De hoge prij s van extra banen Britse premier Major ontbeert zelfs de steun van zijn partij Kleine man dupe van hogere premie autoverzekeringen Feiten &Meningen DONDERDAG 31 MAART 1994 ERI OPINIE In Nederland moet iedere automobilist zich verzekeren voor schade, die hij of zij aan een ander (zijn bezit) toebrengt, de WA-ver zekering. Wie zich daarnaast wil indekken tegen zaken als diefstal of schade aan de ei gen auto, dient een All Risk-verzekering af te sluiten of ten minste een WA-Casco. De verzekeringsmaatschappijen baseren de hoogte van de premie op de te verwach ten uitkeringen plus een bepaald bedrag aan reserveringen voor de toekomst. Daar naast doen ze er een schepje bovenop voor personeels-, huisvestings- en apparaatskos ten en uiteraard een stukje winst. Tot zover niets aan de hand. Waar de schoen wringt, is dat niet alle au tomobilisten een even grote potentiële schadepost zijn voor de assuradeur maar wel evenredig moeten meebetalen bij pre mieverhogingen. Natuurlijk, er zijn in de loop der jaren verfijningen aangebracht. Wie nooit brokken maakt, kan een zoge noemde bonuskorting krijgen op zijn pre mie die kan oplopen tot 75 procent. Daarnaast moeten jongeren onder de 23, 24 jaar vaak meer premie betalen omdat vooral zij nogal eens met een slok op rijden en een boom van rechts dan geen voorrang verlenen. Verder is het logisch dat iemand die veel kilometers maakt bijvoorbeeld meer dan 20.000 kilometer per jaar meer risico loopt schade te veroorzaken. Maar dan heb je het wel gehad. De verzekeringsmaatschappijen hebben per 1 januari hun premies flink verhoogd in sommige gevallen tot 25 procent om dat vooral letselschades en diefstallen van en uit auto's een steeds groter beslag leggen op het ingelegde premiekapitaal. Verder zorgen chauffeurs van de duurdere sport wagens, vooral de jongere onder hen, voor veel materiële schade als gevolg van roeke loos snel rijden. Reden waarom veel maat schappijen voor de duurdere merken als Porsche, Ferrari, Chevrolet en Lotus al een individueel acceptatiebeleid hebben en een maatschappij als Hooge Huys deze race monsters al niet eens meer accepteert van wege de hoge risico's. Deze week werd een nieuwe premiever hoging van tien tot vijftien procent aange kondigd. Nationale Nederlanden (NN), on derdeel van ING Groep, bijt het spits af en laat weten dat de kosten anders niet meer zijn op te brengen. Andere maatschappijen zullen vermoedelijk volgen. Vooral omdat de argumenten van NN op zich redelijk lij ken vooral ten aanzien van letselschades. Rechters neigen er toe steeds hogere bedra gen aan smartegeld uit te keren per handi cap als gevolg van een verkeersongeluk. Daarbij gaat het om niet bepaald kinder achtige bedragen, terwijl daarnaast ook zie kenhuiskosten, hersteltarieven van auto's en tal van andere kosten blijven stijgen. Je kunt je afvragen of mensen, die vroeger het ziekenhuis zijn ingereden en nu nog steeds van een minimale WAO-uitkering le ven, niet zeer onrechtvaardig zijn behan deld. Ze zouden nu veel meer smartegeld krijgen. Nee, de structurele onrechtvaardigheid zit vooral in de prijsopdrijvende factor 'dief stal van en uit auto's'. Wie in een wal duur dere middenklasser rijdt, loopt meer kans dat zijn auto wordt gestolen. Vooral auto's als Lancia, Mercedes, Opel (Kadett) en VW (Golf) zijn gewild, terwijl de eigenaar relatief niet meer verzekeringspremie betaalt dan de eigenaar van een Skoda. Nu blijkt dat het aantal diefstallen van auto's in 1993 weer zeventien procent ho ger is dan het jaar er voor, zijn de verzeke ringsmaatschappijen er als de kippen bij met een nieuwe prijsverhoging. Dat de ei genaren van minder diefstalgevoelige boli des hun premie eveneens zien stijgen, is voor NN niet van belang. „We gaan uit van het solidariteitsbeginsel", aldus een woord voerder. Van individuele tariefstelling ten aanzien van de diefstalgevoeligheid van een auto wil NN niets weten. Wel mikt de maatschappij op een goede, sluitende preventie. NN denkt onder meer aan gratis graveren van kentekens op ruiten en dergelijke. De ANWB mikt op de inbouw van een soort elektronische chip met een onuitwisbare code, die het terugvinden gemakkelijker zou maken. Volgens een Haarlemse verzekeringsma kelaar is het nu al zo dat veel van de drie honderd maatschappijen van eigenaren van duurdere auto's een alarm op de auto vragen. Maar dat geldt alleen voor auto's in risicogebieden als grote steden en dergelij ke. zegt hij. Al met al blijft de onrechtvaardigheid in stand. Die geldt overigens niet alleen ten aanzien van het type auto en de waarde daarvan op de markt voor gestolen auto's. Ook blijkt dat eigenaren van kostbare ge luidsapparatuur een veel hoger risico lopen om hun auto met vernield dashboard terug te vinden. Los van het eigen risico, dat vrij wel iedereen moet (mee)betalen, krijgen de gedupeerden hun spullen gewoon vergoed tot doorgaans duizend gulden. Iemand, die een goedkope radio/cassetterecorder heeft die niet interessant is voor dieven, betaalt mee aan de schade van de ander. Het zou de maatschappijen sieren, wan neer ze de kosten in rekening brengen bij die mensen die de gelegenheid scheppen, waar de spreekwoordelijke dief vervolgens op afkomt. Een dure auto rijden wordt dan wellicht iets duurder, maar de zwaarste las ten worden dan ook gedragen door de sterkste schouders. De kleine man met zijn Lada van vijf jaar .oud hoeft dan ook niet op te draaien voor een premieverhoging, die voor het grootste deel wordt veroorzaakt door eigenaren van een Mercedes of een bij het dievengilde minstens zo populaire nieuwe Lancia. JAN PETER VERSTEEGE De meeste Nederlanders gaan er in de komende kabinetsperiode flink in koopkracht op achteruit. Uitkeringsontvangers wor den in verhouding het zwaarst gegrepen. Omdat alle partijen het leeuwedeel van de beoogde miljardenbezuinigingen zoeken in de sociale zekerheid, raken mensen met een uitkering steeds verder achterop bij de economische actieven. Politici zijn er echt niet op uit mensen met een uitkering te pesten. Zij achten snoeien in de verwilderde tuin van de verzor gingsstaat echter onontkoombaar. Is er minder geld nodig voor de uitkeringen, dan kunnen de sociale premies en de loonbe lasting omlaag. Dat maakt arbeid goedkoper. Hoe lager de prijs van arbeid, hoe meer mensen een baan zullen vinden. In de ogen van politici moeten uitkeringsontvangers dus een offer brengen in het belang van de werkgelegenheid. Een aantal van hen zal persoonlijk profiteren van de door economen voorspelde banengroei. ILLUSTRATIE INGRID JOUSTRA Uitvoering van hel verkiezingsprogramma van de WD levert, volgens becijferingen van het Centraal Planbureau, de meeste ex tra banen op. In 1998 zou ons land 200.000 uitkeringsontvangers minder kunnen tellen. Nog eens vier jaar later zijn er zelfs 350.000 mensen meer aan de slag. Voor deze spec taculaire banenwinst betalen mensen die zijn aangewezen op een uitkering een hoge prijs: de komende vier jaar krijgen uitke ringsontvangers er van de liberalen geen gulden bij. Hun uitkering wordt bevroren. De WD maakt hierbij een uitzondering voor de bejaarden. Hun AOW volgt volledig de - overigens geringe - stijging van de CAO-lonen. Omdat het leven in de komen de kabinetsperiode een procent of tien duurder wordt, keldert de koopkracht van een echtpaar in de bijstand (uitkering nu netto 1.870 gulden per maand) in totaal met negen procent (min 170 gulden). Een bejaard echtpaar zakt door het WD-pro- gramma 130 gulden per maand terug, een koopkrachtverlies van zeven procent. MINISTELSEL De grootste bezuiniging bereiken de libera len door invoering van een 'ministelsel' voor iedereen die na 1 januari 1995 een be roep gaat doen op de sociale zekerheid. Wie straks werkloos, ziek of arbeidsongeschikt wordt, krijgt een uitkering van netto 1120 gulden in de maand. Voor een echtpaar wordt dit aangevuld tot 1.870 gulden (het netto minimum maandloon). Deze mini mumuitkeringen blijven tot 1999 bevroren. Door de bevriezing van zijn minimumuit kering verliest de werkloze of arbeidsonge schikte kostwinner in de loop van vier jaar 170 gulden koopkracht per maand. Wie een boven minimale uitkering wenst, moet z/c/?ze//bijverzekeren. Werkgevers kunnen ook met hun werknemers afspre ken, dat het bedrijf een toeslag op de mini- uitkering regelt. Die toeslag kan recht- streeks uit de bedrijfskas worden betaald. Ook kan het risico dat toeslagen moeten worden uitgekeerd bij een verzekeraar wor den ondergebracht. Het Centraal Planbureau neemt op grond van ervaringscijfers aan dat het mini-zie kengeld van negen van de tien werknemers met zo'n toeslag zal worden opgehoogd, en dat de mini-WAO van drie van de vier werk nemers via een toeslag wordt opgekrikt. Slechts één op de tien werkloos geworden werknemers zou mogen rekenen op een toeslag op zijn mini-WW-uitkering. De invoering van dit ministelsel leidt ertoe dat de WD na vier jaar liefst veertien mil jard gulden op de sociale zekerheid weet te bezuinigen. De hierdoor mogelijk gemaakte lastenverlichting leidt tot lagere arbeidskos ten en op wat langere termijn tot een spec taculaire banengroei. Mensen met een mi ni-uitkering zijn bovendien geprikkeld om eerder nieuw werk te aanvaarden, ook wan neer dit minder aangenaam of slechter be taald is. De andere grote partijen zwaaien wat min der fanatiek met de bezuinigingsbijl. Bij uit voering van hun programma neemt het aantal banen dan ook duidelijk minder toe. Door het CDA-programma zal het aantal uitkeringsontvangers in 1998 met 135.000 zijn gedaald, bij D66 met 115.000 en bij de PvdA met ongeveer 100.000. door Frans Nypels en Flip de Kam Na acht jaar schept de WD ruim twee maal zoveel banen als de PvdA. Het is dus niet waar, dat de sociaal-democraten de werk gelegenheid boven alles stellen. Beperking van het koopkrachtverlies van uitkerings ontvangers heeft kennelijk een hogere prio riteit. Ogenschijnlijk a-sociale bezuinigin gen van de WD bieden tal van toekomstige uitkeringsontvangers een werkend perspec tief. Met een baan zijn zij veel beter af dan met een uitkering. Hoewel de andere partijen minder diep snijden dan de WD, weten ook zij in de so ciale zekerheid miljarden guldens aan be zuinigingen bijeen te sprokkelen. Bij geen van deze partijen volgen de uitkeringen vol ledig de verhogingen van de CAO-lonen. Het CDA bevriest alle uitkeringen, vier jaar lang. D66 geeft slechts de helft van de loonsverhogingen aan uitkeringsontvangers door, de PvdA twee derde. Anders dan PvdA-voormannen het soms doen voorko men, ontkoppelt ook deze partij dus de uit keringen. ZIEKTEWET Net zoals de WD willen CDA en D66 de Ziektewet in de komende kabinetsperiode afschaffen. Werkgevers moeten het loon van hun zieke werknemers gedeeltelijk door betalen. Zij zullen dit risico mogen onder brengen bij een verzekeraar. Grote bedrij ven, met een in verhouding laag ziektever zuim, zullen er voor kiezen het ziekengeld uit de bedrijfskas te betalen. De PvdA is zo ver nog niet en wil de Ziektewet handha ven. Alle vier partijen boeken een bezuiniging van één miljard gulden in als gevolg van de afschaffing van de Algemene Weduwen- en Wezenwet. Deze volksverzekering garan deert op dit moment een nabestaanden pensioen wanneer de man of vrouw in het gezin overlijdt. De partijen gaan er van uit dat in steeds meer huishoudens twee inko mens worden verdiend. Daardoor, vin zij, is de bestaansgrond voor deze uitlT* achterhaald. In de toekomst zullen wr wen, die geen eigen inkomen hebben aangewezen op de bijstand. De socially dienst kan ze dan dwingen om een ba zoeken en deze te accepteren. 'n Arbeidsongeschikten, werklozen en n#e in de bijstand gaan er de komende viè1 in verhouding het meest op achteruit.111 Niet alleen bij de WD, maar ook bij h^ CDA loopt hun koopkrachtverlies de mende kabinetsperiode op tot negen I11 cent. Voor een echtpaar op het sociaa11 nimum komt dat overeen met 170 gulc per maand, voor iemand met een ma/a WW- of WAO-uitkering zal de koopkr^ over vier jaar bezien, dalen met bijna honderd gulden per maand. D66 zet keringsontvangers acht procent achteP Bij de PvdA bedraagt hun koopkracht^ slechts twee procent. u Partijen die de uitkeringsontvangers ffe ten bloeden, dat zijn dus WD, CDA ei proberen de bezuinigingspijn voor 65!^ sers wat te verzachten. Flierdoor kornf0 bejaard echtpaar, met uitsluitend een AOW-uitkering, op een koopkrachtvei11! dat tot en met 1998 oploopt tot 130 gujc per maand bij de WD en 110 gulden j1 maand bij CDA en D66. Net zoals ancF1 uitkeringsontvangers zijn ook de bejair bij de PvdA het minst slecht af. Bij de2^ tij leveren zij 'slechts' 55 gulden per nf in. De cijferoefeningen van het Planbure! leggen haarscherp bloot dat koopkracj- liezen van uitkeringsontvangers moetj worden afgewogen tegen de toekomst banengroei. Wie voert het meest socia" leid: een partij die veruit de meeste ba schept, of een partij die probeert in m| tijden de koopkracht van bejaarden, a beidsongeschikten en bijstandsmoedf veel mogelijk te beschermen? Driekwart van de Britse kiezers is ontevre den over premier John Major. Dat blijkt uit een opiniepeiling die vandaag werd gepu bliceerd door de krant The Times. Volgens de peiling weet Major zich gesteund door 28 procent van de bevolking. De oppositio nele Labourpartij kan rekenen op 49 pro- cent. Zo kort vooi de gemeenteraadsverkie zingen van mei en de Europese verkiezin gen een maand later, betekent de peiling slecht nieuws voor Major. De positie van de Britse premier John Major staat na de aanvaarding van het compromis in de Europese Unie (EU) over het ve torecht onder zware druk. Zijn optreden van de afgelopen weken werd gisteren, na dat een conservatieve parlementariër hem dinsdag al dringend had opgeroepen af te treden, zelfs in de regeringsgetrouwe media schadelijk voor het land genoemd. Openlijk wordt gespeculeerd op zijn vervanging, in het najaar of na de Europese verkiezingen in juni. Major rest volgens de Britse media nog slechts een strijd om te overleven, waarbij de premier nu ook de steun van zijn eigen partij ontbeert. Zijn tactische terugtocht, volgens de premier gebaseerd op conces sies van de EU, kwam nadat Major vijftien dagen in felle bewoordingen had bezworen tot het einde te zullen strijden tegen zijn Europese partners. De 'overgave' aan Euro pa, zoals de boulevardpers het noemde, heeft verwarring gesticht in alle geledingen van de Conservatieven. In Westminster vroegen gematigde afge vaardigden zich gisteren nog af waarom Major een gevecht was begonnen dat hij, toch een voorstander van uitbreiding van de EU, alleen maar kon verliezen. „Men kondigt geen mars op Berlijn aan, twee da gen voor Duinkerken", zei een van hen. De Euro-rebellen verborgen hun woede niet en verzekerden dat Tony Marlow in het Lagerhuis verwoordde wat velen denken. De Conservatieve backbencher zorgde voor een schok door staande het debat het aftre den van Major te eisen. Ook in de Londense financiële wereld daal de het vertrouwen in de regeringsleider. Het Britse pond zakte naar het laagste niveau in vijf maanden. De BBC raadde de premier via de radio aan de kranten van gisteren niet te lezen. De koppen logen er niet om. Een greep: 'Aftre den', aldus het massablad de Sun; 'Overga ve', concludeerde het boulevardblad Daily Mail. Zelfs de serieuze bladen voegden zich in het koor. De conservatieve The Times schreef in een commentaar: 'In godsnaam, vertrek.' Alle bladen schreven over een crisis in de leiding van de regeringspartij en het land. Verwijzend naar het fiasco van Majors back to basics-beleid, over een terugkeer naar traditionele waarden, vroegen Conservatie ven zich openlijk af of de premier de capa citeiten heeft om te besturen. Zijn gezag is sinds anderhalf jaar alleen maar afgenomen. Het begon met het ge dwongen vertrek van het Britse pond uit het Europese Monetaire Stelsel, waardoor Ma jors hele economische beleid op de tocht kwam te staan. De daarop volgende crisis rond de mijnsluitingen, of de uitputtende discussie over de ratificatie van het Verdrag van Maastricht toonden steeds een aarze lende Major, die draalde met besluiten om uiteindelijk zijn ministers met het tegen overgestelde op te zadelen van wat hij de dagen tevoren had gezegd. Het geluk van Major is, dat er geen duidelij ke opvolger aanwezig is binnen de partij. Minister Heseltine (handel en industrie), minister Clarke (financiën) en minister Ho ward (binnenlandse zaken) worden ge noemd als mogelijke opvolgers. Maar met name de eerste twee zijn om hun pro-l ropese houding niet geliefd bij de Eur« bellen, die ongeveer veertig zetels bezt Toch zou het dit najaar zo ver kunnen en velen houden rekening met een hel ling van het scenario dat in 1990 leidd' het vertrek van Margaret Thatcher. Ee; gevaardigde wierp zich toen op als uit daarmee een interne partijstemming il kend. De partij-kopstukken willen echter liet een paleiscoup vermijden en zeggen p te hopen dat Major ervoor zal kiezen t Europese verkiezingen in juni af te tre> De krant Independent nam op een en i een voorschot en ruimde alvast een h# pagina in voor een foto van Heseltine, wachtend in Downing Street. LONDEN HANS RIPPERSMA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 2