CD A-top vroeg Brinkman
op te stappen bij Arscop
Binnenland
Werkgevers moeten buigen of barsten
Aanval premier op PvdA
moest strijd verhelderen
Vendex lijkt grootste
problemen nu te boven
Grietje gaat naar zee
Lubbers wil breekpunt
maken van euthanasie
Kabinet zes mes voor
1,7 miljard in uitgaven
Saterdag 16 april 1994153
CPD Geassocieerde Pers Diensten
Oudste man van Nederland overleden
rheden De oudste man van Nederland, R. Pelgrom uit Velp. is
donderdag overleden. Pelgrom zou op 24 april 108 jaar zijn ge-
rorden. Dat heeft een woordvoerster van de gemeente Rheden
gisteravond bekendgemaakt.
Kosto: bijdrage rechtshulp niet hoger
iG_* De eigen bijdrage voor rechtsbijstand mag niet verder
I worden verhoogd. Staatssecretaris Kosto (justitie) wil daarmee
borkomen dat goede rechtshulp voor mensen met een laag in-
1 onbereikbaar wordt. Kosto zou zijn uitspraak vanmorgen
ï-doen op een internationale bijeenkomst over gesubsidieerde
rechtsbijstand. De eigen bijdragen zijn onlangs fors verhoogd.
Voor de minima werd het tarief bijna verdubbeld (van 60 naar
- 110 gulden). Mensen met een netto maandinkomen van 3.000
gulden betalen nu 1.305 gulden, tegen 980 gulden tot nu toe.
Geen 'foute' potjes Olvarit meer
den haag Consumenten lopen nauwelijks risico meer om afge-
•- keurde potjes Olvarit peutervoeding in de winkel te kopen. Vol-
- gens producent Nutricia staat „vrijwel" vast dat alle potjes die
niet aan de eisen voldoen uit de handel zijn gehaald. Donderdag
ij bleek dat Nutricia per ongeluk een aantal afgekeurde potjes Ol-
3 varit peutermaaltijd met groen etiket toch aan afnemers had ge-
1 leverd. Het ging om een deel van de partij die vorig jaar uit de
i handel was gehaald wegens verontreinigingen in het vlees. Don-
I derdagavond en gisteren heeft de producent intensieve contro-
t\ les verricht in winkels en magazijnen. Het resultaat daarvan is
dat „nagenoeg" alle potjes zijn teruggenomen.
CAO-akkoord bereikt bij AT&T
den haag De 3.400 werknemers van AT&T (telecommunicatie)
krijgen volgend jaar een loonsverhoging van 1,5 procent, terwijl
e dit jaar op nul blijven staan. Dat is vastgelegd in de nieuwe,
1 tweejarige bedrijfs-CAO waarover AT&T en de bonden gisteren
I overeenstemming hebben bereikt.
Brusselse kansen Lubbers stijgen
irusselDe kans dat premier Lubbers de volgende voorzitter
wordt van de Europese Commissie is flink toegenomen. De
grootste fractie in het Europees Parlement, die van de socialis
ten, zal geen bezwaar maken tegen een wisseling van de politie
ke kleur van de voorzitter. De huidige voorzitter van de Europe
se Commissie is de Franse socialist Delors. Hij houdt er op 1 ja
nuari 1995 na tien jaar mee op. Volgens Nederlandse diploma
tieke bronnen hebben de regeringen onderling afgesproken, dat
zijn opvolger een christen-democraat zal zijn.
Nieuwe loterij voor wie naar VS wil
den haag Het is voor mensen met minimaal HAVO of enige
werkervaring weer mogelijk om toestemming te krijgen voor im-
migatie in de Verenigde Staten. Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft opnieuw een immigratie-loterij uitge
schreven. Bij de vorige vielen honderd Nederlanders in de prij
zen. De gelukkigen moeten wel binnen zes maanden werk vin
den in de VS. Dat is ang niet alle honderd gelukkigen van vorig
jaar gelukt. Er zullen deze keer maximaal 3.850 Nederlanders
een enkele reis VS lcunnen maken.
Code moet CD-piraterij tegengaan
Hilversum De CD-industrie gaat de strijd aan met de producen
ten van illegale CD's. Alle muziekschijfjes krijgen een code van
vier cijfers die correspondeert met het bedrijf waar het schijfje
wordt gemaakt. De Source-Identificationcode is een initiatief
van de Internationale Federatie voor deFonografische Industrie
(IFPI) en Philips, 4? uitvinder van de CD. De federatie ijvert voor
internationale wetgeving'waardoor het fabriceren en importeren
van CD's zonder code niet
Brunssum heeft weer burgemeester
Brunssum heeft gisteren opnieuw een waarnemend
burgemeester gekregen: de 67-jarige J. van 't Hooft, oud-burge-
rreester van Helden. Na het terugtreden van de Brunssumse
P/dA-burgemeester H. Riem wegensa verdenking van fraude, in
april vorig jaar, nam mr. J. Matti het burgemeesterschap waar.
Hij had bedongen slechts een jaar als waarnemer te zullen fun
geren en nam gisteren afscheid. Matti zei dat hij geen goede re-
litie met de Brunssumse gemeenteraad heeft kunnen opbou
wen. Dat weet hij aan slechte onderlinge verhoudingen, veroor-
;aakt door achterklap en jalouzie.
CDA-voorman Lubbers heeft
met zijn aanval op de PvdA de
weg vrij willen maken voor een
echte verkiezingscampagne:
een campagne die over politie
ke inhoud gaat en niet over per
sonen of peilingen. Dit heeft
Lubbers gisteren na afloop van
het kabinetsberaad verklaard.
In reactie op de uitlatingen
van vice-premier Kok (PvdA)
dat niet duidelijk is waar Lub
bers nu eigenlijk heen wil, zei
Lubbers: „Ik dacht al dat Kok
4at vond. Juist daarom heb ik
nu eens een heldere koers wil-
Legerterreinen
ongeschikt voor
asielzoekers
len uitzetten".
De premier motiveerde zijn
aanval op de PvdA door erop te
wijzen dat het CDA nu in de
peilingen kleiner is dan de
PvdA. Toen hij enkele maanden
geleden de PvdA nog roemde,
was dat niet het geval. Omdat
het CDA nu onder ligt, wordt de
kans dat PvdA-plannen werke
lijkheid worden groter, aldus
Lubbers. Daarmee is een koers-
wending naar links dichterbij
gekomen.
Hij zei zijn aanval op de PvdA
in goed overleg met CDA-lijst-
trekker Brinkman en op aan
drang van het CDA-partijbe-
stuur te hebben ingezet. Lub
bers bestreed dat het CDA nu
een keuze heeft gemaakt voor
een centrum-rechts kabinet be
staande uit CDA, WD en D66.
Even dreigde een totale afgang
op de 'metaalactiedag' van de
Industriebond FNV. De drum
mer van de muziekband die de
actiesfeer er in de Utrechtse
Veemarkthal moest inheien,
had zijn trommelstokken verge
ten. Maar waar 6.000 metaal- en
elektro-arbeiders bij elkaar zijn,
is er altijd wel één die een
schroevedraaierset in zijn jas
heeft laten zitten. En dus tim
merde de drummer er op los
met de plastic handgrepen van
de schroevedraaiers van een
Brabants kaderlid.
Zesduizend metaalarbeiders
die van hun voormannen eisen
dat ze de rug recht houden, be
tekenen een serieuze dreiging
voor de werkgeversvereniging
FME, die maandag weer met de
bonden om de tafel moet. De
hoge opkomst in Utrecht en de
roep om 'actie, harde actie' ge
ven gewicht aan het dreigement
van stakingen in de hele sector,
indien de werkgevers blijven
vasthouden aan hun eis de
VUT-uitkeringen verder af te
schaven. „Vandaag is het bui
gen of barsten voor de FME",
roept CAO-onderhandelaar Ni
co Broers. Waarop een een
drachtig 'Aanvalluuu' klinkt, en
ook: 'Doodvalluuu...'
De angel van het CAO-con-
flict zit in de eis van de werkge
vers de maximumpremie voor
de VUT op 7,5 procent te hou
den. Waarschijnlijk komt de
premie dit jaar al uit op 7,6 pro
cent en dat betekent dat de uit
keringen omlaag moeten. „On
aanvaardbaar", zegt Broers, „De
87,5 procent uitkering bij 60
jaar is een absolute eis." De
bonden hebben in eerdere ron
des al het recht opgegeven op
VUT na 40 dienstjaren. „Maan
dag is de laatste kans voor de
FME."
Het gevecht over de VUT
stijgt boven de CAO uit en is
van belang voor de hele ontwk-
keling van de VUT in de verre
toekomst. Alle betrokken vak
bonden Industrie- en Voe
dingsbond CNV, Unie BLHP,
VHP Metalektro en Industrie
bond FNV willen een maxi
mum VUT-premie van 8 pro
cent, maar de Industriebond
FNV is de enige die bereid is er
voor te staken. Met de grens van
8 procent kan de metaal- en-
elektro-VUT tot het jaar 2000
onaangetast blijven, verwacht
de industriebond.
Vanaf het podium wordt een
kartonnen bouwwerk met de
letters FME de zaal ingekieperd
en over de hoofden van de mas
sa de deur uitgewerkt. Broers
krijgt van de afdeling Dordrecht
('Hoe dichter bij Dordt hoe rot
ter het wordt') een karikatuur
van FME-voorzitter H. van den
Akker aangeboden. Of hij de
Leden van de Industriebond FNV bijeen. Aanvalluuuu! Doodvalluuuu!
louche kop met drankneus
maandag maar even wil over
handigen.
Een défilé van actievoerende
afdelingen trekt over het podi
um: Nedstaal, Fokker, Bies-
bosch, Grootint, IHC, Hollan-
dia, Holec. Dan heft de drum
mer van de Casino Show Band
weer zijn schroevedraaiers. „Ac
tie, harde actie", klinkt het. De
werkgevers zijn gewaarschuwd.
Lubbers wist niets van adviezen van bestuursleden
Leden van het CDA-bestuur hebben lijsttrekker Brink
man begin deze week geadviseerd op te stappen als com
missaris bij Arscop BV. Het dagelijks bestuur legt zich er
echter bij neer dat Brinkman heeft besloten deze advie
zen te negeren.
den haag gpd KRO-reportage over diens be
moeienissen met Arscop BV.
Een woordvoerder van de partij
bevestigde gisteren dat diverse
bestuurders Brinkman vervol
gens hebben geadviseerd het
commissariaat neer te leggen.
„Maar van een officieel advies
was geen sprake", aldus de
woordvoerder.
KRO-voorzitter Braks (ook
CDA) pleitte eveneens voor
Brinkmans opstappen bij
Arscop. Soortgelijke geluiden
kwamen van enkele leden van
de CDA-fractie in de Tweede
Kamer. De partijwoordvoerder
Donderdag verklaarde Brink
man geen reden te zien zijn
commissariaat bij Arscop op te
geven. De directeur van dat be
drijf, een aangetrouwde oom
van Brinkman, wordt verdacht
van belastingfraude. De fiscale
opsporingsdienst FIOD deed
vorige week een inval bij het be
drijf.
Afgelopen maandag heeft het
dagelijks bestuur van het CDA
zich over de nevenfunctie van
de lijsttrekker beraden naar
aanleiding van de omstreden
benadrukt echter dat de advie
zen „niet meer relevant" zijn.
„Brinkman heeft inmiddels een
verklaring afgelegd en die wordt
volledig door het dagelijks be
stuur gerespecteerd
Gistermiddag, na afloop van
de ministerraad, zei premier
Lubbers dat hij niet heeft gewe
ten dat bestuursleden Brink
man hadden geadviseerd zijn
commissariaat op te geven.
„Daaraan ziet u hoe naïef ik in
deze zaak ben. Ik heb me er niet
zo mee bezig gehouden." Lub
bers wilde geen commentaar
geven op Brinkmans beslissing.
„Het is, denk ik, niet goed om
de minister-president te betrek
ken in de eigen zaken van de
heer Brinkman", zo zei hij. Lub
bers, die vorige week de KRO
aanviel omdat deze omroep de
FIOD-inval bij Arscop zou heb
ben gefilmd, zei nu begrepen te
hebben dat dit niet het geval
was. „Ik heb me kennelijk ten
onrechte beroepen op de voor
pagina van NRC Handelsblad",
aldus de premier. Lubbers gaf
geen direct antwoord op de
vraag wat hij vindt van de stel
ling dat een politicus nooit za
ken moet doen met zijn familie.
Het bestuur van de KRO
houdt vandaag een extra verga
dering. Voornaamste onder
werp is de nasleep van de uit
zending over Brinkman. Verte
genwoordigers van zes KRO-af-
delingen spraken gisteren met
KRO-voorzitter Braks. Volgens
een woordvoerder van de om
roep had het gesprek een infor
matief karakter.
Winst verdubbeld tot 258 miljoen gulden
De rotte appels zijn uit het Ven-
dex-mandje verdwenen en met
de zorgenkindjes gaat het weer
een stuk beter. Vol trots maakte
bestuursvoorzitter J.M. Hessels
gisteren bekend dat Vendex In
ternational (detailhandel en
dienstverlening) het afgelopen
jaar de winst ruim heeft verdub
beld tot 258 miljoen gulden. Nu
de zaak weer op orde is, komen
ook de plannen voor een beurs
gang weer om de hoek kijken.
„Op welke termijn dat gebeurt
en hoe het gaat gebeuren, is
nog niet te zeggen", aldus Hes
sels.
De Vendex-top heeft flink
huisgehouden in het allegaartje
van bedrijven. Staal bankiers is
verkocht en de sterk verliesge
vende belangen in Brazilië zijn
sterk ingekrompen. Brazilië
stond het afgelopen jaar voor
negen miljoen gulden verlies in
de boeken, een jaar eerder was
dat nog 45 miljoen gulden. Op
gelucht was Hessels ook over de
beëindiging van de postorder
activiteiten. Die kostten Vendex
het afgelopen jaar 140 miljoen
gulden, „maar als we door wa
ren gegaan, hadden we honder
den miljoenen guldens kunnen
verliezen", lichtte Hessels het
besluit toe.
De warenhuizen, jarenlang
een zorgenkindje, zijn ook weer
op de weg omhoog. Het be
drijfsresultaat steeg van 32 tot
60 miljoen gulden. Aan het tota
le bedrijfsresultaat dragen de
warenhuizen nu twintig procent
bij. Een jaar eerder was dat nog
maar twaalf procent. „Die ver
betering is tot stand gekomen
door een verbetering van het
assortiment en door beheersing
van de kosten", aldus waren
huisbaas P.E. Hamming. De
verliesgevende produkten,
vooral meubels, elektronica en
doe-het-zelfartikelen, zijn uit
het assortiment gehaald en ver
vangen door bijvoorbeeld mo-
dekleding.
Verdachten in
Vie d'Or-affaire
aangewezen
den bosch anp
De voormalige directeuren F.
Maes en G. van Santen behoren
tot de hoofdverdachten in het
onderzoek naar de ondergang
van levensverzekeraar Vie d'Or.
De officier van justitie in Den
Bosch verdenkt hen van straf
bare feiten, waaronder valsheid
in geschrifte, verduistering van
gelden en medeplichtigheid aan
fiscale delicten door derden.
Dat heeft de persofficier van
justitie in Den Bosch, mr. G.J.
Regelink, gisteren bevestigd.
Een derde verdachte is LI. Re-
mie, controller van de ingestor
te verzekeraar. Daarnaast wordt
een aantal tussenpersonen als
verdachten aangemerkt. Het
gaat hierbij volgens Regelink in
ieder geval om de assurantie
kantoren Blokland Willemsen
en Wouters en Van ArkeL Zij
hebben zich vermoedelijk be
zondigd aan oplichting, vals
heid in geschrifte met betrek
king tot polisaanvragen en over
eenkomsten en diverse fiscale
delicten.
Ook Vie d'Or staat onder ver
denking. Volgens de persofficier
is de levensverzekeraar de enige
rechtspersoon die zich aan mo
gelijke strafbare feiten heeft
schuldig gemaakt. De commis
sarissen, accountant Deloitte
Touche en actuaris Tillinghast
worden niet verdacht.
Het vooronderzoek rond Vie
d'Or loopt al sinds 6 december
vorig jaar. Justitie verwacht dat
het in juni kan worden afge
rond.
Van de vijftien kazemeterreinen
en andere militaire locaties die
staatssecretaris Frinking (defen
sie) vorige maand aanbood voor
de tijdelijke opvang van asiel
zoekers, vindt minister d'Anco-
na (WVC )er maar twee ge
schikt. Het betreft De Scheffer-
kamp in De Lier en de Van
Helsdingen-kazerne in Hilver
sum. Alle overige plekken zijn
algevallen.
De militaire terreinen zouden
moeten worden gebniikt voor
de plaatsing van stacaravans en
tenten voor asielzoekers. Op de
tjst van afvallers komen onder
meer voor het militaire magazij
nencomplex in Poortugaal (in
het Europoortgebied), fort
Blauwkapel in Utrecht, de
sportvelden van de Isabellaka-
zerne in Den Bosch, het kazer
neterrein De Harskamp op de
Veluwe en delen van de militai
re vliegbasis Eindhoven.
Invulling kan bij formatie nog veranderen
den haag gpd/anp
Het kabinet wil dat er dit jaar en
volgend jaar-voor bijna 1,7 mil
jard gulden extra wordt bezui
nigd. Daarnaast moet minister
De Vries (sociale zaken) 1,5 mil
jard gulden aan bezuinigingen
zien te vinden binnen de sociale
zekerheid. Volgens premier
Lubbers liggen de totaalbedra
gen vast, maar kan tijdens de
komende kabinetsformatie nog
wel met bedragen worden ge
schoven tussen de diverse mi
nisteries.
De departementen die veel
investeren, moeten volgens de
plannen 638 miljoen gulden in
leveren: zij krijgen geen volledi
ge financiële compensatie voor
de toenemende prijsstijgingen.
Hierdoor worden vooral Defen
sie, VROM, Verkeer en Water
staat, Economische Zaken en
Landbouw getroffen.
Alle ministeries samen moe
ten daarnaast 819 miljoen gul
den minder uitgeven. Bij de ver
deling daarvan geldt het uit
gangspunt, dat de omvangrijk
ste begrotingen het meest wor
den gekort. Op die manier komt
bijvoorbeeld Onderwijs uit op
een bezuinigingsbedrag van 160
miljoen en Sociale Zaken op
ruim 100 miljoen. Provincies en
gemeenten zullen in totaal 80
miljoen gulden minder rijks-
steun tegemoet kunnen zien.
Voor de lonen van rijksambte
naren wil het kabinet 219 mil
joen gulden minder uittrekken.
Het ministerie met de meeste
ambtenaren (Financiën) moet
hierbij het meeste inleveren.
Volgens premier Lubbers
hebben alle bewindslieden gro
te moeite met de hen opgelegde
extra kortingen. Daarom is ge
kozen voor voorlopige besluiten
die deze zomer nader moeten
worden uitgewerkt.
Lubbers verheelde niet dat de
nu genomen besluiten vooral
voor de PvdA een probleem
kunnen gaan vormen. De extra
kortingen op de rijksuitgaven
komen immers bovenop de
doelstellingen voor de komende
vier jaar. Er blijft dan dus dus
minder geld over voor lasten
verlichting.
Als in de kabinetsformatie ver
ruiming van de euthanasierege
ling aan de orde komt, moet het
CDA daarvan een breekpunt
maken. Premier Lubbers zei dat
gisteravond in het NOS-pro-
gramma Nova. Lubbers vindt
deze kwestie zelfs belangrijker
dan zaken als bevordering van
de werkgelegenheid.
De premier reageerde op
D66-plannen om de euthanasie
tot een voornaam punt te ma
ken in de formatie-onderhande
lingen. Onlangs keurden Eerste
en Tweede Kamer een wetsont
werp goed waarin een arts die
euthanasie pleegt strafbaar
blijft. Er wordt alleen van ver
volging afgezien als de arts aan
een aantal strenge voorwaarden
heeft voldaan.
Lubbers zei te willen vasthou
den aan de huidige regeling.
Volgens hem moet een arts te
allen tijde verantwoordelijkheid
afleggen voor zijn handelingen,
eventueel voor de rechter. De
premier zei euthanasie dan ook
principieel in het Wetboek van
Strafrecht te willen houden.
De CDA'er zei er van qver-
tuigd te zijn dat zijn partij een
ruimere euthanasieregeling kan
blokkeren, ook al wordt de
CDA-aanhang kleiner. Hij wees
erop dat hij in het verleden al
heeft laten weten euthanasie
een crisis waard te achten.
PvdA, WD en D66 zijn toen ge
zwicht.
harderwijk Een verzorgster neemt afscheid van witsnuitdolfijn Grietje. Nadat het dier was gestrand op Texel
kon het enige tijd op krachten komen in het Harderwijkse Dolfinarium. Gisteren was echter de tijd gekomen
om afscheid te nemen. Honderd kilometer ten noorden van Vlieland is Grietje weer in zee gezet, foto anp
Textielbazen vinden zaterdag gewone werkdag
De werkgevers vinden deze wijzigingen nodig
om de positie van de bedrijfstak niet verder aan
te tasten. Hiermee denken ze een verder verlies
van werkgelegenheid zo veel mogelijk te voorko-
„De Industriebond FNV is bereid om rekening
te houden met de ontwikkelingen in de bedrijfs
tak. De bond wil namelijk afspraken maken over
werkgelegenheid, dat is belangrijker dan loons
verhoging", aldus vakbondsman De Valk. De
voorstellen die de werkgevers nu hebben inge
diend, zegt hij echter nauwelijks serieus te kun
nen nemen. Op 28 april worden de onderhande
lingen voortgezet.
„Slechte voorstellen" en „niet onmiddellijk een
basis om snel tot een nieuwe CAO te komen".
Dat zegt onderhandelaar D. de Valk van de In
dustriebond FNV over de CAO-voorstellen die de
werkgevers in de textielindustrie (20.000 werkne
mers) gisteren hebben gedaan. De werkgevers
willen de zaterdag als een gewone werkdag gaan
beschouwen en van een loonsverhoging kan vol
gens hen tot 1 januari 1996 geen sprake zijn.
De werkgevers vinden ook dat ze zonder over
leg met de vakbonden moeten kunnen afwijken
van de in de CAO afgesproken invulling van de
arbeidstijdverkorting.
Reusachtige
kolenvergasser
Buggenum open
BUGGENUM GPD
Prins Claus heeft gisteren in het
Limburgse Buggenum de Wil
lem Alexander Centrale ge
opend. Deze elektriciteitscen
trale, die geheel werkt volgens
de milieuvriendelijke methode
van kolenvergassing, is in zijn
soort de grootste ter wereld.
Het ministerie van economi
sche zaken stelt dertig miljoen
gulden beschikbaar voor verder
onderzoek naar het verfijnen
van de kolenvergassingsmetho-
de, zo maakte minister An-
driessen gisteren bekend. Hij
toonde zich bijzonder trots op
de opening van de „grootste ko
lenvergasser ter wereld". Het
departement stelt als voorwaar
de dat de industrie eveneens
dertig miljoen gulden aan het
onderzoek bijdraagt. Volgens
Andriessen heeft de nieuwe ma
nier van energie-opwekking
(gemalen kolen worden niet ge
stookt, maar vergast) de toe
komst. De centrale in Bugge
num, die 850 miljoen gulden
heeft gekost, is een zogenoemd
demonstratie-project dat zich
de komende drie jaren moet be
wijzen.
Deel Sittardse
gevangenen weer
aan het werk
sittard anp
Ruim veertig van de naar schat
ting zeventig stakende gevange
nen in de penitentiaire inrich
ting De Geerhorst in Sittard
hebben gisteren hun actie op
gegeven. De staking onder de
langgestraften brak donderdag
uit. Ze vinden het regiem te
streng.
Nog dertig gevangenen zetten
de werkstaking voort, maar niet
lang meer, zo verwacht de di
rectie. Vijf „onruststokers" zijn
in een andere afdeling van De
Geerhorst ondergebracht.
De actie is gericht tegen de
volgens de gevangenen veel te
strenge bezoekregeling. De di
rectie noemt het protest niet re
ëel omdat de gevangenen zelfs
meer mogelijkheden krijgen
dan waar zij recht op hebben.
De bezwaren van de gevange
nen betreffen vooral het relatie-
bevorderend bezoek. Dat dat
een keer per maand is, vinden
ze te weinig. Ze vinden vooral
dat de relatie met hun kinderen
daardoor zwaar onder druk
komt.
