maffia verdeelt de drughandel
Vechten om olie uit Azerbeidzjan
Buitenland
bENSDAG 30 MAART 1?94
7
1 °isteuropese maffiabendes beheersen nieuwe routes
tebr de smokkel van hard dmgs naar West-Europa.
P>lgens Europese opsporingsdeskundigen blokkeert de
iterlog in Bosnië de traditionele aanvoer over de Bal-
n, waardoor smokkelaars worden gedwongen hun
ute over land te verleggen naar Oost-Europa.
se Cosa Nostra, de Calabrische
Ndrangheta en de Napolitaanse
Camorra, Daar zou een nieuwe
verdeling worden gemaakt van
de Europese drughandel.
Het geweldsniveau in Europa
verbonden met drughandel en
druggebruik is altijd veel lager
geweest dan in de Verenigde
Staten, waar criminelen gemak
kelijker over wapens kunnen
beschikken. Dat is aan het ver
anderen, volgens de opspo
ringsofficieren, omdat maffia-
groepen die in Oost-Europa zijn
gevestigd in wapens handelen
en grote winsten halen uit de
drughandel. Deze trend wordt
een werkelijke bedreiging ge
noemd voor de maatschappij
en de politieke stabiliteit. Met
de enorme winsten uit de drug
handel zouden deze nieuwe or
ganisaties onvermijdelijk in
vloed kunnen uitoefenen in de
westerse maatschappij.
De Colombiaanse cocaïnekar
tels richten hun aandacht in
middels op de markt van de Eu
ropese Unie, waar de winsten
eenderde hoger liggen dan in de
VS, waar de pakkans kleiner is
en waar de mogelijkheden om
het geld wit te wassen legio zijn.
Cocaïne, het belangrijkste pro-
dukt van Colombia, doet op de
Europese markt ongeveer
70.000 gulden, vergeleken met
ongeveer 50.000 gulden in de
|PEN LEONARD DOYLE
OBERT BLOCK THE INDEPENDENT
ianese clans uit de Servische
eeivincie Kosovo zitten ook
in de heroïnehandel en zij
oejruiken de winsten om wa-
eeis te kopen die Kosovo wor-
ntk ingesmokkeld als voorbe-
veding op een oorlog met de
Tiïoïne, voornamelijk uit Af-
deinistan, Pakistan en de Gou-
Trij Driehoek van zuidoost-
vejë, vloeide vroeger van Tur-
via Joegoslavië naar West-
topa. Tonnen heroïne wer-
a jaarlijks in door de douane
zegeldeTIR-vrachtwagens
ternationaal Wegvervoer) de
ais over gesmokkeld. Nu de
toweg van Broederschap en
nheid tussen Belgrado en Za-
54jb is geblokkeerd, verschui
mt de smokkelaars de drugrou-
geiaar het noordoosten,
i «heroïnehandel uit Turkije en
volgt ten minste 3 nieuwe
tates, die de oorlog in Bosnië
Izeilen en door Roemenië,
Ingarije, Polen en de Tsjechi-
je Republiek lopen. Dan wor-
n de drugs soms in kleinere
kketten verdeeld, voordat ze
ilrden verscheept naar Duits-
J °)d. Frankrijk en Engeland
:®fcelangrijkste Europese afne-
\2frs*.
i.7{t nieuwe patroon werd in
in vergelijking met het
-jr daarvoor, zichtbaar in een
daling in het aantal he-
opevangsten in West-Europa,
ijeen nog grotere stijging in
aantal heroïnevangsten in
aldus de interna-
^jnale Samenwerkingsraad van
Douanes.
Agens Europese opsporings
enten zijn de nieuwe mede-
elers georganiseerde mis-
pdsyndicaten uit de voorma-
Sovjetunie, meestal Russen
3']Oekraïners. Daar bovenop
-Vben de Albanezen een ande-
iute geopend om heroïne
Zwitserland en Duitsland
luizen. „Zij brengen heroïne
hét westen en smokkelen
tomatische en half-automati-
le wapens die zij in Zwitser-
',4|d en Tsjechië en Slowakije
9jbben gekocht, naar Kosovo
,'2jUg", aldus Alain Labrousse,
jofd van het Geopolitiek
-ugswaarnemingscentrum in
4-ijs.
rtrdeling
berichten de ronde
J.Ofer 'misdaadtoppen' in War-
?^hau en Praag, waar de Russi-
'gjie onderwereldfiguren sa-
i'opkomen met de 3 belangrijk-
i, 78 Italiaanse georganiseerde
),3 sdaadgroepen - de Siciliaan-
VS.
De cocaïne - volgens de Ameri-
kaansedrugbestrijdingsdienst
DEA zo'n 300 ton per jaar -
wordt op-verschillende manie
ren verscheept, maar steeds va
ker via Nigeria en Ghana. Nige-
riaanse drugkoeriers spelen een
belangrijke rol in het naar Euro
pa brengen van zowel heroïne
als cocaïne. Maar omdat de
kans groot is dat zij op de vlieg
velden worden gefouilleerd, zijn
de Nigeriaanse distributeurs be
gonnen met het rekruteren van
Polen en Tsjechen om de drugs
op hun plaats van bestemming
te krijgen. De meest gebruikte
methode is om condooms ge
vuld met heroïne of cocaïne
door te slikken, die een paar da
gen in het lichaam blijven zit
ten.
Gemakkelijk
Oosteuropese landen worden in
toenemende mate als tussenha
ven gebruikt omdat de controle
op hun vliegvelden weinig alert
is en er geen wetgeving tegen
drughandel bestaat of nauwe
lijks wordt uitgevoerd. Vandaar-
uit wordt de cocaïne gemakke
lijk over de Duitse of andere
binnengrenzen van de EU ge
bracht, waar de grenscontroles
bijna tot het verleden behoren.
Een verm'eende mafioso wordt gearresteerd door Russische politie. Russische gangsters zijn samen met 'collega's
landen en Italië verantwoordelijk voor wapentransport naar Bosnië en Kroatië.
Het beste voorbeeld van het
verschuivende patroon in de
cocaïnehandel was de vangst
van 1,2 ton cocaïne in de buurt
van de Fins-Russische grens in
februari. De drugs werden naar
Nederland verscheept voor ver
dere distributie over de EU. De
vangst wijst op een rijpende en
nauwe relatie tussen Colom
biaanse drugkartels en Oost
europese misdaadsyndicaten,
aldus de Europese drugbestrij-
dingdeskundigen.
Volgens Interpol zijn de nieuwe
misdaadbendes langs etnische
lijnen georganiseerd. Daaronder
bevinden zich Russen, Oekraï-
ners, Tsjechen, Georgiërs, Ar
meniërs en Azeri's. Interpol legt
bij hen de oorzaak van de stij
ging van de georganiseerde
misdaad die zich uitstrekt van
de Atlantische Oceaan tot de
Oeral en wapen- en drughandel
omvat, smokkel van gestolen
kunst, autodiefstal, fraude en
het witwassen van geld.
Volgens een Amerikaanse des
kundige op het gebied van de
internationale drugwereld,
Rensselaer Lee, hebben deze
maffiagroepen zich verschanst
in Europese steden als Helsinki,
Praag, Warschau, Berlijn en
Frankfurt.
Tijdens een recente getuigen
verklaring voor het Congres zei
Lee dat de florerende drug- en
wapenhandel op de grensen
van de EU „het toneel zou kun
nen vormen voor represaille
maatregelen van de douane en
immigratiebarrières die nadelig
kunnen zijn voor de Europese
integratie. Een golf verdovende
middelen die Europa binnen
komt, zou protectionistische re
acties kunnen opwekken van
Europese regeringen." Volgens
bronnen binnen de Duitse poli
tie opereren zo'n 30 Russische
misdaadgroepen in Duitsland,
waarvan sommige meer dan
300 leden hebben.
Kosovo
De route voor de heroïne die in
Pakistan en Afghanistan wordt
gefabriceerd, loopt door Turkije
naar de Albanese kust en verder
naar Kosovo. Vandaaruit laten
Albanese clans de drugs naar de
markten in Zwitserland en
Duitsland verdwijnen, en kopen
van de winsten kalasjnikov-ge-
weren en Uzi-machinegeweren
als voorbereiding op een moge
lijke gewapende strijd met Ser
vië in Kosovo en mogelijke on
rust onder de Albanese ge
meenschap in Macedonië.
Een andere storende factor is de
opkomst van Polen als belang
rijkste producent en exporteur
van amfetaminen naar de EU.
Poolse amfetaminen behoren
tot de drugs met de hoogste
kwaliteit in Europa, volgens cij
fers van Zweedse gerechtelijke
laboratoria vaak met een puur
heidsgehalte van 97 tot 100 pro
cent. De amfetaminen worden
naar Nederland en Scandinavi
sche landen vervoerd, waarvan
daan ze over heel West-Europa
worden verspreid. Daar is het
percentage vangsten van Poolse
drugs vorig jaar omhooggevlo-
gen van 6 procent in 1989 tot
meer dan 25 procent.
Het gebruik van marijuana in
Europa is ook gestegen. Het
aantal vangsten van cannabis,
waarvan veel uit het Rifgebergte
uit Marokko komt, is vorig jaar
met 28 procent gestegen. Toen
werd 26.082 kilo geconfisceerd
door douane en politie.
Embargo
Ondanks een wapenembargo
stromen de wapens de Balkan
binnen. Maar de internationale
gemeenschap blijft koppig gelo
ven dat het embargo voorkomt
dat de Bosnische oorlog zich
uitbreidt naar andere licht ont
vlambare gebieden in deze re
gio. Een deel van de wapens
wordt betaald door rijke emi
granten in Noord-Amerika en
Australië. Een ander deel wordt
gefinancierd uit de winsten van
de heroïnehandel naar West-
Europa. Maar nog vaker steu
nen bevriende regeringen,
waaronder Iran, de aankoop
van wapens. Daarbij gaat het
vooral om machinegeweren,
automatische geweren, mortie
ren. granaten en explosieven.
Zoals in de meeste van de 30
huidige conflicten in de wereld,
zorgen lichte wapens voor de
meeste slachtoffers onder mili
tairen en burgers. Dat zegt Aar
on Karp, deskundige in de ma
nier waarop opstandige groepe
ringen aan hun wapens komen.
Volgens zijn berekeningen kost
het ongeveer 75 miljoen dollar
(145 miljoen gulden) per jaar
om een militie van 10.000 man
van lichte wapens te voorzien.
De Albanezen beheersen nu 70
procent van de Zwitserse heroï
nemarkt en er zitten meer dan
2.000 Albanezen uit Kosovo in
de gevangenis op beschuldiging
van drug- en wapensmokkel.
Vanwege het feit dat ze het het
zwaarst te verduren hebben on
der de Servische agressie en
verschrikkelijk arm zijn, zijn de
Albanese clans volgens Europe
se politiebronnen heroïne gaan
smokkelen om wapenaankopen
te financieren. Onlangs werden
acht Albanezen, onder wie een
Macedonischestaatssecretaris
van defensie van Albaanse af
komst, gearresteerd voor het
smokkelen van wapens naar
Macedonië.
Routes
De minister van buitenlandse
zaken van Macedonië, Ljubomir
Frekovski, heeft 4 kanalen be
schreven waardoorheen de wa
pens vloeien - 2 routes dwars
door Bulgarije voor wapens be
stemd voor Bosnië en Kroatië,
een door Thessaloniki in Grie
kenland en een andere door Al-
„Het is vandaag de dag in de
Balkan gemakkelijker om een
machinegeweer te kopen dan
een chocoladereep van To-
blerone", aldus een deskundige.
Ondanks het 3 jaar oude wape
nembargo voor alle 6 republie
ken van het voormalige Joego
slavië, hebben wapens - zelfs
groot wapentuig als tanks, ge
vechtsvliegtuigen en helikopters
- hun weg gevonden naar Bos
nië en Kroatië. Die wapens ko
men van Oosteuropese arsena
len, islamitische landen, de Ita
liaanse maffia en Russische
gangsters.
VERTALING: LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
:ORRESPONDENT
is een van de steunpilaren van de Azerbeid-
°fcjaanse economie. Azerbeidzjan was, na Rusland en
^kazachstan, de derde olieproducent van de voorma
lige Sovjetunie. Door de oorlog met Armenië is het
1 Tand nu meer dan ooit afhankelijk van het vloeibare
/goud. Als gevolg van diezelfde oorlog is de oliepro-
muktie echter gedaald. De distributie verloopt hor-
tiend en stotend en wat er nog uit de grond komt,
Avordt grotendeels over de grens verkocht om aan de
broodnodige roebels te komen.
Dlieschaarste in een oliestaat; gebrek aan coördinatie
en besluitvaardigheid zijn de voornaamste oorzaken.
De regering lijkt niet in staat prioriteiten te stellen. Al
les wordt in het werk gesteld om te voorkomen dat de
—inwoners van de hoofdstad Bakoe in de rij moeten
rsd^taan voor benzine. Voor de naar schatting 700.000
vluchtelingen die zijn ondergebracht in tenten, trein
wagons of leegstaande gebouwen, ligt dat anders.
Kleumend staan ze iedere dag in lange rijen te wach
ten op de tankwagens met stookolie.
tenAndrc Picot van het Internationale Rode Kruis kan
len2ich hierover flink opwinden. De Azerbeidzjaanse re
gering heeft het Rode Kruis om kachels gevraagd voor
de vluchtelingen. „We vroegen of de regering de leve
ring van petroleum kon garanderen. Het antwoord
terAvas 'nee'. Ik snap dat niet. Is het dan zo erg als de
tenmensen de auto wat vaker moeten laten staan, zodat
de tankwagens ingezet kunnen worden voor de vluch-
lelingen?"
Picots kantoor, in een klassiek gebouw aan een van de
rede boulevards van de hoofdstad, is zoals alle open-
tare gebouwen ijskoud. Buiten waait een harde, gure
ind. 'Windenland' heet dan ook het schiereiland
5.ivaarop Bakoe ligt. De enige plaats in de stad waar het
Mekker warm is, is het oude Intoerist-hotel waar de
^'AVesterse oliemaatschappijen huizen. Een consortium
2 !]van 8 buitenlandse firma's zit al maanden geduldig te
14 ^vachten tot de Azerbeidzjaanse regering een besluit
w.dieemt: mag er worden geboord of niet?
o ^Tot wanhoop van de oliemaatschappijen zijn de Aze-
l' xi's vastbesloten niet overhaast te werk te gaan. Met
2 jde vorige president, Elchibey, had een aantal bedrij-
13 «ven afzonderlijke overeenkomsten gesloten. Voor die
:6Tondertekend konden worden, werd de president ech
ter afgezet. Zijn opvolger, Alijev, veegde alle afspraken
j jvan tafel. Het winstaandeel van 55 procent voor de
31 (buitenlandse bedrijven vond hij veel te groot.
'dTAlijev heeft alle geïnteresseerde bedrijven bijeenge-
i4,(plaatst in een consortium," vertelt Philip Maxwell met
een zuur gezicht. Hij fs vertegenwoordiger van British
Petrol en het Noorse Statoil In het consortium verte
genwoordigd zijn BP/Stat, Amoco, Unocal, Penzoil,
Ramco, Turkish Petrol en McDermott. BP/Stat heeft
met 36,7% het grootste aandeel.
Een van de 3 velden in de Kaspische Zee waar het de
buitenlandse maatschappijen om te doen was, Gü-
neshli, werd uitgesloten van de onderhandelingen. De
2 andere velden, Cirakh en Azeri, werden tot een veld
samengevoegd. De capaciteit ligt tussen de 3,4 en 3,8
miljard vaten. Dat is bijna het dubbele van de op
brengst van de Noordzeevelden, maar blijft ver achter
bij de produktie van de velden in Saudi-Arabië. die
soms wel 100 miljard vaten opleveren.
Met een commisie van experts die door de Azerbeid
zjaanse regering is benoemd, werd een ontwerp-over-
eenkomst opgesteld. Daarin werd naast alle techni
sche details vastgelegd dat Azerbeidzjan 80 procent
van de opbrengst van het Azeri-Cirakh veld krijgt. De
investering van het consortium zou 7 miljard dollar
14 miljard gulden) moeten bedragen.
Sinds 2 maanden 'hoort' de regering nu onafhankelij
ke specialisten over het ontwerp. Het consortium
heeft een bonus van 250 miljoen dollar (500 miljoen
gulden) in het vooruitzicht gesteld als de regering te
kent en ook het Azerbeidzjaanse parlement de over
eenkomst goedkeurt. Volgens een westerse diplomaat
in Bakoe is dit de grootste 'handtekening-bonus' die
ooit is toegezegd.
Maar zelfs die kan de Azeri's er niet toe bewegen op te
schieten. De schoen wringt bij de rol van Rusland. Het
bleek niet eenvoudig de banden te verbreken met een
structuur waar Azerbeidzjan sinds 1828 deel van uit
maakte. Turkije kon het vacuüm niet opvullen en de
oorlog met Armenië bracht Azerbeidzjan op de knie'
ën. Toen president Elchibey in juni vorig jaar wegge-
vluchtte uit de hoofdstad, wendde het land zich nood
gedwongen opnieuw tot Rusland voor raad en daad.
Het voorstel van Rusland om troepen te sturen werd
met gemengde gevoelens ontvangen. Azerbeidzjan
kan de Armeense troepen alleen niet terugdringen,
zoveel is wel duidelijk. Maar de Azeri's vrezen dat het
Russische leger uit strategische overwegingen in Azer
beidzjan zal blijven. En dat zou het einde betekenen
van de Azerbeidzjaanse soevereiniteit.
In november vorig jaar kwam de Russische minister
van olie en energie. Yuri Safranik, naar Bakoe om de
status van de Kaspische Zee te bespreken. Nu is het
officieel een meer, hetgeen betekent dat de olievelden
binnen de Azerbeidzjaanse wateren vallen. Indien de
Kaspische Zee, zoals Rusland wil, officieel een zee
wordt, komen de velden in internationale wateren te
liggen en kan Rusland er pok aanspraak op maken.
Hiervoor is echter de instemming nodig van alle om
ringendelanden.
Onlangs verklaarde Safranik dat zijn land een aandeel
van 20 procent verlangt in het consortium. Azerbeid
zjan is bereid op deze eis in te gaan, maar daarmee
komt het zo moeizaam bereikte ontwerp-akkoord op
nieuw op losse schroeven te staan.
Een ander punt van discussie is de route van de pijp
lijn die de Azerbeidzjaanse olie naar Europa moet ver
voeren. Het Westerse consortium heeft een bonus van
250 miljoen dollar (500 miljoen gulden) uitgeloofd als
de Azerbeidzjaanse regering overeenstemming kan
bereiken met de landen waardoor de pijplijn moet
gaan lopen. Bovendien wil het de aanleg financieren.
De route IranNachitsjevanTurkije geniet in het
Westen de voorkeur. De pijplijn zou dan uitkomen in
de MiddelJandse-Zeehaven Iskenderun. Een praktisch
bezwaar tegen dit traject is echter de oorlog die in
Zuidoost-Turkije woedt tussen de Koerdische Arbei
derspartij PKK en het leger. DePKK heeft diverse ma
len te kennen gegeven de zaak te zullen saboteren en
dit dreigement kracht bijgezet met aanslagen op
pompstations aan de Iraakse pijplijn naar Iskenderun.
Wat zijn de alternatieven? De Amerikaanse bedrijven
weigeren een pijplijn over Iran naar de Perzische Golf
te financieren. Een route over Rusland naar de Zwar-
te-Zeehaven Novorossisk, van waaruit het transport
per schip vervolgd zou worden, stuitte op Turkse be
zwaren. Onder geen voorwaarde zal Turkije toestem
ming verlenen om de tankers over de Bosporus te la
ten varen, de bochtige zeeëngte door de miljoenen
stad Istanbul.
De mogelijkheid om de olie te verschepen naar een
Turkse Zwarte-Zeehaven, vanwaar een pijpleiding
naar Iskenderun kan worden aangelegd, wordt ook
door de Turken van de hand gewezen. Vooral 's win
ters kan het flink spoken op de Zwarte Zee en het risi
co van een ramp is te groot. Een voorstel van de Rus
sen om de pijplijn in de Baltische Zee uit te laten ko
men, stuitte op soortgelijke bezwaren van de Scan
dinavische landen.
1 loe de pijplijn zal gaan lopen is dus nog steeds niet
duidelijk. Er schijnt onlangs een overeenkomst te zijn
getekend met Rusland over het gebruik van een be
staande pijplijn, waar dan nog een stukje moet wor
den aangebouwd. Waarheen werd evenwel in het
midden gelaten. Tegelijkertijd werd Ankara de verze
kering gegeven dat dit akkoord de Turkse optie, de
landroute naar Iskenderun, niet uitsluit. Het is uitein
delijk een politieke beslissing die Azerbeidzjan moet
nemen.
Een oude Azerbeidzjaanre vrouw bereidt een maaltje op houtvuur. De economie van Azerbeidzjan drijft
voor het grootste gedeelte op olie. foto reuter rubenmancasaryan
