De onbekende
kanten van
Anton Pieck
Droomvlucht in sprookjespark
Toerisme
CATERDAG 23 APRIL1994
Museum over Haarlemse tekenaar bestaat tien jaar
Attractiepark De Efteling nog steeds onbetwiste marktleider
ïemawandelingen
De Utrechtse vvandelorganisatie Thema
organiseert op vijf lentezondagen een
themawandeling. Het bijzondere ervan is
Idat langs de route geografen, biologen,
biilieudeskundigen of cultuurhistorici klaar
staan om ontwikkelingen in het Nederland
se landschap te verklaren. De lengte van de
routes varieert van 10 tot 30 kilometer. Aan
|de hand van een gedetailleerde routebe
schrijving kan iedereen individueel aan de
[Wandelingen deelnemen. Deelneming kost
een tientje, inclusief vervoer naar het ver
trekpunt en terug. De eerste wandeling
yoert morgen, 24 april over de Utrechtse
[Heuvelrug, van Driebergen naar Langbroek.
Start tussen 9.30 en 11.30 uur bij NS-station
priebergen-Zeist. Het onderwerp van de
jindere tippels is de Linge (8 mei), mijn
bouw door de eeuwen heen in Zuid-Lim-
jiurg (22 mei), de Drentse zandgronden (5
juni) en 'Van stad naar Strand - Den
HaagSchevenigen' (19 juni).
Info: 030 - 730 608.
Rondvaarten Alkmaar
fin Alkmaar zijn de mogelijkheden tot het
[ïnaken van rondvaarten uitgebreid met een
'ïocht langs de molens die aan de noordkant
fVan de stad liggen. Nieuw is ook een trip
"door de Schermerpolder. De mini-cruises
ar de Zaanse Schans en Amsterdam ble-
i gehandhaafd net als de grachtenrond-
yaart door de binnenstad. Alle tochten ver
strekken vanaf een steiger bij het Waagplein
waar op elke vrijdag tot en met 16 septem
ber de Kaasmarkt wordt gehouden.
Info: VW Alkmaar, telefoon 072 - 114 284.
Varen in De Reef
Ook dit voorjaar organiseert de Zaanse VW
in samenwerking met de Vogelbescher-
mingswacht rondvaarten door natuurge
bied De Reef bij Westzaan. In het gebied
wemelt het van de grutto's, tureluurs, kie
vitten, futen, leeuwerikken en bruine kie
kendieven. Met een beetje geluk kunnen -
vanuit de 'boerenplat' waarmee de tripjes
worden uitgevoerd ook kemphanen worden
waargenomen. De vaartocht wordt onder
broken door een bezoek aan de 250 jaar ou
de pelmolen Het Prinsenhof.
Info: Zaanse WV, telefoon 075 - 162 221
Kasteeltuinen Arcen
I/Vaar verwachting zullen dit jaar ongeveer
300.000 mensen de kasteeltuinen van Arcen
bezoeken. Het 32 hectare grote park dat op
27 maart z'n poorten weer opende voor het
publiek, begint aan het zevende seizoen.
Trekkers zijn dit jaar onder meer een over
dekte tulpenshow en (tot 8 mei) een ten
toonstelling over Makkums Aardewerk in
het kasteel zelf.
Info: Kasteeltuinen Arcen, telefoon
04703 - 1882.
Kasteel te kijk
Onder de titel Kasteel De Haar door de eeu-
'i heen wordt in het gelijknamige kasteel
te Haarzuilens bij Utrecht tot 16 augustus
n overzichtstentoonstelling gehouden
van schilderijen en tekeningen die te ma
ken hebben met het verleden van het kas
teel. Ze komen uit de privé-collectie van de
familie Van Zuylen van Nyevelt. De familie
Van Zuylen kocht in de loop der jaren tien
tallen afbeeldingen aan. In de collectie be
vinden zich werken van Egbert van Drielst
(ook wel 'de Drenthse Hobbema' ge
noemd), de Nijmeegse landschapstekenaar
Hendrik Hoogers en de Amersfoorter Jan
Apeldoorn. De expositie maakt onderdeel
n de dagelijkse rondleidingen. Het
kasteel is geopend van 11-16 uur, op zater-
n zondag van 13-16 uur.
Bloesemroute Tiel
Onder het motto Klim ook eens uit de auto
heeft de VW Tiel en omstreken een gecom
bineerde auto- en fietsroute uitgezet. Het
autotraject dat de naam Bloesemroute
heeft gekregen is 120 kilometer lang,
r op een groot aantal punten kan on
derweg worden uitgestapt om op de fiets (of
eventueel wandelend) verder te gaan. Fiet-
i kunnen worden gehuurd op adressen
die staan aangegeven in een routebeschrij
ving, die verkrijgbaar is bij de VW op het
Korenbeursplein in Tiel.
Info: VW Tiel, telefoon 03440 - 16441
Yellow Bike
Geen betere manier om Amsterdam te le-
1 kennen dan op de fiets. Daarom organi
seert Yellow Bike al vijf jaar rijwieltochten
door de Nederlandse hoofdstad (en soms
daarbuiten). Onder leiding van een gids kan
vanuit het spleetloos zadel in drie uur een
blik worden geworpen op alle befaamde be
zienswaardigheden zoals het Anne Frank
huis, de Westerkerk en het Rijksmuseum.
Uiteraard is zowel het Red Light District als
de Jordaan in de route opgenomen. Er
wordt tot en met oktober dagelijks gereden.
Vertrekplaats De Nieuwe Zijds Kolk; ver
trektijd 09.30 en 13.00 uur.
Info: Yellow Bike, telefoon 020 - 6 206 940.
Negatief reisadvies
voor Sri Lanka
DEN HAAG/COLOMBO ANP-Rtr
Westerse ambassades gaan toeristen advi
seren Sri Lanka te mijden, nadat Tamil-tij-
gers hebben gedreigd grote hotels aan te
vallen. De westerse gezanten in Colombo
hebben dit afgesproken.
Het ministerie van buitenlandse zaken in
Den Haag verklaarde dat het blijft bij het
negatieve advies dat het eerder uitgaf voor
reizen naar Sri Lanka, waarbij toeristen
wordt ontraden naar het noorden en oos
ten van het land te gaan. Extra voorzichtig
heid is geboden. De hotels hebben zelf spe
ciale beveiligingsmaatregelen getroffen, al
dus het ministerie.
Vorige week pleegde de tot dan onbeken
de Tamil-groep Ellalan Force bomaansla
gen op drie hotels. Een van de daders
kwam om het leven, maar onder de vakan
tiegangers vielen geen slachtoffers. Deze
week dreigde de organisatie in het vervolg
ook toeristen en buitenlandse investeerders
te doden. De politie zei dat de Tamils, die
voor een eigen staat vechten, dreigbrieven
hebben gestuurd naar zeker vijf hotels in de
badplaats Hikkaduwa.
Ellalan Force, een groep die volgens het
leger en sommige diplomaten wordt ge
steund door de Bevrijdingstijgers van Tamil
Eelam, beschuldigde de Srilankaanse rege
ring ervan met het geld dat ze met het toe
risme binnenhaalt, wapens te kopen om de
opstand van separatistische Tamils neer te
slaan.
Dit jaar verwacht het voormalige Ceylon
430.000 toeristen, ongeveer hetzelfde aantal
dat het eiland ten zuidoosten van India in
1984 bezocht. In dat jaar begonnen de Ta-
mil-tijgers hun strijd.
Van Hermitage
naar Huizen
Een van de drie grootste musea ter wereld,
de Hermitage in Sint-Petersburg. zal een
deel van zijn kledingbezit uitlenen aan een
van de kleinste musea van Nederland, het
Huizer Klederdrachtmuseum. Tot en met
augustus zullen daar zeventien rijk bewerk
te Russische volksdrachten te zien zijn. De
Huizense Genie Otten, die dit dank zij haar
goede contacten met directeur Matvejev
van de Hermitage voor elkaar heeft gekre
gen, wil met de tentoonstelling tevens geld
bij elkaar krijgen om de textielafdeling van
de Hermitage te helpen bij de financiering
van achterstallig onderhoud.
Info: Huizer Klederdrachtmuseum, Ha
venstraat 81, 1271 AD Hulzen, tel. 02152 -
6 90 80.
Meer bezoekers
naar Australië
Het aantal Nederlanders dat vorig jaar naar
Australië reisde, is in vergelijking met 1992
met 16,9 procent gestegen tot 27.511. In to
taal ontving het land 600.000 Europeanen,
een stijging van 15.1 procent ten opzichte
van het jaar daarvoor. Vooral Britten bezoe
ken Australië graag: 312.000 mensen. Duits
land volgt met 105.400 personen op de
tweede plaats.
Cruisen op
catamaran
Sinds maart kan er nu ook een cruise wor
den gemaakt op een catamaran. De Radis-
son Diamond, zoals het vijfsterren-schip
heet. biedt plaats aan 350 passagiers en is
420 meter lang. Bijna alle hutten zijn voor
zien van een balkon. Er wordt gevaren in
zowel het Caribisch gebied als de Middel
landse Zee. Info: HCC Heemstede, telefoon
023 - 290 304.
Frankrijk meer
bezocht dan VS
Frankrijk was in 1992 de grootste toeristen
bestemming ter wereld. Dat blijkt uit een
rapport van de World Tourism Organisa
tion. Op de tweede plaats eindigden de VS
Frankrijk. Europa ontving de meeste bezoe
kers: ruim de helft van alle toeristen trok
naar het oude continent. Tweede was
Noord- en Zuid-Amerika met een aandeel
van iets meer dan een kwart. Op exportge-
bied is toerisme (8,5 procent van de totale
wereldhandel) inmiddels de oliehandel
voorbij gestreefd.
Rijwielhulpkisten
terug in Nederland
Op initiatief van de Vervoerregio Eindhoven
zijn op 22 april in de omgeving van Eindho
ven 24 ANWB-Rijwielhulpkisten in gebruik
genomen. De in opvallend geel gespoten,
afsluitbare polyester kist, bevat een fiets
pomp. bandplakspullen, gereedschap, wat
reserve-onderdelen en een verbanddoos Er
kan gratis gebruik van worden gemaakt
door de sleutel te vragen bij de beheerder.
Met de plaatsing van de Rijwielhulpkist is
een oude traditie hersteld. Reeds in 1898
plaatste de ANWB de eerste exemplaren bij
onder meer herbergen en hotels.
De attractieparken voor het hele gezin heb
ben hun deuren weer opengesteld. Dit jaar
zijn er drie nieuwe trekpleisters bijgeko
men: het archeologische themapark Ar-
cheon in Alphen aan den Rijn, het otterpark
Aqualutra in Leeuwarden en het Walibi Fle-
vopark (vanaf 7 mei) op het terrein van de
oude Flevohof. Ook buitenlandse parken
pikken een graantje mee, waardoor de con
currentie dit seizoen heftiger is dan ooit. De
meeste parken hebben forse investeringen
gedaan, in de hoop het publiek voor zich te
winnen. Alleen Nederlandse oudste familie
park De Efteling doet het dit jaar rustig aan.
Het sprookjespark bij Kaatsheuvel is nog
steeds de onbetwiste marktleider in eigen
land en tweede in Europa (na Euro-Disney).
Vorig jaar bezochten 2.720.000 miljoen
mensen het park. Een absoluut record. „En
dan hebben we de kinderen onder 4 jaar
nog niet eens meegerekend", meldt een te
vreden directeur Paul Beek.
Het publiek kwam vooral af op Droom
vlucht, de nieuwe miljoenenattractie. De
vlucht door een wondere sprookjeswereld
'het allermooiste dat De Efteling is over
komen' is inmiddels geperfectioneerd.
De storingen zijn van de baan en de wacht
tijden verkort, verzekert de directie.
Twee belangrijke zaken liggen ten grond
slag aan de populariteit van De Efteling:
kwaliteit en jeugdsentiment. Vrijwel alle ou
ders van nu hebben ooit als kind het park
bezocht en willen dit met hun kroost herha
len. „Op die hang naar nostalgie drijven
we", erkent directeur Beek. „En wij doen er
dan ook alles aan om de herinnering in ere
te houden. Mensen weten dat bij ons de
zelfde kabouter nog steeds op dezelfde plek
staat als twintig jaar geleden. En nog net zo
mooi."
Toch blijft het park niet in het verleden
hangen. De komende jaren zal volop verder
worden gebouwd aan De Wereld van De Ef-
temationale golfbaan. Tevens zullen de ver
blijfsmogelijkheden worden uitgebreid met
appartementen en hotelkamers, omdat het
Efteling-hotel nu al te klein is gebleken. Zo
verschuift het familiepark het accent van
dagbezoek steeds meer in de richting van
korte verblijfsarrangementen. „Daar is be
hoefte aan", aldus directeur Beek. Echt
goedkoop is zo'n verblijf overigens niet. Een
arrangement met overnachting in het hotel,
diner en toegang tot het park kost voor
twee personen met twee kinderen tot 10
jaar al gauw zo'n 500 gulden.
Toch verwacht De Efteling veel van de com
binatie verblijf - parkbezoek. Met name het
bedrijfsleven is erg geïnteresseerd in de ge
boden arrangementen, zo blijkt. Daarom
heeft het hotel dit jaar het aantal speciale
kamers uitgebreid voor wie ook buiten het
park nog even wil blijven dromen. Er zijn
onder meer kamers in sprookjessfeer, inge
richt in de stijl van de jaren vijftig of opge
tuigd als een circus. De prijzen van deze
themakamers variëren van ongeveer 300 tot
500 gulden per nacht (uitgaande van 2 per
sonen).
Tijdens de zomermaanden organiseert De
Efteling verschillende shows. Vanaf 30 juni
tot en met 28 augustus is drie keer per dag
een show te zien rond de Eftelingmascotte
Pardoes. Van 15 juli tot en met zondag 14
augustus treedt het Belgische duo Samson
en Gert twee keer per dag op. Voor de ou
deren komen er drie zomeravonden (zater
dag 13, 20 en 27 augustus) met livemuziek
uit respectievelijk de jaren vijftig, zestig en
zeventig. Ook staan er weer verschillende
themafeesten op stapel.
De toegangsprijs van het park bedraagt 30
gulden. Drukke periodes zijn 11 tot en
met 15 mei, 22 en 23 mei, de maanden juli
en augustus en de weekeinden in septem
ber. Het park is open tot eind oktober van
10.00 tot 18.00 uur. Voor meer informatie:
tel. 04167-88111.
aan het sparen."
De man die vooral bekend is ge
worden van de kalenders en de
kerstkaarten had een enorme
produktie. Buiten het museum in
Hattem is er geen museum dat
werk van hem bezit, maar veel
particulieren hebben wel een ori
ginele Pieck. „Hij was erg goed
geefs", vertelt conservator
Nitrauw, die de tekenaar per
soonlijk heeft gekend, „iemand
die bij hem op bezoek was, hoef
de maar te zeggen dat hij een be
paald werk mooi vond. of hij
kreeg het al. Daar is helaas ook
veel misbruik van gemaakt
Winterschilder
Het is het Anton Pieck Museum
niet te doen om een complete
verzameling. Er wordt vooral naar
gestreefd de Haarlemse tekenle
raar recht te doen door zoveel
mogelijk verschillende kanten te
belichten. Want Pieck is veelzijdi-
ger geweest dan het beeld van de
romantische winterschilder laat
geloven. De reistekeningen die nu
worden getoond geven daar blijk
van, maar in het museum zijn bij
voorbeeld ook naaktstudies te
zien en olieverfschilderijen.
Nitrauw: „Wij willen graag afreke
nen met dat eenzijdige imago. Ik
heb ook de indruk dat dat gaat
lukken. Want zeker negentig pro
cent van de bezoekers komt hier
met dat eenzijdige beeld binnen
en gaat zeer verrast de deur weer
uit. De meesten hadden nooit
vermoed dat Pieck dat allemaal
deed. Ons beleid is erop gericht
zo breed mogelijk aan te kopen."
Het aardige is dat veel mensen
verklaren het onbekendere werk
minstens zo goed te vinden als
zijn bekende tafereeltjes. Maar
dat laat onverlet dat de belang
stelling voor het museum tussen
de Achterstraat en de Noordwal
vooral is te danken aan de
sprookjeswereld die Pieck in veel
huiskamers heeft gebracht. Zo is
het museum erg in trek bij emi
granten die na tientallen jaren
nog eens het vaderland bezoeken
en in het museum iets terug ho
pen te vinden van de wereld die
ze zich menen te herinneren. Het
is overigens opmerkelijk hoeveel
buitenlanders oog hebben voor
het overwegend oer-Hollandse
werk. Het afgelopen decennium
werden veelvuldig Belgen, Duit
sers, Britten, Fransen en Japan
ners gesignaleerd.
Nitrauw heeft gemerkt dat het
niet alleen ouderen zijn. „Het valt
me op dat dit werk een heel brede
laag van de bevolking aanspreekt.
Er bellen bijvoorbeeld veel scho
lieren om informatie en de laatste
jaren komen er steeds meer jonge
mensen. Ik denk dat er weer een
hang naar romantiek is." Als kun
stenaar is Anton Pieck nooit er
kend. Hij vond zichzelf ook in
eerste instantie ambachtsman. En
wie het museum bezoekt moet op
zijn minst erkennen dat hij zijn
vak verstond. Of Pieck postuum
nog de erkenning krijgt die hij bij
zijn leven ontbeerde, lijkt vooral
een kwestie van tijd. De stijgende
belangstelling voor zijn werk en
het steeds bredere oeuvre dat het
museum toont, dragen in ieder
geval bij tot een juister beeld van
de schepper van het sprookjes
park de Efteling.
Van 1 november tot 1 mei is het
Anton Pieck Museum geopend
van dinsdag tot en met zaterdag.
Van 1 mei tot 1 november komt
daar de maandag bij. In juli en
augustus is het museum boven
dien op zondagmiddag open.
Nadere informatie: telefoon
05206-42192.
teling. Daarbij richt het park zich op de leef
tijdsgroepen die de komende jaren het
beeld van de bevolking zullen bepalen: kin
deren tot 10 jaar en volwassenen boven de
40 jaar. Voor de jongere bezoekers komt er
een nieuwe speeltuin. Ook zit een doolhof
met loop- en watereffecten in de planning.
De entree zal spectaculair worden ver
nieuwd. Het ontwerp is een mengeling van
gothiek en de typische Efteling-stijl met to
renspitsen van zo'n veertig meter hoog. In
de entree komt een compleet uitgaanscen
trum, dat ook 's avonds open zal zijn.
Verder bouwt De Efteling aan een grote, in-
Tien jaar geleden is het alweer dat Max Pieck het initiatief
nam voor een museum dat de naam van zijn vader, Anton
Pieck, zou dragen. Het Anton Pieck Museum in het Gelderse
Hattem viert het tweede lustrum met vier opeenvolgende
exposities van reistekeningen uit diverse Europese landen.
De eerste expositie, tot en met 29 april, laat Piecks reisteke
ningen uit Italië en Frankrijk zien. De volgende, van 1 mei
tot en met 31 juli, heeft Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland
tot onderwerp. Pieck mag dan in kunstkringen nooit zijn er
kend, de nalatenschap van de Haarlemse tekenaar verblijdt
nog dagelijks velen. Het gaat goed met het museum. Het
jaarlijkse aantal bezoekers schommelt rond de 45.000.
Er gaat geen zaterdag voorbij of er
loopt wel een Japanner door
Hattem. Niet om er in sneltrein
vaart een fotorolletje vol te schie
ten, maar om zich te vergapen
aan het werk van Anton Francis-
cus Pieck. Want, hoe vreemd dat
ook mag lijken, de oer-Hollandse
Pieck is in Japan zeer populair.
„Ze komen hier zelfs met een lou
pe", vertelt Anneke Nitrauw,
steun en toeverlaat van het Anton
Pieck Museum.
Om het door de in 1987 overleden
illustrator/tekenaar nog zelf ont
worpen hofje, dat toegang ver
schaft tot het museum, te berei
ken moet de bezoeker het Streek
museum-Voermanhuis doorkrui
sen. Dat vaart er wel bij, want
sinds de inrichting van een voor
malige stadsboerderij als Pieck-
museum, passeren tien keer zo
veel mensen de kassa. Afgaand op
de populariteit zou een eigen in-
gang het museum niet misstaan.
„Maar de kracht van het museum
is dat je er geen uren voor nodig
hebt, je pakt het zo even mee",
meent de consevatrice.
Dat het werk van de
schilder/tekenaar van romanti
sche wintertafereeltjes gewild is,
blijkt niet alleen uit de toeloop
naar het museum. Het wordt
steeds moeilijker om werk van
Pieck te kopen, heeft het muse
umbestuur gemerkt. „Er komen
steeds meer kapers op de kust",
weet Anneke Nitrauw. „Daardoor
is er ook een tendens dat de wer
ken duurder worden. Onlangs was
er nog een verkoopexpositie in
België. Toen we de catalogus op
vroegen bleek dat er ongelooflijke
prijzen werden gevraagd, daar zijn
we echt van geschrokken."
Goedgeefs
Echt kostbaar zijn de werken ove
rigens (nog) niet. De prijs van het
duurste werk dat de Hattemer
stichting tot op heden aankocht,
ligt nog altijd ruim onder de tien
duizend gulden. Een ets van Pieck
is nog gemakkelijk onder de dui
zend gulden te koop. Inmiddels
beschikt het museum over een ei
gen collectie van pakweg 150
stukken. In 1996 zal die verzame
ling belangrijk worden uitgebreid.
Anneke Nitrauw: „Wij hebben het
eerste recht van koop uit de nala
tenschap die de familie heeft. Er
moet een bepaalde termijn zijn
verstreken voor we het mogen ko
pen, daarom gebeurt dat pas in
1996. We hebben een heel goed
contact met de familie: wat we
graag willen hebben, kunnen we
kopen. Daar zijn we nu al voor
Anneke Nitrauw, steun en toeverlaat van het Anton Pieckmuseum.
foto c pd
Vorig jaar bezochten bijna 3 miljoen Nederlanders de Efteling.