Gigantisch goochelen met getallen
de pap'
Brillen van Elton
John in de etalage
'Branden zijn de krenten in
Het gaat
flink in
cijfers
lopen
Waar is mijn fiets of
ben ik gek geworden?
Het Gesprek van de Dag
VRIJDAG 8 APRIL 1994
De landelijke operatie om
eind 1995 tot een tien-cijferig
telefoonnet te komen, kost
handenvol geld. De PIT zelf
moet 100 miljoen gulden in
vesteren om de plannen te
volvoeren. Maar daar zal het
niet bij blijven. Grote bedrij
ven en instanties dienen
eveneens flink in de buidel te
Intemetelefooncentrales,
databanken, randappara
tuur, alles moet aangepast
worden. Briefpapier, visite
kaartjes, reclame-uitingen,
belettering e.d. kunnen na 10
oktober 1995 zo in de prul
lenbak. Het telefoonnummer
daarop klopt dan immers
niet meer. Wat dat allemaal
gaat kosten, is nog niet be
kend. Bij de PTT althans tast
men in het duister.
Bedrijven en instanties in
Den Haag, Rotterdam, Am
sterdam en Almere ontsprin
gen deze de dans. In die ste
den verandert aan de tele
communicatie hoegenaamd
niets.
De telefoon. Voor de een 'n
lastpost, voor de ander het eni
ge contact met de buitenwe
reld. Hoe het ook zij, buiten
kijf staat dat het apparaat in
onze samenleving een centrale
plaats inneemt. In de serie 'In
Gesprek' willen wij u een in
druk geven van de vreugden
maar ook van de droefenissen
die de uitvinding van Alexan
der Graham Bell ons heeft ge
bracht.
Over de anonieme beller, het
onheilspellende gerinkel 's
nachts, de tijdmelding, de 06-
nummers, de autotelefoon, de
zwetshoorn als geduchte con
current van de brief, het socia
le tarief voor ouderen, de ver
nielde cel, het onthouden van
nummers en nog veel, veel
meer. En dat alles onder het
motto: anno 1994 vullen
praatjes wel degelijk gaatjes.
Vandaag: de vervelende kanten
van verkeerd bellen of gebeld
worden.
Hoe gemakkelijk gebeurt het
niet: je belt een verkeerd num
mer. Je schrijft het telefoon
nummer onzorgvuldig over,
bent gehaast en toest de ver
keerde cijfercombinatie. De
kleinste vergissing is al fataal. Je
toetst - om wat te noemen -
een 2 in plaats van een 7 en
krijgt heel iemand anders aan
de lijn. Iemand die heel ergens
anders woont en niets met jou
te maken heeft. Het is allemaal
heel menselijk, het overkomt de
besten. De meeste gedupeerden
staan je dan ook hoffelijk te
woord: „Geeft niet, hoor. U
heeft gewoon het verkeerde
nummer gedraaid."
Maar stel nu dat je ettelijke ke
ren per dag wordt opgebeld
door mensen die allemaal het
verkeerde nummer hebben ge
draaid. Blijf je dan nog zo hoffe
lijk? „Mevrouw, meneer, geeft
niks hoor. U bent pas de tiende
vandaag."
Bij het Leidse petit-restaurant
Vooraf en toe weten ze inmid
dels niet anders: mensen door
verwijzen naar een ander num
mer. Vijf tot tien keer per dag
gaat bij het petit-restaurant ten
onrechte de telefoon. „We heb
ben er gigantisch veel last van",
klaagt de eigenaresse, Ellen
Blok. „Vooral wanneer het druk
is in de zaak, is het erg verve
lend. Ie hebt je handen al vol
aan de klanten. Dan is het soms
moeilijk je geduld te bewaren."
Wat is er aan de hand? De PTT
heeft per abuis het nummer van
Vooraf en toe in de gids afge
drukt bij restaurant De Avon
den. Klanten die willen reserve
ren bij De Avonden, krijgen
Vooraf en toe aan de lijn. Eige
naresse Blok van Vooraf en toe:
„Sommige mensen verstaan de
naam van ons restaurant niet
door de telefoon. Ze reseveren
bij ons, maar gaan dan 's
avonds naar De Avonden. Erg
vervelend voor ons, want wij
hebben een tafel voor hen vrij
gehouden."
De PTT heeft de restaurants een
schadevergoedingaangeboden.
Voor een bedrag van ongeveer
1000 gulden mogen zij adver
tenties plaatsen in kranten en
dagbladen om de correcte
nummers bekend te maken.
Dat is inmiddels gebeurd. Maar
de eigenaars betwijfelen of de
bekendmaking veel effect heeft.
Veel meer dan wachten tot sep
tember kunnen ze niet doen.
Want dan komt de nieuwe tele
foongids uit. En nu maar hopen
dat daar de nummers correct in
staan: De Avonden: (071)-
144000, Vooraf en toe: (071)-
126633.
CLAZINUS VAN DE ROTTE
Met de fietsen op het station in
Leiden gaan vreemde dingen
gebeuren. Niet alleen worden
vanaf 18 april alle fietsen die
fout 'geparkeerd' zijn verwij
derd, ook de fietser die zijn
tweewieler netjes in een fiets-
klem zet kan voor verrassingen
komen te staan.
Wegens de combinatie van
overlast door overal neerge
kwakte fietsen en de werkzaam
heden op het station, gaat de
gemeente mobiele fietsklem-
men plaatsen. Dus als de fietser
hier zijn rijwiel stalt, en een dag
later moeten de bouwvakkers
precies op die plek aan de slag,
komt er een wagen van parkeer
beheer voorrijden. De fietsklem
Reacties en suggesties voor
"Gesprek van de Dag"
Telefoon 071-356444
of
Postbus 54,2300 AB
te Lelden
Bruikbare tips worden
beloond met een cadeaubon
van 25 gulden.
gaat met fietsen en al op de
laadbak, en wordt weer neerge
zet op een plaats waar de rijwie
len niet in de weg staan.
Wie dus met de trein in Leiden
terugkomt en merkt dat op de
plaats waar zijn fiets in een rek
stond ineens de graafmachines
af en aan rijden, hoeft niet aan
zijn verstand te gaan twijfelen.
De ontgoochelde eigenaar kan
beter een rondje om het station
gaan lopen, en alle mobiele
fietsklemmen nazoeken. Als het
goed is, vindt hij het rijwiel van
zelf weer terug. Als het niet
goed is, dan is de fiets gewoon
gestolen.
Veroorzaakt dit gesleep niet een
enorme chaos van zoekende rij-
wielbezitters op het toch al
rommelige Leidse station? „We
verplaatsen de klemmen alleen
als het écht nodig is, en dan nog
het liefst als de rekken leeg
zijn," zegt de voorlichter van de
gemeentelijke dienst milieu en
beheer. „We proberen de klem
ook altijd zo dicht mogelijk bij
de oorspronkelijke plek weer
neer te zetten."
Toch blijft het vreemd. Dat de
fiets van de foutparkeerder ver
wijderd wordt, oké. Maar dat de
fietser die 's ochtends het rijwiel
in een correcte stalling zet, niet
de garantie heeft dat die fiets er
's avonds nog staat, nou nee.
Toch vindt de heer Kuzee, chef
wijkbeheer, niet dat dit impo
pulaire maatregelen zijn. „U be
kijkt het vanuit het standpunt
van de fietser. Maar als je tegen
voetgangers en winkeliers zegt
dat er eindelijk iets aan de fiet-
senoverlast gedaan wordt, roe
pen ze: Eindelijk."
De nieuwe telefoonnummers in oktober 1995
De zoektocht van technisch-rechercheur Van Hensbergen
ken naar stille getuigen noemen
wij dat. Je kijkt minutieus. Ligt
er bijvoorbeeld nog een kaars-
lont, een stukje papier, een
langwerpige askegel van een si
garet, of een radertje van een
tijdsontsteking. Die voorwerpen
kunnen toevallig zijn overgeble-
Maar pratende getuigen zijn in
eerste instantie nog een stuk
belangrijker voorde technische-
recherche. „Zijn er mensen die
iets gezien hebben, dan kun je
vaak me; zekerheid zeggen
waar de brand is begonnen. Stel
dat er een getuige is die buiten
stond en die de vlammen op
een bepaalde plek uit het dak
zag slaan. En stel dat er een an
dere getuige is die beneden in
het gebouw stond en op een be
paalde plek stukken plafond
naar omlaag zag vallen. Ligt die
ene plek recht onder die andere,
dan kun je er vrij zeker van zijn
dat de brand daartussenin is
begonnen."
Dat klinkt vrij simpel, maar in
de praktijk ligt het toch een stuk
moeilijker. Er komt veel meer
bij kijken. „Zo zoek je naar de
V-vormen die het vuur heeft
achtergelaten. Vuur waaiert na
melijk uit. Een zwarte kleur be
tekent roet. Dat krijg je bij een
temperatuur tot 250 graden.
Grijs betekent dat het op die
plek een stuk warmer is ge
weest. Is de kleur wit, dan is dat
de heetste plek geweest. Daar
heeft het dan het langst ge
brand. Dus daar is het vuur be
gonnen."
Maar dan is de technisch-re
chercheur er nog niet. „Er kun
nen verschillende V-vormen in
een gebouw zijn", verklaart Van
Hensbergen. „Van een open
haard bijvoorbeeld. Die plek
kun je dan naar alle waarschijn
lijkheid uitsluiten. En boven
dien zie je alleen V-vormen op
muren van steen. Hout ver
brandt helemaal. Dus bij dat
materiaal let je op onder meer
op de mate van verkoling. Daar
naast moet je ook je neus ge
bruiken. Is er bijvoorbeeld
brandstof gebruikt? Dergelijke
sporen zijn vaak dicht bij de
grond te vinden. Vuur gaat im
mers omhoog."
Pas als werkelijk alles is afge
brand en er zijn geen getuigen,
dan staat de technisch-recher
cheur met de handen in het
haar. Dan is er geen oorzaak
meer vast te stellen. Dan vindt
hij nooit de plaats waar het vuur
is begonnen, zijn ervaring en
een ruim drie jaar durende op
leiding ten spijt. „Maar dat we
er niet achter komen is gelukkig
een zeldzaamheid", zegt Van
Hensbergen. „We ontdekken
vrijwel altijd de plaats waar de
brand begon. En wat betreft de
oorzaak scoren we ook vrij re
delijk. Hoewel we verschillende
gradaties hanteren van 'onmo
gelijk' via 'redelijk aannemelijk'
tot 'met een aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid
Is hem de plaats en de oorzaak
van de brand bekend („dat
zoekwerk neemt gemiddeld zes
tien tot twintig manuren in be
slag"), dan worden de genomen
monsters geanalyseerd in het
gerechtelijk laboratorium. De
technisch-rechercheurschrijft
nog een rapport en dan zit zijn
taak er op. De tactische-recher-
che zoekt verder naar verdach
ten als daar aanleiding toe is. Is
dat niet frustererend voor een
technisch-rechercheur: zelf wel
weten dat de brand is aangesto
ken, maar vervolgens moeten
constateren dat anderen de ver
dachte niet vinden? „Nee hoor",
lacht Van Hensbergen. „Het
werk op zich geeft al genoeg be
vrediging. Het is als een soort
verslaving. Loop ik op het
strand, dan denk ik: wat een
prachtige voetstappen. Ben ik
op een verjaardag, dan bekijk ik
de vingerafdrukken op mijn ei
gen glas. En bij de Hema keer ik
schoenen om en denk ik soms:
hé, wat een geinig nieuw pro
fiel."
HERMAN JOUSTRA»
Opticiën Hans van Rijswijk: „Net een kerstboom, maar dan anders." foto united photos de boer
'Dat extravagante, dat spreekt me aan
Twintig jaar in het vak. En altijd
een beetje anders willen zijn
dan anderen. Opticiën Hans
van Rijswijk uit Santpoort-Zuid
en zijn vrouw Maria hebben al
tijd al een aparte collectie bril
len in huis gehad. Zij wilden het
jubileum van hun zaak op een
opvallende manier gestalte ge
ven. En dat is gelukt ook. Vanaf
afgelopen zaterdag prijken in de
etalage aan de Bloemendaalse-
straatweg vier brillen van de be
kende Britse popster Elton
John. „Nog nooit in Nederland
vertoondzegt Van Rijswijk be
slist.
Don 't let the sun go down on
me, Crocodile rock, I'm still
standing, Goodbye yellow brick
road, Blue eyes en natuurlijk Ni-
kita, een optelsom van gladde
hits en mooie ingetogen mu
ziek. Maar die brillen. Daar
werd-ie beroemd om. Mis
schien zijn de brillen van Elton
John wel bekender dan zijn mu
ziek.
De vier exemplaren in de etala
ge bij Van Rijswijk 'knallen' er
uit door de grootte en de kleu
ren. Eén bril is zeker 30 centi
meter groot. Gemaakt van de
letters E-L-T-O-N met veel
knipperende lampjes. Net een
kerstboom, maar dan anders.
„Heeft-ie geheel passend laten
maken. En die droeg hij tijdens
optredens. Zie je het voor je, die
knipperende lichtjes? Het
draadje liep waarschijnlijk ach
ter zijn rug naar een batterijtje
in zijn zak."
Hoe kom je aan brillen van
Elton john? Hans grijnst. „Een
studievriend van me is directeur
van Holland Optical Com
pagnie, een groothandel in bril-
leglazen. Hij heeft ze bij veiling
huis Sotheby's in Londen op de
kop getikt. Ik mocht ze voor de
ze gelegenheid van hem lenen.
Bij wijze van uitzondering."
Van Rijswijk is een hele nacht
aan het prutsen geweest om ze
keurig in een vitrine van fiber
glas te krijgen. De brillen zijn
een vermogen waard. „Niet het
materiaal hoor, maar omdat ze
aan Elton hebben toebehoord.
Mijn verzekeringsagent belde
net. Ze willen de brillen alleen
verzekeren als ik ze 's avonds
mee naar huis neem."
Van Rijswijk is overigens geen
fan van de Britse popster. „Ik
ben brillenfanaat. Dat extrava
gante, dat spreekt me aan. Kijk
maar naar de collectie in onze
winkel. Ik ben altijd op zoek
naar iets speciaals. Ik wil niet
opgaan in de massa. Het gaat
om de krenten in de pap."
De brillenmode is overigens
niet zo gevoelig en wisselend als
die van kleding, maar trends
zijn zeker te bespeuren. Wie
kent niet het simpele zieken
fondsbrilletje van John Lennon
of de uitvoering van Max van
der Stoel in zijn tijd als minister
van Buitenlandse Zak;en. „We
hebben een tijdje een Loes
Haasdijk-rage gehad, een bril
met zo'n groot montuur. En nu
hebben we de retro-look De bril
moet klein zijn, men wil het ge
zicht erachter zien. Het liefst ge
maakt var titanium, dat ook
wordt gebruikt in de ruimte
vaart. Sterk, en zo licht als een
envelop."
De Elton-brillen zijn nog de he
le maand april in Santpoort-
Zuid te zien.
HEIN FLACH
Het heeft tien cijfers en het gaat
in op de tiende van de tiende
van het volgend jaar. Vraag: wat
is uw telefoonnummer op 10
oktober 1995?
Het antwoord is eenvoudig als
je woont in een grote stad als
Leiden. Het netnummer 071
verandert niet en voor het
abonneenummer komt simpel
weg een 5 te staan. Een kwestie
van een paar weken en je weet
niet beter meer.
Woon je daarentegen in een
klein dorp, dan verandert er
veel. Wat heet, dan kan gerust
gesproken worden van een cul
tuurschok op draadloos gebied.
Neem Zoeterwoude. Niet alleen
verdwijnt het kengetal 01715 en
wordt dat 071. Maar bovendien
dient de abonnee voor zijn vier
bestaande nummers het getal
580 te zetten om ook aan die
landelijke norm van tien cijfers
te komen. Na jaren het i
van de buurvrouw van de o1
kant 'blind' te hebben inge
toetst, zal dat wel e
worden aan 't Watertje in Zoe
terwoude.
Operatie
„Vandaar ook", zegt voorlicht
ster Annet van de Wetering van
PTT Telecom, „dat we deze gi
gantische operatie, die vooral
ten grondslag ligt aan ruimtege
brek, anderhalfjaar vantevoren
zijn aangevangen. Elke abon
nee, en we hebben er 7,5 mil
joen, ontvangt tussen nu en
twee maanden een folder met
informatie en het eigen, nieu
we, telefoonnummer. Kan die er
vast op inspelen."
Belangrijkste wijzigingen in de
hele opzet van de PTT zijn het
terugbrengen van het aantal
kengetallen in Nederland en de
gelijkschakeling naar tien cij
fers. Momenteel beschikken
1046 gemeenten over een eigen
kengetal, straks zijn dat er nog
Voor de regio Leiden betekent
dat in concreto dat er nog
slechts drie kengetallen over
blijven. Leiden en directe omge
ving houdt of krijgt 071, voorde
Bollensteek wordt het 0252 en
de plaatsen in de Rijnstreek
rond Alphen zijn te bereiken
onder het kengetal 0172. Wasse
naar gaat verder door het leven
onder de noemer van Den Haag
(070).
Leiden en omgeving
Maar daar komt natuurlijk nog
wat bij. Eén, twee of drie getal
len vóór het abonneenummer
om dus aan die tien cijfers in to
taal te komen. Dat is afhankelijk
van de grootte van de gemeen
te. In Leiden komt er simpelweg
een 5 voor het eigen nummer.
Voor de abonnees in Katwijk,
Rijnsburg en Valkenburg vervalt
01718. Wordt 071. Voor het ei
gen abonneenummer komt dan
het getal 40. Voorbeeld: het ge
meentehuis van Katwijk is nu
nog 01718-50505. In oktober
van het volgend jaar is dat: 071-
4050505.
Noordwijk wordt eveneens 071.
Voor het eigen nummer komt
het getal 36. Warmond 071-30
enz, Roelofarendsveen/Nieuwe
Wetering/Oude Wetering 071 -
33 enz., Koudekerk/Hazerswou-
de 071-34 enz. Kleine dorpen
als Rijpwetering/Hoogmade en
Zoeterwoude krijgen er zelfs
drie getallen erbij. Rijpwetering-
/Hoogmade wordt 071-501 en
het abonneenummer en Zoe
terwoude krijgt 071-580 plus het
eigen nummer. Ook hier een
voorbeeld. Het gemeentehuis
van het dorp heeft nu 01715-
Bollenstreek
In de Bollenstreek verdwijnen
de kengetallen 02520 tot en met
02526. Wordt overal 0252. Be
staat al uit vier cijfers en derhal
ve komt er voor het abonneen
ummer in de meeste gevallen
maar één cijfer. Is 10 in totaal.
Voor Lisse komt er een 4 voor.
Draai weer het stadhuis van die
gemeente. Dat is nu 02521-
33222. Maar wordt straks 0252-
433222.
Hillegom/De Zilk verandert in
0252-5 en het eigen nummer.
Sassenheim en Voorhout krij
gen 0252-2 plus het eigen num
mer. Noordwijkerhout 252-3
plus nummer en alleen De Kaag
krijgt er als kleine gemeente 2
nummers bij. Dus 0252-54 en
het eigen huisnummer.
Alphen
Alphen aan de Rijn heeft het
kengetal 01720. Bestaat in okto
ber 1995 ook niet meer. Net als
de dorpen rondom deze groei
kern wordt het algemene ken
getal 0172. Alphen aan de Rijn
zelf krijgt dan nog een 4 voor
zijn abonneennummers. Het te
lefoonnummer van het stadhuis
is nu 01720-81911. Eind 1995
wordt dat 0172-481911
Rijnsaterwoude verandert in
0172-50 plus het eigen aanslui
tingsnummer. Bij Ter Aar komt
het getal 60 voor het eigen
nummer, bij
Nieuwkoop/Aarlanderveeneen
5, bij Hazerswoude Dorp de cij
fers 58, bij Noorden 40 en bij
Woubrugge 51. Uiteraard alle
maal onder de noemer 0172.
Jan van Hensbergen
en de tastbare oorzaak
van een brand: een
gesmolten strijkbout.
Het apparaat smolt
omdat de hitte niet
meer werd afgevoerd.
Normaal heeft een
strijkijzer daarvoor een
ingebouwde beveili
ging-
foto holvast/mark
Brandweerlieden werken in het
volle licht, in de gloed van een
vuurzee, ten overstaan van vele
nieuwsgierigen. Technisch-re-
chercheurs werken in de scha
duw, als de brand is geblust, en
het publiek naar huis is gegaan.
Zij proberen het mysterie te
ontrafelen: waar is de brand be
gonnen en hoe is de brand ont
staan? Geen onbelangrijke op
dracht. „Wij zijn er voor de we-
tenschappelijkebewijsvoering",
zegt Jan van Hensbergen, de 46-
jarige ervaren technisch-recher
cheur van het politiekorps Hol
lands Midden. „Bij branden, in
braken en niet-natuurlijke do
den."
Van Hensbergen, reeds sinds
1979 in dienst van de politie, en
alle andere technisch-recher
cheurs hebben het dus de afge
lopen week erg druk gehad. Met
de branden bij Bakker in Lisse
en het AZL in Leiden. „Tsja, dat
kun je wel zeggen", beaamt hij.
Met een brede lach op zijn ge
zicht. „Want erg is het niet. Het
is echt schitterend werk. Hart
stikke moeilijk maar interes
sant. Branden zijn voor ons de
krenten in de pap."
Wat niet wil zeggen dat Van
Hensbergen staat te juichen als
er weer eens een gebouw in
lichterlaaie staat. Nee, het in-