'Hollandse Nieuwe' in Chicago De Waag toch weer multifunctioneel maBBIIiBjf; Cultuur Kunst Afrikaanse leven in brons bij Burcht Schone Schijn 25 jaar cultuurpolitiek: kunst met peren ZATERDAG 16 APRIL 1994 21 Christie's veilt ehbo-doos Nassau amsterdam/londen» Het veilinghuis Christie's in Londen veilt 28 1 april de EHBO-doos van Prins Willem Frederik Karei van Oranje Nassau (1797-1881). Het veilinghuis verwacht een opbrengst van maximaal 56.600 gulden. De doos, zo'n zeventig centimeter breed en twintig hoog, is gefineerd met ebbehout. De handvat ten en het plaatje rond het slot zijn van koper. Op het deksel staat het wapen van het Huis van Oranje afgebeeld. Ook de ver- schillende onderdelen - de doosjes en flesjes - zijn voorzien van het familiewapen. De doos is gemaakt door de Belgische apo- I theker A. Kaysez. Voor een riks naar de film amsterdam Op de Nationale Bioscoopdag, die op 9 juni voor de tweede keer wordt gehouden, kan iedereen voor een rijksdaalder naar de film. De dag is een idee van het Nederlands film- en bio scoopbedrijf. De initiatiefnemers willen daarmee in de periode van het WK-voetbal 'een sportief gebaar' maken naar de vaste bioscoopbezoekers. Tegelijkertijd hopen de organisatoren pu bliek te trekken dat weinig naar de bioscoop gaat. De eerste Na- I tionale Bioscoopdag in 1988 trok volle zalen. Het is mogelijk vanaf 6 juni kaarten te reserveren. Het nieuwe college van B en W is teruggekomen op de beslis sing van het vorige gemeente bestuur om het Waaggebouw uitsluitend te bestemmen voor beeldende kunst. Behalve voor culturele manifestaties kan het gebouw in de toekomst ook weer gehuurd worden voor an dere, commerciële en maat schappelijke, doeleinden. De afgelopen jaren heeft het gemeentebestuur juist gepro beerd om allerlei organisaties die van de Waag gebruik maak ten, waaronder de Stichting 5- mei comité Leiden, uit het ge bouw te jagen omdat een multi functionele Waag een efficiënt gebruik juist in de weg stond. Volgens de nieuwbakken wet houder van kunst en cultuur, Langenberg, moet er een dis cussie op gang komen over de nieuwe rol van de Waag. De wethouder zegt daarbij ook te denken aan het bedrijfsmatiger functioneren van het complex maar voegt er aan toe niet aan Van den Ende-achtige toestan den te denken. „De Waag hoeft RaalLergen's meubel lease service De nieuwe manier van zorgeloos inrichten. Vraag naar de folder! B^KATWÜK IÖMROO«»» DtEMEN niet de melkkoe voor het Leids cultuurbeleid te worden", aldus Langenberg. Op de achtergrond speelt on getwijfeld mee dat het Centrum Beeldende Kunst (CBK), geves tigd aan de Hooglandse Kerk- gracht, en verantwoordelijk voor de programmering van de Waag, overbelast is. Een intern bureau onderzoekt momenteel de organisatieproblemen waar mee het CBK te maken heeft. Onlangs verklaarde CBK-direc- teur Van Zanten in deze krant dat het maken van een tentoon stellingsprogramma voor twee lokaties een boel werk is. Wethouder Langenberg zegt dat de rol van het CBK in het Leids cultuurbeleid binnenkort geëvalueerd wordt. „Daarbij zal ook de relatie met de Waag aan de orde komen.". Volgens Lan genberg blijft het CBK verant woordelijk voor de programme ring van de Waag en zullen be paalde delen van het jaar in elk geval gereserveerd blijven voor tentoonstellingen. Een aantal keren per jaar moet het gebouw evenwel, onder nader vast te stellen voorwaarden, beschik baar zijn voor andere doelein den. Kunstbeurs Bazel den haag anp The European Fine Art Founda tion, organisator van de inter nationale kunst- en antiekbeurs TEFAF, gaat in september 1995 in het Zwitserse Bazel een twee de jaarlijkse internationale kunst- en antiekbeurs houden. TEFAF Maastricht geldt als dè leidinggevende kunst- en an tiekbeurs ter wereld. De nieuwe beurs in Bazel zal kleiner zijn dan de Nederlandse. Madrigaalkoor overtuigt met Krönungsmesse muziek recensie udy van der spek Nederlands Madngaalkoor en Kameror kest Madrigalesco, o.l.v Henk Brtër, m.m.v Els van Onselen, sopraan, Hennie Koek. alt. Koos van Zeist, tenor, Jan Kos ter, tenor, Henk Post. bas en Anton Doomheim. orgel Gehoord 15 april in de lokhorstkerk te Leiden, Mozart schreef de zeer feestelijk 'Krönungsmesse' op 23-jarige leeftijd. Op wens van de bis schop van Salzburg mocht deze mis niet te lang zijn, zo gaat al thans het verhaal. Schrijvend in de stijl van die tijd (de Napoli- taanse cantate), komt Mozart hier tot een beknopte maar in tens stralende extraverte com positie. zijn voorbeelden ver achter zich latend. Onder lei ding van Henk Briër overtuigde het Nederlands Madrigaalkoor in dit laatste werk op het pro gramma het meest. Voluit zingen is de sterkste kant van dit koor en daar was ruimte genoeg voor in de vijf vertrouwde delen: 't krachtigst en mooist gezongen werd dan ook in het imponerende Credo en het overweldigende 'dona nobis pacem'. In de wat meer solistische partijen, en waar echt pianissimo gezongen moest worden, waren met na me de sopranen en tenoren zwak en in het hoge register be paald niet haarzuiver, werd de toon niet van bovenaf neerge zet. Het Kamerorkest Madriga lesco was één bonk dynamiek en speelvreugde: mooie stevige strijkers met een sterke rugge- graat door cello en contrabas, en een uitdaging voor de bla zers in het Agnus Dei. Van de vier solisten stond ook deze keer weer op een eenzame hoogte de sopraan Els van On selen. In het Agnus Dei toonde zij een andere kant van haar meestal verfijnde frêle stemge luid. Een volle warm glanzende toon klonk door in het 'Qui tol- lis peccata mundi'. Britten (Rejoice in the Lamb) en zeker Kodóly (Laudes Orga- ni) waren voor de pauze beslist originele keuzes. Veel contrast in dynamiek en tempo in 'Rejoice in God', mooie uitge sponnen melodielijnen in het eenvoudig meerstemmige 'Audi chorum organicum', een ode niet alleen op het orgel, met uit stekend spel van Anton Doom heim, maar ook op de originele werkwijze van Guido van Arez- zo (11e eeuw): met zijn zestoni- ge opeenvolging van het z.g. hexachord én het bejubelen van de (overigens ten onrechte) aan hem toegeschreven 'Guidoni- sche hand'. Beide werken wei den goed gezongen, maar ik miste in het ene spontaniteit en in het andere humor. Leidse gebroeders Donker: model gekleed, schilders in hun blootje Een paar jaar geleden timmerden ze al flink aan de weg met After Nature. De Leidse gebroeders Donker: Justus, Aad en Gijs. Kunstcritici en het galerie-establishment verklaarden acute buikpijn of braakneigingen te krijgen van hun werk, maar zelf zien ze zich als ,,de onvermijde lijk opvolgers van Rembrandt en Van Gogh." Eind van de maand vertrekt het drietal naar Chicago, trappelend van ongeduld, om op de grootste kunstbeurs ter wereld de 'Hollandse nieuwe' (meesterwerken) aan de man en vrouw te brengen. leiden»janrusdam op te hangen om te verant woorden wat we doen." Justus: „Noem het maar een nieuwe 'Leidse school'. We zijn toch echte Leidenaars. Ik zeg altijd dat ik uit Leiden kom. Ook als ik in New York ben." .Amerikanen schilderen heel anders: van een foto of impres- De kunstmarkt is er totaal inge stort maar de Donkers zijn er van overtuigd dat de Amerika nen gretig zullen toehappen als ze er hun kunsten vertonen. „Wat wij maken kunnen zij niet", weet Aad Donker, inmid dels een groot deel van het jaar sionistisch op z'n Frans. Wij woonachtig en werkzaam in New York. „We zijn 'ouderwet se' schilders met een afkeer van het moderne kunstbedrijf. We bouwen de stand van de Am sterdamse galerie Torch, die ons in de VS vertegenwoordigt, om tot een atelier, zodat ieder een kan zien hoe het normaal lenen onze inspiratie vooral aan oude Hollandse meesters: Ruys- dael, Rembrandt, Van Gogh. Wat Van Gogh kon kunnen wij ook." Justus Donker: „In Chicago gaan we, tijdens de opening, een enorm stilleven maken met allemaal vreten er op. Groente en fruit, wijn, champagne. En met ons eigen portret er bij. Als Normaal wil zeggen dat de dat op doek staat mag iedereen gebroeders Donker zich niets aantrekken van de kunstkritiek. Het drietal schildert naar de na tuur. Naakt, landschappen, stil levens, schedels en andere sym bolen die aan de sterfelijkheid van de mens herinneren, zijn favoriete onderwerpen. kunst", zegt Jus- Uit schilderijen en rondslin- foto's in hun atelier i het Leidse Rapenburg blijkt ook dat de broers graag in hun blote kont schilderen. Gijs: „Het is geen gewoonte van ons. Maar, we vinden het wel aardig om af en toe de boel om te draaien. Een gekleed model met naakte schilders Dat is weer eens wat anders dan het cliché van de schilder met het naakt model." Voor de foto neemt een don kere schoonheid plaats naast een bijna af, goed gelijkend por tret. „Mooie borsten", merkt Justus op. Gijs doopt een pen seel in de verf en geeft hier en daar nog een veeg op het por tret. Aad: „We worden wel vergele ken met impressionisten, om dat we onze onderwerpen heel snel op doek zetten. Maar er zit helemaal geen filosofie achter ons werk. Het enige wat we wil len is de dingen om ons heen schilderen met een sterk aan wezig realisme en uitbarstingen van kleur. Heel expressief. Maar we weigeren ons in een hokje te laten stoppen of een lutverhaal op het voedsel duiken c eten. En dat hele zooitje gaan we dan ook weer schilderen." Aad: „Het gaat er om de waarde van het voedsel te tonen. Eten is zo mooi om te zien. Het is ook veel interressanter om een ap pel te schilderen dan een of an der abstract doekje." Justus: „Er komen ongeloof lijk veel belangrijke mensen op de opening die ons werk willen zien. Dit is voor ons de kans om door te breken. De malaise in het kunstwereldje deert ons niet. Wij maken verkoopbare kunst voor een redelijke prijs." Oorlogspad Het is niet de eerste keer dat de gebroeders Donker gezamenlijk de overtocht naar het Ameri kaanse continent maken. In 1991 presenteerde het kunste naarscollectief After Nature zich voor het eerst in New York. Naakt en beschilderd, als abori ginals, poseerden ze toen voor een aantal foto's in de eerste echte After Nature catalogus. Als primitieve krijgers, net voor dat ze op oorlogspad gaan. Zo voelen ze nu ook weer. De broers trappelen van ongeduld om de boel op z'n kop te zetten. Plannen hebben ze genoeg. Zelfs een portret van Moham med Ali staat op het program ma. „We hebben al contact ge had, maar durven nog niet te voorspellen hoe het afloopt." Na Chicago vertrekt het drie tal naar New York waar ze in het De Leidse gebroeders Donker: „We zijn toch echte Leidenaars." beroemde Metropolitan Muse um of Art de grote Hollandse meesters zullen naschilderen. Justus: „Ik weet niet of hier in Nederland zoiets zou kunnen, maar in Amerika vinden ze dat prachtig. Wij doen wel meer dingen die ze in Amerika niet gewend zijn. Drie broers die sa men op straat schilderen, mid den in Soho, dat vinden ze vre selijk interressant." En verkoopt het ook? „Nee", lachen de broers. „We maken met z'n drieën veel te groot werk. Dat verkoopt niet. Andrea Rosen Gallery, in New York, heeft kleiner werk van ons in stock. Dat loopt wel. Aad: „Ik ben geen rijke jongen, maar Ernst Voss en ik zijn wel de eni ge Nederlanders die een beetje aan de bak komen in New York." In Chicago en New York mo gen 'those wild guys from Hol land' dan triomfen vieren, gale riehouders in hun geboortestad tonen nauwelijks belangstelling om hun werk te exposeren. Hoe dat komt? Gijs Donker: „Ik weet het niet. We zouden het graag doen, maar worden niet ge vraagd. Ik ga er niet om bede len. We krijgen aanbiedingen genoeg." Originele plastieken uit Burkina Faso Zo'n 100 bronsplastieken uit het Westafrikaanse land Burkina Faso worden vanaf vandaag ge- exposeerd in de Leidse Burcht Galerie. Centraal in de collectie beelden staat het dagelijks leven in Afrika: mensen die het land bewerken, muzikanten, dan sers, kortom het straat- en dorpsleven in al haar schakerin gen. De beelden zijn vervaardigd door kunstenaars van de Mossi stam die zich hebben verenigd in een collectief: de school van Morou. De collectie omvat zo wel naturalistische als gestileer de beelden, variërend van 12 tot 170 centimeter hoog. Ze zijn vervaardigd volgens de 'verlo- ren-was-methode', een tech niek die al eeuwen, en overal ter wereld, wordt toegepast voor het gieten van metalen voor werpen. Van was wordt een vorm geboetseerd die wordt in gebed in klei. Als de klei is ge droogd wordt het geheel verhit zodat de was naar buiten kan stromen. In de ontstane holte wordt vervolgens vloeibaar brons of een ander metaal ge goten. Na stolling wordt de klei- mantel stukgeslagen en het bronzen voorwerp verder be werkt. Tijdens de expositie zal- een videofilm vertoond worden over het gietproces. Het gieten van brons wordt in Afrika al eeuwen toegepast. Vooral de culturen van de Nok en de Benin, beiden afkomstig uit het huidige Nigeria, genieten wereldfaam. Maar ook andere Afrikaanse landen kennen het bronsgieten al vele eeuwen. In tegenstelling tot Nigeria en Kameroen, waar kopieën van oude stukken tot vervelens toe worden gekopieërd, kenmerkt het getoonde Mossibrons zich, volgens de organisatoren van de tentoonstelling, door een grote originaliteit en levendigheid. „Het is uniek in het tonen van Afrika in al zijn normen en waarden en zijn vele culturen." De expositie is georganiseerd door de Rotterdamse Stichting African Cultural Center die daarmee een bijdrage wil leve ren aan een beter begrip en waardering van andere cultu ren. Deze stichting beheert een klein museum aan de Een- drachtsweg 41 in Rotterdam waar regelmatig exposities plaatsvinden. De tentoonstelling 'Het Afri kaanse leven in brons' wordt gehouden in de Burcht Galerie, Burgsteeg 14 in Leiden, maan dag t/m zaterdag van 12.00- 18.00 uur, donderdag van 12.00-21.00 uur en zondag van 12.00-17.00 uur. GLAS EN SPIEGELS Spiegelwanden Spiegels op maat Spiegels met lilst Glazen meubelen Vitrines ■Tafels voigan. mod.i Volmolengracht 4 Moti.fstralen 2312 PH Leiden (NL) Alias uit algan atallar Telefoon. 071 -21 80 55 Kunst en cultuur zijn mooie dingen voor de mensen. In tij den van verkiezingen verdrin gen politici elkaar dan ook om culturele beloften te doen. Ui teraard niet met de bedoeling zich er aan te houden, want van oudsher is het eigenlijk niks met het kunstbeleid in Leiden. Laten we eens kort terugblikken op de afgelopen 25 jaar. In 1970 deed de liberale mevrouw Elly de Haan-Groen de kunsten. Was heel goed in staat om een aqua rel van een aquarium te onder scheiden, daar niet van, maar om nou te zeggen dat haar ka mer in het stadhuis een broei nest was van nieuwe wilden. Nou, nee... Daarna kregen we het linkse college, met Bert Oosterman op cultuur. De enige wethouder die D66, tot aan deze week, voort bracht. Door de toenmalige op positieleider Driessen ooit fijn tjes gekwalificeerd als een quantité négligeable. U en ik zouden zeggen: hij zat er voor spek en bonen bij. Vervolgens kwamen de kunsten in de liberale handen van Piet- Hein Schoute. Zijn naam is klein, en zijn daden waren ook niet al te groot. Meer het type li beraal dat goed op de museum winkel past. Aan zijn opvolger Fred - schouwburg-affaire - Kuijers (ook WD) willen we niet veel woorden vuil maken. Altijd een ordentelijke scheiding in het haar, maar niet het type be stuurder dat van aanpakken Daarna kreeg de kunst onder dak bij PvdA-wethouder Hen- riëtte van Dongen, di,e haar spo ren reeds had verdiend op het gebied van onderwijs en eman cipatie. Eindelijk een kunstpaus die wist hoe ze gehakt moest maken van politici die het cul tuurbeleid in de weg stonden. Maar voordat de gehaktdag Rechtop in de wind: Pex Langen- Daar bij die molen: oud-wethou- Elly - hou jij me tassie effe vast - berg. foto'Archief der Oosterman. foto» archief de Haan Groen. foto archi aanbrak kreeg Van Dongen een topbaan bij het ministerie van onderwijs. En toen kwam de kunst in han den van Kenau Koek. Althans daar leek het op, want de wet houder beloofde in één adem tocht een nieuwe vleugel voor De Lakenhal, een Centrum Beeldende Kunst (CBK), een bruisend muziekcentrum (Stadsgehoorzaal) en dat de popmuziek onlosmakelijk deel zou gaan uitmaken van het kunst- en cultuurbeleid. De wethouder had feitelijk alle touwtjes van de macht in han den. De Stadsgehoorzaal, het LVC en het CBK zaten namelijk als een spin in het web van het prestigieuze Sleutelhofplan. Koek liet zich desondanks af schepen met een CBK op de verkeerde plek, een LVC op de schopstoel en een Stadsgehoor zaal gekoppeld aan een sterf huisconstructie voor K&O. Toegegeven: er is in al die jaren natuurlijk wel iets gebeurd. Maar, terwijl in het land de mu sea en muziektempels uit de grond schieten, blijft het grote gebaar in Leiden uit. De oogst van jaren is schraal. De nieuwe beleidsvoornemens zijn uiter mate vaag. Kunst met peren, zult u zeggen. Wat u gelijk hebt. Na ruim 15 jaar is de cultuur nu dus wederom in handen van een D66-man: Pex Langenberg. Een paar jaar geleden presen teerde deze partij nog een mooie cultuurnota met als titel: 'De geest moet waaien'. Maar een mooi beleid is iets anders dan een uitvoerbaar beleid. Het zal ons benieuwen, of er een stevige bries opsteekt, of dat het toch weer wordt: zo de wind waait, waait m'n jasje. Eerlijk gezegd: wij zijn niet opti mistisch. Zegt u nu zelf: gelooft u dat de PvdA de jongste be diende in het college, tevens de grootste concurrent op de kie zersmarkt, de succesjes zal gun nen die men de eigen wethou der heeft onthouden? Zullen we over een aantal jaren tot de conclusie komen dat Langen berg een broertje van Ooster man had kunnen zijn? Of zal Pex toch de kenau blijken die de kunst zo hard nodig heeft? Het zal ons benieuwen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 21