Spanje in de ban van
corruptieschandalen
China wil af van officieel
SiM erkende minderheidstalen
Onheilspellende stilte bij autofabriek Zil
Buitenland
Soeks loopt voor de sokken Aantal plaatselijke talen zal verdwijnen
'Bosjesmannen' vechten voor erkenning
(ZATERDAG 16 APRIL 1994
Zelfs de aartsbisschop van Valencia kon niet langer zwij
gen. In zijn pastorale brief zondag sprak Augustin Garcia
Gasco geharnaste taal: „De corruptie maakt sociale vrede
onmogelijk. Iedereen heeft vandaag het recht, ja zelfs de
plicht, om over corruptie te praten."
den haag tjabel dalingSpaanse centrale bank, Mariano
anp Rubio, die wordt verdacht van
omvangrijke zwart-geld praktij
ken. Rubio kwam twee jaar ge
leden ook al in opspraak door
beschuldigingen van beursma-
nipulaties en handelen met
voorwetenschap. Pikant detail is
dat Gonzalez hem rechtstreeks
benoemde. De premier ver
klaarde maandag nog steeds
vertrouwen in Rubio te hebben.
Die opmerking kan hem wel
eens flink gaan opbreken.
Het andere schandaal betreft
Luis Roldan, een ex-directeur-
generaal van de Guardia Civil.
Hij en andere politie-ambtena-
ren zouden in ruil voor het uit
delen van gunsten via een ge
heim potje van het ministerie
van binnenlandse zaken een ex
tra aanvulling op hun salaris
hebben genoten.
Voor beide affaires zijn parle
mentaire onderzoekscommis
sies ingesteld. De regering-Gon-
zalez wil dat beide schandalen
tot op de bodem worden uitge
zocht en zal zo nodig Roldan en
Rubio zelf voor de rechter da
gen als blijkt dat zij de Spaanse
staat hebben benadeeld.
Of de regering inderdaad de
strijd met de corruptie aan
bindt, moet worden afgewacht.
Want een dergelijke oorlog be
tekent dat ook in de regerings
partij PSOE koppen gaan rollen.
j Spanje is in de ban van corrup
tie. Elke week onthullen de me
dia nieuwe schandalen en het
einde ervan lijkt nog lang niet in
zicht. Ook niet nu de regering
van premier Felipe Gonzalez
heeft aangekondigd krachtig
stelling te nemen tegen de
hausse van omkooppraktijken
en financiële schandalen. Want
diezelfde regering heeft jaren
lang gezwegen, en zou Gonza
lez nu ineens krachtig optre
den? Veel Spanjaarden betwijfe
len dat. Zelfs het regeringsge
zinde dagblad El Pais bekriti-
seerde de premier afgelopen
zondag in een hoofdredactio
neel commentaar. „Plannen om
de corruptie te bestrijden zijn
prachtig. Maar wat we nodig
hebben, zijn geen woorden,
maar daden."
Het thema corruptie was eind
vorige week voor het eerst on
derwerp van gesprek in de
Spaanse ministerraad. Aanlei
ding waren de twee meest re
cente schandalen, die de socia-
j listische regering danig in verle
genheid hebben gebracht en die
volgens critici de Spaanse
rechtsstaat in het geding bren
gen.
In het ene geval gaat het om de
voormalige gouverneur van de
De socialisten waren de afgelo
pen jaren bij veel financiële
schandalen betrokken. Maar
doordat zij in het parlement een
absolute meerderheid hadden,
konden ze elk onderzoek naar
frauduleuze praktijken tegen
houden. En Gonzalez? Hij be
rustte in ongeloof en passiviteit,
schreef El Pais zondag.
De regering voelt echter dage
lijkse de druk van de media en
de publieke opinie. Deze eisen
dat de fraudeurs worden aange
pakt. En opiniepeilingen, recen
telijk gepubliceerd in het Ma-
drileense dagblad El Mundo,
geven de conservatieven van de
Partido Popular (PP) een voor-
prong op de socialisten voor de
Europese verkiezingen van juni.
De PSOE is nimmer zo impopu
lair geweest.
Spanje wordt in de nationale en
internationale pers steeds vaker
geassocieerd met landen als Ita
lië en Japan, waar politieke cor
ruptie en financiële schandalen
regeringen ten val brengen en
de rechtsstaat bedreigen. Cor
ruptie en financieel wanbeheer
zijn een integraal onderdeel van
de Spaanse maatschappij. Dat
de PSOE zo vaak wordt ge
noemd in verband met schan
dalen, komt doordat zij het af
gelopen decennium alle politie
ke macht (en geldmiddelen) in
handen had. En macht corrum
peert. Op regionaal niveau zijn
overigens ook de conservatie
ven niet te beroerd de staatskas
te plunderen.
De zwarte lijst met affaires is
lang. Een willekeurige greep uit
de afgelopen jaren en maanden:
Spanjaarden betwijfelen of premier Felipe Gonzalez hard kan optreden tegen de omkoopschandalen.
illegale financiering van politie
ke partijen, betrokkenheid van
de militaire inlichtingendienst
Cesid bij afluisterschandalen,
het faillissement van Banesto,
één van Spanje's grootste han
delsbanken, illegale betalingen
van deze bank aan de PSOE,
mogelijke gevallen van omko
ping van politici door de rege
ring van Koeweit.
Eén van de meest tragische af
faires is het faillissement van de
woningbouwcoöperatie PSV,
nauw gelieerd aan de machtige
socialistische vakbond UGT.
IPS
In China is een wet in voorbe
reiding die een einde zal ma
ken aan het bestaan van offi
cieel erkende minderheidsta
len. De nieuwe wet stelt min
derheden die geen goed ont
wikkeld schrift bezitten voor
om Chinees als enige schrifte
lijke en mondelinge voertaal
over te
MIEM
Washington Het ambt van president van de Verenigde Staten gaat
niet over rozen. Zowel politieke tegenstanders als de media proberen de
ON- hoogste baas van Amerika te vloeren. Ook familiekat Soeks laat zich
5 va* wat betreft niet onbetuigd. Voor het oog van de camera werpt hij
zich voor de voeten van baasje Bill. Deze pareert de aanval en stapt
ook voor het oog van de camera met souplesse over het diertje heen.
Ibó, roro.fPA
pm). -
In China zijn 55 officieel erken
de minderheidstalen. Sommige,
zoals het Miao worden gespro
ken dQor 7300 mensen, maar
het Anchang bijvoorbeeld wordt
door nog geen 50 mensen ge
sproken. Deze talen en bijvoor
beeld het Yao (2000), het Hani
(1200), het Lahu (400) en het
Jingpo met 100 sprekers zullen,
als de wet wordt aangenomen,
in de nabije toekomst verdwij-
Het wetsvoorstel voorziet in
een overgangsregeling waarbij
de plaatselijke taal gedurende
de eerste twee jaren van de la
gere school nog naast het Chi
nees wordt gebruikt. Het derde
jaar wordt volledig overgescha
keld op het Chinees.
De wet is een breuk met de
tot nu toe geldende politiek
waarbij minderheden werden
aangemoedigd hun eigen taal te
spreken. Deze politiek had als
doel om de alfabetisering te be
vorderen.
Ongeveer dertig van de offi
cieel erkende minderheidstalen
in China hebben geen werkelijk
schrift. In de jaren vijftig wer
den speciale teams gestuurd
naar de gebieden waar de min
derheden woonden om hun ta
len te bestuderen. Voor de min
derheidstalen die geen eigen
schrift hadden, werden Chinese
karakters gebruikt.
Maar deze politiek kostte de
centrale overheid grote som
men geld. Ook voor plaatselijke
overheden die officiële docu
menten soms in wel twintig ta
len moesten vertalen, beteken
de dit een aanzienlijke aanslag
op de begroting. De financiën
zijn volgens het in de Engels
verschijnende staatskrant China
Daily de belangrijkste reden
voor het wetsvoorstel.
Volgens Dia Qingxia, de di
recteur van het Instituut voor
Minderheidstalen van de Cen
trale Universiteit voor Nationa
liteiten in Peking speelt ook een
kwantitatief argument een grote
rol. „Sommige groepen zijn niet
groter dan een paar duizend en
dus is het niet echt de moeite
waard om hun eigen geschre
ven taal in stand te houden."
„Het handhaven van deze ta
len is voor ons een groot pro
bleem geweest", voegt Dia er
aan toe. „Maar nu hebben we
geconstateerd dat deze groepen
de geschreven versie van hun
talen niet echt nodig hebben."
De Chinese autoriteiten zien
nu in de geschreven en in hun
ogen 'kunstmatig in stand ge
houden' minderheidstalen bo
vendien een belemmering voor
Door financieel wanbeheer en
mogelijke fraude raken duizen
den kleine woningeigenaren
hun bezit kwijt. De alom geres
pecteerde vakbondsvoorzitter
Nicolas Redondo, die maandag
met pensioen ging, moet zich in
juni in verband met deze kwes-
r de rechter verantwoor-
r Gonzalez geldt, is
s op Redondo van toe
passing. Niemand twijfelt aan
hun goede trouw, maar ze ver
zuimden in te grijpen. Onwe
tendheid en gebrek aan toezicht
op hun partij respectievelijk
vakbond speelden hun parten.
Daarom zijn ze verantwoorde
lijk voor wanbeheer en corrup
tieschandalen. zeggen critici.
de economische ontwikkeling
van de gebieden waar de min
derheden wonen. Deze regio's
behoren tot de meest achterge
bleven gebieden van China,
meent het in Hong Korig ver
schijnende dagblad Eastern Ex
press.
Overheidsfunctionarissen Pe
king weten zeker dat de meer
ontwikkelde minderheden zelf
ook wel inzien dat ze alleen
maar vooruit kunnen komen als
ze goed geschoold zijn in het
Chinees. „Intellectuelen in deze
gebieden bedienen zich steeds
vaker van het Chinees omdat ze
het als een manier zien om hun
samenlevingen op te trekken
zegt Ren Ujing, lid van de
Staatscommissie voor Nationa
liteiten in een interview met de
Eastern Express.
Volgens berichten in Hong
Kong zou deze commissie al
voor twaalf minderheidstalen
de steun hebben ingetrokken.
Ren verzekert echter dat grote
minderheidsgroepen zullen
worden gevraagd of ze het
schrift van hun taal onder de
nieuwe wet gehandhaafd willen
zien. Dit voorstel zou kunnen
worden gedaan aan de 7000 le
den tellende Miao in zuidwest-
China en de Dongen Bouyeidie
elk 2500 zielen tellen.
De wet zal echter niet van
toepassing zijn op de schriften
die nauw verbonden zijn met
religies, zoals in Tibet en in Xin
jiang, waar de Turkssprekende
islamitische minderheid van de
Oeigoeren woont.
harare leiws machipisaze wonen een hoge functie. Het die als boerenknecht werken,
krijgen net genoeg loon om niet
dood te gaan, maar ook te wei
nig om te leven, zegt Nekondo.
„Ze kunnen elk moment wor
den ontslagen en hebben geen
toegang tot medische verzor
ging en onderwijs."
„Toch willen de Basarwa's heel
graag in de samenleving inte
greren", zegt Nekondo, „als de
rest van bevolking hen maar
wilde accepteren als mensen
die dezelfae rechten hebben als
zij." De Namibische regering
trok zich hun lot aan en begon
vorig jaar met een integratiebe
leid voor de Basarwa's. Maar
dat is slechts gedeeltelijk een
succes gebleken, omdat de
mensen nog steeds op hen
neerkijken", aldus Nekondo.
Ook in Botswana, zegt Letlhogi-
le, hebben de Basarwa's nog
steeds geen toegang tot onder
wijs en medische verzorging.
Ook zijn er voor hen nauwelijks
huizen. „Hoewel de Basarwa's
voor zover bekend de eerste be-
wana heet, bezitten velen van
hen geen bouwland of land om
vee te laten grazen. Toch garan
deert de Inheemse Landwet van
Botswana elke inwoner het
recht op land", legt hij uit.
Minderheidsvolken in zuidelijk
Afrika leiden een kommervol
bestaan. Seksueel misbruik en
martelingen zijn scheringen in
slag, zo meldden mensenrech
tenactivisten op een donderdag
begonnen driedaagse conferen
tie in de Zimbabwaanse hoofd
stad Harare over minderheids
volken in zuidelijk Afrika.
Vooral de San, die beter bekend
staan als Bosjesmannen of
Basarwa, worden veracht en
dienovereenkomstigbehandeld,
zegt Onesmus Nekondo van de
Commissie voor Vrede en Ge
rechtigheid in Namibië. Het
merendeel van het San-volk
woont in de Kalahari-woestijn
in Botswana en Namibië.
Letlhogile Lucas van de Christe
lijke Raad van Botswana meent:
„De Basarwa's worden diep ge
minacht en voelen zich inmid
dels minderwaardig. Ze zien
zichzelf niet meer als menselij
ke wezens."
In Botswana leven tussen de
20.000 en 25.000 Basarwa's, op
een bevolking van 1,3 miljoen.
In Namibië wonen ongeveer
35.000 Basarwa's op een bevol
king van 1,5 miljoen. „Geen van
hen bekleedt in het land waar
ze wonen een hoge functie. Het
hoogste wat ze kunnen berei
ken is een baan als sociaal wer
ker en dan worden ze meestal
ook nog zwaar onderbetaald",
voegt Letlhogile eraan toe.
„Ze worden nog altijd be
schouwd als minderwaardige
wezens. Vrouwen worden door
districtsambtcnaren herhaalde
lijk seksueel misbruikt", zegt de
mensenrechtenjf ti vist. Volgeps
Letlhogile worden Basarwa's
door ambtenaren van het mi
nisterie voor Natuurbeheer en
Nationale Parken die moeten
toezien dat er niet wordt ge
stroopt herhaaldelijk gemarteld.
De Basarwa's zijn een noma
disch volk en zijn voor belang
rijke mate op de jacht aangewe
zen. „Soms wordt de verdachte
tot aan zijn middel in het zand
begraven of aan zijn voeten op
gehangen", zegt Letlhogile.
Volgens Nekondo worden de
Basarwa's in het Namibische
parlement door één persoon
vertegenwoordigd. „Ongelukki
gerwijs is dat echter geen Basar-
Hoewel Namibië volgens Ne
kondo in de regio wordt be
schouwd 'als een modeldemo
cratie, betekent dat niet dat alle
burgers er dezelfde rechten en
vrijheden hebben'. De
4610
SEx"
9604
9530
:e
De toekomst van Rusland zag
jaar geleden dreigend uit toen in het
centrum van Moskou het gerommel van
tanks op de Kalininbrug klonk. Net zo
onheilspellend is de stilte die tn de paar
kilometer oostelijker gelegen
Autofabriekstraat heerst.
Zil het vlaggeschip van de
Sovjet-industrie, pionier van
de privatisering in het post-
Sovjettijdperk en producent
van de Kremlin-limousines en
de kolchoz-vrachtwagens is
tot stilstand gekomen. De as
semblagelijnen zijn gesloten,
schoorstenen braken geen
rook meer uit en zo'n 60.000 arbeiders
zijn gedwongen met vakantie gestuurd
met behoud van tweederde van hun
loon.
Het is een bekend drama, dat volgens
het overheidscomité voof statistieken
sinds begin dit jaar wordt gedeeld met
vijfduizend andere fabrieken. Toch zijn
maar weinig bedrijven failliet gegaan en
weinig arbeiders ontslagen. Maar, zoals
de werkers van Zil, de wodkafabriek Kris-
tall en duizenden andere ondernemin
gen inmiddels weten, is het hebben van
een baan niet langer hetzelfde als het
hebben van werk.
De Autofabriekstraat bruist normaal ge
sproken van de rook en het lawaai, maar
is nu griezelig leeg. De enige activiteit
die deze week plaatsvond,
kwam van een groepje
f-fpt ie gripvelig straatvegers die de straat
net /A gnezeug ontdeden van de laatste
grote stukken ijzel die de
winter had achtergelaten.
Het enige bezoek dat de ge
vangenisachtige hoofdin
gang van Zil passeert, is
personeel van de koelafde-
ling, het enige deel Van het
conglomeraat dat nog werkf. Ook Pavel
Ostakovitsj, al 28 jaar assemblagewerker,
wandelt tevergeefs het terrein op. Hij is
zojuist teruggekeerd van een echte va
kantie en is niet op de hoogte van het
verplichte verlof.
Volgens cijfers die deze week zijn vrijge
geven, is de economische inzinking van
Rusland veel ernstiger dan werd ver
wacht. Strak financieel beleid heeft mede
Autofabriek
straat
bijgedragen aan het voorkomen van
superinflatie, maar de gevolgen zijn
rampzalig. De produktie is in de eerste
pakken.
De belangrijkste vakbond van Zil organi
seert volgende week een protestbij e
drie maanden van dit jaar met een kwart komst bij het Witte Huis, het voormalige
gedaald vergeleken met dezelfde periode parlementsgebouw dat nu het hoofd -
11993.
Op de grijze
hoofdingang van Zil wordt een tipje op
gelicht van wat vervolgens
zou kunnen gebeuren. Een
marginale marxistische AIIpph rlp
groepering, de Communis
tische Arbeiderspartij van koelüfdeling
Rusland, heeft plakkaten
opgeplakt die het verschil WeKKI HOg
uitleggen tussen kapitalis
me en socialisme. Het mi-
nisterie van binnenlandse
zaken heeft borden neergezet waarop ar
beiders van de autofabriek worden uit
genodigd te solliciteren bij ae politie.
Hen wordt een beginsalaris in het voor
uitzicht gesteld dat 50 procent hoger ligt
dan het loon bij de autofabriek. Verder
gaat Moskou van de Werkers, een van de nale norm v;
meest militante anti-hervormingsgroe- per maand,
pen, tekeer tegen 'bankiers, speculanten
e bourgeoisie', en roept de vertaung: luutje niemantsverdriet
kwartier is van het kabinet. Maar vak
bondsleider Sergei Gerasimenko geeft
toe dat de arbeiders weinig macht heb
ben: „Hoe kunnen we nu ac-
tie voeren? Als we het werk
neerleggen, doen we precies
wat de leiding wil."
Toch is voor de Zil-fabriek het
doek nog niet definitief geval
len. Als de voorraad nog on
verkochte vrachtwagens snel
slinkt, zal de fabriek mis
schien volgende week al weer
draaien. Maar ook aan dit goede nieuws
kleeft slecht nieuws: de drieploegen
dienst wordt ingewisseld voor een gewo
ne dagdienst en de lonen zullen, zelfs als
ze volledig worden uitbetaald, gemid
deld een derde lager liggen dan de natio-
omgerekend 150 gulden
arbeiders op hun bezittingen terug te
Een vrouw van het Basarwa-volk is bezig met het vervaardigen van gebruiksvoorwerpen. foto archiff
Het vlaggeschip van de Sovjet-industrie is tot stilstand gekomen
4321 J_
