Asociale ouders getraind
in opvoeding kinderen
'Rookvrije vakantie is een gat in de markt'
Binnenland
Croupier mag gokkers
liet waarschuwen'
Zwolle wil steviger contact
met buurt wegens racisme
Boos over werken op zaterdag
Voor de laatste keer...
'Verkeer en apparaten
aanpassen aan ouderen'
Oud-bisschop Gijsen
heeft last van heimwee
Nederland en België pakken stroom asielzoekers aan
3NDERDAG 7 APRIL 1994
Vardappel duurder door slecht weer
otterdam De aardappelen zullen fors duurder worden als het
lecht weer blijft. Op de Agrarische Termijnmarkt in Amsterdam
lijn de aardappelprijzen gisteren in één dag met 15 tot 19 pro-
,ent gestegen. Door het slechte weer kunnen geen nieuwe aard-
Ippelen worden geplant. Als het slecht weer blijft, worden de
lardappels zelfs peperduur. Een boer kreeg vorig jaar voor een
.ilo bintjes zes tot zeven cent per kilo, nu is dat al dertig cent. De
:igenheimer, een exclusievere pieper, kost nu al 1,60 per kilo.
Twee jaar geëist tegen vernieler
tSSENTegen een 46-jarige Groninger is gisteren voor de recht-
jank in Assen twee jaar celstraf geëist, waarvan acht maanden
■oorwaardelijk en verplichte opname in een psychiatrische kli-
liek. De man heeft een reeks vernielingen gepleegd onder meer
>ij het herdenkingskamp Westerbork. Hij liet een brief achter
vaarin hij de indruk wekte dat een rafcistische groepering de
lanslag had gepleegd. Tijdens de zitting werd de Groninger ver
wijderd, omdat hij de rechter beledigde en floot toen de officier
'an justitie aan het woord was. De uitspraak is op 20 april.
Zeven maanden voor 'weigeryups'
irnhem Acht dienstweigeraars zijn gisteren in hoger beroep
loor de Militaire Kamer van het Arnhemse Gerechtshof veroor-
leeld lot zeven maanden cel. De 'weigeryuppies' willen op de-
:elfde manier behandeld worden als Jehova's Getuigen die niet
n dienst hoeven. Twee dienstweigeraars zijn vrijgesproken, om-
lat het Hof de officier van justitie in beide zaken niet ontvanke-
ijk acht. De vereniging van dienstweigeraars telt nog zeker 180
veigeraars die voor moeten komen op soortgelijke gronden.
Ambtenaren Brunssum steunen college
irunssum Alle ambtenaren van de gemeente Brunssum hebben
'isteren hun vertrouwen uitgesproken in de vier wethouders en
le gemeentesecretaris die door Justitie worden verdacht van
/alsheid in geschrifte. Eerder deden de zeven fractievoorzitters
n de gemeenteraad dat al. De vijf verdachten werden onlangs
rnkele dagen vastgezet en verhoord over de van corruptie ver
lachte PvdA-burgemeester H. Riem. Ze zouden door te romme
len met collegebesluiten achteraf alsnog toestemming hebben
verleend voor een snoepreisje van Riem naar Israël.
Gronings experiment slaat aan
A
Orthopedagogen van de Groningse universiteit hebben
een succesvolle methode ontwikkeld die asociale ouders
leert hun kinderen goed op te voeden. De ouders moes
ten meewerken aan het experiment. Als ze weigerden,
verloren ze de voogdij over hun kinderen. Volgens de on
derzoekers is het experiment een succes omdat de mees
te kinderen in de 34 probleemgezinnen thuis konden
blijven wonen.
Groningen anpseerd in het omgaan met pro
bleemgezinnen. Ze zaten drie
De resultaten van het onder- jaar lang tien uur per week thuis
zoek zijn gisteren aangeboden bij de 34 gezinnen (met 63 on-
aan Justitie. Het experiment der toezicht geplaatste kinde-
e inmiddels ontslagen crou-
er van het casino in Valken-
jrg, die klanten waarschuwde
)or gokverslaving, kan abso-
,ut niet model staan voor het
iti-verslavingsbeleid zoals dat
Dor de Holland Casino's wordt
ïvoerd. Dat schrijft minister
ndriessen van economische
iken in antwoord op vragen
in kamerlid Ter Veer van D66.
Volgens Andriessen zijn de
i de dienst bedrijfs-
beveiliging de eerst verantwoor
delijken voor het aanspreken
van spelers op hun gedrag. Zij
ondernemen in voorkomende
gevallen ook actie.
Vorig jaar is het aantal entree
verboden of entreebeperkingen
aan gokkers in de casino's met
bijna 300 gestegen tot 1.850
personen. In het overgrote deel
van de gevallen vroegen de gok
kers zelf om een verbod.
Oost-Groningen
latief veel probleemgezinnen
wonen. Er is grote werkloos
heid, woningnood en er zijn
veel alcoholisten. De kinder
rechter moest vaak sterk ver
waarloosde kinderen uit huis
plaatsen.
Orthopedagogen zijn opvoed
kundigen die zijn gespeciali-
Twee mannen
verdronken
in Sluiskil
In een doodlopende kanaalarm
in Sluiskil (de Zeeuwse gemeen
te Terneuzen) zijn gisteravond
twee mannen verdronken. Een
van hen probeerde een bal uit
het water te halen waarmee de
twee aan het voetballen waren.
De politie vermoedt dat eerst de
19 jarige Zeeuw in het water is
geraakt, waarna de 30 jarige
man hem is nagesprongen die
ook in nood raakte. Brandweer,
ambulancepersoneel, Haven
dienst en duikers van een ber
gingsbedrijfhebben de slachtof
fers uit het water gevist.
'e gemeente Zwolle tracht de
Dntacten met de Indische
uurt te verstevigen om de
5anningen in het wijkje te kun-
en wegnemen. Wethouder
inssén heeft dal gisteren ver-
laard na overleg met buurtbe-
'oners. De buurt had de laatste
ïaanden te kampen met racis-
sche incidenten. Er werden
akenkruizen op huizep geklad
n ruiten ingegooid. Een Antili-
anse man werd in zijn woning
edreigd en mishandeld. De
olitie hield zeven mannen aan
n de mobiele eenheid moest
raan te pas komen om de rust
te herstellen.
De incidenten in de wijk be
schouwt Janssen als een signaal
van de sociale problematiek.
,,De werkloosheid is er naar ver
houding groot. Dat veroorzaakt
spanningen. Omdat een kleine
groep voor de moeilijkheden
heeft gezorgd, is er geen reden
de hele buurt als racistisch te
bestempelen."
Het liefst zag Janssen dat hij
over voldoende instrumenten
beschikte om de problemen in
de buurt op te lossen. „Je zou
alle werklozen graag een baan
willen geven, maar dat kan niet.
Wel kunnen we proberen hen te
helpen bij een zinvoller tijdsbe-
8 en 9 april elke tweede fles wijn
van dezelfde soort voor de halve prijs
■AUfgBl
ren). De veelal alleenstaande
ouders leerden hoe ze een vaste
structuur in de dag konden aan
brengen. Ze leerden ook praten
met hun lpnderen of verant
woorde maaltijden maken. Or
thopedagoog Van Lokven had
twaalf probleemgezinnen onder
haar hoede, elf alleenstaande
moeders en één alleenstaande
vader. De problemen varieer
den van overmatig drankge
bruik, geen werk tot slechte
huisvesting en seksverslaving.
„Het waren gezinnen zonder re
gelmaat of structuur, wat zo be
langrijk is voor kinderen. Kinde
ren kregen geen schone kleren,
werden niet gewassen en gin
gen niet op tijd naar bed."
Met de dreiging van de auto
riteiten als stok achter de deur,
maakte ze de soms moeilijke
maar onvermijdelijke entree in
de gezinnen. „De eerste tien
weken bekeek ik waar het fout
liep, gaf ik aanwijzingen, be
paalde ik regels maar hielp ik
ook mee: bij het opmaken van
de bedden, bij de verzorging
van de kinderen, enzo. Vervol
gens werd een werkcontract op
gesteld met tien praktische
punten. Gewoon: zo laat moe
ten de kinderen naar bed, dit
mag wel, dit mag
dit
De contracten werden steeds
ondertekend door de kinder
rechter, de moeder of vader en
de opvoedkundige. „Ik contro
leerde om zeven uur 's och
tends of of de ouders opstonden
en 's avonds of de kinderen op
tijd naar bed waren", aldus Van
Lokven.
„De kinderen richten zich
naar een bepaalde structuur,
een patroon van leven. Die gaan
hun moeder erop attenderen
dat ze bij voorbeeld op een be
paalde tijd de wekker moet zet
ten." De gezinnen werden vier
tot tien maanden begeleid. In
de meeste gevallen werkte de
aanpak. „Van 24 kinderen, die
anders uit huis waren geplaatst,
waren er twintig een half jaar na
onze begeleiding nog thuis", al
dus Van Lokven.
steding in de vorm van bij voor
beeld cursussen of een gelegen
heid waar ze aan hun auto kun
nen sleutelen." Om met de
buurt in gesprek te kunnen blij
ven, «wil hij de uit elkaar gevah
len wijkwerkgroep nieuw leven
inblazen.
Autochtone buurtbewoners
hebben tegenover de gemeente
felle kritiek geuit op de politie.
Het massale optreden heeft vol
gens hen 'als een rode lap ge
werkt'. Zij veroordelen het be
kladden van huizen. De moei
lijkheden met de Antiliaanse
man zien zij als een burenruzie
die niets met racisme heeft te
maken.
eindhoven Een menigte van tweeduizend Philips-werknemers heeft gisteren in Eindhoven geprotesteerd te
gen de nieuwe CAO-voorstellen. Ze willen niets weten van het voorstellen van Philips-directeur De Haas om
de vrije zaterdag weer als gewone werkdag in te voeren. Later nuanceerde de directie de mededeling door te
zeggen dat het om maximaal dertien zaterdagen per jaar gaat. De CAO geldt voor 40.000 Philips-werkne
mers in het land. De vakbonden liggen onderling ook overhoop over het werken op zaterdag. Het overleg tus
sen bonden en Philips-directie is gisteravond afgebroken en wordt op 27 april voortgezet. Dan hebben de
bonden de tijd om alle neuzen een kant op te krijgen. foto anp
j
rinsumageest Friese boeren heb- den auto's in bermen gepletterd
ben over het algemeen weinig en gaat de bestuurder vrolijk eie-
problemen met de vele lieden die ren zoeken. Een verkeersbord voor
hun land afstropen op zoek naar de eierstruiners moet aan die na-
de eerste kivitseieren, maar soms righeid een einde maken,
wordt het al te gortig. Dan wor- foto anp
Onderzoeker vindt samenleving complex
Groningen anpbleek bij voorbeeld toen in een
test-auto de werking van het
gaspedaal werd omgedraaid. De
oudere proefpersonen bleken
veel minder goed in staat dit
nieuwe gegeven op te vangen
dan de jongere.
Volgens Korteling hebben ou
deren problemen met het sa
menvoegen van twee samen
hangende taken tot een enkele
taak en komt dit waarschijnlijk
doordat op hogere leeftijd het
aantal neurale verbindingen in
de hersenen afneemt. Met het
oog op de vergrijzing en het ge
geven dat ouderen langer actief
in de samenleving moeten blij
ven, is het volgens hem noodza
kelijk om op diverse terreinen
meer rekening te houden met
ouderen op het terrein van
werk, verkeer en thuis.
„Zo moeten we toe naar een
overzichtelijker patroon van
wegen en kruispunten, met
overal dezelfde basiselementen.
Nu is het vaak onduidelijk of je
nu op een snelweg zit of op een
gewone weg. Ook moeten we
overbodige verkeerstekens en
verkeersborden zoveel mogelijk
voorkomen. Op het gebied van
techniek moeten ontwerpers
veel meer rekening houden met
hoe mensen denken. De video
recorder bijvoorbeeld bevat
voor ouderen allerlei onbegrij
pelijke tekentjes en aanwijzin
gen. Een tekst als store in me
mory', snappen ze niet. Het kan
wel anders, maar daar moet
goed over nagedacht worden."
De video-recorder is voor veel
ouderen een ondoorgrondelijk
mysterie, net als veel andere
moderne apparaten. Gevaarlij
ker is dat veel ouderen in com
plexe verkeerssituaties de kluts
dreigen kwijt te raken. Op hoge
re leeftijd wordt de mens min
der flexibel en wordt het lastiger
om meerdere taken tegelijk uit
of
digheden te ontwikkelen.
Verkeerskundigen en tech
nisch ontwerpers moeten dan
ook meer rekening houden met
de mogelijkheden en beperking
van ouderen. Dat stelt drs. J.E.
Korteling. Hij promoveert vol
gende week donderdag aan de
Rijksuniversiteit Groningen tot
doctor in de psychologische,
pedagogische en sociologische
wetenschappen.
Korteling voerde zijn onder
zoek uit bij TNO-Technische
Menskunde. De promovendus
onderzocht hoe ouderen, in
vergelijking met jongeren, nieu
we vaardigheden aanleren en
hoe ze reageren in complexe si
tuaties waarbij ze meerdere ta
ken tegelijk moeten uitvoeren.
Het blijkt dat ouderen nog goed
wegkomen zolang ze op hun
routine kunnen varen. Op zich
zelf rijden ze dan ook niet slech
ter dan jongeren.
Maar de prestaties van oude
ren worden minder zodra ze
nieuwe en complexe handelin
gen
sittard gpd
Oud-bisschop van Roermond
mgr. Gijsen, die direct na zijn
aftreden begin vorig jaar zijn in
trek heeft genomen in een kas
teelklooster in Oostenrijk, keert
terug naar Limburg. De nu 62-
jarige emeritus-bisschop heeft
heimwee
slechts door vier bejaarde
siezusters bewoonde klooster
burcht in het afgelegen gehucht
Walpersdorf.
Gijsen gaat weer in Sittard
wonen. Zijn zuster en haar man
volgen. Ze waren ook al meege
gaan naar Oostenrijk en hadden
hun villa (met een speciaal voor
Gijsen aangebouwde zijvleugel)
in Sittard verruild voor een wo
ning nabij Walpersdorf.
Nederland en België gaan in de
toekomst nauw samenwerken
op het gebied van asielbeleid.
Beide landen overleggen met de
landen waar naartoe afgewezen
asielzoekers worden uitgewe
zen. Verder wisselen de vreem
delingendiensten van België en
Nederland vingerafdrukken van
vreemdelingen uit.
Dat hebben staatssecretaris
Kosto van justitie en de Belgi
sche minister Tobback van bin
nenlandse zaken gisteren tij
dens een overleg in Den Bosch
afgesproken. Tobback liet zich
onlangs nog kritisch uit over
plannen van Kosto om het
vreemdelingentoezicht aan de
grens te verscherpen. Hij noem
de de plannen voor de vliegen
de brigades van marechaussees
een 'paniekreactie'.
De Benelux gaat op korte ter
mijn met Duitsland overleggen
over het eerder in werking laten
treden van een deel van het Ak
koord van Schengen. Het gaat
daarbij om het tegengaan van
het 'asielhoppen'. Tobback en
Kosto willen het op korte ter
mijn onmogelijk maken dat een
asielzoeker die in één van de
vier landen is afgewezen, pro
beert alsnog asiel te krijgen in
één van de andere landen.
Het Nederlands Centrum
Buitenlanders (NCB) heeft een
telefoonlijn voor illegalen ge
opend waar in het Nederlands,
Turks, Arabisch of Urdu (de
meest gesproken Pakistaanse
taal) informatie wordt gegeven
over wijzigingen in de Vreem
delingenwet. Volgens het NCB
heeft het ministerie van justitie
door een gebrekkige voorlich
ting de afgelopen dagen een
stormloop van duizenden ille
galen bij de vreemdelingen
diensten veroorzaakt.
Via de Info-lijn krijgen vreem
delingen onder meer te horen
dat ze voor een verblijfsvergun
ning eerst naar de Nederlandse
ambassade in het land van her
komst moeten. Daar krijgen ze
eventueel een zogenoemde
'machtiging tot voorlopig ver
blijf. In Nederland moeten ze
dit document naar de vreemde
lingendienst brengen waar de
zaak verder wordt afgehandeld.
Het is dan echter niet zeker of
de vreemdeling daadwerkelijk
een verblijfsvergunning krijgt.
Over deze wijziging die per 1
april 1994 is ingevoerd, ont
stond onder illegalen de afgelo
pen dagen grote verwarring. Zij
dachten dat ze voor 1 april voor
1000 gulden een verblijfsver
gunning konden kopen. Dat
leidde tot een stormloop van il
legalen in de grote steden.
Altijd iets bijzonders.
e Gall GaU bel: 02503-6C
Reisvereniging voor niet-rokers opgericht
oudewater dirk-jan stip
Hij"kent het maar al te goed. Net met de
touringcar op weg, schitterend uitzicht,
heerlijk sfeertje. Maar dan steekt de
chauffeur in een routineus gebaar een
zware Van Nelle op. Weg sfeer, weg uit
zicht, weg genot. Dat moet maar eens
afgelopen zijn, vindt Th. Vierbergen uit
Oudewater en initiatiefnemer van de
Niet-Rokers Reisvereniging. De eerste
reizen van zijn nieuwe club zijn al ge
pland.
Vierbergen en secretaris F. Nijpels
van de Niet Rokers Belangenvereniging
CAN klinnen zich behoorlijk druk ma
ken over het vergalde reisplezier. Nij
pels pakt er een kleurrijke brochure van
een grote touroperatof'bij. „Soms wordt
toegelaten dat achter in de bus gerookt
.wordt", leest hij voor. Hij is meteen fu
rieus. „Nou, dan kumje het wel schud
den! Alsof de rook zich daar wat van
aantrekt! Als je een junk vraagt rekening
te houden met een ander, gebeurt dat
écht niet." De Niet-Rokers Reisvereni
ging moet een eind maken aan de el
lende die voor niet-rokers orde van de
dag is. Restaurants hebben vandaag de
dag meestal wel een niet-rokers afde
ling, rookvrij is het daar allerminst. Dat
weten Nijpels en Vierbergen uit erva
ring. „Als ik naar de niet-rokerskant van
een restaurant loop, moet ik toch eerst
door die walmen van de rokers. Lekker
fris, hoor", zegt Vierbergen.
En Nijpels vult het beeld moeiteloos
aan: „Heb je net een hoekje uitgezocht
waar niet wordt gerookt, en hopla,
voordat de biefstuk op tafel staat, ko
men de walmen al op je af. Moet je
weer op de vlucht.
De twee stellen zich een reis met de
Niet-Rokers Reisvereniging dan ook
daadwerkelijk rookvrij voor. „De bus
chauffeur met een pakje van de Wedu
we van Nelle in zijn borstzak? Dat kan
dus echt niet." zegt Vierbergen. „Bij ons
mag de chauffeur niet alleen niet roken,
hij moet een fervent niet-roker zijn. An
ders zou hij in de bus ook maar onge
durig worden omdat hij zijn shot zo no
dig moet hebben."
De Niet-Rokers Reisvereniging huurt
een eigen zaal in de restaurants die ze
aandoet en heeft een geheel rookvrij
hotel geregeld. In april staat een dag
tocht door Brabant en de Belgische
Kempen op het programma, begin mei
een achtdaagse reis naar Duitsland. In
de nabije toekomst wellicht naar het
Nirwana voor niet-rokers: het Tsjechi
sche Mariënbad, waar van overheids
wege een algeheel rookverbod voor de
hele stad geldt. De prijzen zijn, vanwe
ge al dat afhuren, wel hoger dan bij de
reguliere touroperators.
„Als er ook maar één touroperator
was die écht rookvrije reizen organi
seerde, hadden we de vereniging nooit
opgericht. Maar de reisorganisaties dur
ven het niet aan. Er is een scheiding
tussen niet-rokers en rokers op komst.
Van rokers wordt steeds vaker verwacht
dat ze hun gedrag elders botvieren. Ze
mogen best roken, maar dan niet over
mijn longen. En de touroperators zullen
nog wel merken dat wij er zijn."
Nijpels is hard in zijn oordeel over de
reisorganisaties. „Ze willen de kool en
de geit sparen: het roken zoveel moge
lijk beperken. Maar dat is voor een niet-
roker niet genoeg. Maar ja, het deel van
de Nederlandse bevolking dat niet
rookt, is het inmiddels wel gewend om
onderdrukt te worden. Kom zeg. geef de
rokers hun eigen ruimte, en de niet-ro
kers hun recht: schone lucht."
De secretaris is zeer fanatiek niet-ro
ker, maar hij heeft er dan ook een bui
tengewoon gevoelige neus voor. „Ik
kreeg eens een brief waaraan ik kon nii
ken dat de schrijver had gerookt. En op
een mooie zomerse dag heb ik op het
strand van Zandvoort al last van de
rook. Nou, dan ga ik maar naar huis.