Airlines stortte op het vlieg veld neer en vloog onmiddellijk in brand. Negen van de 271 passagiers hebben de ramp overleefd. De Airbus was volgens de autoriteiten bezig met n'doorlog herwonnen ze elk er ie n onafhankelijkheid, maar de land.ng maar brak deze plotseling af en dook Je crisis om Vilnius waren razendsnel naar beneden, zedde rakelings langs een woonwijk en kwam naast de landingsbaan te recht. Tussen de puinhopen is de zwarte doos met vluchtgegevens al gevonden. Volgens een woord voerder van het ministerie van vervoer had de pi loot enkele minuten voor de ramp via de radio ge- Isfl^etrekkingen tot aan de vond van de Tweede We- 'prlog verbroken. Litouwen laatste buurland waarmee een vriendschapsverdrag gesloten. meld dat hij zijn landing zou onderbreken en op nieuw zou proberen te landen. De piloot zou hier voor geen reden hebben opgegeven. Een van de overlevenden vertelde dat de passagiers niet op de hoogte waren gebracht van enige moeilijkheden. Volgens Chang Tai-hsih', het hoofd van China Air lines in Japan, raakte de rechtervleugel van het toestel de grond voor het ongeluk. Op berichten dat de Airbus motorproblemen had en dat de pas sagiers in Taipei het toestel enige tijd hadden moeten verlaten, wilde hij geen commentaar ge ven. Een toestel van het type Airbus 300-600R is nooit eerder betrokken geweest bij een ongeluk. Wel is een ander model uit de A-300 serie in 1992 in Nepal neergestort. foto reuter the independent VERVOLG VOORPAGINA De enorme druk die de wereld op het Zuid- afrikaanse regime heeft uitgeoefend zou niet zoveel hebben geholpen wanneer de Zuidafrikanen zelf niet zo'n veerkracht ten toon hadden gespreid in hun streven naar vrijheid. Mandela is de verpersoonlijking van 'de strijd' geworden. Maar zoals hij zelf nooit moe wordt te verkondigen, hebben talloze anderen min stens evenveel, zo niet meer, opgeofferd. Er zijn er die zijn gestorven, zoals Chris Hani. Er zijn er die zijn gemarteld, getreiterd door de veiligheidspolitie, in ballingschap gedre ven. Zeker, er zijn vele gruwelijkheden be gaan in de naam van het recht. Maar ieder een die de afgelopen jaren enige tijd heeft doorgebracht in de zwarte woonsteden weet dat de 'secretaris publiciteit' van de Jongerenbond van het ANC in Maokeng, de penningmeester van de ANC-tak in Tha- bong, de voorzitter van het ANC in Khots- ong een adellijke, heldhaftige en genereuze eigenschappen bezitten die de logica tar ten. Het meest buitengewone aan Zuid-Afrika is de afwezigheid van racisme onder de gro te meerderheid van de zwarte bevolking. Ie dere blanke journalist die bericht over het geweld in de woonsteden kan vertellen dat een minimum aan hoffelijkheid bijna altijd tienvoudig wordt terugbetaald met vriende lijkheid. Als er een sleutel is voor het succes van de onderhandelingen over de Grondwet die na vier jaar zijn hoogtepunt bereikt in de historische gebeurtenis van vandaag, dan ligt die in deze wonderlijke afwezigheid van rancune onder de zwarte Zuidafrikanen. Mandela geeft daar slechts uiting aan wanneer hij spreekt over de noodzaak voor alle Zuidafrikanen, zwart en blank, zich aaneen te sluiten en een nieuwe natie op te bouwen. De ineenstorting van de apartheid was, anders dan de Berlijnse Muur, bere kend. Mandela begon eind jaren tachtig, toen hij nog in de gevangenis zat, zijn ge heime besprekingen met de regering. De plaats van handeling verschoof na de vrijla ting van Mandela in 1990 naar de presiden tiële burelen, naar de onderhandelingska mers. Compromissen, creatief denken en onversaagde vastberadenheid stonden er voor garant dat het doel werd bereikt. Die vastbeslotenheid werd zwaar getest. De strijd werd niet alleen op het niveau van beschaafde discussies over de grondwet ge voerd. In de straten van Thokoza, Soweto en Katlehong bedienden lnkatha en hun duistere vrienden binnen de veiligheidspo litie en de militaire inlichtingendienst zich van de traditionele methoden van de apart - heidsstaat om haar regime te bestendigen. Bloedvergieten roept meer bloedvergieten op en in verschillende delen van het land braken kleine oorlogjes uit. Maar onopgemerkt loerde op de achter grond van de zichtbare machtsstrijd een kracht van geen geringer belang. Rustig, ge leidelijk aan, brokkelden de lagen van on wetendheid en raciaal wantrouwen die in eeuwen waren gevormd, af. De stimulans kwam van de zwarten, maar de blanken hebben zich niet doof gehouden. Mandela heeft door in de media te verschijnen de blanke bevolking gecharmeerd en gerustge steld. Weinig blanken zullen voor hem stemmen, maar weinigen zullen zijn presi dentschap vrezen. Bij het prijzen van Mandela moet De Klerk niet worden vergeten. Hij heeft zelfs volgens de maatstaven van de lang aan de macht zijnde Nationale Partij een conserva tieve politieke achtergrond. Hij had de wijs heid in'te zien dat de apartheid niet kon doorgaan en dat de beste optie voor zijn volk was te onderhandelen over het over dragen van de macht. Tijdens de laatste maanden van de onderhandelingen vorig jaar heeft hij hard gewerkt aan een uitkomst volgens welke, zo wist hij, Mandela hem als president zou vervangen. Het formaat van De Klerk is dat hij in de afgelopen weken met net zoveel inzet heeft geprobeerd zowel Mangosuthu Buthelezi's lnkatha als het Vrijheidsfront van generaal Constand Viljoen te overtuigen van deelna me aan de verkiezingen, hoewel hij er geen minuut aan heeft getwijfeld dat hij aan bei de stemmen zou verliezen. De Klerk ver- - koos de stabiliteit van Zuid-Afrika, het wel zijn van de nieuwe democratie, boven het belang van zijn eigen partij te stellen. De problemen zullen enorm zijn, vooral bij het tegemoetkomen van de eisen van de zwarte bevolking voor huizen, gezond heidszorg, onderwijs en, bovenal, banen. Er zal later meer dan genoeg tijd zijn om deze stekelige problemen te analyseren. Nu is het het moment een uniek historisch resul taat te vieren. Want de zwarte Zuid-Afrika nen hebben bereikt wat Walter Sisulu, de grootvader van de vrijheidsstrijd en 25 jaar lang Mandeia's medegevangene, omschreef als het doel waarnaar hij 82 jaar van zijn le ven had gestreefd: 'Gewoon respect.' De wereld is er vandaag beter op gewor den. vertaung: wllleke h eu koop Het tweedaagse bezoek van de Macedonische president Gligor ov aan buurland Bulgarije is gis teren in onmin geëindigd. Gli gorov en zijn Bulgaarse gastheer Zjelev konden het niet eens worden over de taalkwestie. Macedonië wilde dat alle docu menten die de leiders zouden tekenen tweetalig zouden zijn. De Bulgaren weigerden dat Zij beweren dat er helemaal geen aparte Macedonische taal be staat. Buitenstaanders vinden dat het Bulgaars en Macedonisch inderdaad niet veel van elkaar verschillen. De afgelopen de cennia is het Macedonisch wel enigszins beïnvloed door het Servo-Kroatisch. Om de taalk westie nog ingewikkelder te ma- De Verenigde Naties en de NAVO hebben vannacht voor lopig afgezien van luchtaanvallen tegen de Bosnische Serviërs. De Serviërs hebben voor twee uur vanmorgen hun zware wapens verwijderd uit de zone van twintig ki lometer rond het centrum van de moslim-enclave Goraz de. Daarmee voldoen zij aan de voorwaarden van het NAVO-ultimatum van eind vorige week. boedapest-gorazde gpd-anp Gisteren zag het er nog naar uit dat het ultimatum niet zou wor den gehaald. Weliswaar ver klaarden de Bosnische Serviërs 's middags dat ze al aan de NAVO-eisen hadden voldaan, maar de VN konden dat niet be vestigen. De Serviërs trokken zich wel terug, maar langzamer dan gewenst. Inmiddels zijn 32 posities door troepen van de Unprofor, de VN-macht in Bos nië, gecontroleerd. Daar bleken de zware wapens te zijn verwij derd of onbruikbaar gemaakt De Serviërs lieten bij de ont ruiming van hun stellingen een spoor van vernieling na. De spe ciale VN-afgezant Akashi pro testeerde gisteren bij de Bosnisch-Servische leider Ka radzic tegen de 'politiek van de verschroeide aarde' die zijn troepen voeren. Veel huizen werden op het laatste moment in brand gestoken. Ook de wa terzuiveringsinstallatie is opge blazen. Desondanks keerden de afge lopen dagen de eerste moslim vluchtelingen uit Gorazde terug naar hun dorpen binnen de drie kilometer-zone die de Serviërs afgelopen weekeinde al hebben ontruimd. Voor velen zijn de vernielde dorpen nog altijd een beter onderkomen dat de over volle stad. De terugkeer was overigens niet geheel ongevaar lijk, want in de regio zijn nog steeds Servische sluipschutters actief. Nu in Gorazde de schade kan worden opgenomen, blijken bij de belegering in totaal 700 mensen te zijn omgekomen. Het aantal zwaargewonden is echter minder groot dat ver wacht. Logistiek-medewerker Olivier van Bunnen en de arts Pablo Nuozzi zijn maandag door de VN weggehaald uit Gorazde. Ruim twee maanden probeer den zij met zo'n 60.000 ingeslo ten burgers te overleven. Van Bunnen noemt de belegering 'pure terreur'. „Burgers waren het doelwit, op straat, in hun appartementen, zelfs in het zie kenhuis, dat voortdurend onder vuur lag. Alleen de begane grond en kelders waren nog bruikbaar." Het NAVO-ultimatum van eind vorige week gaf uiteindelijk wat hoop. Maar pas toen de VN zondag binnenkwamen met de eerste voedselhulp durfde de stad weer adem te halen. Voor Van Bunnen en Nuozzi is het voorbij, hun plaats wordt inge nomen door twee andere me dewerkers van Artsen zonder Grenzen. Van Bunnen wil terug 'maar dan wel in betere tijden'. yorba Linda Vandaag (vannacht Nederlandse tijd) wordt de zaterdag ochtend overleden Amerikaanse oud-president Richard M. Nixon be graven in zijn familiegraf in het Califomische Yorba Linda. Het stoffelijk overschot is gisteren overgebracht naar de Nixon-bibliotheek in Nixons geboorteplaats. Het publiek kan daar gedurende de gehele avond en nacht afscheid nemen van de gewezen president, die in 1974 tengevol ge van het Watergate-schandaal moest aftreden, foto afp j.david ake Bezoek Gligorov loopt uit op mislukking

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5