'Inkijkoperaties
niet toelaatbaar'
Verdachten HCS vrijgesproken
Binnenland
Aan de slag in werkkamp
'Dialoog met Jakarta beter dan sancties'
'Justitie fout
in affaire
Brunssum'
het ultieme wonen
x< stoutenbeek
uiDoncentrum
4 VRIJDAG 8 APRIL 1994
Gijsen vraagt paus om nieuwe taak
siTTARPOud-bisschop Gijsen van Roermond heeft de paus toe
stemming gevraagd naar Limburg te mogen terugkeren om in
zijn oude bisdom een niet nader genoemde functie te kunnen
bekleden. Gisteren werd bekend dat de emeritus-bisschop naar
Limburg terugkeert. In het afgelegen en volledig van de buiten
wereld afgeschermde kloosterkasteel in Oostenrijk, waar hij
sinds zijn terugtreden woont, kampt Gijsen met heimwee.
Snelrecht voor relschoppers
zwolle Vijf van de zeven gearresteerde bewoners uit de Indi
sche Buurt in Zwolle, die een leidende rol hebben gespeeld bij
de rellen in het paasweekeinde, moeten zich al op 26 april voor
de rechter verantwoorden. Het openbaar ministerie heeft tot een
snelrechtprocedure besloten om 'dit soort problemen en gedrag
zo snel mogelijk in de kiem te kunnen
Meisje onder vaders vrachtwagen
eindhoven» Een 8-jarig meisje uit Schijndel is gisteren op de A2
bij Eindhoven om het leven gekomen toen ze werd overreden
door de vrachtwagen van haar vader. Het meisje reed mee met
haar vader in de vrachtwagen toen het rechterportier van de ca
bine plotseling openklapte. Het meisje viel naar buiten maar
kon zich eerst nog aan de. deur vasthouden. Uiteindelijk is ze
toch gevallen.
Geld voor gebruik zwavelarme diesel
den haag Minister Alders (milieu) stelt tot oktober 1996 in to
taal 70 miljoen gulden beschikkaar om het gebruik van zwavel
arme dieselolie te stimuleren. Het geld is, onder voorwaarden,
vooral bedoeld voor vervoerders die actief zijn binnen de be
bouwde kom.
Nationale Taptoe blijft in Breda
breda De Nationale Taptoe blijft voor Breda behouden. Burge
meester Nijpels heeft het bestuur van de Stichting Nationale
Taptoe Breda schriftelijk de garantie gegeven dat de Chassé-ka-
zerne tijdig beschikbaar zal zijn voor dit evenement. De 950
asielzoekers die nu in de kazerne wonen, zullen daarvoor het
veld moeten ruimen. De veertigste Taptoe is van 25 augustus tot
4 september.
Weer dodelijk ongeval bij Veenendaal
veenendaal» Op de A12 richting Utrecht heeft zich gisteren ter
hoogte van de wegwerkzaamheden tussen Ede en Veenendaal
opnieuw een dodelijke aanrijding voorgedaan. Een 23-jarige
vrachtwagenchauffeur verloor daarbij het leven. In het paas
weekeinde viel op dezelfde plaats op de Al2 ook al een dodelijk
slachtoffer. Meer dan tien mensen raakten toen gewond. Oor
zaak van de ellende is de onoverzichtelijke omleiding tussen Ede
en Veenendaal.
-*v i.jkI*
veenhuizen Hard werken voornamelijk in de bosbouw
en leren, geen televisie. Dat is het motto in het 'kampe
ment van Lubbers' de Jeugd Werk Inrichting (J Wl) 'De
Rolpaal' in Veenhuizen. Staatsecretaris Kosto (justitie)
opende de JWl gisteren officieel met het doorzagen van
een boomstam.
Het plan voor een jeugdwerkinrichting komt van premier
Lubbers. Op het moment verblijven veertien jongeren in de bezetten. Volgens Kosto is het justitieel apparaat nog niet
J Wl. In totaal kunnen er twintig delinquenten worden ge
plaatst. Jongens in de leeftijd van 18 tot 23 jaar, die nor
maal gesproken tot een celstraf van minimaal zes maanden
en maximaal twee jaar zouden worden veroordeeld, kun
nen zich voor het project opgeven. Het is sinds het begin
van het project in januari nog niet gelukt alle plaatsen te
voldoende bekend met het initiatief.
Na de periode in Veenhuizen gaan de jongens terug naar
een penitentiaire inrichting zo dicht mogelijk bij de regio
van herkomst. Hier moeten ze een scholingstraject doorlo
pen om perspectief te krijgen op een baan na hun detentie.
FOTO ANP
Kooijmans tevreden over bezoek aan Indonesië
Minister Kooijmans
(buitenlandse zaken) heeft een
'voorzichtig positieve eindin
druk' overgehouden aan het be
zoek dat hij samen met premier
Lubbers aan Indonesië heeft ge
bracht. ,,Het was niet alleen
maar een handelsmissie, zoals
sommigen zeggen, maar de be
zegeling van andere verhoudin
gen tussen onze beide landen.
Andere, maar niet minder hech
te verhoudingen", aldus de mi
nister gisteren tijdens een pers
bijeenkomst in Jakarta.
Kooijmans erkende dat de
Nederlandse regering, na de bij-
na-breuk van 1992 over de
kwestie-Oost-Timor, het regime
in Jakarta anders is gaan bena
deren. In plaats van 'het vinger
tje' te heffen, zoals met name
PvdA-minister Pronk
(ontwikkelingssamenwerking)
placht te doen, probeert Den
Haag nu een dialoog te voeren.
Minister Kooijmans in Jakarta:
'positief' FOTO REUTER
„Maar die strategie zou mis
schien nog wel meer vruchten
kunnen afwerpen, vooral op het
gebied van de mensenrechten".
Kooijmans heeft het idee dat
zelfs sommigen van deze Indo
nesiërs wel waardering hebben
voor zijn strategie van de dia
loog. De minister leidde dat af
uit hun reacties op bepaalde re
cente gebeurtenissen, zoals het
openbaar worden van een zeer
kritisch rapport van een presi
dentiële commissie over de
moord (door het leger) op de
vakbondsleidster Marsinah.
Ook vond Kooijmans het po
sitief dat zijn ambtgenoot Alatas
toezeggingen had gedaan in de
zaak Oost-Timor. Er zou nu
geen bezwaar meer zijn tegen
de komst van een VN-rappor-
teur voor een onderzoek naar
de ware toedracht van het
blcfedbad op het door Indonesië
bezette en geannexeerde voor
malige Portugese eiland in no
vember 1991 door het Indonesi
sche leger.
De mensenrechtenactivist
Poncke Princen was duidelijk
een andere mening toegedaan.
Op een eigen persconferentie
zei de ex-Nederlander bang te
zijn dat Kooijmans, voor wiens
persoon hij overigens veel res
pect heeft, te veel waarde hecht
aan uitspraken van president
Suharto en diens ministers.
„Die hebben vaak geen enkele
waarde. Als het hun van pas
komt, liegen ze hier altijd. Ze
kennen gewoon geen schaamte.
Het enige waar ze gevoelig voor
zijn is druk en die moet helaas
nog steeds vooral uit het bui
tenland komen".
Kooijmans is niet bang voor
politieke reacties op zijn ont
moeting met Princen. De be
windsman gelooft niet dat zijn
'eigen' CDA-fractie ernstige
consequenties zal verbinden
aan het feit dat hij is voorbij ge
gaan aan haar dringende ver
zoek Princen te negeren.
Reactie advocaat-generaal op suggestie minister Hirsch Ballin
Het inbreken door de politie in opslagplaatsen en lood
sen om bewijsmateriaal te verkrijgen tegen drugscrimi
nelen, is niet toelaatbaar. Prof. J.C.M. Leijten, advocaat-
generaal bij de Hoge Raad, het hoogste rechtscollege in
ons land, vindt deze zogenoemde inkijkoperaties „hart
stikke fout en in strijd met iedere regel van de rechts
staat'. Ik kan het bijna niet geloven, aldus prof. Leijten
gisteravond in de actualiteitenrubriek Kenmerk.
door de politie. Het ministerie
verwacht dat de Hoge Raad met
De advocaat-generaal reageerde deze methode akkoord zal gaan.
daarmee op mededeling van Maar Leijten liet gisteravond
minister Hirsch Ballin (justitie) weten: „Al het bewijs dat op de-
dat inkijkoperaties met toe- ze manier aan het licht geko-
stemming van het Openbaar men is, moet terzijde worden
Ministerie worden uitgevoerd gelegd".
den haag gpd
Als dat tot gevolg heeft dat
verdachten van ernstige mis
drijven vrijuitgaan, moeten we
dat maar accepteren, meent de
advocaat-generaal. .Anders
wordt het hier het Wilde Wes
ten".
Naar verwachting zal de Hoge
Raad volgende maand een uit
spraak doen over de toelaat
baarheid van inkijkoperaties.
De deken van de Nederlandse
Orde van Advocaten mr. T. de
Waard, noemt deze methode
dubieus. „De Hoge Raad moet
zich er nog over uitspreken,
maar ondertussen worden inkij
koperaties al toegepast. Dit kan
dus niet".
Het besluit van justitie gisteren
om burgemeester H. Riem. de
vier wethouders en de gemeen
tesecretaris van Brunssum te
vervolgen wegens valsheid in
geschrifte, heeft mr. J. Marchal,
de raadsman van Riem, in hoge
mate verbaasd. Hij beticht justi
tie van handelingen in strijd
met de regels inzake strafvorde
ring.
„Die regels schrijven voor dat
verdachten als eersten te horen
krijgen dat zij vervolgd zullen
worden." Marchal zegt te kun
nen bewijzen dat justitie eerst
de pers heeft geïnformeerd. Bo
vendien vindt hij het onjuist dat
justitie met grote stelligheid be
weert dat de verdachten in mei
1993 valsheid in geschrifte heb
ben gepleegd. ..Dat zal de recht
bank nog altijd moeten uitma
ken."
De haast waarmee justitie tot
vervolging van de verdachten
heeft besloten, noemt de raads
man 'hoogst ongebruikelijk'.
„Wanneer zij daarmee probeert
te suggeren dat het gerechtelijk
vooronderzoek tegen mijn
cliënt Riem is afgesloten, heeft
zij het weer mis."
Daarvan is volgens Marchal
pas sprake wanneer Riem is ge
hoord door de rechter-commis-
saris. Aangezien dat nog niet is
gebeurd, kan hij zijn verzoek
aan de rechtbank handhaven
om te bevelen het gerechtelijk
vooronderzoek tegen zijn cliënt
stop te zetten. De rechtbank in
Maastricht beraadt zich daar
vandaag over.
Begemann-baas
was bereid om
op te stappen
amsterdam gpd
Joep van den Nieuwenhuyzen
zegt serieus te hebben overwo
gen zijn functie als bestuurs
voorzitter van de Begemann
Groep neer te leggen wegens
zijn rol in de HCS-afïaire. Van
den Nieuwenhuyzen zei dat gis
teren in Amsterdam na zijn vrij
spraak door de rechtbank.
„Ik heb daarover met grote be
leggers en bankiers gesproken,
vorige week nog. Ik heb de ban
ken gevraagd of zij meer krediet
zouden geven aan Begemann
zonder mij en aan de grootaan
deelhouders of zij eerder bereid
zouden zijn een belang van 5
procent of meer te nemen. Dat
was niet zo. Mijn aanblijven als
bestuursvoorzitter is dus niet
nadelig voor Begemann
Hoewel Van den Nieuwen
huyzen zegt weer toegang te
hebben tot nieuwe kredietlijnen
duurt het nog wel voordat hij
weer op de oude voet kan wer
ken. „Het kost jaren om het
beeld van Begemann te herstel
len: van het opkopen en her
structureren van zieke bedrij
ven, die elkaar daarna verster
ken in de Groep".
hillhouse 1
Mackintosh
1902/cassina
Roodblauwe
Gerrit Rietveld
1918/cassina
3107'DE VLINDER'
Arne Jacobsen
1955/fritz hansen
nr. 598
pierre paulin
1972/artifort
Moderne Klassiekers
Voorwetenschap en valsheid in geschrifte niet bewezen
amsterdam
Stoutenbeek Wooncentrum in Beverwijk
en Leiderdorp geeft in de maand april op
bijzondere wijze aandacht aan de
moderne klassiekers.
Op diverse showroomgedeelten zult u
exclusieve meubelen en accessoires
ontmoeten van wereldvermaarde ontwer
pers. Meubels die geschiedenis maken
en sedert vele decennia een aparte
plaats in het interieur innemen.
U zult zich verbazen over zoveel
creativiteit. U bent van harte welkom.
Beverwijk: parallelweg 10 (02510) 29033
Leiderdorp: Meubelplein 1 (071)899323
Geen handel met voorkennis
en geen valsheid in geschrifte
bij HCS. Joep van den Nieu
wenhuyzen, Eric Albada Jel-
gersma en Leon Melchior zijn
gisteren vrijgesproken door de
rechtbank in Amsterdam. De
argumenten van de officier
van justitie, mr. W. van Nierop,
werden door de rechtbank ge
heel van tafel geveegd. Het
openbaar ministerie heeft in
een reactie laten weten de uit
spraken te bestuderen. De offi
cier van justitie overweegt in
hoger beroep te gaan. Binnen
veertien dagen moet hij een
beslissing nemen.
In Nederlands eerste proces
over handel met voorkennis
jeed de officier van justitie voor
de Amsterdamse rechtbank een
harde nederlaag. Alle door het
openbaar ministerie aangedra
gen punten werden afgewezen.
Voorwetenschap kon niet bewe
zen worden, zo oordeelde de
rechtbank. Zo was bijvoorbeeld
op de bijeenkomst over de red
ding van HCS op 30 juli 1991
niet duidelijk welke richting de
koers van HCS op zou gaan.
Ook de aanklacht dat er door
Van den Nieuwenhuyzen en het
effectenkantoor Suez Kooyman
valsheid in geschrifte zou zijn
gepleegd, haalde het niet. Het
was immers niet de bedoeling
de documenten in de open
baarheid te brengen. De stuk
ken waren puur bedoeld voor
intern gebruik.
In haar vonnis heeft de meer
voudige economische strafka
mer, onder leiding van mr.
M.J.L. Mastboom, twee duidelij
ke ijkpunten aangebracht. Mis
bruik van voorkennis is alleen
Joep van den Nieuwenhuyzen toonde zich tevreden over zijn vrijspraak.
strafbaar als de speculant weet
of de koers van een bepaald
aandeel omhoog of omlaag zal
gaan, wanneer deze kennis
openbaar wordt. Bijvoorbeeld
een (toekomstig) openbaar bod
op bepaalde aandelen tegen
een al vastgestelde prijs.
Punt twee: de voorkennis
moet echt geheim zijn. Het mag
geen halfzachte of los/vaste af
spraak zijn iets niet door te ver
tellen. Het moet gaan om een
écht geheim, bij schending
waarvan de strafrechter kan
worden ingeschakeld. Zoals een
werkgever een werknemer een
geheimhoudingsplicht kan op
leggen met betrekking tot ge
heime bedrijfsgegevens.
In de HCS-affaire werd aan
deze twee vereisten niet vol
daan. De HCS-directie, ban
kiers, de drie nu vrijgespro
ken grootaandeelhouders
noch de financiële adviseurs
wisten welke richting de koers
van het HCS-aandeel in juli
1991 zou kiezen, toen zij het
noodlijdende computerbedrijf
probeerden te redden, onder
meer door nieuwe aandelen uit
te geven. Plus dat hun afspraak
om de koers omlaag te brengen,
juist niet zo'n keiharde, juri
disch afdwingbare afspraak was
geweest.
De advocaat van Albada Jel-
germa, dr. mr. D.R. Doorenbos,
beleefde gistermiddag dan ook
zijn 'finest hour'. De punten, op
grond waarvan de rechtbank
misbruik van voorkennis niet
bewezen achtte, kwamen uit
zijn koker en waren tot dusver
door geen van de deskundigen
en zogenaamde ingewijden geï
dentificeerd als kapstok voor
vrijspraak.
Joep van den Nieuwenhuy
zen, tegen wie als hoofdver
dachte een half jaar gevangenis
straf en een hoete van 200.000
gulden was geëist, is blij met de
overwinning. „De zaak heeft
twee jaar en negen maanden
geleefd, waardoor er schade is
ontstaan bij het Begemann-
concem. De sfeer is door het
openbaar ministerie verziekt."
Of de ondernemer een scha
declaim gaat indienen, is niet
duidelijk. Van den Nieuwen
huyzen wil eerst afwachten of
de officier van justitie in hoger
beroep zal gaan. Volgens eerde
re uitspraken leed hij met zijn
Begemann-concern een schade
van tussen de 500 miljoen en 1
miljard gulden.
Eric Albada Jelgersma was
wat duidelijker over de claims.
Volgens de ondernemer zijn er
verschillende zakentransacties
niet doorgegaan door de HCS-
affaire. „Ik overweeg een scha
declaim in te dienen", verklaar
de de Unigro-topman na afloop
van de zitting.
Naast een mogelijk hoger be
roep over de HCS-affaire, krijgt
de entrepreneur nog te maken
met de RDM-affaire. Tijdens het
proces over de HCS-zaak enkele
weken geleden 'onthulde' de of
ficier van justitie dat Van den
Nieuwenhuyzen zich tijdens de
onderhandelingen over de over
name van de RDM-werf schul
dig had gemaakt aan handel in
aandelen met voorkennis. Maar
na de vrijspraak door de Am
sterdamse rechtbank zijn de
vooruitzichten voor Van den
Nieuwenhuyzen verbeterd.
„Dat wordt een ritueel ronde
dansje", concludeerde een van
zijn advocaten dan ook. De be
handeling van de RDM-affaire
wordt over vier maanden voort
gezet.
