'Je wordt als jonge sportwagenrijder gediscrimineerd'
Twee keer zoveel eieren als normaal
Sta eens stil bii net werk aan de weg
J Breek maar niet
Alphen
je arm in
Het Gespre
VRIJDAG 1 APRIL 1994
23
De telefoon. Voor de een 'n
lastpost, voor de ander het eni
ge contact met de buitenwe
reld. Hoe het ook zij, buiten
kijf staat dat het apparaat in
onze samenleving een centrale
plaats inneemt. In de serie 'In
Gesprek' willen wij u een in
druk geven van de vreugden
maar ook van de droefenissen
die de uitvinding van Alexan
der Graham Bell ons heeft ge
bracht.
Over de anonieme beller, het
onheilspellende gerinkel 's
nachts, de tijdmelding, de 06-
nummers, de autotelefoon, de
zwetshoorn als geduchte con
current van de brief, het socia
le tarief voor ouderen, de ver
nielde cel, het onthouden van
nummers en nog veel, veel
meer. En dat alles onder het
motto: anno 1994 vullen
praatjes wel degelijk gaatjes.
Vandaag de telefooncirkel voor
bejaarden.
Stelt u zich voor: u bent bejaard,
maar nog te kras om in een be
jaardenhuis te gaan wonen.
Kinderen en kleinkinderen ko
men met kerst en op uw verjaar
dag trouw op bezoek, maar voor
bet overige bet tocli een beetje
eenzaam in uw buis. Het con
tact met de buren blijft beperkt
En dan bekruipt u de angst. Stel
nu eens dat u uitglijdt over die
gladde doucbevloer of dat die to
nijnsaladedie u net met smaak
beeft verorberd toch iets te lang
in de koelkast beeft gelegen
Dat een ongeluk in een klein
boekje zit is nog acceptabel.
Maar dat bet ongeluk dat li
overkomt niet wordt opgemerkt
door de buitenwereld, is écht een
akelig idee. De telefoon kan in
deze uilkomst bieden.
Zelfstandig wonende senioren
kunnen zich namelijk aanslui
ten bij de telefooncirkel. De leid
ster (m/v) van de cirkel is een
vrijwilliger van de Stichting Ou
derenwerk. Deze belt elke och
tend de eerste bejaarde uit de
cirkel op. Die belt de volgende,
en zo gaat bet verder totdal de
laatste bejaarde de leidster op
belt en de cirkel weer rond is.
Sommige ouderen zijn echter
slechtziend of dement, en van
deze mensen kun je niet ver
wachten dat ze anderen gaan
bellen. Voor die categorie bejaar
den is er de 'ster', ouderen die
zich daarbij aansluiten, worden
apart opgebeld door de leidster.
In Leiden zijn nu negen tele
fooncirkels en vier sterren. Een
kleine honderd senioren zijn op
bet systeem aangesloten. Toch
lijkt de cirkel zijn langste tijd te
hebben gehad, liet aantal deel
nemers is gedaald door de in
voering van een nieuw alarm
systeem. Hierbij krijgen de deel
nemers een medaillon met een
alarmknop.
Mevrouw J. Schouten is al elf
jaar leidster van een telefooncir
kei. „Veel mensen die zijn aan
gesloten op bet alarmsysteem
doen toch nog mee met de tele
fooncirkel, "zegtze. „Zo'nalarm
schakel je alleen in als er echt
iets aan de band is, en veel men
sen vinden bet gewoon prettig
om 's ochtends even te kletsen.
Schouten raakt niet in paniek
als de cirkel onderbroken wordt.
Meestal is de persoon in kwestie
na het telefoontje weer in slaap
gevallen zonder verder te bellen.
Soms belt iemand wel verder
maar gedraagt zich vreemd.
Dan belt de volgende persoon
ons altijd op of er iemand een
kijkje komt nemen.
roderick de smit
Aan het begin van deze eeuw,
toen de Leidse eiergroothandel
Warring ontstond, aten de men
sen nog nauwelijks eieren. Een
ei, dat was een luxe-artikel; een
kip, dat was per definitie een
scharrelkip. Slechts tijdens de
paasdagen wilde de consument
nog wel eens uit de band sprin
gen. Dan werkte hij zo zeven,
acht eieren naar binnen. Dat
laatste is nu niet meer het geval,
zegt directeur J. Favier van War
ring. „Het zijn er nu hooguit
twee per persoon."
Maar ondanks het veranderde
eetpatroon tijdens de paasda
gen door de tijden heen heeft
hij het de laatste twee weken
druk gehad, zeer druk. Want de
Nederlander eet dit weekeind
precies twee keer zoveel eieren
als normaal.
In de bedrijfshal aan de Zoeter-
woudseweg staan zo'n twee
honderdduizend eieren. Schar
relieren, gewone eieren, ge
kookte eieren die een verfbadje
hebben gehad, kwarteleieren en
ganze-eieren (in de regel niet
om te eten maar om uit te bla
zen en vervolgens te beschilde
ren). Ze moeten allemaal gesor
teerd worden op grootte. Want
die wil nog wel eens wat ver
schillen.
„We hebben de categorie 0 tot
en met 7",'aldus Favier. „Die
hele groten, dat is niet best voor
een kip. Maar soms zit er wel
eens één tussen. Ep die 7-tjes,
dat is niets. Daar kunnen we
ook niets mee." Al gaat het hele
proces machinaal, worden er
zo'n vijftienduizend eieren per
uur verwerkt, het personeel
maakt overuren. „Die tweehon
derdduizend eieren moeten
morgen allemaal weg zijn", al
dus Favier. „Naar restaurants,
naar supermarkten, naar be
jaardentehuizen."
Hij begint om half zes met wer
ken. De eiermarkten in Barne-
veld en omstreken af. „Daar
staan de boeren met hun con
tainers. En wij handelaren staan
er dus ook", zegt Favier. Van
paniektoestanden, van het op
drijven van de prijzen, is vol
gens hem geen sprake. „Op de
markten wordt niet geveild, de
boeren vragen een bepaalde
prijs. Je moet verstand van eie
ren hebben, en verstand van de
handel. Je moet het gewoon
aanvoelen, of je een dubbeltje
van de prijs kunt afhalen. Drin
gen is het niet hoor, op de
markt. We houden allemaal
overzicht, we zorgen ervoor dat
we de boel niet gek maken."
Veertig jaar houdt hij zich al be
zig met eieren. Eerst voor de
voormalige baas Warring, later
heeft hij het bedrijf overgeno
men. Een eierkenner bij uitstek.
„Ik eet er zelf twee per dag",
zegt de directeur. „Om de
doodeenvoudige reden dat ik zo
de kwaliteit in de gaten kan
houden. Want als er op een be
paalde boerderij net geënt is, of
als er blauwe kammenziekte
heerst (wij zeggen gewoon de
snot) dan smaakt een ei anders.
De meeste mensen denken dan
dat de kippen met vismeel zijn
gevoerd. Maar dat is onzin, vis
meel is veel te duur."
De Nederlander, zegt Favier,
houdt anders dan de Duitser,
van een lichtgele dooier. „Duit
sers vinden de eieren, zoals wij
die het liefst hebben, maar ble
ke dingen. Zij kopen eieren in
van kippen die caroteen, een
kleurstof, door hun eten krijgen.
Dan krijg je van die oranje dooi-
Aan de razendsnelle ontwikke
lingen op eiergebied heeft hij
eigenlijk een broertje dood.
„Scharreleieren, volière-eieren,
graseieren (dan schijnen die
kippen ooit gras te hebben ge
zien), vrije uitloopeieren, meer
granen-eieren....", bromt de di
recteur. „Ik vind het wel eens
een beetje droevig. Iedere keer
probeert men weer iets nieuws
door de bomen het bos niet
meer en eigenlijk komt zo'n
nieuw ei alleen maar op de
markt opdat er méér geld aan
verdiend kan worden. Nee, la
ten we het houden op een goed
scharrel-ei en daarnaast een
meergranen ei. Want daarin zit
veel linolzuur. Een soort becel-
ei dus, zodat de consument zijn
cholesterol in de gaten kan hou
den." Het ei uit de leg-batterij
zal voorlopig wel even blijven
bestaan, meent Favier. „De
mensen zijn zuinig. Om nu vier
cent extra per scharrelei te gaan
betalen, dat doe je niet zo snel.
Ik praat het niet goed hoor,
maar het is niet anders."
Slechts in een klein deel van de
treeën zitten witte eieren. Nor
maal gesproken houdt Favier
niet van die kleur, maar met de
pasen willen veel mensen ze
hebben omdat ze zo mooi be
schilderd kunnen worden. „Die
witte eieren hebben een tere
schaal", aldus Favier. „Ze koken
al snel uit. En eerlijk gezegd,
zo'n wit doosje met witte eieren
is geen gezicht. Geef mij maar
bruine eieren, van bruine of
zwarte kippen."
Die zwarte of bruine vogels zijn
verstandiger dan de witte leg
hen, zegt Favier. Want anders
dan de witte kip, die zeven keer
per week haar ei kwijt moet,
slaan hun gekleurde collega's
standaard een dag over. „Daar
om zijn de bruine eieren ook
sterker. Want deze kippen spen
deren eens een dagje aan zich
zelf en raken daardoor niet zo
uitgeput."
Verzekeringsmaatschappij 't
Hooge Huys uit Alkmaar
koestert lage gedachten over
jonge sportwagenrijders. Hup
rijstijl zou te agressief zijn eri
dat kost de maatschappij te veel
geld. De verzekeraar wil de boli
de van bestuurders onder de 24
jaar dan ook niet meer in de
verzekering nemen.
Een uitvlucht, volgens Istvan
Kruts uit Leiden. Hij is de bezit-
ter van een Porsche 928 S, een
wagentje dat zo'n 330 pk onder
de motorkap herbergt. „Er wor
den erg veel sportwagens gesto
len,", zegt de 30-jarige eigenaar
van een zonnestudio, „en ik
denk dat ze daar veel meer
schade van ondervinden. Ik rij
zelf nu al jaren Porsche maar
onvoorzichtig doe ik nooit. Ik
heb gewoon een snelle rijstijl."
De mensen over wie die maat
schappij het heeft, zijn volgens
Kruts vaak jonge gastjes die de
auto van pappie nemen en dan
's avonds, na de disco, met een
borrel op naar huis toe scheu
ren. „Want een jonge jongen
van 24 jaar kan zelf echt nog
geen sportwagen betalen. Het
zijn veel vaker van die gasten in
opgevoerde Opeltjes die hard
gaan scheuren. Die hebben im
mers veel minder te verliezen.
Ik heb nu een Porsche, maar
daar heb ik hard en lang voor
moeten werken. En nog."
„Je merkt bij de verzekerings
maatschappijen inderdaad een
grote argwaan als het om spor-
wagens gaat. Ze hebben je lie
ver niet. Ik heb nu zeventig pro
cent no-claim en nog moet ik
800 gulden per kwartaal neer
tellen. En dan ben ik nog niet
eens all-risk verzekerd. En ik ge
loof zeker dat ze me alleen maar
hebben genomen omdat ik al
mijn andere verzekeringen ook
bij die maatschappij heb lo
pen."
„Het klinkt misschien gek, maar
je wordt als rijder van een
sportwagen gediscrimineerd.
Zeker weten. Als ik 50 kilomer-
ter per uur rij en een Deux Che-
vaux Eendje 70 kilometer, word
ik door de politie aangehouden
en niet die eend. Ze loeren ge
woon op je. En ik heb het meer
dan eens meegemaakt dat ze in
een file het raampje opendraai
den en riepen: 'Joh, rot jij eens
op met je Porsche!'. Laatst
moest ik naar Wassenaar, naar
een of ander evenement, en
toen maakte ik het mee dat er
een paar gasten echt treiterig
voor mijn auto bleven lopen,
terwijl ze voor andere auto's wel
opzij waren gegaan. Toen het
me te lang duurde, trok ik een
beetje op. Ze gingen opzij, be
halve een van hen en die reed ik
heel zachtjes in zijn knieholten.
Hij wilde meteen gaan bakkelei
en maar droop af nadat ik hem
een gooi had gegeven. Maar
voor hetzelfde geld lig je daar te
rollen."
„Het is gewoon de kift. Je mag
in Nederland geen geld verdie
nen met werken. Dan zeggen
ze: 'Wat een eikel'. En als je
werkloos bent, zeggen ze het
zelfde. Ik heb het wel meege
maakt dat ik door de ouders van
meisjes heel vreemd werd beke
ken als ik met mijn Porsche
aankwam. 'Dat zijn altijd be
paalde types', zeiden ze dan te
gen me. Wat is dat voor een on
zin. Er zijn mensen die in niet-
sportwagens rijden die veel en
veel duurder zijn. Kijk, ik heb
nu een zonnestudio maar vroe
ger had ik twee groentezaken in
Sassenheim. Ik reed toen BMW
maar durfde die auto niet voor
de zaak te zetten uit angst dat
de mensen zouden zeggen: 'Zo,
zo, dat is zeker van onze cen
ten.' Er is verschrikkelijk veel af
gunst. Dat zie je aan die affaire
Van der Valk. Laatst reed ik op
het Levendaal en zag ik dat ie
mand een ster van een Merce
des afdraaide. Zomaar, om
niets. Ik ben uitgestapt en heb
die goser voor zijn giechel ge
slagen. Je hoort van andermans
spullen af te blijven."
„Kijk, ik begrijp die maatregel
van die verzekeringsmaatschap
pij wel, maar voor heel veel
sportwagenrijders geldt zeker
niet dat ze te woest rijden. Je
ziet juist dat andere auto's je
dwars gaan zitten en je met
slippende banden eruit probe
ren te scheuren. Maar daar lach
ik om. Als ik even gas geef, zie ik
ze natuurlijk niet meer."
„Bij voetgangers en fietsers zie
je ook dat ze expres gaan lopen
talmen en zieken. Als je ze dan
toch onverhqopt aanrijdt, ben
je meestal wel de pineut. Een
gevaarlijke ontwikkeling vind ik
ook dat ze hoge schadevergoe
dingen en smartegelden kun
nen gaan eisen, net zoals in
Amerika. Dat werkt oneerlijk
gedrag en misbruik in de hand.
Het is net als met het uitlokken
van een strafschop."
Goed, sportwagen rijders, laat u
dus niet ontmoedigen door die
argwanende verzekeringsmaat
schappij. Laat het motortje dit
weekend rustig ronken langs de
bollenvelden. Maar stap ook 's
uit en snuif die weldadige Hol
landse lucht eens in. Want,
zoals een kennis van me laatst
zeer kernachtig zei: 'Autorijden
blijft toch televisie kijken. Je zit
/T >*77 1 j 7 7 Rijnoord niet voor spoedeisende hulp
„Je voelt soms de spiegeltjes
langs je heen schampen." En:
„Hoe smaller de weg, hoe har
der ze rijden." Uitspraken van
twee wegwerkers die momen
teel bezig zijn aan de Lammen-
schansweg in Leiden. Klachten
die aanslditen bij een recent
onderzoek van de Arbeidsin
spectie omtrent de (onveilig
heid van deze beroepsgroep.
'Verontrustend en op een enkel
punt alarmerend,' is een stelling
uit het rapport. De Arbeidsin
spectie concludeert dat de weg-
afzettingen onvoldoende zijn en
dat dé wegenbouwers zich
soms niet aan de veiligheids
voorschriften houden.
Dat laatste valt volgens de weg
werkers van de Nederlandse Ba
salt Maatschappij (NBM) die
momenteel bezig zijn aan de
Lammenschans wel mee. „Als je
dit werk al een tijd doet, dan
wordt het routine. En kan je wel
eens te nonchalant de straat
oversteken," zegt een van de ar
beiders. „Maar we houden el
kaar wel in gaten. Als iemand
zijn veiligheidsvest niet aan
heeft, zeg ik er gewoon wat van.
Maar aan handschoenen-heb ik
een hekel, dus die trek ik niet
aan." De werkers van de weg
zijn overigens alleen verzekerd
als ze hun vest ook daadwerke
lijk dragen.
Het voornaamste gevaar vinden
ze automobilisten die te hard
rijden. En dat doen de meesten.
„Ze staan eerst in de file, en als
ze dan eenmaal langs de afge
zette rijstrook rijden, geven ze
extra gas om de verloren tijd
weer in te halen."
Terwijl de mensen van de NBM
ook wel afgekort als: 'Nooit
bij Moeders' bij de afslag
naar de Koninginnelaan bezig
zijn, probeert een dame bin
nendoor langs de afzetting te
rijden. „Kijk, dit komt nou om
dat we te nonchalant waren,"
zegt één van de mannen. „Dat
„We weten dat er behoefte be
staat aan informatie", zegt Vink.
„Dat hebben we van diverse
kanten gehoord. Mensen bij
voorbeeld die bij specialisten
klagen dat ze niet meer in
Rijnoord terecht kunnen, terwijl
dat absoluut niet zo is. Met deze
nieuwsbrief proberen we duide
lijk te maken wat we te bieden
hebben. De reacties tot nu toe
zijn ook heel positief. De men
sen waarderen het overzicht in
de nieuwsbrief."
Niettemin mag de nieuwsbrief
opvallend worden genoemd.
Een ziekenhuis dat reclame
maakt, zie je toch niet elke dag.
Vink: „Nou, dat wordt wel vaker
gedaan hoor. Ook door ons. De
laatste keer was bij het hon
derdjarig bestaan van het Elisa
beth. Goed, nu is het om een
andere reden maar dat doet er
niet zo veel toe. De volgende
nieuwsbrief zal er een zijn voor
de huisartsen. Op dit moment
voeren we ook overleg met ze.
Wat zijn hun wensen en welke
hulp kunnen wij bieden? Hoe
kan de berichtgeving het best
worden georganiseerd?"
„En er zal ooit ook wel een
nieuwe nieuwsbrief komen voor
patiënten als daar aanleiding
voor is. Nu is de reden om dui
delijkheid te verschaffen over
het feit wat Rijnoord allemaal te
bieden heeft na de recente ver
anderingen. De meeste mensen
gaan nog altijd naar een zieken
huis voor poliklinische hulp. En
dat kan nog steeds in Rijnoord."
Maar of Rijnoord nu een uitge
kleed ziekenhuis is of niet, als
Alphenaar kun je je arm sinds
kort maar beter elders breken.
In Leiderdorp bijvoorbeeld.
Constant met één oog op de weg en met het andere bij je werk zijn. Zoals hier een wegwerker op de Lammenschans in Leiden, foto loek z
hek om de boel af te sluiten is
niet goed neergezet en dan pro
beren mensen er toch nog tus
sendoor te rijden." Als vijf mi
nuten later weer een auto zich
tussen de afzetting doorwurmt,
zetten de wegwerkers het hek
alsnog op de goede plaats.
„Echt veilig wordt het pas als de
hele weg is afgezet. Dat is wel
lastig voor de mensen die om
moeten rijden, maar dan kun
nen wij tenminste rustig ons
werk doen," zegt een NBM-me-
dewerker.
In Duitsland wordt vaak de helft
van de weg afgezet en moeten
de automobilisten op de andere
helft in beide richtingen rijden.
Een woordvoerder van de Ne
derlandse Vereniging van we
genbouwers vindt dit een veel
veiliger systeem. „Als ze alleen
één rijstrook afzetten, blijft het
gevaarlijk. In Duitsland krijgen
de weggebruikers ook al ruim
van te voren de mededeling dat
ze hun snelheid moeten minde
ren. En daar houden ze zich ook
de NBM vinden
de veiligheidsmaatregelen op
zich wel voldoende. Het gedrag
van automobilisten veroorzaakt
meer problemen. „Ze hebben
allemaal haast tegenwoordig.
Worden boos als ze vertraging
oplopen. Terwijl wij alleen ons
werk doen." Scheldpartijen zijn
regelmatig hun deel. Eén is zelfs
wel eens bespuugd en heeft ook
een keer een leeg frisdrankblikje
naar zijn hoofd gekregen. Dat is
misschien niet echt gevaarlijk,
maar wel behoorlijk frustrerend.
zetting heen gereden. Hierbij
vielen drie doden. De werkers
aan de Lammenschans weg vin
den dat je bij verhalen over on
gelukken niet te lang stil moet
staan. „Anders wordt het een
obsessie en schrik je van elke
vrachtwagen die langskomt."
Onthouden doen ze de verhalen
wel. „Als er ergens anders iets
fout gaat, weten wij waar we op
moeten letten om te zorgen dat
het hier niet gebeurt."
roderick de smit*
Op grote schaal is het blaadje
verspreid rond Alphen. Overal
in die streek plofte het op de
deurmat, de nieuwsbrief van
het Rijnland Ziekenhuis. Nog
even omn het geheugen op te
frissen: Rijnland wordt gevormd
door het Elisabethziekenhuis in
Leiderdorp en Rijnoord in Al
phen. U raadt het al, de nieuws
brief heeft louter betrekking op
het Alphense hospitaal dat de
afgelopen tijd danig werd uitge
kleed en ontmanteld.
„Uitgekleed? Dat valt wel mee",
zegt Jacqueline Vink, de voor
lichtster van Rijnland. „Juist om
dat idee weg te nemen, hebben
we de nieuwsbrief opgesteld.
Veel mensen denken dat er veel
veranderd is, dat er bijna niets
meer kan in Rijnoord. Terwijl
we nog wel degelijk iets te bie
den hebben. Er zijn maar twee
dingen echt veranderd:
Rijnoord is nu nog slechts een
ziekenhuis voor kortdurende
opnames én het is nu een zie
kenhuis waar men niet langer
automatisch terecht kan voor
spoedeisende hulp."
Dat wordt in de nieuwsbrief in
opvallende kadertjes duidelijk
gemaakt. Zoals:
Vraag: „In Rijnoord is vanaf
eind maart geen spoedeisende
hulp meer voorbanden. Wat ge
beurt er als ik in Alpben een arm
breek tijdens bet sporten?"
Antwoord: „U kunt het beste
eerst contact opnemen met uw
huisarts. Die kan u doorverwij
zen naar de locatie St. Elisabeth.
Vanaf 30 maart 1994 is in Lei
derdorp zeven dagen per week
een afdeling spoedeisende hulp
beschikbaar, in dringende ge
vallen kunt u 06-11 bellen voor
een ambulance."
De Porsche 928 S van Istvan Kruts. „Er is verschrikkelijk veel afgi
)TO LOEK ZUYDERDUIN
