Vrije tijd
Theetijd
Dikkie Dik in spelvorm
Groot en klein
Spel voor aalgladde types
Droom Telefoon onthult
mysterieuze aanbidders
ID
Laser-waterpas
voor DHZ-er
Linkshandigen
28 ZATERDAG 16 APRIL 1994
SPELLETJES Jolanda Oukes
Modern Jazz Quartet - A 40th An
niversary Celebration - Atlantic
Jazz/Wamer Music.
Met deze veertigjarige viering
in feite een verzameling van op
namen uit de afgelopen twee
jaar wordt nog eens beves
tigd dat het MJQ, ondanks een
officiële opheffing tussen '74 en
'81, als groep de langstlopende
success-story in de jazz is. Op
alle stukken zijn gastsolisten te
horen, onder meer Bobby Mc-
Ferrin, Phil Woods, Jimmy He
ath en de gebroeders Marsalis,
maar de meeste indruk maken
toch Illinois Jacquet en Harry
'Sweets' Edison met spel dat
uitstekend past bij het lichtvoe
tig swingende viertal. Freddie
Hubbards optreden is daarente
gen teleurstellend slap en onge
ïnspireerd. Gekozen werd voor
een erg voorzichtig programma
van korte standards, waarin
slechts plaats was voor drie ou
dere MJQ-stukken (Django,
Bags' Groove en Blues for Juani-
ta). De CD is vooral interessant
door de combinaties met de
gasten, maar laat ons weinig
nieuws horen van het MJQ zelf.
Serieuze belangstellenden voor
de kamerjazz van het kwartet
worden verwezen naar ouder
Atlantic-materiaal.
KV
KLASSIEK
Britten - Metamorphoses; Phanta
sy Quartet; Temporal Variations;
Two insect pieces. Vaughan Willi
ams - Blake Songs. White - Poem
- Pauline Oostenrijk (hobo), Nien-
ke Oostenrijk (sopraan), Ivo Jans
sen (piano) e.a - Canal Grande.
De Philip Morris Finest Selec
tion voor klassieke muziek, dit
jaar toegekend aan de harpiste
Godelieve Schrama, is in korte
tijd uitgegroeid tot een klassieke
muziekprijs van allure, die
d.m.v. een geldbedrag de carriè
re van de gelauwerde wil onder
steunen. Hoboïste Pauline Oos
tenrijk, de laureate van 1993,
kon daardoor met enkele gelijk
gezinden (onder wie haar zus
Nienke als sopraansoliste in zes
liederen van Vaughan Williams)
een CD maken met Engelse ho-
bomuziek uit deze eeuw. Ken
nelijk werkte vooral Britten
graag met dit instrument en zijn
zes Metamorphosesvoor hobo
solo vormen met de negen
Temporal Variations voor hobo
en piano de hoogtepunten van
deze CD. Uitmuntend spel van
vooral hoboïste en pianist ma
ken deze CD alleszins de moeite
waard en het geheel bewijst ook
het niveau èn het nut van deze
cultuurprijs.
Tsjaikovski - Romances - Olga
Borodina (mezzosopraan), La-
rissa Gergjeva (piano) - Philips.
De Russische mezzosopraan Ol
ga Borodina heeft zich de afge
lopen jaren op de voorgrond ge
plaatst als een bijzonder veelbe
lovende jonge zangeres. Haar
warme timbre boeit in de opera
even sterk als in het lied en Ros
sini's coloraturen leveren haar
evenmin problemen op als de
romantiek van Tsjaikovski. Dat
laatste bewijst zij op een uiterst
sfeervolle CD met negentien
Russische romances, waarvan
zij de vele nuances intuïtief lijkt
aan te voelen. Aantrekkelijk re
pertoire, fraai gezongen en goed
begeleid, maar de CD wordt ex
tra aantrekkelijk door een (gra
tis) tweede CD met drie frag
menten uit Russische operaop-
nan^en waaraan Borodina mee
werkte.
PK
Achter de bizarre groepsnaam
verschuilt zich een tiental
Australiërs die geleid worden
door een van oorsprong Berlijn-
se slagwerker, Schauble. Het Ti
betan in de naam is niet terug te
vinden in de muziek, Dixie
trouwens ook niet. De drummer
schreef een suite voor een op
treden van zijn groep op het
Wangaratta Festival Of Jazz in
1992. Als gast was de bekende
Amerikaanse altsaxofonist Ar
thur Blythe uitgenodigd die in
derdaad het leeuwendeel van
het solowerk voor zijn rekening
neemt op de CD, die een dag la
ter werd opgenomen. De com
positie, Ya-it-ma Thang, is ge
noemd naar het Koori-volk dat
het provincieplaatsje Wangarat
ta zijn naam gaf.
De muziek op deze CD klinkt
als die van een modèrne Eu
ropese big band, met overgan
gen en klankcombinaties die
doen denken aan Matthias Rü-
eggs Vienna Art Orchestra of
George Gruntz' Concert Jazz
Band en met goed uitgedachte
arrangementen die gebaseerd
zijn op zware, vaak complexe
blazerspartijen. Door het goed
opgenomen en herkenbare spel
van Blythe worden er interes
sante contrasten geschapen,
waarbij de continuïteit wordt
gewaarborgd door het solide rit-
mewerk. De Australiërs blijken
in ieder geval internationale
kwaliteit in huis te hebben, hoe
wel er niet altijd met de meest
subtiele effecten wordt gewerkt.
Echte theeliefhebbers hebben
meer dan een soort thee in huis.
Om al die theetjes leuk op te
bergen heeft Inspiration in don
kergroen gelakt hout, versierd
met kleurige vruchten (passend
bij de DE-theesmaken), een
theekastje met vijf laatjes
69,95) en een theekastje
59,95) met vijf vakken ont
worpen. En wie helemaal in stijl
wil blijven kan daar ook een bij
passend dienblad 37,50 en
glazen (per stuk 2,95) bij ko
pen.
Meer informatie
tel: 017 19-23 334.
Dikkie Dik, bekend uit Sesam
straat, speelt nu ook de hoofdrol
in twee door Jumbo op de
markt gebrachte spellen: Dikkie
Dik Zoek en Dikkie Dik Domi-
Dikke Dik Zoek is een geheu-
genspel met 48 kaartjes, voor
zien van verschillende afbeel
dingen uit het dagelijkse leven
van Dikke Dik. Het spel is een
Memory-versie waarbij twee
dezelfde kaarten moeten wor
den omgedraaid. Wie de meeste
paren heeft, wint het spel.
Dikkie Dik Domino spreek
voor zich. Elke speler krijgt vijf
kaarten, de rest gaat 'in de pot.'
Degene die twee gelijke kaarten
heeft, mag beginnen met het
neerleggen van een kaart op ta
fel. De volgende speler probeert
'aan te leggen'. Degene die als
eerste zijn kaarten kwijt is, wint.
Dikkie Dik Zoek is geschikt voor
twee tot vier spelers vanaf drie
jaar en kost 14,95. Dikkie Dik
Domino is ook geschikt voor
twee tot vier spelers vanaf drie
jaar, maar kost 17,95.
Mens Erger Je Niet, het meeste gespeelde spel ter wereld, heeft er sinds
kort twee nieuwe uitvoeringen bij. Een pocket-uitvoering die je overal
mee naar toe kunt nemen en het Mens Erger Je Niet VloerspeL Dat
laatste is een supergrote versie die op straat, in de tuin en op het
strand kan worden gespeeld. Het spel is voorzien van een plastic
vloerkleed, tien extra grote speelstukken en een dobbelsteen van
groot formaat. Het spelprincipe is ongewijzigd. Maar het is niet on
denkbaar dat de grotere versie nog meer ergernis opwekt. En daar is
'm om te doen. foto pr
Breakout is een spel voor aalgladde types die van ontsnappen een kunst hebben ge
maakt. Doel is als eerste een verbinding te leggen tussen twee punten. Dat kan zowel
recht als trapsgewijs. Diagonale verbindingen zijn niet toegestaan.
Het spel wordt gespeeld door twee spelers. Tussen beide deelnemers wordt een wand
geplaatst van rood plastic, met daarin aangebracht vijf horizontale banen. In die banen
kunnen kruisvormige speelstukken worden geschoven, die eruit zien als geknoopte tou
wen. Elke speler heeft zijn eigen kleur.
Het principe van Breakout doet denken aan Vier op 'n rij, maar toch zijn er belangrijke
verschillen. Zo worden de touwstulcken uitsluitend vanaf de zijkanten in de banen ge
schoven. Bovendien kunnen ze ook uit die banen worden verwijderd.
Als een stuk links tegen een volle baan wordt geschoven, vaJt rechts een ander touw-
stuk naar beneden. Deze 'gevallen' stukken kunnen opnieuw worden gebruikt.
Het spel is makkelijk te doorgronden, maar je moet wel goed nadenken over de stap
pen die je neemt. Het gaat er immers om te winnen voordat je tegenstander een doorlo
pende verbinding tot stand heeft gebracht. Dit betekent dat je dit spel zowel defensief als
offensief kunt spelen.
Breakout is geschikt voor spelers vanaf ongeveer zes jaar en duurt ongeveer tien minu
ten. Richtprijs: 39 gulden. Winnaar is degene die als eerste drie partijen op zijn of haar
naam krijgt.
Wie, o wie is de jongen die jou In het geheim aanbidt? foto pr
Na het spel Waanzinnig Winkelen is er nog
een speciaal spel voor meiden op de markt
gekomen: Droom Telefoon. Met dit spel
kunnen de deelnemers aanbidders aan de
lijn krijgen, die over zichzelf vertellen.
Wie is jouw geheime aanbidder waar ie
dereen over praat? Om daar achter te ko
men pak je de knalroze hoorn van de
Droom Telefoon op, je draait een nummer
en luistert naar de aanwijzingen. Uiteinde
lijk ontdek je wie jouw geheime aanbidder
is. Hoe hij eruit ziet zie je op het speelbord.
Droom Telefoon is een elektronisch spel
en heeft een aantal boeiende ingrediënten:
een eigen telefoon, jongens, fantaseren
met vriendinnen en het 'wie is het'-myste-
Droom Telefoon is geschikt voor een tot
vier spelers vanaf ongeveer negen jaar.
Voor het spel moet wel diep in de buidel
worden getast. De richtprijs is namelijk 140
gulden. Misschien goedkoper dan de wer
kelijke telefoonrekening.
ftti NIEUWE CD'S
POP/POPULAIR
Nits - Da Da Da - Columbia/Sony
Het uitkleden van hun eigen
muziek bevalt de Nits niet lan
ger. Op het magnifieke Tinguit
1992 hadden zanger Hofstede,
percussionist Kloet en toetse
nist Stips hiermee het summum
bereikt. In feite heeft het trio op
die plaat z'n eigen minimal mu
sic met maximale zeggings
kracht uitgevonden.
Op Da Da Da gaat het er veel
uitbundiger aan toe. Er draven
koren op, er zijn ijle vrouwen
stemmen toegevoegd evenals
violen en Hofstede zingt minder
mechanisch. Tekenend is ook
dat de Nits zich op deze zoveels
kwaliteitsplaat weer als een
kwintet presenteert.
Op Da Da Da staan kinderen
van verschillende leeftijden en
uit alle windrichtingen centraal.
De eventuele angst dat hiermee
een excuus is gevonden voor
kinderachtige grappen - de titel
voedt die vrees - en grollen is
volslagen ten onrechte. De Nits
klonken nog niet eerder zo seri
eus en melancholiek als op deze
plaat.
Nine inch nails - The downward
spiral - Island.
Nine inch nails is Trent Raznor.
Volgens zijn visitekaartje is deze
Amerikaan gitarist, sample-ex
pert, zanger en studiofreak.
Voor zijn tweede CD heeft hij
zich laten bijstaan door gitaar
pionier Adrian Belew (beroemd
vanwege zijn imitaties van die-
rengeluiden) en drummer Steve
-LPerkins.
LRaznor heeft Belew een paar
meter band vol laten spelen. De
enige richtlijn is'ga je gang'ge
weest. Belew is geheel volgens
verwachting als een beest tekeer
gegaan. Af en toe lijkt zijn gitaar
een eigen leven te leiden. Slag-
r werker Perkins kreeg een verge-
lijkbare opdracht.
Raznor heeft de bijdragen van
zijn uitzendkrachten in honder
den fragmenten geknipt en
;ncje daarmee de geluidscollages
waaraan hij twee jaar had ge
ldig. schaafd aangevuld. Het resul
taat is ronduit schokkend. Zo-
wel tekstueel als instrumentaal
houdt hij zich dik een uur op in
gebieden waar andere muzi
kanten niet eens durven komen:
daar waar monsterlijk lelijk en
ontwapenende schoonheid el
kaar raken. Dit is anti-muziek,
maar dan wel van de betere
soort.
WK
JAZZ
Niko Schauble's Tibetan Dixie
en w'th Arthur Blythe - Ya-it-ma
Thang - Timeless/Munich Re-
cords.
Een snijplank met trechtervor
mige opvangbak, maakt dat je
zonder knoeien de gesneden ui
en of prei in de pan deponeert.
Deze slimme snijplank (uitge
voerd in zwart, wit of granito)
kost/ 14,95.
Dikkie Dik niet langer alleen in Sesamstraat.
foto pr
29
REDACTIE HENRIETTE VAN DER HOEVEN
DOE-HET-ZELF
MAR GROEN
Lasertechniek wordt al sinds vele jaren toe
gepast voor (ondermeer) het verrichten van
precisie-metingen over grote afstanden. Zo
heeft men destijds bij voorbeeld met een
laserstraal de exacte afstand vastgesteld tus
sen de aarde en de maan. Dat was overi
gens een momentopname, want die afstand
is niet altijd nauwkeurig dezelfde.
Langzaamaan dringt deze techniek ook
door tot wat 'huiselijker' gebieden. Je kunt
als doe-het-zelver tegenwoordig heel nauw
keurig waterpassen over afstanden van ruim
twintig of vijftig meter met gebruikmaking
van laser (Light Amplification by Stimulated
Emission of Radiation). In gewoon Neder
lands: gebundelde uitsturing van straling. In
een volkssterrenwacht kun je op een zonni
ge middag zien hoe een grote hoeveelheid
zonlicht wordt gebundeld tot een uiterst
dunne straal die dan in een flits een gaatje
'schiet' in een stukje staal. De toepassing
van laser in waterpastechniek is gelukkig
niet van een dergelijke intensiteit.
Of een laser-waterpas ooit deel zal uitma
ken van de gemiddelde DHZ-uitrusting valt
te betwijfelen. Maar het schijnt dat bouw
markten en gereedschappen-verhuurbe
drijven er toch wel iets in zien om het als
uitleenobject in hun programma op te ne-
Overigens hoeft het beslist niet alleen meet-
of lichtwerk over tientallen meters te zijn
om te iaseren'. Stel dat je in een vertrek
over de wanden lambrizeringen of horizon
tale decorlijsten wilt aanbrengen. Om dan
op elk van die wandvlakken exact horizon
tale lijnen uit te kunnen zetten is een laser-
waterpas, centraal in het vertrek opgesteld,
het volkomen betrouwbare hulpmiddel. Be
vestigd op een nivoregelaar en statief mar
keert het apparaat, 360 graden rondge
draaid, op elk gewenst punt de juiste hoog
te... hoe schuin of onregelmatig de vloer
ook verloopt.
Zou je daar trouwens een nieuwe, en dan
volkomen horizontale dekvloer op willen
leggen, dan wijst het laser-waterpas je
eveneens haarzuiver de weg.
Ook als een lange muur of afscheiding, e.d.
in de tuin wordt gebouwd is een precies ho
rizontale lijn gewaarborgd. De DHZ-metse-
laar kan via de lasertechniek een uiterst
nauwkeurige lagenmaat creëren. Hetzelfde
geldt voor het oprichten van een pergola,
voor wandtegelwerk, of voor het bepalen
van het vereiste afschot voor drainage of af-
voerleidingen.
Uilvoeringen
De professionele uitvoering van de laseriiner is
uitgerust met een draaiprisma zodat behalve
onder 180 graden ook onder 90 graden kan
worden 'gewaterpast'.
Op de Nederlandse markt is de Laseriiner
van de Duitse fabrikant Mayer Wonisch
gelanceerd, te koop in enkele uitvoeringen.
De Pro heeft een bereik van ruim vijftig me
ter. Dat is voor het grote professionele werk.
De eenvoudigste en goedkoopste mogelijk
heid om van de lasertechniek gebruik te
maken is de Laserpointer, een opzetappa-
raatje dat op alle gangbare waterpassen kan
worden geklemd. Het bereik is ruim twintig
meter. De prijs hiervan ligt iets onder de
200 gulden.
De laserstraal geeft een duidelijk herkenba
re markering op een richtpunt; indien no
dig kan daar een speciale sticker
(laserplaatje) op worden geplakt om de her
kenning, op grote afstanden, te vergemak
kelijken.
Bij het woord laserstraal doemt misschien
het vermoeden van gevaarlijke effecten op.
De straal (veiligheidsklasse 2), met een
kracht van maar 1 milli-Watt, is echter vol
komen onschuldig voor het menselijk li
chaam en materialen. De Laserliners krij
gen hun energie van twee 1,5 V alkaline
staafbatterijtjes.
Meer informatie: Multisale, Bodegraven,
017 26-14 778.
Linkshandige tuiniers en dat zijn er veel
meer dan op het eerste gezicht wordt ge
dacht zullen in hun nopjes zijn met de
door Gardena op de markt gebrachte
snoeischaren voor linkshandigen. Er zijn
drie verschillende uitvoeringen: het kleine
model 190 sl voor takdiameters tot 17 milli
meter 41,95), de tuinschaar 215 si voor
takdikten tot 20 millimeter en de aambeeld
tuinschaar 210 sl voor takdiameters tot 21
millimeter (beide 49,50).
Meer informatie: Markt Holland BV, Weesp,
tel. 029 40 - 17 417.
