Economie &Beurs
Ruzie over octrooi kan Lagere groei maakt Wall Street nerveus
Organon lelijk opbreken
WOENSDAG 6 APRIL 1994
156 H L
Schade mogelijk 100 miljoen gulden Beurshandelaren grijpen naar pillen in zenuwslopende tijden
AKZO Pharma, de geneesmiddelenpoot van AKZO No
bel, vreest een schade van tientallen miljoenen guldens,
mogelijk zelfs 100 miljoen. Dit vanwege een juridisch ge
schil met een Zwitsers bedrijf.
ECONOMISCH KORT
DE WERELDBANK verstrekt
Mexico een lening van 412 mil
joen dollar voor een program
ma voor verbetering van het on
derwijs in de armste delen van
het land. Mexico draagt zelf 204
miljoen dollar bij.
DE PRESIDENT VAN de centra
le bank van Maleisië Jaffar Hus
sein treedt per 1 mei af. Hij
neemt de verantwoordelijkheid
voor miljardenverliezen. De
Maleisische centrale bank, Bank
Negara, staat bekend om specu
latieve valutahandel.
HONEYWELL NEEMT van het
Duitse bedrijf Pepperl Fuchs
de divisie Pepperl Fuchs Sys
tems over. Het gaat om vesti
gingen in Nederland, Duitsland
en. Singapore met een jaarom
zet van 29 miljoen mark (33
miljoen) en 150 werknemers.
DE DUITSE AUTOFABRIKANT
Opel (GM) is in onderhandeling
over produktie in Vietnam, Chi-
Het aantal warenhuizen voor de
gezondheidszorg van medicij
nengroothandel ACF wordt flink
uitgebreid. Binnen drie jaar zijn
er zes warenhuizen en enkele
kleinere winkels onder de naam
Welzorg ingericht. Naast de al
bestaande Amsterdamse winkel
denkt het concern aan verkoop-
na en Rusland. Opel wil in het
Russische Togliattigrad 250.000
Corsa's per jaar bouwen.
DE INDUSTRIËLE produktie in
het westen van Duitsland is in
februari 1,2 procent groter ge
weest dan in januari. Verder
was de produktie 1,3 procent
groter dan in februari van het
afgelopen jaar.
DE BETALINGSBALANS van Ja
pan vertoont over februari een
overschot van 11,94 miljard dol
lar. Het surplus bedroeg in ja
nuari 6,83 miljard dollar en in
februari van het afgelopen jaar
11,93 miljard dollar.
DE INFLATIE IN Rusland is in
de maand maart uitgekomen
op 8,7 procent, zo blijkt uit cij
fers van het staatsbureau voor
marktonderzoek. Westerse eco
nomen hebben al laten weten
aan deze cijfers te twijfelen om
dat Russen andere rekenmetho
des hanteren.
punten in onder meer Den
Haag, Rotterdam, Utrecht en
Apeldoorn. De omzet van de
kleinste ACF-divisie zal binnen
drie jaar van 50 miljoen naar
150 miljoen gulden moeten
gaan, zo maakte directeur M.
van Seggelen gisteren bekend.
De nettowinst steeg in 1993 met
dertien procent tot 29,5 miljoen.
Dollar fors hoger
AMSTERDAM KRF-ANP
De koers van de dollar is op de
eerste dag na het paasweekein
de bijna drie cent opgeklom
men en gisteren nog eens twee
cent. Op de wisselmarkt in Am
sterdam noteerde de Ameri
kaanse munteenheid aan het
eind van de middag 1,9060 gul
den en vanmorgen zelfs 1.9210.
Vorige week donderdag stond
de Amerikaanse het groene bil
jet aan het eind van de handel
nog op 1,8785.
Verreweg het grootste deel
van de koersstijging kwam vrij
dag al tot stand op de Ameri
kaanse valutamarkten, nadat
bekend was geworden dat de
werkgelegenheid in de Verenig
de Staten in maart zeer sterk
was gegroeid. Het aantal banen
nam toe met niet minder dan
456.000, wat neerkomt op de
grootste stijging sinds oktober
1987.
Onmiddellijk kwam de vrees
voor inflatie weer naar boven en
daarmee de verwachting dat de
rente omhoog zal gaan. Dat
leidde tot een koersval van aan
delen. Met een hogere rente
wordt de Amerikaanse
munteenheid aantrekkelijker
voor beleggers. Dinsdag liep de
koers aan het eind van middag
nog iets verder op toen de fi
nanciële markten in de Verenig
de Staten open gingen.
De dollar trok het pond ster
ling mee in zijn kielzog. De Brit
se munteenheid veerde op van
2,7870 tot 2,7980 gulden gister
middag. Vanmorgen was de ad-
vieskoers 2,8170.
OSS GPD
Volgens het gerechtshof in Den
Haag heeft AKZO Pharma
(Organon) bij de produktie van
vruchtbaarheidshormonen in
breuk gemaakt op een octrooi
dat was verleend aan het Zwit
serse farmaceutische concern
Ares-Serono. Organon meent
echter dat het octrooi ten on
rechte is verleend omdat het
om een techniek zou gaan die
volgens het bedrijf algemeen
bekend is.
Organon is bij de Europese
Octrooiraad in beroep gegaan.
Begin juni moet de raad laten
weten of het octrooi gehand
haafd blijft of dat het wordt in
getrokken. Zo lang de uitspraak
niet in het voordeel van Orga
non uitvalt, moet de AKZO-
dochter voor de produktie van
haar vruchtbaarheidshormonen
teruggrijpen op een andere
techniek en voorlopig weer ge
bruik maken van de urine van
vrouwen die de overgang achter
de rug hebben. Dat beperkt
echter de capaciteit van Orga-
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Wie heeft belegd in de Ameri
kaanse farmaceutische indu
strie, kan gerust zijn. De vraag
naar kalmeringsmiddelen moet
gestegen zijn. Het waren de
voorbije dagen immers ze
nuwslopende tijden op Wall
Street.
Nauwelijks een maand gele
den bereidde New York zich
voor op het doorbreken van de
4000-puntenbarrière van de
Dow Jones. Maar de koorts was
gauw over. Maandag kelderde
het kwik voor de vijfde achter
eenvolgende beursdag met reu
zensprongen tot onder 3600 en
grepen beurshandelaren naar
hun pillen.
De enige die zijn kalmte be
waarde, was president Bill Clin
ton. Hij raadde zoals gisteren
gemeld beleggers aan zich niet
door tegenstrijdige geruchten te
laten opjutten. Clinton wist wat
er komen ging; de aankondiging
dat de opmerkelijke groei van
de Amerikaanse economie er in
maart even uit was. Dat bete
kende 0,1 procent minder groei.
Dat verlaagt de druk op de rente
en kan dus voor aandelenkoer
sen gunstig uitpakken. De Dow
schoot gisteren met ruim tach
tig punten omhoog en sommige
beleggers riepen zelfs al dat de
crisis - de ergste in vier jaar -
voorbij was.
Het klinkt vreemd, maar het
gaat eigenlijk te goed met de
Amerikaanse economie, die op
jaarbasis met dik drie procent
groeit. Sterke groei leidt tot
nieuwe investeringen, tot een
grote vraag naar geld en dus
volgens de wetten van vraag en
aanbod tot stijging van de rente.
En hogere rente 'jaagt' over het
algemeen beleggers weg van de
aandelenmarkt.
Je belegt immers waar je het
meest voor je geld kunt terug
verwachten. Overheidsobliga-
ties doen momenteel 7,41 pro
cent, terwijl in september vorig
jaar de rente nog 5,8 procent
was. Voor aandelenbeleggers is
dat op het eerste gezicht slecht
nieuws en zij renden daarom
met hun papieren naar Wall
Street.
Het gedrag van de kleine be
legger is in het verleden bij zul
ke crises steeds doorslaggevend
geweest. Zodra koersen daal
den, slaan zij hun slag. Maar
daarvan was deze week geen
sprake. Er werd niet alleen niet
gekocht, maar zelfs verkocht.
Dat heeft ook te maken met de
vrees voor een stijgende inflatie
en verdere renteverhoging.
Toen de Amerikaanse bank
der banken, de Fed, in februari
de korte-termijnrente met
slechts 0,25 procent verhoogde,
leidde dat tot grote paniek. Veel
mensen dachten dat het daar
niet bij zou blijven.
Veel van die onrust is veroor
zaakt door beroepshandelaren
die zwaar geleend hebben om
effecten te kunnen kopen, maar
nu plotseling bevreesd voor ver
dere koersdaling van effecten
willen verkopen nu de rente
stijgt. Zij zijn uiteraard gevoeli
ger voor schommelingen dan de
kleine investeerder, die zijn
spaarcenten belegd heeft en
desnoods tot zijn pensioen kan
wachten tot de koersen weer
omhooggaan.
Het zijn dus de speculanten
die, in hun haast om zich in te
dekken, deze zoveelste 'mini-
krach' van Wall Street op hun
conto schrijven. Vorige week
werd bekend dat het lenen van
geld om aandelen te kunnen
kopen (en dat doen alleen spe
culanten) recordhoogten had
bereikt. Deze beleggers lenen
meer dan de helft van wat zij
nodig hebben om aandelen te
kopen.
Ook banken en grote aande-
lenmakelaars lijken nu gevoeli
ger te zijn geworden voor koers
schommelingen. Als ook zij
gaan verkopen vanwege angst
voor hogere rente of inflatie, is
crisis onvermijdelijk. Wall Street
heeft dan ook een sterker kal
meringsmiddel nodig dan Clin
tons verzekering 'dat er geen re
den is voor zorg'.
Succesvol KBB op overnamepad in VS
AMSTERDAM GPD-ANP
In weerwil van
sche teruggang zag het Bijen
korf-concern vorig jaar de
winst stijgen met maar liefst
17,4 procent tot ruim 100 mil
joen gulden. Alle loten aan de
KBB-stam, zoals HEMA, Bijen
korf, Praxis, Prenatal, Bruna,
Amici en Welcome leverden
hun aandeel in de goede be
drijfsresultaten. KBB acht nu
de tijd rijp om verder te groei
en. De KBB-top wil op overna
mepad, het liefst in Amerika
en wellicht ook in Engeland.
Het benodigde geld verkrijgt
KBB binnenkort door 1,3 mil
joen gewone aandelen uit te
geven.
Meer warenhuizen gezondheidszorg
BINNENLANDSE AANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
TOP-15 PAR.MARKT
balenburg beh
begemann groep
73.00 73.00
19,00 19,20 geveke
149,20 149,50
139.00
52.80
287,00
156.00 156.70
50,10 50,30
32,40 33,00
100,80 101,00b nedap
6,80 6,80 nedcong
12,00 12,00 nkfholdi
22,00 22,20
52,20 52,20
iilipsdiv*94
309,00 308,00
113,80 114,80
46,50 46,50
113.80 113,80
85,00 porceleyne (I.
123,50 124,30
53,50 54,00
5800,00 5800,00
75,00 76,00
telegraaf c.
text groep tw
tulip computer
287,00 287,00
25,00 25,00
40,00 40,00
64,50 65,00
68,50 maxwell pelr 166,00 169 00
153,20 153,20
24,00e 24,50
36,90 37,00 moeara»
124,50 127,00 moolenf
24,00 23,80 mulder b
81,00 82,00
21800,00 b 22300,00
199,00 200,00
1100,00 1100,00
600,00 600,00 b
18,30 18,30
75,00a 75.00
28,00 28,00
BUITENLANDSE AANDELEN
31,50 30,10
37.70 37,60
22,10 24,00
93,70 95,50
50,80d 50.10
57,60d 57,00
19,50 20,80
10,90 10,20
37,00 38.20
57,00 57,40
53.20 54,00
21,00 21.00
59.00 60.10
1.20
98.00 98.20
62,20 63,20
36.00 36,00
67,00 67,00
31,60 29,50
1090,00 1100,00a
2210,00 2250,00
15,80 16,00
36,20 36,60
31,60 31.60
22.10 22,50
95,00 97,50
STAATSLENINGEN
104,45 104,70
nllOl/4 86-96 106,32
107,08 107,08
116,10 116,35
100,68 100,64
nl beiert 3 l/4d
104,60 ril grb 3h
104,60 nl grb 3v
102,60 nl grb 3d
101,14 nl grb 21/2h
101,32 nl grb 21/2»
115,10 nl 61/2 87-9'
nl 83/4 9011-00 113,05 113,20 nl 61/2 89-99
103,73
103,75
102,05
100,50
10275
grb 21/2d
114.40 114.60
nl 81/2 8411-94 101,18
6.50 nl 63/8 87-9!
102,60 102.61
108,00 108.10
112,45 112,65
101,82 101,87
100.58 100,60
114,90 115,20 nl 61/4 87-91
0,15 110.30 n! 61/4 87-02
11-95 100,93 100.95
111,60 111,85
112.75 nl 6 87-94
107.75 107.90
103,85 103,85
101,66 101,66
106,70 106,95
105,15 105,55
590,00 645,00
105,50 105,70
101,52 101,52
95,45 95,75
65,50 66,20 f 65,50 66,10
180,40
00 203,00
98,50
49,90
30 218,00
30 254,30
76,90
42,30
69,50
180,20
128,80
167,30
04/06/93 46,50
09/08/93 197,80
49,20
05/04/93 176,00
02/02/94 86,20 01/06/93 111,00
180,40 180,40
203,00 203,00
97,50 98,30
49,50 49,50
76,40
41,90
68,30
80,90 80,40 80,60
48,90 48,50 48,60
47,50 46,20 47,50
192,50 190,80 192,30
77,10 76,40 76,70
62.40 62,40 62,40
60,30
124,20
94,00
47,10
49,60 50,00
Noteringen bijgewerkt tot 1100 uur
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd.
f gedaan en laten
g bieden en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
OVERIGEOBLIGATIES
108,70 108,60
5,69 106,80 106,80
6,76 106,00 106,00
102,50 103,00
- 100,00 100.00
102,90 102,90 inbsp81/2 91
6.74 101,90 101,50 innovesl 61/486
5.48 102,10 102,10 mg 1091
6.59 100.80 100,80 int ned ver 61/4?
5,48 102.10 102,10 ios ven 71/4 67
5.37 101.75 101,75 knpbtantil. 793
- 99,80 99,85 maas 71/4 68
5,42 100,60 100,55 nib694-09
5.75 99.95 99,95 mbo 101/2801
98,00 98,00 oostenrijk 61/2 93
5,61 102,20 102.5C
6,52 101,70 101,50 eoe
7,31 104,70 104,30 eoe
5,50 103,25 103,25 eoe
7,17 98,90 98,40 eoe
5,56 105,90 105.60 eoe
5,62 107,90 107,90 eoe
- 100,30 100,30 eoe
6,98 96,10 96,10 eoe
6,67 118,00 118,00
7,16 92.00 91,80
7,13 99,90 100,20
6,01 101,30 101,31
103,80 103.80
6.52 99,80 99,80
98,00 98.00
- 102,40 102,41
6,50 98,25 98.25
- 98,80 98,80
6,38 97,25 97,50
- 100,50 101,50
5,97 110,70 110,70
6,53 100,75 100.60
97,00 61/8öster.
101,10 101,10
7,11 100,00 100,30
8,70 102,60 101,00
9,76 103,00 101,00
6,93 98,00 97,00
6,54 97,50 97,10
- 20,60 21,95
6,06 105,30 104,80
5,82 100,80 100,80
6,95 105,00 105,00
6.30 104,25 104,25
- 101,90 101,70
5,73 106,70 106.70
5,71 101,50 101,50
6,19 99,70 99,60
6,27 98,70 98,70
96,00 b 96,00
6,37 112,20 112,20
20,00 100 l,8i
150,00 25 5,00
4,00 15,00 b hoog
3,00 a 2,30 a hoog
5,30 4,40 a hoog
6,00 6,20 a hoog
E80 270 mg
5,60 6,00 >ng
12 12,70 12,80
50.00 346 0,50
50.00 125 2,40
105,00 1000 3,5a
24,50 b 26,00
apr 340,00 20
apr 410,00 275 3,80 6,20
apr 415,00 79 2,20 3.50
apr 420,00 345 1,00 2,00 a
mei 385,00 20 21,00 24,50
11 13,00 15,00
370,00 105 0,60 a
400,00 327 3,30
50,00 1092 2,50
35,00 113 20,70
55,00 21 5,20
17 34,40
40 3,80
33 23,00
16,00 a 12,50 a «037
31,00 a 26,00 «046
7,50 6,00 «050
BELEGGINGSFONDSEN
88,10 89,50 groeigarant
79,80 80,90 holland fund
30,40 30,60
1070 1070
108,00 108,80
60!00 6070
102,50 105,80
austrohung.f
colon growth sh
cl aandelenfonds
cl liq. groeifonds
clobl dividend*
clobl waarde!
delta lloyd mv
ing bnk oblig.fds 37,80
mg bnk rentegr.f 133,00
mg bnk spaard t. 103,48
po^ankaande-
rg nettorente I
,80
eng.hc
64.10 64,00
22,50 22.50
10070 ïooiio
119,50 119.80
132,20 133.20
37.40 38,70
35,50 35.50
84,90 85,00 |apan fund eert
38,00 rgspgeel
30,20 tokyo seaboard
45,80 tokyo pac.hold.
84,20 transpacf.
221,10 227.90
id alpha yen 7050,00
45,50 45,50 leveraged cap
434,00 436,00 liquirent
39,70 40,30 malaysiè cap.f. 1
10C,00 106,70
100,70 101,50
105,90 106,70
11,00b 11,10b
61,50 61,70
53,65 53,65
21,00 vsbobl .groeit.
42.00 42,00
171,10 171,50
54,20 54,30
64,60 64,70
31,20 31,20
256,00 257,00
94,50 94,90
23,20 23,20
110,00 110,00
112,30 112,10
78,00 79,50
323,30 327,50
27,00 27.90
125,10 125,10
nedschroefhol'
ordina beheer
81,30
35,00
73,30
66,30
47,90
2,90
97,50
73,40
17,00
84,60
41,50
48,20
36,00
36,40
45,00
81,40
35,00
73,30
67,30
47,80
3,00
98,00
74,50
17,10
84,60
42,00
OV.PARALLELMARKT
0,70
4,00
vk
Ik
2.70
abf
124,30
124,30
3,10
artu biolog.
4,10
- 1
2,00
asn aandelenfonds
53,00
53,30
5.70
austriaglob.osh
1200,00
1200,00
axae&laand.ned. 1
91,90
92,30
axa e&l akt.beheer2
92,10
92,30
axa e&l gulden rente
115,90
116,00
3,70
axa e&l portfolio 3
89,80
119,80
89,80
119,80
370
besoüw holding
28,90
28,90 i
biogrond belegg.
10,60
152,50
10,60
154,50
140 a
93,50
93,90
3^20
comm.benacusf.
95,10
95,40
comm.cea f.
94,70
94,50
670
comm.delosf.
93,90
93,80
7,00
comm.eleaf.
93,60
93,50
i!oo
3,50
8,50 b
6,30
94,10
93,80
dedrieelectr.
18,00
18,00
delta lloyd dlr
65,70
65,70
delta lloyd ecu
63,10
63,10
3,70
delta lloyd mix
75,40
75,60
0,60
delta lloyd rent
65,50
65,50
2,70
europ.dev.cap.crp
11,50
11,50
free record shop
27,20
27,20
1040
german city est.
34,60
34,60
770
4,30
gouda vuurvaste.
65,80
65,80
great west.res.E
0,34
0,34
groenendijk
33,10
33,10
22.00
groothandelsgeb
129,10
129,10
11.90
helvoet holding
26,20
26,20
370
127,50 b
21,00
"inter/view europa
5,90
5,90
managem. share
341,00 a
1,60
1,60
ned.elevator bel.
2680,00
2680,00
870
8,90
9,40
ohraaand.f.
63,50
14^50 a
ohraliq.grfonds
53,60
53,60
ohraobl.divf.
59,60
59,50
ohra obl.groeif
56,10
56,30
220
370
6,20
68,10
67,40
ohra totaal fonds
61,30
61,90
pan pacific vs
3,50
3,50
17,00
p c groep
108,80
108,80
84,00 a
phoenix
510,00b
510,00b
pie medical
4,80
4,80
440
270
46,40
46,40
rood testhouse c.
2,80
2,80
34'80
satcom hold. c.
11,30
10,70
2,90
14,40
14.40
22,00
suez growth fund
52,60
53,40
2.50
4.10
4,10
vigilanter
118,00
118,00
479b
wolff
47,40
47,40
EDELMETALEN
i - Prijzen van vorige beursdag
Goud
onbewerkt 23,410-24,010
vorige 23,250-23,850
bewerkt 25,610
vorige 24,450
BUITENLANDSGELD
1,830 1,950
belg.frank(lOO)
duitse mark (100)
engelse pond
finse mark (100)
franse frank (100)
grieksedr. (100)
hongkongdlr.(lOO)
noorse kroon (100)
oost.schill. (100)
port.escudo(lOO)
spaanse pes. (100)
turkse lira (100)
zweedse kr (100)
zwits.fr. (100)
10,50
179,50
24,40
0,0035
22,35
130,75
12,20
185,50
26,90
16,20
