,Kr:eitseolie Evacuatie uitgesteld üafjaarcci
frankrijk herstelt
plunder rond D-day
Bossi en Berlusconi blijven ruzie maken
Toch lopberaad Zuid-Afrika
T~3 -y -y TAFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
llT TTT^H Ml A XT 1 f Press DPA* Deutsche Presse AgenturCPD* Geassocieerde Pers Diensten Ind The
1. 9 1. J 1 I 1 i 1 I j i~\ 1 1 j Independent IPS inter Press Service RTR Reuter UPI Unijpd Press Internationa
Buitenlanders Rode Kruis verwerpt voorwaarden Serviërs bij hulpactie Prijedor Oppositieleider
snel welkom in J 1 1 Albanië krijgt
De evacuatie van moslims en Kroaten uit Prijedor in het
noorden van Bosnië is voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Het Rode Kruis hoopte vanaf vandaag ten minste 6.000
Bosnische moslims en Kroaten te kunnen evacueren
maar de leider van de Bosnische Serviërs, Karadzic, stel
de voorwaarden die erop neer kwamen dat slechts een
paar dozijn gegadigden voor evacuatie in aanmerking
zouden komen.
I jWüS HANS GERTSEN
I^^MRESPONDENT
Franse ministerie van bui-
^^Wlandse zaken heeft gisteren
lijm blunder rond de herden»
van D-Day hersteld. Cana-
oorlogsveteranen die on-
^Hgs tot hun verbijstering te
kregen dat het door hen
^Htwee jaar geleden gereser-
^^ftrdc hotel gevorderd was
^^K>r 'belangrijkere' bezoekers,
BBigen hun kamers toch.
\m WDe groep Canadese vetera-
^o, die op 6 juni 1944 deel uit-
^^Bakte van de zesde Britse Air-
^^■ne-divisie die zo'n belangrij-
^Hrol speelde bij de landingen
^Hde Normandische stranden,
HMMleg onlangs bericht dat ze
naar een andere logeergelegen-
heid uit moesten kijken. Het
hotel, Hotel du Golf in Deauvil-
le, was gevorderd voor de vele
televisieploegen uit alle delen
van de wereld die de 50-ste her
denking van D-Day willen bij
wonen.
Voor veel Canadese vetera
nen, maar ook Britse en Ameri
kaanse oud-strijders, was dat
een slag in het gezicht. „Wij
waagden vijftig jaar geleden ons
leven en worden nu als simpele
figuranten behandeld", zei een
woedende veteraan. Het
'schoonheidsfoutje' van de
Franse organisatie is rechtgezet
naar het schijnt na diplomatie
ke druk vanuit Canada en
Groot-Brittannië.
Koeweit gaat zijn regering her
vormen en de economie sane
ren. De oliesector wordt open
gesteld voor buitenlandse on
dernemingen. De Koeweitse
kroonprins en premier, sjeik
Saad al-Abdallah al-Sabah,
heeft dat gisteravond in een TV-
rede verklaard.
De premier gaf zo toe dat
Koeweit te kampen heeft met fi
nanciële moeilijkheden en een
chronisch begrotingstekort. De
olie-sector, die zorgt voor 90
procent van Koeweits inkom
sten, werd in 1975 genationali
seerd. In andere sectoren staan
ook privatiseringen en buiten
landse deelnemingen op het
programma.
Sjeik Saad zei verder een
evenwicht te willen creëren tus
sen autochtone Koeweiti's en
buitenlandse gastarbeiders.
Binnen drie jaar wil hij komen
met nieuwe wetten op het
staatsburgerschap. Koeweit is al
sinds de Iraakse invasie van
1991 bezig het aantal buitenlan
ders terug te brengen, die twee
derde uitmaken van het totaal
aantal van 1,6 miljoen inwo
ners.
Guatemalaanse
rechter gedood
GUATEMALA-STAP AFP
De voorzitter van het Hoogge
rechtshof van Guatemala,
Eduardo Epaminondas Gonza
lez, is zaterdag in de hoofdstad
Guatemala-Stad door onbeken
den vermoord. Gonzalez reed
met zijn vrouw en dochter door
het centrum van de stad toen
vanuit een auto met een machi
negeweer op hen werd gescho
ten. De rechter overleed later in
het ziekenhuis aan zijn verwon
dingen.
Het slachtoffer speelde een
belangrijke rol tijdens de 'civiele
coup' waarmee president Jorge
Serrano op 25 mei 1993 zijn
macht wilde vergroten. Gonza
lez ontnam Serrano het presi
dentschap en verleende het aan
het huidige staatshoofd, Ramiro
de Leon Carpio. Hij zou op 12
april aftreden als voorzitter van
het Hof.
Partijen Jemen
weer niet nader
tot elkaar
SALALAH Rtr-ANP
De verzoeningsbijeenkomst
tussen de Jemenitische presi
dent Ali Abdallah Saleh en zijn
voornaamste politieke rivaal,
vice-president Ali Salem al-
Beidh, is zondagavond mislukt.
De bijeenkomst was georgani
seerd door Sultan Qabus van
buurland Oman, die in Salalah
over een afgelegen buitenhuis
beschikt.
De ontmoeting leverde geen
nieuwe gezichtspunten in de
acht maanden oude crisis op,
zo meldden waarnemers. De
noordelijke leider Al-Saleh legde
na de bijeenkomst een verkla
ring af waarin hij niet eens
meldde dat hij zijn zuidelijke ri
vaal Al-Beidh had ontmoet.
Bronnen in Al-Beidhs Jemeni
tische Socialistische partij (YSP)
vertelden zelfs dat Saleh woe
dend uit de besprekingen was
weggelopen en had gedreigd
geweld te gebruiken tegen lei
ders die hem de voet dwars blij
ven zetten. Westerse waarne
mers in de Jemenitische hoofd
stad Sana noemden het misluk
ken van de gesprekken 'slecht
nieuws' en zeiden te vrezen
vobr een militaire confrontatie.
SARAJEVO Rtr-AFP-DPA
Vorige week werden tien bur
gers die niet tot het Servische
bevolkingsdeel behoorden in
Prijedor vermoord. De moorden
gelden als symptoom van een
hernieuwde etnische 'zuivering'
en veel Bosnische moslims en
Kroaten wensen te vertrekken.
Karadzic is van mening dat
uitsluitend een klein aantal
mensen, wier leven daadwerke
lijk gevaar loopt, door het Inter
nationaal Comité van het Rode
JOHANNESBURG P.v.NUUSENBURG
CORRESPONDENT
De vier belangrijkste Zuidafri-
kaanse leiders komen vrijdag
bijeen om de crisis in de pro
vincie KwaZulu/Natal op te los
sen. President De Klerk, ANC-
leider Mandela, de leider van
de Zulu-partij Inkatha, Buthele-
zi, en Zulu-koning Zwelithini
hebben besloten hun histori
sche ontmoeting in Pretoria te
houden.
Drie van de vier Zuidafri-
kaanse leiders ontmoetten el
kaar zondag al tijdens een mas
sale kerkdienst in Moria in het
noorden van Transvaal. Meer
dan een miljoen gelovigen
woonden samen met De Klerk,
Mandela en Buthelezi de paas-
dienst van de Zion Christian
Church bij.
Dat de topontmoeting door
gaat, wordt beschuwd als een
verrassing. De Klerk riep afgelo-
Kruis (ICRK) behoeft te worden
geëvacueerd. Flet ICRK heeft
deze voorwaarde verworpen en
de operatie opgeschort.
De Bosnische premier Silajd-
zic zei gisteren dat de etnische
zuiveringen in noordelijk Bos
nië, gepleegd door elementen
uit de Bosnisch-Servische ge
meenschap, de hervatting van
het vredesoverleg in gevaar
brengen. Silajdzic uitte ook kri
tiek op de Verenigde Naties
(VN) die volgens hem nalaat te
interveniëren bij een Servische
pen donderdag 'de noodtoe
stand in KwaZulu uit om een
einde te maken aan het geweld
in deze provincie, dat het hou
den van 'vrije en eerlijke verkie
zingen' onmogelijk maakt.
Inkatha boycot de eerste de
mocratische verkiezingen die
over drie weken plaats vinden
en gevreesd werd dat de Zulu-
partij de verkiezingen in de
provincie Natal en het 'thuis
land' KwaZulu zou saboteren.
De Zuidafrikaanse media meld
den gisteren dat in verband
met het geweld tussen Zulu's
en ANC-aanhangers in Natal de
verkiezingen in de provincie
mogelijk worden uitgesteld.
Ook langs andere weg wordt
geprobeerd de crisis op te los
sen. Deze week beginnen inter
nationale bemiddelaars ge
noemd worden onder anderen
de oud-ministers van buiten
landse zaken Kissinger (VS) en
Carrington (Groot-Brittannië)
aanval op de moslim-enclave
Gorazde, in Oost-Bosnië, twin
tig kilometer van de Servische
grens.
Radio Sarajevo noemde de si
tuatie in Gorazde gisteren 'dra
matisch'. De Servische aanval
lers, gesteund door tanks en
pantserwagens, zouden op het
punt staan de enclave in te ne
men. Een radiocorrespondent
van de zender in Gorazde riep
om hulp. „Als iemand ons wil
helpen, dan moet hij ons on
middellijk helpen want voor ve
len komt hulp morgen al te
laat."
Voorzitter Keating van de Vei
ligheidsraad van de VN in New
York zei gisteren informatie van
de VN-troepen in Bosnië te
hebben ontvangen, waaruit
blijkt dat de gevechten rond Go
razde vorige week door toedoen
van moslim-patrouilles zijn be
gonnen. Het front zou in de tus
met een poging om het con
flict tussen ANC en Inkatha
over de bevoegdheden van de
negen provincies van het 'nieu
we Zuid-Afrika' op te lossen.
Inkatha wil meer autonomie en
daarnaast de Zulu-monarchie
in de grondwet verankeren.
Intussen hebben woordvoer
ders van het Zuidafrikaanse le
ger verklaard dat het geweld in
de ernstigste brandhaarden in
KwaZulu/Natal 'aan het afne
men is'. Niettemin waren vier
dagen na de afkondiging van de
noodtoestand zeker 64 men
sen, onder wie negen van een
familie, om het leven gekomen.
Vandaag hebben tienduizen
den Inkatha-leden in de stad
Empangeni eèn protestmars te
gen het geweld gehouden. Het
was hun op grond van de
noodtoestand verboden de 'tra
ditionele' assegaaien en knup
pels te dragen.
sentijd niet gewijzigd zijn.
De enclave is door de VN tot
'veilige haven' bestempeld,
maar de circa 60.000 Bosnische
moslims liggen al een week on
der Servisch vuur. VN-com
mandant Rose verzekerde zon
dag dat de stad niet in handen
van de Bosnische Serviërs zal
vallen en kondigde aan Gorazde
morgen te zullen bezoeken. Een
bataljon Oekraïense blauwhel
men van rond de duizend man
wordt binnenkort naar Gorazde
gestuurd.
VN-functionarissen in Kroatië
hebben geconstateerd dat het
staakt-het-vuren tussen Serviërs
in gebieden die nu tot het onaf
hankelijke Kroatië behoren, en
het Kroatische leger, voor de
tweede dag standhield. Het tijd
schema voor de terugtrekking
(van het front) van zware wa
pens wordt echter niet gehaald.
NEW VORK PETER PRINGLE
THE INDEPENDENT
Leert Ronald Reagan mond
harmonica spelen? De geruch
ten houden aan dat de 83-jari-
ge voormalige president van de
Verenigde Staten zijn vrije tijd
op zijn ranch in Californië vult
met het blazen van ballades.
Sommigen beweren dat Bill
Clintons saxofoonspel Reagan
tot spelen bracht, anderen zeg
gen dat hij heeft gelezen dat de
Amerikaanse presidenten Lin
coln, Teddy Roosevelt, Coolid-
ge en Eisenhower allen mond
harmonica speelden en dat hij
vond dat hij niet achter kon
blijven.
Vrienden vertellen dat er
twee keer per week een mu
ziekleraar langs komt en
Reagan zou hard studeren op
populaire volksdeuntjes zoals
De Albanese oppositieleider Fa-
tos Nano is zondag in Tirana
veroordeeld tot twaalf jaar ge
vangenisstraf. Hij werd er met
anderen van beschuldigd in
1991, toen hij premier van het
land was, voedselhulp te heb
ben verduisterd en verkocht.
Nano ontkent bij de affaire be
trokken te zijn.
De voorzitter van de Socialis
tische Partij van Albanië, de op
volger van de communistische
partij die het land bijna vijftig
jaar op stalinistische wijze leid
de, werd schuldig bevonden
aan 'verraad in de zwaarste
graad en vervalsing van officiële
documenten'. Hij moet boven
dien rond 700.000 dollar (1,4
miljoen gulden) terugbetalen
aan de staat. Drie voormalige
hoge functionarissen werden
veroordeeld tot straffen tussen
een en drie jaar.
Streefdatum
12 april wordt
niet gehaald
CAIRO-JERUZALEM GPD-AFP-Rtr
Het tempo bij de onderhande
lingen tussen Israël en PLO is
opgevoerd, maar de streefda
tum van 12 april voor de onder-
teking van een akkoord zal niet
worden gehaald. Dat is de ver
wachting van de Israëlische on
derhandelaars in Cairo en de re
gering in Jeruzalem.
De twee partijen hadden van
ochtend nog altijd geen over
eenstemming bereikt over de
Palestijnse politiemacht en er
wacht nog een lange lijst agen
dapunten. Volgens de Israëli's
ligt de oorzaak van de vertra
ging bij de PLO, die problemen
aan de orde zou stellen waar
voor eerder al een regeling was
bereikt. Het Israëlische leger is
het afgelopen weekeinde wel
verder gegaan met het wegha
len van materieel uit Jericho en
plaatsen in de Gazastrook. Dit
gebeurt als voorbereiding op
een algehele terugtrekking en
het instellen van Palestijns zelf
bestuur.
In Cairo is gisteren onver
wachts president Assad van Sy
rië aangekomen voor bespre
kingen met president Hosni
Mubarak. Hij zou ongerust zijn
over het snelle tempo waarin
het vredesoverleg tussen Israël
en de Palestijnen wordt ge
voerd.
Git Along Little Doggie en
Streets of Laredo.
Reagan ontkent bij hoog en
bij laag dat hij les heeft geno
men. Toen de gerenommeerde
The New York Times hem op
belde, stuurde hij een zelf ge
schreven fax terug: „Jammer
genoeg heb ik geen muziekles,
hoewel ik dat waarschijnlijk
goed zou kunnen gebruiken. Ik
heb altijd van mondharmonica
gehouden, maar ik kan nauwe
lijks wat spelen. Mijn repertoi
re is beperkt tot Red River Val
ley en ik speel uitsluitend voSr
mijn eigen plezier meestal
wanneer ik mijn gehoorappa
raat niet in heb. In ieder geval
bedankt voor de belangstel
ling. Ik wens u een gezegend
Pasen. Hoogachtend, Ronald
Reagan."
VERTALING: MARGREET HESLINGA
IN5DAG 5 APRIL 1994
ensNucleair arsenaal Noord-Korea vergroot
angVASHiNGTONNoord-Korea kan zijn produktiecapaciteit voor
aan.)lutonium nog dit jaar bijna verdubbelen en is vastbesloten een
ang;root nucleair wapenarsenaal aan te leggen. Dit meldde de
C. ..Amerikaanse krant Washington Post zaterdag. Noord-Korea
r /s.jeeft gisteren een oproep van de Veiligheidsraad van de Vere-
ofiigde Naties, om nucleaire installaties voor inspectie open te
verworpen,
fU'jChina onderzoekt 'misdaden' Wei
eking De bekendste Chinese dissident, Wei Jingsheng, wordt
bu/s,erdacht van een reeks 'nieuwe misdaden' en wordt daarom
bed;inds vrijdag weer vastgehouden. Wei Jingsheng, bekend als de
or9-j;rondlegger van de democratische beweging in China, werd in
leptember voorwaardelijk vrijgelaten juist voordat hij een ge-
een'angenisstraf van vijftien jaar zou hebben uitgezeten,
era-
^eVlisf'ud Bonnici president van Malta
ft Valletta» Ugo Misfud Bonnici is gisteren beëdigd als presi-
lent van Malta. Hij is de vijfde president van de eilandengroep
n de Middellandse zee. De 61-jarige Misfud Bonnici, tot voor
tort minister van onderwijs, volgt Vincent Tabone op.
Russen dood na drinken methanol
j /lOSKOuZeker 19 Russen zijn het afgelopen weekeinde gestor-
'en nadat zij het giftige methanol voor pure alcohol hadden
iangezien. Zo'n 45 anderen liggen in een ziekenhuis. Van vijf is
le toestand ernstig. Volgens de autoriteiten hadden de slachtof
fers de methanol gestolen uit een tanker op het station van
lyzran in Centraal-Rusland.
Communisten winnen in Oekraïne
:iev« De communisten en hun bondgenoten hebben zondag
•en derde van de zetels veroverd in de tweede ronde van de par
ementsverkiezingen in Oekraïne. In deze ronde stonden slechts
13 van de 450 zetels op het spel. In de eerste ronde vorige week
;ondag werd de strijd in 49 kiesdistricten beslist. Over de bezet
ing van de overige zetels wordt op 10 april gestemd.
Coalitie Turkije blijft bestaan
inkara Ondanks de verkiezingsnederlaag van vorige week zal
le sociaal-democratische partij (PPSD) in Turkije deel blijven
litmaken van de.coalitieregering met de Partij van het Rechte
'ad. Premier Tansu Qiller en de sociaal-democratische leider
durat Karayalt; blijven samenwerken. De PPSD haalde bij de
jlaatselijke verkiezingen maar 13,5 procent van de stemmen.
r^Öoden bij gasexplosie Mexico
NICOLAS DE LOS GARZA Een explosie in een bank in het Mexi-
:aanse San Nicolas de los Garza heeft gisteren aan zeker twee
het leven gekost. Dertien mensen raakten gewond. Ge-
Teesd wordt dat onder het puin van het gebouw meer doden
^^jevonden zullen worden. De explosie zou zijn veroorzaakt door
:en opeenhoping van gas in een transformator. De mogelijkheid
•an een aanslag werd uitgesloten.
Wapenstilstand Georgië en Abchazië
flOSKOuDe regering van Georgië en de leiders van de opstandi-
{e regio Abchazië hebben gisteren in Moskou een overeenkomst
foor een staakt-het-vuren ondertekend. De partijen zouden ook
fen akkoord hebben getekend voor de terugkeer van de Georgi-
che vluchtelingen die in de herfst van 1993 uit de regio in het
joordwesten van Georgië werden verjaagd,
r ""Absolute macht Zjirinovski
oosKQuDe Russische rechtsradicaal Vladimir Zjirinovski heeft
i :aterdagvan zijn Liberaal-Democratische Partij (LDP) dictato-
jale bevoegdheden gekregen om de partij tot het jaar 2004 te
eiden. Tevens is hij gekandideerd voor de Russische presidents
verkiezingen in 1996.
ACHTERGROND
ROME EELCO VAN DER LINDEN CORRESPONDENT
Silvio Berlusconi, glorieus winnaar van de Italiaanse
parlementsverkiezingen, ondervindt grote problemen bij het
vormen van een rechtse regering. Umberto Bossi, leider van de Lega
Nord, stelt als onvoorwaardelijke voorwaarde voor
regeringsdeelname dat Italië een federaal systeem krijgt. Gianfranco
Fini, de andere trouwe partner van Berlusconi, heeft de
coalitie in gevaar gebracht door Mussolini de 'grootste staatsman
van deze eeuw' te noemen.
Silvio Berlusconi laat het niet merken, maar hij moet de wanhoop
nabij zijn door het gedrag van de recalcitrante Bossi. De Lega-leider
heeft de afgelopen week niets anders gedaan dan principe
akkoorden, afgesloten door zijn rechterhand Maroni, onderuit te
schoffelen om vervolgens meer te eisen in de onderhandelingen.
Het laatste konijn dat uir de Lega-hoed te voorschijn kwam, is de eis
dat een nieuwe regering als eerste taak moet hebben het opstellen
van éen nieuwe, federale grondwet.
Volgens Bossi kan dit alleen maar worden gedaan door een
constituerende regering die bestaat uit vertegenwoordigers van
meerdere partijen. Hij heeft daarom besloten vanaf vandaag te
praten met alle andere partijen om te bezien of er interesse bestaat
voor zijn idee. Bossi liet weten dat een constituerende regering
'garanties moet hebben' en daarom 'geleid zal worden door een
man van de Lega'.
Bossi ging gisteren vanuit zijn vakantieadres weer ouderwets tekeer
tegen Berlusconi. Hij zei dat de Italiaanse democratie in gevaar is
omdat een partij heeft gewonnen (Forza Italia) 'die helemaal niet
bestaat'. „De overwinning is slechts die van een man (Berlusconi).
De Italiaanse mediamagnaat Silvio Berlusconi die vorige week de
verkiezingen won en alliaritiegenoot Umberto Bossi hebben elkaar
zondag ervan beschuldigd niet democratisch te zijn. De aantijgin
gen over en weer zullen ongetwijfeld de sfeer verder verzuren tus
sen de coalitiegenoten die deze week bijeen moeten komen om te
praten over de vorming van een nieuw kabinet, dat voor 15 april
gestalte moet krijgen.
en de Lega moet ervoor waken dat de situatie niet escaleert", aldus
Bossi. Hij zei dat hij geen regering met Berlusconi als premier wil en
ook geen deelname van de ex-fascistische Nationale Alliantie,
'omdat de partij tegen een federaal systeem is'.
De media-magnaat en premier-in-spé liet gisteren weten dat Bossi
vervalt in oude gebruiken door te gaan onderhandelen met de
verliezers van de verkiezingen. Hij zei dat Forza Italia door zal gaan
met het vormen van een 'deskundige en efficiënte regering, die de
afspiegeling zal zijn van de vorige week veroverde meerderheid'. „Ik
ga ervan uit dat de parlementsleden van de Lega Nord het
vertrouwen van hun kiezers en dat van hun coalitiepartners niet
zullen schaden", aldus Berlusconi.
De tactiek van Bossi is duidelijk. Hij weet dat de Lega een
onmisbare schakel vormt in de zogenaamde Vrijheidsalliantie en
gebruikt zijn positie om het stokpaard van de lx?ga, het federalisme,
op te leggen aan zijn partners. Tegelijkertijd wil Bossi zijn aanhang
tonen dat hij de leider is van de 'Italiaanse revolutie' en het spel
naar zijn hand kan zetten.
Bossi baseert zijn pretenties ook op het feit dat de I<ega Nord de
meeste parlementariërs heeft binnen de Vrijheidsalliantie. Door de
kronkels van de nieuwe kieswet een mengsel van een
districtenstelsel 'en systeem van evenredige vertegenwoordiging
is het mogelijk gebleken dat een partij als de Lega Nord met 8,9
procent van de stemmen meer zetels heeft binnengehaald dan
Berlusconi's Forza Italia, die bijna 20 procent van stemmen haalde.
Bossi stelt alles in het werk om de Vrijheidsalliantie vroegtijdig op te
blazen, en heeft daar onverwacht hulp bij gekregen van dezelfde
Fini, De leider van de neo-fascistische MSI, die enkele maanden het
fascisme afzwoer en de partij omvormde in Nationale Allinatie,
omschreef Mussolini als 'de grootste staatsman van deze eeuw'. I lij
zei dat Berlusconi 'Rink moet aanpezen om op eenzelfde hoogte te
komen'.
De woorden van Fini hebben verontwaardigde reacties opgeleverd
in binnen- en buitenland. Claudio Petruccioli van de ex
communistische PDS zei dat Fini Mussolini nog steeds als een
model voor de toekomst ziet. „We weten echter allemaal hoe het zat
met de vrijheid in dit land toen Mussolini aan de macht was en in
welke staat hij Italië na 20 jaar dictatuur achterliet", aldus de PDS-
er.
Fini zei het afgelopen weekeinde dat zijn oordeel geplaatst moet
worden in een historische context en dat zijn partij het fascisme
definitief de rug heeft toegekeerd. „We zijn een gloednieuwe rechtse
partijaldus Fini, die binnenkort een reis langs de Europese
hoofdsteden zal maken om uit te leggen dat Nationale Alliantie
'netjes rechts' is en niets van doen heeft met bijvoorbeeld extreem
rechts in Duitsland en Frankrijk.
Vrijdag overleg in Pretoria
Meer dan een miljoen gelovigen woonden zondag een kerkdienst bij in Moria in Noord-Transvaal. Ook De Klerk, Mandela en Buthelezi waren bij
de paasdienst van de Zion Christian Church aanwezig. foto anp
