'Elk biljet wordt gecontroleerd'
)olitie bijt tanden stuk op diefstal van kunstgebitten
Euromast biedt
'Rotterdam
vanuit de ruimte'
Regio
M"ERDAG 26 MAART 1994
elastingdienst int dit jaar circa 144 miljard gulden
CHEF* HENNY VAN FGMOND. 071-356414. PIV-CHEF* HANS KOENE KOOP. 071 -356429
e helpen eerst maar even wat borrelpraat de wereld uit.
lee. het is niet waar dat eenderde van de ingeleverde
>rmulieren zonder enige controle wordt 'doorgegooid'.
b de driecijfer-code naast het antwoordnummer op de
jmslag bepaalt ook niet of het biljet er wordt uitgepikt.
Setjes ingevulde aangiften krijgen geen voorrang boven
lummelige, tenzij die beschilderd zijn of in de juspan zijn
[edoopt, en de formulieren van belastingambtenaren
:lf worden niet door hun collega's nagekeken.
[wel, er zijn nog altijd mensen die de drempel voor de
litengewone lasten overschrijden en inderdaad, er
irdt weieens wat verkeerd ingevuld. Maar ze geven niet
ijs tot welk bedrag ze dat laten zitten. „Ja, we gaan daar
beetje de kat op het spek binden."
lEIDEN PAUL DE TOMBE
belasting en belastingamb-
iaren. Onderwerp van veel
ijaardagsverhalen die be-
lald niet altijd even vrolijk
li. Eerzame huisvaders
[ijgen een wilde blik in de ogen
het om het betalen van een
islag gaat. En de heffing
Éomt in vele vormen. Loonbe-
tsting, inkomstenbelasting, on-
aerend-goedbelasting, motor
hondenbe-
jgting. BTW. accijnzen. Onver
mijdelijk misschien in een be-
'haafde samenleving, maar
uk is anders.
oor 1 april dienen ze weer in-
fieverd te zijn, de blauwe en-
•loppen met inhoud. Wie be
ien moet, stelt dat zolang mo-
ga^ijk uit. 'Dus' loopt het op de
If^ond van de 31ste maart weer
voor het belastingkantoor
ge} het Leidse Stationsplein,
)re£ar belastingplichtigen uit de
]s (gio hun biljet moeten inleve-
Dg n. ..Tegen elven is het spitsuur
'kun je hier niet meer parke-
UIpn". lacht Sjaak Boom.
door Winneke
r ^gt, voorlichter van de lande-
kóflie Belastingdienst, laat hij
wat er vervolgens met de
es^igifte gebeurt. Boom is leider
een van de zes teams die
n in Leiden (,,Op Nijmegen
hel kleinste district van Ne
tland waar het particulieren
reft bezighouden met de
yordeling en de verwerking
oere formulieren,
hef1n c"c biljet wordt gecontro-
i^jdzo ruimt hij meteen een
onp(ynekkig misverstand uit de
„Maar we maken wel on-
tcheid. Nee, die code heeft
•idinf n'ets mee te maken. Die
pt alleen aan of de aangifte in
'Q-aren 90, 91 en 92 nog niet
be 's '^an staat er een
naar^ er we' 8econtro'eerd 's-
niet gecorri8eerd (b. of
gecontroleerd en gecorri-
njandis(2)."
code op zich is geen aanlei-
J* tot diepgaander controle",
ze 'oom uit. „Heeft in bepaal-
s'sin-
dienst is en de juis.te bedragen
heeft ingevuld. Maar er zijn na
tuurlijk zwaardere gevallen. Als
iemand op doktersadvies een
tijd naar Majorca moet en daar
voor 10.000 gulden opvoert
of iemand die opgeeft 10.000
gulden aan Greenpeace te heb
ben geschonken...Die zaken
worden bekeken door aparte,
gespecialiseerde leden van het
team."
Dat hanteert ook overigens
criteria voor het nader onder
zoeken van de aangifte, „maar
die vertellen we nieï, zegt
Boom. De staat van het formu
lier heeft er in elk geval niets
mee te maken. „Zolang het bil
jet leesbaar is, wordt het in be
handeling genomen. En aan de
verzamelstaat kun je zien wie
'in moet behandelen", aldus
Boom. „Elke aangifte krijgt de
aandacht die ze verdient."
Leespen
In Leiden worden jaarlijks zo'n
120.000 formulieren door parti
culieren ingeleverd die op alfa
betische volgorde worden ver
deeld over de teams in het be
lastingkantoor. Er zitten er twee
op elke etage, waar op de gang
lange rijen dossiers hangen. Als
de leespen over het biljet is
heengegaan, is de aangifte in
het systeem geboekt en is op
beeldscherm te zien wie z'n
aangifte heeft ingeleverd en wie
niet.
Verder reikt de automatise
ring nog niet. Controle en ver
werking zijn nog hoofd- en
handwerk, de computer speelt
alleen een rol bij de versturing
van de gegevens naar het cen
traal kantoor in Apeldoorn,
waarna het* nog vier tot zes we
ken duurt voor de aanslag in de
bus valt. „Maar in het najaar
begint er een proef met vijf con
sulenten die aangiften op floppy
gaan inleveren", meldt Winne
ke Logt. Een van de grootste ge
varen daarbij is dat er een virus
binnenkomt, maar het weer
houdt de dienst niet van het ex
periment.
Klantvriendelijkheid en een
voud staan de laatste jaren dan
Belastingambtenaar Sjaak Boom (r): „Tegen elven is het spitsuur en kun je
ook voorop bij de belasting
dienst. In Venlo loopt momen
teel een experiment met een
biljet dat bestaat uit een enkel
A4tje met een voorflap, „wat
voor 2 1/2 van de 5,6 miljoen
belastingplichtigen genoeg zou
zijn", aldus Logt.
De dienst zelf krijgt het steeds
drukker. Belastingtelefoon en
proeven kunnen dat niet voor
komen. Integendeel. In Leiden
wordt nog evenveel hulp ge
vraagd (jaarlijks zo'n 3300 ver
zoeken) bij het invullen, en er
worden steeds meer formulie
ren ingeleverd.
Gevolg van een aantal zaken.
Boom kan ze zo noemen: „Het
groeiende eigen woningbezit,
het parttime werken, het aange
paste huurwaardeforfait. Meer
mensen lenen en hebben meer
af te trekken. Die beginnen met
een T-biljet, wat nog meer zal
worden aangevraagd als de
hier niet meer parkeren."
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
drempel voor teruggaaf ver
laagd is. Nu ligt die op 331 gul
den en op 221 gulden voor 65
plussers. Voor het belastingjaar
1994 Windt de drempel 150 gul
den voor iedereen en het jaar
daarna 25 gulden. Landelijk zal
dat een forse stijging van het
aantal formulieren te zien ge
ven. Dus we zullen wel verder
moeten automatiseren. We
moeten inspelen op de ontwik
kelingen."
Hoe de dienst ook z'n best doet,
populair zal-ie nooit worden.
Dat hij slechts uitvoerder is voor
de wetgever wordt niet als ver
zachtende omstandigheid aan
gemerkt. Evenmin als het feit
dat belastingambtenaren ook
zelf aangifte moeten doen, „die
met aparte richtlijnen worden
bekeken door een technisch
team." De 'inners' hebben nog
net zo'n slechte naam als in het
verre verleden.
Het heffen van belastingen
gaat terug tot het oude Egypte
en het Romeinse Rijk met z'n
tollenaars, die het recht tot in
nen hadden gekocht. De weer
stand die zij wekten bleef door
de jaren heen bestaan en de
heffing van de tiende penning
(een soort omzetbelasting van
10 procent) door de Spanjaar
den droeg zelfs bij tot het uit
breken van de Tachtigjarige
Oorlog. Een volksoproer tegen
particuliere belastingpachters in
Nederland, die net als de tolle
naars ook hun eigen zakken
vulden, was de aanzet tot het
ontstaan van de huidige belas
tingdienst.
Die int dit jaar circa 144 mil
jard gulden. Daarmee worden
tal van algemene voorzieningen
betaald. Logt: „De meeste men
sen begrijpen dat en betalen ge
woon netjes. Een kleine groep
doet dat niet." Die groep 'pro
beert' wat, maar waar de grens
ligt tot waar gesjoemel wordt
getolereerd, wil voorlichter
noch teamleider zeggen. „Maar
het zal duidelijk zijn dat je het
apparaat niet in werking zet als
je over een correctie van bij
voorbeeld twaalf gulden vijftig
praat."
Waar de grens wel ligt, willen
ze niet kwijt maar onbewust en
bewust gaan er elk jaar mensen
overheen. Die worden gecorri
geerd via een telefoontje of een
briefje en in het uiterste geval
via invorderaar en deurwaarder.
Aan de andere kant wordt ook
de dienst weieens terecht gezet.
Via bezwaarschrift en/of rech
ter, „aan wiens oordeel wc ons
houden."
De ambtenaren blijven tegen
woordig altijd correct. Boom:
„Er is meer begrip voor de
klant, we besteden meer aan
dacht aan de relatie met hem.
We zijn beter bereikbaar, de te
ruggaaf komt sneller en we bie
den hulp bij het invullen. Dat
leidt tot waardering. We krijgen
zelfs bedankbriefjes en vorig
jaar hebben we een enqüete ge
houden waaruit bleek dat 80
procent van de klanten die ge
holpen waren bij het invullen
tevreden was over die hulp."
„Mooi compliment" vinden
ze bij de dienst, zeker nu de
werkdruk stijgt en de belasting
zo hoog is.
rotterdam gpd/cees de graaff
Een bezoekje aan de Euromast
in Rotterdam is vanaf vandaag
meer dan een kijkje hoog bo
ven de stad. Als het aan de di
rectie ligt, staat de Euromast
garant voor een ruimte-avon
tuur, eventueel in combinatie
met een bezoek aan het Imax-
theater. Want niet alleen de
nieuwe Space Cabin, maar de
hele Euromast staat in het te
ken van de ruimtevaart, vanaf
het moment van binnenkomen
in de hal tot aan de terugkeer
van de Space Cabin op zijn
platform.
Eind 1991 bleek dat de oude
cabine, die de bezoekers van
de Euromast naar 185 meter
hoogte bracht, aan vervanging
toe was. De kersverse directeur
W.G. van Hartesvcldt had de
keus tussen eenvoudig vervan
gen of op een andere toer gaan.
De prijs van vervanging was
duidelijk. Voor twee ton kon er
een nieuwe cabine worden ge
bouwd, die met een beetje ge
luk de volgende twintig jaar
dienst kon doen. Maar gezien
de slechte exploitatieresultaten
van de Euromast van de afgelo
pen jaren, moest er een nieuw
elan komen. Alleen bezuinigen
op de uitgaven zou niet vol
doende zijn om de Euromast
erbovenop te helpen.
Dus koos directeur Van Har-
tesveldt voor een nieuwe bena
dering. Centraal blijft staan het
uitzicht van grote hoogte over
Rotterdam, maar dan spannen
der aangekleed en meer pas
send bij de geest van de tijd.
Om de kosten beperkt te hou
den. gingen de directeur en zijn
chef technische dienst Piet Kool
uit van de bestaande lift-instal-
latie. die de Space Cabin al ja
ren van 100 naar 185 meter
hoogte trekt. Maar waar de ou
de cabine om zo te zeggen 'on
der de liftinstallatie hing' en aan
een groot wiel ronddraaide, ko
zen ze ditmaal voor een andere
constructie.
De nieuwe cabine kwam op
de 'vloer' van de liftinstallatie te
rusten en draait op 24 wielen
over een rail. Dit technisch con
cept. door Piet Kool zelf be
dacht, bleek werkbaar en levert
in de praktijk een heel wat rusti
gere beweging van de Space Ca
bin op. Het schokkerige draai
en, begeleid door wat knarsen
de en kreunende geluiden, dat
de oude cabine een onbetrouw
baar gevoel gaf. is vervangen
door een vrijwel geruisloos
voorbijglijden van de windstre
ken aan het oog van de ruimte-
reiziger. De nieuwe Space Ca
bin is gebouwd door Duyvis
Machinefabriek uit Koog aan de
Zaan en is in de periode tussen
begin januari en eind maart op
de Spacetower geïnstalleerd.
Vanaf vandaag maakt hij weer
vast onderdeel uit van een be
zoek aan de Euromast.
Het ruimte-avontuur in de
Euromast begint al in de hal be
neden. Daar staan modellen
van ruimteschepen opgesteld, is
een echt astronautenpak te be
wonderen en zelfs een stukje
oorspronkelijke maansteen,
door de Apollo-astronauten
mee teruggenomen naar de aar
de. En in beide liften naar het
platform worden de bezoekers
op hun ruimte-avontuur voor
bereid. De start van de reis in de
Space Cabin is spectaculair te
noemen. Wie in de nieuwe ca
bine heeft plaats genomen on
der een 'sterrenhemel' van
lampjes, raakt op een gegeven
moment overdonderd door het
brullende geluid van raketmo
toren. De banken gaan trillen,
langs de grote ramen spuit rook
omhoog en een vuurgloed sug
gereert het motorgewcld. Dan
verheft zich bij het 'lift-ofT de
cabine met toenemende snel
heid van zijn platform en ont
hult door de ramen het kleiner
wordende beeld van de stad be
neden. Kleine raampjes in de
bodem van de cabine bieden de
mogelijkheid recht omlaag te
kijken, waar het platform steeds
kleiner wordt. En dan, terwijl
het geluid van de motoren lang
zaam wegsterft, ontstaat een
weldadige rust en begint de ca
bine zachtjes te draaien. De
ruimtereis is begonnen. Pas bij
de terugkeer naar het platform
herinnert de herrie van de Tem-
raketten' nog eenmaal aan de
overweldigende start.
waart een kunstgebit-
dief door de streek, die
oor zorgde dat al meer
1 tien mensen hun tan-
l kwijtraakten. Volgens
Leidse tandprotheticus
Juwer heeft de dief
chts één doel: nieuwe
Mtten verkopen. „Want
business is keihard."
RIETA KROFT»
alstrekt belachelijk." Met
•bijstering reageert de Leidse
ïtheticus Pieter Brouwer (67)
de activiteiten van de kunst-
bittendief die rondloopt in
omgeving van Alphen. „Die
tst het gebit gewoon uit je
Dnd. En wat heeft een ander
aan? Helemaal niets. Een
nstgebit heeft alleen per-
onlijke waarde."
)e diefstal van kunstgebitten
tram begin dit jaar in het
ïuws en de dief blijft gewoon
orgaan. Eind januari meldde
n 48-jarige vrouw uit Alphen
t slachtoffer te zijn gewor-
n. I n uur nadat zij haar ge-
t had laten repareren, belde
mand 'namens' haar tand-
otheticus. Er zouden levens-
vaarlijke stoffen zijn gebruikt
de reparatie. Het gebit werd
gehaaid en een uur later zou
;t worden teruggebracht. De
Pl nse zag het nooit terug en
tandprotheticus wist van
weken geleden sloeg de
ndendief toe in Hoofddorp.
i vrouw, eveneens 48 jaar,
eeg een 'net uitziende man'
i de deur die zich uitgaf als
dewerker van de Technische
niversiteit te Delft. Hij nam
ar gebit mee voor een onder-
Noch haar kunstgebit,
ich de man heeft ze sinds-
ien teruggezien.
I Een misplaatste grap of pure
oodnijd?. Brouwer gelooft het
Zelfs je kunstgebit is niet meer veilig.
laatste. „De kunstgebittenbusi-
ness is keihard", vertelt hij. De
Leidenaar, van oorsprong tand-
technicus maar sinds 1974
tandprotheticus, is jaren actief
geweest in belangenorganisa
ties. „Maar dit heb ik nog nooit
meegemaakt", zegt hij.
Trekinrichting
Brouwer heeft wel de hele ont
staansgeschiedenis van tand-
techniek meegemaakt. Van de
zogenaamde trekinrichtingen
tot de strijd met tandartsen die
bang waren inkomsten te ver
liezen. „Wij werden te vuur en
te zwaard bestreden door tand
artsen. Zij vreesden voor verlies
aan inkomsten."
Brouwer kan zich nog kwaad
maken om die houding. „De
protheticus heeft er acht jaar
speciaal voor geleerd om
kunstgebitten te maken. Een
tandarts is gespecialiseerd in
het natuurlijke gebit en weet
veel minder over het maken
van kunstgebitten. Tandartsen
laten de fabricage van een
kunstgebit dan ook over aan
een tandtechnicus, maar die is
weer gespecialiseerd in het ma
ken van kronen en bruggen."
Volgens Brouwer spelen han
dige vertegenwoordigers in op
de concurrentiestrijd in de we
reld van de kunstgebittenma-
kers. Zij gaan langs de deur om
gebitten te verkopen en geven
tandtechnici dan weer de op
dracht om het gebit te maken.
De strijd om het kunstgebit is
niet alleen van deze tijd. Na de
FOTO» LOEK ZUYDERDUIN
oorlog ontstonden trekinrich
tingen, die via 'adviseurs' klan
ten wierven. „In die inrichtin
gen kwam het tot ongehoorde
toestanden", weet Brouwer
nog. „Duizenden mensen gin
gen erheen. Onder narcose
werden de tanden en kiezen er
in één keer uitgetrokken, of ze
goed waren of niet. En er werd
meteen een snertgebit in je
mond geduwd. Er waren meis
jes die dat voor hun trouwen
lieten doen. Dan hadden ze
daama geen tandartskosten
meer."
De 39-jarige loke van der
Zwet uit het Noordse Dorp
(vlakbij Nieuwkoop) weet er al
les van. Zij kreeg twintig jaar
geleden met een adviseur te
maken. Een man uit Schoon
hoven verkocht haar aan de
deur een gebit en stuurde haar
naar een trekinrichting in Rot
terdam „Ik weet nog dat ik
een verdoving kreeg en dal ik
thuis, hevig bloedend weer bij
kwam."
Vorig jaar juni kwam dezelf
de man weer bij haar aan de
deur. Of ze intussen niet eens
aan een nieuw gebit toe was.
Ze wimpelde hem af: „Ik had
hoofdpijn en nekklachten." Op
vrijdagavond 10 december
kreeg ze een telefoontje van
'een medewerker' van een 'ge
zondheidsdienst'. „Die vroeg of
ik wel eens last had van hoofd
pijn- en nekklachten. Dat kon
hij verhelpen, zei hij. Afgespro
ken werd dat ik mijn gebit in
een plastic zakje aan de voor
deur zou hangen." Het gebit
werd opgehaald en nooit meer
teruggebracht.
Het zal Brouwer niet verba
zen als de Schoonhovenaar
daarachter zit. Door loke van
der Zwet gqconfontreerd met
de feiten ontkende die man
weliswaar alles, maar Brouwer
weet wel een motief. „Hij
hoopt natuurlijk dat die vrouw
nu weer contact met hem op
neemt. Sommigen doen alles
om een nieuw gebit te verko
pen."
Dat blijkt wel uit een voorval
in de Woerdense Verlaat. Een
vrouw, die ooit had meege
werkt aan een telefonische en
quête over kunstgebitten, werd
eind oktober gebeld door een
man die haar meedeelde dat
haar gebit 'even' moest worden
onderzocht in een laboratori
um in Rotterdam. Ze vertrouw
de de zaak niet en gaf de ene
helft van haar oude gebit mee
en de andere helft van haar
huidige gebit. Ze zag ze niet
meer tenig.
De verdachte Schoonhove
naar zelf doet er het zwijgen
toe. Op zijn werkadres wordt
de telefoon wel opgenomen,
maar er is slechts één reactie:
de man verblijft in Belgié en is
onbereikbaar voor commen
taar.
Overigens is niet alleen de
Schoonhovenaar actief, zo
blijkt uit een aantal andere za
ken. rond de praktijk van een
Alphense tandprotheticus. Die
is doodziek van de diefstallen
en wil ook niet meer met zijn
naam in de krant. Na de eerste
publicatie.'ben ik uren kwijt ge
weest om andere media te
woord te staan', vertelt hij.
Drie cliënten die bij hem hun
gebit lieten repareren, werden
vervolgens thuis opgebeld door
iemand die zei te spreken 'na
mens' de Tandprothetische
Praktijk Alphen. Hij vertelde
dat de gebitten met levensge
vaarlijke stoffen waren behan
deld en dat hij ze zou komen
ophalen om ziektes te voorko
men. Twee van de drie klanten
zagen hun gebit niet meer te
Mig
Zoeken naar de dader is zoe
ken naar een speld in de hooi
berg. Zeker nu een duidelijk
signalement ontbreekt. De po
litie Rijn en Aarlanden en Hol
lands Midden, waar de aangif
ten binnen zijn gekomen, heeft
evenmin aanknopingspunten.
„Het onderzoek heeft ook geen
hoge prioriteit voor ons", zegt
II. Schimmel van het korps. „Ik
kan me voorstellen dat het voor
de slachtoffers prioriteit num
mer 1 is, maar voor ons zijn er
heel veel belangrijkere zaken te
doen." Agent W. de Gelder, die
de zaak behandelt, heeft zijn
tanden er op stuk gebeten. „VVe
zijn op dood spoor beland."