UITi
'Een miss is meer dan een model'
9
'Ik heb gewerkt als een beest'
Rtv show
De kurk van Nederland is vochtig en kil
Gerrit den Braber met pensioen
T"~i
r is wel eens schertsend opgemerkt
I - dat hij tot aan zijn tachtigste bij de
M 4 AVRO in dienst zou blijven. Maar ook
voor Gerrit den Braber, inmiddels een levend
monument in radioland, geldt dat 65 jaar de
pensioengerechtigde leeftijd is.
Niet dat hem vorige week, op zijn verjaardag,
de toegang tot het AVRO-gebouw is ontzegd.
Hij mag tot aan zijn officiële vertrek per 1 juni
blijven werken aan Albumeen Radio 2-ver-
zoekprogramma op de traditionele AVRO-dins-
dagavond. Op 27 mei is zijn afscheidsreceptie:
,,Ik ben al bezig met mijn speech. Ze zullen
toch minstens een kwartier naar mij moeten
luisteren."
Gerrit den Braber koppelt zijn liefde voor de
radio aan een tomeloze energie. Hij maakte ve
le honderden radio-uitzendingen en was daar
naast actief als tekstschrijver. Zo schreef hij on
der meer Spiegelbeeld van Willeke Alberti. ,,Je
moet niet vergeten," zegt hij op olijke toon,
„dat ik behalve de dag ook nog eens de nacht
heb."
Hij zet zich om elf uur 's avonds nog eens
vrolijk aan de schrijftafel om allerlei teksten
voor jeugdhoorspelen en liedjes op papier te
zetten. Een korte nachtrust is voor hem vol
doende. „Ik heb altijd geweldig veel plezier in
mijn werk gehad, maar 's morgens moet je mij
niet aanspreken op grote wereldzaken."
Radiogek
Den Braber werd als oudste van zeven kinderen
in 1929 geboren in Rotterdam. Een jongen die
in de oorlog zijn schooltijd abrupt beëindigd
zag. Niet veel later zette Den Braberzijn eerste
schreden op het pad dat hij later op professio
nele wijze zou vervolgen. „Ik begon bij een zie
kenomroep in Rotterdam. Die bestaat nog al
tijd. We waren daar allemaal een beetje radio-
gek."
Begin jaren vijftig kwam Den Braber bij de
AVRO, nadat Herman Broekhuizen hem had
gevraagd of hij iets voor de schoolradio wilde
doen. „Ik was een redelijke tekstschrijver en ik
wist natuurlijk al wat van radio. Ik ging de helft
minder verdienen, maar dat gaf niet, radio was
immers mijn grote liefde.
Den Braber kwam bij het jeugdprogramma
Minjon als assistent van Herman Broekhuizen.
„Ik heb enorm veel van hem geleerd, een groot
man. De kansen die ik heb gehad heb ik alle
maal te danken aan Broekhuizen. Die had een
beetje lol in mij. Ik was dag en nacht in de stu
dio, ik heb gewerkt als een beest." Radioregie
kreeg hij onder de knie door in de leer te gaan
bij de AVRO-drama-regisseur Kommer Kleijn.
„Mag ik een paar hoorspel-opnamen van u bij
wonen?, vroeg ik, want ik weet niet waar ik ra
dioregie kan leren. Kommer Kleijn was verguld
dat ik hem zoiets vroeg."
Daarna begon hij ook jeugdhoorspelen te
schrijven. Toen de jaren zestig aanbraken, de
televisie was in opkomst, werd Den Braber ge
vraagd voor de TV-jeugduitzéndingen. „Ik had
niet de ambitie om op de buis te verschijnen. Ik
wilde eigenlijk niet op de TV want ik zat name
lijk met een frustratie." Bij het bombardement
van Rotterdam op 14 mei 1940 kreeg Den Bra
ber iets in zijn oog, een klein granaatsplintertje.
Later, tijdens optredens in allerlei TV-panels,
ging hij altijd zo zitten dat de mensen niet te
gen het 'ontsierende' oog aankeken. „Ik pro
beerde dat zoveel mogelijk te maskeren. Ach
teraf is het allemaal onzin geweest natuurlijk,
maar toen ik jong was dacht ik er heel anders
over. Ik voelde me op de buis geen smakelijke
verschijning. In 1987 ben ik aan het oog geope
reerd en het ziet er zeker beter uit."
Economische stap
In 1966 stapte hij over naar de platenindustrie.
„Dat heb ik van de een op de andere dag ge
daan, omdat mij dat aanzienlijk veel meer ople
verde. Het was ook een economische stap, want
ik moest tenslotte ook denken aan vrouw en
kinderen."
Den Braber. die op de radio actief bleef voor
TROS en NCRV, stond net op het punt voor
zichzelf te gaan beginnen toen de AVRO hem
vroeg of hij hoofd amusement wilde worden.
Een functie die hem eigenlijk minder lag: „Ik
had tijdens die vergaderingen mooi de gelegen
heid om mijn grafschriften en limericks te
schrijven."
Den Braber was blij toen hij weer terug kon
naar het echte radiowerk. „Ik doe nu alleen nog
maar het programma Albummaar dat is best
intensief. Daar ben ik dagen mee bezig, want ik
moet enorm speuren en weten waar de diverse
verzamelaars zitten. In feite is het een verzoek-
platenprogramma, met nieuwtjes over oudere
artiesten, maar er is iets aan toegevoegd. De ge
sprekken met luisteraars maken het voor mij
ook aantrekkelijk. Het is een emotioneel uur
tje."
Als voorbeeld noemt hij het verzoek van die
oudere luisteraar om een plaatje dat hem in
1944 overeind hield, toen hij door de Gestapo
werd verhoord. „Die man stond op het punt
om informaties over het verzet door te geven.
Dat lied, nota bene een Duits lied, gaf hem toen
zoveel kracht dat hij uiteindelijk niks heeft los
gelaten. Ik heb heel lang moeten zoeken om het
te vinden."
Den Braber zal straks, ondanks zijn pensioen,
niet stilzitten. Hij blijft schrijven, en actief als
publiciteitsman van het burgemeesterselftal,
dat voor het Leprafonds voetbalt. En dan nog
wat. In Maastricht woont Daniël Oudshoorn die
een nieuwe publieke omroep wil, Radio Viraal,
gericht op de 40-plussers, „omdat deze catego
rie mensen schromelijk wordt verwaarloosd in
de ether. Het bestuur heeft mij benaderd om
als het zover is een en ander op poten te zetten.
Als Radio Vitaal eenmaal een feit is wil men
meer leden winnen voor nog meer zendtijd.
Voorlopig wacht ik deze ontwikkeling maar op
waardige wijze af."
GESPROKER
Bieke llegems, uit dftia
soap 'Familie' in Hu-
mo:
„Volwassen ben ik nog niet, warms
ik ben nog niet serieus genoeg, lig
vind nog veel te veel dingen tof.
Die drie jaar'Familie'heeft me
wel met meer verantwoordelijk-,ojg
heid opgezadeld: ik kan niet meel
zorgeloos zijn. De enige zorg vans
mijn leeftijdgenoten is vaak hun
studie. Nu denk ik al: hoe ga ik
deze manier van leven ooit met
een gezin en kinderen combine
ren? Of hoe reëel is succes? Of, ,f(
waarom willen mensen mij inter»»
viewen? Gewoon omdat ik op TV j
ben zeker."
Midas Dekkers in VARA TV-Magazr
ne:
„Moderne meiden, daar begrijp™
niks van. Moderne meiden tutten
eerst uren met hun haar, ze sme
ren zich voor een kapitaal onder
de cosmetica, ze doen hun opwirJ
dendste jurkjes aan en dan, als zd
eindelijk vinden dat ze mooi ge-1
noeg zijn, gaan ze kauwgom kau
wen. En waar ik helemaal niets
van begrijp, zijn de moderne kna-l
pen die op die kauwgommeiden ife'
vallen, laat staan dat ik begrijp
hoe ze het doen: houden ze die
kauwgom echt gewoon in hun
mond tijdens het zoenen?"
Discjockey Gijs Staverman in de
AVRO-bode:
MAANDAG 28 MAART 1994
Gerrit den Braber: „Ik heb altijd geweldig veel plezier in mijn werk gehad." foto gpd
Op televisie een was-
poeder aanprijzen
kiezing meedoen, geëmanci
peerd Nederland haalt er de
neus voor op. Een belediging
van de vrouwelijke intelligentie.
Smalend wordt er bij de
schoonheidswedstrijd wel ge
sproken van een vleeskeuring.
Toch melden zich ieder jaar
duizenden meisjes aan op zoek
naar avontuur.
In een live-uitzending wordt
morgenavond uit twaalf kandi
daten - één uit elke provincie -
Miss Universe Nederland geko
zen. Zij zal het in Manilla moe
ten opnemen tegen de 71 mooi
ste vrouwen van de wereld. Ve
ronica reisde onlangs met de
dames naar Curasao om hen in
badpak te filmen.
Gekozen worden tot 's we
relds mooiste vrouw; als dat
geen reden is om met het hoofd
in de wolken te lopen? Angela
Visser weet er alles van; ze werd
vijf jaar geleden aangewezen als
miss Universe. De schoonheids
specialiste uit Nieuwerkerk aan
de IJssel kreeg een bedrag van
zes ton, twee chique apparte
menten, een Maserati, juwelen
en kleding in de schoot gewor
pen. Zij heeft het nu helemaal
gemaakt in de States.
In het Princess Beach Hotel
op Curasao lopen de missen
onder meer Bart de Graaff, be
kend van het kinderprogramma
B.O.O.S, tegen het lijf. Hij is
voor een vakantie op Curasao
en laat zich graag fotograferen
tussen al die wonderschone da
mes. Zo nu en dan spreekt hij
hen ook vaderlijk toe. „Jullie le
ven toe naar een climax. Je zit
op een wolk, maar als de ballon
knapt, zak je plotseling in een
diep gat."
Linda Grandia, de negentien
jarige miss Utrecht kijkt met
een zwoele blik in de camera.
Even sensueel is de manier
waarop zij het duikpak over
haar borsten dicht ritst.
„Topmodel worden, daar doe ik
alles voor", zegt ze pertinent.
Niet ponder trots vertelt de su-
perslanke 5-HAVO-leerlinge dat
ze de laatste weken nog vijf kilo
is afgevallen om de ideale ma
ten 90-60-90 voor borsten, taille
en heupen te halen.
Fanatiek
Fanatiek doet zij mee aan de
dagelijkse aerobic-training van
Diana Satour, die de meisjes
klaarstoomt voor de verkiezing.
Met roodaangelopen hoofden
en bezwete lijven doen zij de
oefeningen, die door Diana
worden opgedragen. De disci
pline is groot. Lessen in elegant
lopen, je weten te kleden, eti
quette, conversatie, zijn alle
maal onderdelen van de cursus
Hoe word ik een echte miss?
„Het niveau ligt erg hoog dit
jaar", meent Diana, eigenaresse
van een dansstudio in Alkmaar.
„Ik heb goede hoop op Manilla.
Het zou de kroon op mijn werk
zijn, als Nederland de Miss Uni-
verse-titel in de wacht sleept.
Een miss heeft meer kwaliteiten
in huis dan een model. Het gaat
er niet alleen om dat je mooi en
fotogeniek bent, je moet ook
over intelligentie beschikken.
Als Miss Universe moet je je En
gels goed beheeren en kunnen
praten met de groten der aarde.
Een miss heeft een bepaalde
klasse."
De achtergronden van de
kandidaten, die in leeftijd vari
ëren van 18 tot en met 25 jaar,
zijn erg verschillend. De mees
ten studeren nog. Sommigen
hebben al ervaring als fotomo
del. Irene van der Laar (25), uit
komend voor Zuid-Holland,
verdient er zelfs een zeer goede
boterham mee. Haar gezicht
prijkt geregeld in bladen als Ele
gance, Avenue en Elle.
„De concurrentie is mis
schien niet helemaal eerlijk.
Sommige meisjes zijn nog erg
jong en onervaren. Ik knijp mijn
tenen bij elkaar als iemand in
het busje Ik heb een potje met
vet gaat zingen. Je moet als miss
natuurlijk wel op je presentatie
letten", zegt Irene. „Mijn vriend
Mark was eerst niet zo blij dat ik
mee wilde doen. Hij zei: voel je
je daar nu niet boven staan?
Mijn zusje kwam met het idee.
Zij weet dat ik met mijn carrière
een andere weg wil inslaan. Het
modellenwereldje is mij te op
pervlakkig."
Investering
Irene steekt niet onder stoelen
of banken, dat zij „niet voor
haar lol op Curasao zit, maar
om te winnen." Het modellen
bureau waarvoor zij werkt, heeft
haar twee maanden moeten
uithoeken en dat betekent geen
verdiensten. „Ik zie dit als een
investering in mijn toekomst."
Irene mag dan een voor
sprong hebben als topmodel,
toch maakt de Veronica-ploeg
geen onderscheid in behande
ling. „We hebben geleerd van
vorig jaar. Toen ontstond er
muiterij, omdat de meisjes
dachten dat het allemaal door
gestoken kaart was", aldus re
gie-assistente Angelique Berg.
Angelique en regisseur
Eduard Huis in 't Veld stellen
meisjes die vaak erg nerveus
zijn, op hun gemak. Voor som
migen is het de eerste keer dat
er camera's op hen gericht zijn.
Een van hen is Esther de Boer
(20) uit het Friese Eesterga bij
Lemmer. Zij is een frisse Hol
lands meid, die geniet van het
plattelandsleven. De 1,84 meter
lange blondine is de enige die 's
avonds steevast aan het diner
verschijnt in een broek. „Ik heb
geen jurkje bij me", lacht ze
verontschuldigend. „De in
schrijving voor deze verkiezing
was een geintje. Ik heb er eigen
lijk ook nooit van gedroomd om
'•pr
fotomodel te worden. Ik wilde
altijd vrachtwagenchauffeur
worden. Ik zit nu in het tweede
jaar van de hogere beroepsop
leiding logistiek management
en ben van plein een eigen
transportbedrijf te beginnen."
Blauwbaard
Per jeep crosst de cameraploeg
naar een groot ongerept privé-
terrein, dat voor de plaatselijke
bevolking verboden gebied is.
De eigenaar, een robuust
blauwbaard-type, gekleed in le-
gerbroek met pistolen op zak,
leidt de Nederlandse televisie
mensen rond. Voor hen volgt
een 'dodenrit' dwars door het
vrij onbegaanbare gebiedvol
cactussen en prikkende strui
ken.
Wanneer de eigenaar een ou
de Amerikaanse wagen ziet rij
den op zijn grondgebied, houdt
de ploeg de adem in. Agressief
grijpt hij naar zijn wapen. De
vreemden weten niet hoe snel
zij rechtsomkeert moeten ma
ken. De dames in het gezel
schap zitten te sidderen van
In het hotel horen de achter
blijvers later de wilde verhalen
aan. 's Avonds verschijnen de
missen mooi opgemaakt en ge
kleed aan het diner. Zij lopen
statig en praten ingetogen, als
lag de jury al om een hoekje te
kijken naar hun gedrag. Onbe
rispelijk gedrag is een vereiste
om geselecteerd te worden uit
de ruim vierduizend aanmel
dingen. Wie ooit naaktmodel is
geweest of een abortus heeft la
ten plegen, maakt geen kans op
de titel.
Enige consternatie ontstaat er
als een meisje zich laat ontval
len, dat zij samenwoont. Kan
dat wel? Veronica-directeur
Joop Daalmeijer die voor on
derhandelingen met Tele Cura
sao op het eiland is, ziet het
programma, waar Veronica zes-
eneenhalve ton voor heeft uit
getrokken, al in de soep lopen
door diskwalificatie van een of
meer meisjes. Jan van Doorn, li
centie-houder van de Neder
landse Miss-Universe-titel, weet
de commotie te sussen. „We le
ven niet in het stenen tijdperk.
In de reglementen staat alleen
dat je niet getrouwd mag zijn."
(Nederland 2, morgenavond
om 20.25 uur)
'Pompen of Verzuipenzesdelige dramaserie bij de VPRO
HILVERSUM FRED VAN GARDEREN
De waterkou trekt vanuit de grond dwars
door de schoenen het lichaam in. Via de be
nen omhoog, kippevel over het lichaam en
rillingen in het voorhoofd. De Nederlandse
polder wordt niet warm, nooit. Altijd zullen
dauwslierten zorgen voor koude voeten en
altijd zal de eenzaamheid kille herinneringen
oproepen.
De nieuwe zesdelige dramaserie 'Pompen
of Verzuipen' brengt daar geen verandering
in. Niet de soms prachtige buitenopnamen
en niet het lawaaierige spel van de acteurs;
zelfs de romantische lokatie, een heus antiek
stoomgemaal, zorgt niet voor een warme
gloed.
'Pompen of Verzuipen', met ingang van
vanavond bij de VPRO te zien, gaat over een
inteeltgezin ergens diep weggestopt in het
polderland. De vader, een overspannen,
schreeuwerige man die zijn zoon slaat, be
dient het gemaal, de moeder bitakt lakens
met de staart en de poten van een kip. de
zoon, geestelijk in zijn kleuter periode blijven
steken, ontdekt zijn wereld die niet groter is
dan een paar hectare rond het ouderlijk huis
en de dochter, benen ontharend met behulp
van opdrogende modder, droomt van
schoonheid en geluk. Daarnaast zijn er nog
de allang overleden oma en opa (met stem
men van Kees en Casper van Kooten) die als
poppen door het leven gaan en plaats heb
ben genomen op de vliering en de huis
vriend, een begenadigd kok en intellectueel.
De familie wordt verder nog bestookt door
een autoritaire dijkgraaf en dochterlief door
de wat debiele Klamme Voeten (zoon van
Klamme Klit en Klamme Kloten).
'Pompen of Verzuipen' is geen dijenkletser.
Er zitten leuke scènes in (het hele gezin staat
met gekruiste benen voor de buiten-wc. „Ik
moet plassen. Waarom moet papa altijd
eerst." „Omdat papa de centjes verdient."),
maar in de eerste aflevering is het spel van
Porgy Franssen als brute vader vermoeiend
om naar te kijken. Leuk bedoeld is de beds
cène (wat hebben Nederlandse filmers toch
in hemelsnaam met bedscènes?), lekker vies
het eetgedrag.
Het polderdrama - deels bedoeld als come
dy; deels bedoeld als 'ikoon van de Neder
landse maatschappij' - is een nieuw experi
ment van VPRO-tv. De spelers werden spe
ciaal voor de serie uit verschillende hoeken
der podiumkunsten bijeengebracht. Een deel
van de spelers schreef het script. Titus Tiel
Groenestege (ex-Frisse Jongens; nu een duo
vormend met Han Römer) was één van de
vier schrijvers: „Naast ons gewone werk werd
aan de serie gewerkt. Eerst schreef ieder af
zonderlijk een aantal afleveringen en daarna
zijn we eikaars uitkomsten gaan herschrij
ven". De club kwam pas echt in tijdnood
toen de opnamen werden gemaakt. Groenes
tege: „Met name de avondopnamen gaf pro
blemen. Die moesten tussen zes en acht uur,
omdat we 's avonds weer op de planken
moesten verschijnen".
De makers kozen voor het polderland
schap, omdat de polder „de kurk is waar de
Nederlandse maatschappij op drijft", aldus
mede-auteur Ko van den Bosch, maar „het
had net zo goed een mijnwerkersfamilie in
Limburg kunnen zijn", voegt regisseur Jop
Pannekoek er aan toe.
Pannekoek herinnert zich voornamelijk de
kou tijdens de opnamen: „De opnames von
den plaats vijf weken in november en decem
ber. Precies in die periode viel de eerste
vorstperiode. Het water was bevroren; de kou
niet te harden. Maar het is allemaal gelukt op
een paar waterscènes na. We hadden bij
voorbeeld een lijk in het water nodig, maar
niemand wilde met die kou het water in.
Toen hebben we een wassen pop laten ma
ken. Toch, ondanks dat soort extra's, is het
een lowbudget produktie geworden. De afle
veringen kostten gemiddeld f85.000, per
stuk".
De VPRO denkt aan een herhaling van dit
experiment.
(Uitzending, vanavond, 19.47 uur, Neder
land 3)
Gijs Staverman begrijpt niet waa^2
om mensen een punt van z'n J.
staartje maken. foto arch/Ai
„Ach ja, mijn staartje, dat staat J-
gewoon oké en het zit gewoon Ie
ker. Ik ben verbaasd dat roveel 1
mensen er een punt van maken.
Het kan best zijn dat hij er op ee
gegeven moment gewoon af gaal
maar ik beslis zelf wanneer. Ik 1
heb hem nu een jaar of vijf en bé
eraan gehecht."
Vanessa Paradis in Veronica:
„Mijn moederinstinct begint zich';
de laatste tijd wel heel erg aan m
op te dringen. Helaas moet ik
eerst nog een goede vader tegen
komen. Maar er is niets zo fasci
nerend als kinderen. Als ik zo'n j
klein drommeltje rond zie krui-
pen, ben ik helemaal verkocht.";:
Robert Long in TV Studio:
„'Hints' is de enige sport in mijrf
leven. Ik geloof dat ik in het verlfi
den al zo'n tien keer aan 'Hints'
heb meegedaan. Het is natuurlij
een spelletje, maar je moet het
wel fanatiek spelen. Je moet wil^
len winnen, anders is het niet j
leuk.'Hints'is één van die TV- j
spelletjes die ze in 2014 nog A
kunnen uitzenden. Het blijft leuk;
en ook slopend. Na zo'n dagje
'Hints' ben ik lichamelijk en gees
telijk uitgewoond."
Joris Lutz in Story:
„Hoe een ideale vrouw eruit ziet?
Die ziet er niet uit. Ideale mensen
bestaan niet. Daar zou ik ook
doodnerveus van worden. Juist
die eigenaardigheden van vrou
wen waar je met mannen onder
elkaar over kankert, zijn leuk. Een
mooi voorbeeld daarvan zag ik in
de film 'When Harry met Sally'. 7
Aan het eind van de film sommen
ze op wat ze zo leuk aan elkaar
vinden. En dan zegt Harry onder;
andere: 'je kunt zo heerlijk in je -
neus peuteren'. Geweldig!"
Actrice Patricia Arquette in Humo: I
„Ik wil personages vertolken die .1
meer dan een decorstuk zijn. Ik P
heb geen zin voortdurend uit de T
kleren te gaan. Ik wil karakterrol
len spelen, al zijn die moeilijk te.
vinden. Als jonge vrouw moet je je
vaak verlagen om aan werk te ko
men: kirren, gillen en je gewaagd
kleden. Ik heb altijd geweigerd
aan die spelletjes mee te doen.
Met het gevolg dat sommige men'
sen me bekijken met een gezicht
van: 'Wat is er met jou'? Alsof het
aan mij ligt. Het is de omgekeeri,
de wereld."
Colleen Dion, alias Felicia Forrester
uit'The Bold' in Privé:
„Ik kreeg op een zeker moment,
een verhouding met zowel Alec
Baldwin als zijn broer Billy Bald
win. Alec was geweldig. Hij had
een zwak voor soap-actrices en
bood me zelfs geld
om een kind voor
hem te baren. Ik
weet nog steeds niet
of hij het meende of
niet. Maar hij was de
meest verrassende
man met wie ik ooit
iets heb gehad."
