Hij was een beetje ontheemd'
Gedichten over dichten
Boekenweek
Aan Lodewick-slachtoffers
is poëzie niet meer besteed
§§|omry s achteruitkijkspiegels De herinnering
«TTe-Re vo 1 u 11 o n ai re poezie
«Tl» 'n N'euw"<-'u'nea-
JDERDAG 24 MAART 1994
13
js Koopman bezorgt dagboeknotities van nonsens-poëet Bnddingh
Rijmen en dichten zonder
het hempje op te lichten.
Nederland doet het graag
op bij voorbeeld Sinter
klaasavonden. spandoeken,
of bruiloften. Pleinen, stra
ten en huizen zijn opge
sierd met gedichten. Een
mededeling over een ge
boorte of een overlijden
gaat vergezeld van versre
gels. Nog steeds hebben
meisjes een poëzie-album.
Middenstanders prijzen
hun waar dichtend aan. Als
een theepot in scherven
valt. wordt Kloos aange
haald die zo kon wenen om
bloemen in de knop gebro
ken. Nog één keer is de
boekenpagina gewijd aan
de dichtkunst want poëzie
is het thema van de boe
kenweek die tot en met 26
maart duurt.
Cursus dichten
utrecht letty stam
Op 'herfst' en 'twaalf is het
slecht rijmen. Een puzzelwoor
denboek is een handig hulpje
bij het dichten. En wie vast zit
in zijn sonnet, moet gewoon
een tijdje gaan niksen. Deze tips
staan in Schrijven van gedichten
en verhalen van Cees van der
Plu ij m, een uitgave van Teleac
in Utrecht. Het cursusinstituut
ondersteunt het boek met zes
radioprogramma's elke woens
dag van 22.30 uur tot 23.00 uur
op radio 5. De eerste uitzending
was gisteren te beluisteren.
Neerlandicus/dramaturg/tekst-
schrijver Van der Pluijm legt in
vier hoofdstukken de verschil
lende soorten en vormen van
poëzie uit. De stukken over bij
voorbeeld volrijm, vrouwelijk
rijm, enjambement, dactylus en
metafoor vragen de nodige aan
dacht maar de gedichten tus
sendoor werken heel verhelde
rend. Tegelijkertijd geeft Van
der Pluijm een korte historie
van de poëzie met zijn opmer
kingen over beroemde dichters
en hoe zij deze dicht-spelregels
toepasten in hun werk. Aan het
eind van elk hoofdstuk staan
werkopdrachten.
Van der Pluijm benadrukt
nog maar eens dat dichten niets
met inspiratie van doen heeft
maar gewoon met schrijven,
schrijven, schrappen en her
schrijven. Een blocnote op het
nachtkastje om tussen dromen
en waken plotselinge invallen te
noteren, is handig. Het uren
lang staren naar een wit stuk
papier is volgens hem niet no
dig. De dichter moet zorgen dat
hij een onderwerp heeft, bij
voorkeur één dat dicht bij huis
ligt. Schrijven van gedichten en
verhalen kost 39,90 en is te
verkrijgen bij de boekhandel en
bij Teleac, telefoon 030-946946.
Loesje gebundeld
Loesje is een Arnhems meisje
dat al tien jaar de wereld ver
fraait met pakkende posters.
Om dat eerste decennium te
vieren, heeft het collectief dat
achter die naam schuil gaat een
boek het licht laten zien. In Gij
zult bloemlezen, het effect van
Loesje op Arnhem, Nederland,
Europa, de Wereld en het Heelal
komt die tien jaar geschiedenis
langszij in de befaamde posters
en krantenknipsels (A.W. Bruna
bv Utrecht, 29,90).
Bij diezelfde uitgever ver
scheen Het gedicht van Neder
land. Loesje en tienduizend an
deren 9,90). De titel van deze
wel zeer gevarieerde bundel
verwijst niet alleen naar Gerrit
Komrijs poëziebloemlezingen
maar mag ook bijna letterlijk
worden genomen. Loesje riep
twee jaar geleden Nederlanders
op een gedicht in te sturen.
Zo'n 8332 inzendingen kwamen
binnen. Lang, grappig, kort, rijp,
onbegrijpelijk, prachtig: alles is
in het 300 pagina's tellende
boek opgenomen.
Dat is meteen de makke van
de opzet. Want sommige spreu
ken of versjes zijn niet om door
heen te komen. De vormgeving
maakt het de goedwillende lezer
extra moeilijk. Niet altijd duide
lijk is waar het ene gedicht op
houdt en het ander begint. Wie
dat voor lief neemt, leest een
zeer opmerkelijke bundel met
Candle Light-gedichten, diep
zinnige overpeinzingen, heerlijk
flauwe versjes, van idealisme
doordrenkte regels en hersen-
prikkelende opmerkingen.
Eén gedichtje kan zo in het
poëzie-album:
Rozen verwelken, schepen
vergaan
maar nu wel op huwelijkse
voorwaarden
en een parttime baan.
Nog eentje toe:
Haar bril was als een aquari
um
haar ogen zwommen er als
dartele vissen in rond.
Het leven is hard, vooral de
grond!
In Poëzie uit het dagelijks le
ven verzamelde samensteller
Ernst van Altena verzen onder
de thema's Opstaan en ontbijt.
Naar de dagtaak. Naar school
en kantoor. Spijs en drank. Ge
zinsleven, Huisdieren, Cultuur
en sport, (Echtelijke) Liefde. Al
leen bij Vroom Dreesman.
6,50.
De Arbeiderspers komt met
twee bloemlezingen die een
dwarsdoorsnede bieden van het
beste van Nederlandse en
Vlaamse poëeten. De 100 beste
gedichten van deze eeuw.
Vlaanderen, werd samenge
steld door Hugo Brems en Her
man de Coninck. Rob Schouten
en Rogi Wieg deden hetzelfde
voor De 100 beste gedichten
van deze eeuw. Nederland. Bei
de delen kosten 25.= per stuk.
Bij uitgeverij Anthos ver
scheen De oevers bekennen
kleur ile verzamelde gedichten
van Michel van der Plas met
daarin ook zijn vertalingen van
onder meer Eliot, Auden en
Claudel opgenomen. De verza
melbundel kost 59.50.
Prometheus en Bert Bakker
brengen de serie Klassieken van
de Nederlandse Letterkunde.
Het eerste deel is De reis van
Sint Brandaan. Willem Wil
mink heeft het verhaal van deze
ongelovige Ierse abt uit de
twaalfde eeuw op rijm vertaald.
De Utrechtse hoogleraar mid
deleeuwse letterkunde W.P.
Gerritsen schreef de inleiding.
Gebonden 49,90, paperback
29,90.
Bij Maarten Muntinga van
uitgeverij Rainbow Pocket ver
scheen Judith Herzbergs Doen
en laten. I let is een bloemlezing
van meer dan 200 pagina's uit
haar afzonderlijke bundels. De
ze Rainbow Pocket nummer
172 kost 12.=.
Samen is de titel van een
bundel met gedichten van kin
deren die verscheen bij uitgeve
rij Van Reemst ter gelegenheid
van de Werelddag voor Kinde
ren en Poëzie. Het boek kost
19,90.
LETTYSTAM
leiden letty stam
Getver. Dacht ik toen ik hoorde
wat het thema van de boeken
week zou zijn. Poëzie, wat moet
je daar nou mee? Henk Kraima,
directeur van de stichting Col
lectieve Propaganda van het
Nederlandse Boek (CPNB) wist
het wel. Op de persconferentie
over de boekenweek verklaarde
hij die keuze. Poëzie leeft maar
verkoopt voor geen meter en
dat moet veranderen.
Uit een enquête van de CPNB
onder poezië-uitgevers bleek
dat vorig jaar 142.000 bundels
inclusief bloemlezingen zijn
verkocht. Dat is net aan een half
procent van de in totaal 27 mil
joen boeken die in 1993 over de
toonbank gingen. De boeken
week moet de verkoop van poë
zie met 50 procent verhogen.
Enthousiast bracht Kraima de
boekenweek-cd onder de aan
dacht waarop zestien artiesten
zestien verzen van bekende Ne
derlandse poëeten zingen.
Als voorproefje bracht de
band Herman ik een gedicht
van Slauerhoff. En dat klonk erg
goed. Maar verder kon ik Krai
ma's enthousiasme voor het ge
dicht niet delen. Want wat de
CPNB ook bedenkt om poëzie
te promoten, aan mij is het niet
besteed. Ik ben een l-odewick-
slachtoffer. Hij schreef de leer
boeken die tijdens de lessen
Nederlands op mijn middelbare
school werden gebruikt. En die
waren vreselijk saai en taai.
Lodewick heeft niet in zijn
eentje mijn sluimerende gevoe
lens voor het gedicht in de knop
gebroken. Ik had ook een leraar
Nederlands. En die wilde dat je
poëzie ging uitleggen. Wat be
doelt de dichter hiermee? Waar
staat dit beeld voor? Ik wist het
niet. De teksten, de vergelijkin
gen gingen mijn voorstellings
vermogen te boven. Ik ben nog
steeds dolblij dat mijn liefde
voor literatuur al wortel had ge
schoten voordat ik Lodewick
kreeg. Zijn aanslagen konden
me niet meer schaden.
Als ik zie welke dichters goed
verkopen, vermoed ik dat ik niet
het enige Lodewick-slachtoffer
ben. Nel Benschop is al jaren
lang de ongekroonde koningin
in dichtersland. Van jean Paul
Rawie en Toon Hermans vlie
gen de bundels eveneens de
winkel uit. Ook de geboekstaaf
de gedichten uit Jan van Veens
radioprogramma Candlelight
verkopen goed.
Dikke kans dat de bloemie
zing van Judith Herzbergs ge
dichten Doen en laten (Rainbow
Pocket) een forse oplage haalt.
Datzelfde geldt voor Gerrit
Komrijs Alle gedichten tot giste
ren dat dankzij de CPNB voor
het zachte prijsje van 35,= te
koop is. 'Nederland' leest dus
wel poëzie maar grijpt niet mas
saal naar minder toegankelijke
dichters als een Gerrit Kouwc
naar of een Elly de Waard.
Of die twee nu beter gaan
verkopen door deze boeken
week, weet ik niet. De CPNB
denkt van wel. Uit een onder
zoek bleek dat vorig jaar één op
de tien aankopen een (auto)bio
grafie of ander egodocument
betrof, het thema van 1993.
Mocht ik gelijk krijgen dan advi
seer ik de CPNB om eens te kij
ken met welk lesmateriaal scho
lieren moeten werken, Lode-
wick is bij mijn weten 'uit' maar
wie weet smoort zijn opvolger
de tere liefde voor poëzie met
even harde hand.
iddingh' was de auteur van talloze absurdistische en
uur Afdasche 'gorgelrijmen' en andere nonsens-poëzie. Van
:en met onvergetelijke titels, zoals De avonturen van
p Zeehok. De schrijver die literatuur wist te brouwen
het dagelijks leven en humor het liefst vermengde
een scheut melancholie, of andersom. Nog maar een
.30uur. n van jje Buddingh' is terug te vinden in de laatste
uur, kias'oeknotities, die afgelopen maandag in boekvorm
00 dienen. Bezorgd en ingeleid door literatuurcriticus
Koopman.
Koopman de literaire nalaten
schap onder z'n beheer te ne
men. Een karwei waarvan hij de
reikwijdte op het eerste gezicht
niet helemaal juist inschatte,
maar dat hij gretig op zich nam:
„Het was voor mij een aardige
manier om met Buddingh' in
gesprek te blijven. Want het ver
haal was voor mij eigenlijk nog
lang niet af, het werd zo ruw af
gebroken."
Buddingh' heeft er nooit een
geheim van gemaakt dat hij de
journalen in zijn oeuvre net zo
belangrijk achtte als zijn poëzie
en andere literaire exercities.
Een aantekening uit het voor
jaar van 1978: 'Een dagboek
schrijven, dat je ook publiceert,
is voor mij zoiets als mensen bij
je thuis ontvangen. Natuurlijk
mag er best over substantiële
onderwerpen gesproken wor
den - graag zelfs - maar zo nu
en dan moet er ook eens even
over koetjes en kalfjes worden
gepraat. Van veel gesprekken
zijn het trouwens vaak ook de
koetjes en kalfjes die je het
langst bijblijven'.
Beuzelarij
Het zijn juist die 'koetje en kalf
jes' waarover een aantal vak
broeders struikelde zoals bij
voorbeeld W.F. Hermans die
meende dat Buddingh' zich be-
hoofd
t hoofd
OOuurei
i Arnhem wonende neer-
-20.00 ufus leerde Buddingh' in
tudententijd kennen toen
doctoraalscriptie over
.gedichten schreef. „Heel
ruime bP.
;1 gezegd was hij een van
oorheelksten die ik een beetje kon
i. Het was de tijd van de
ve Poëzie, van Barbarber.
was weliswaar een
gen in die stroming, maar
mij fungeerde hij als een
naar andere dichters als
bezoa|aar) Verhagen en Vaan-
r. Ik werd ook aangespro-
oor het feit dat hij Bud-
de scheiding tussen de li-
ur en het gewone leven
liffuus is; ik had door hem
p'pn dat je literatuur ook
ven".
r Buddinghs plaats bin-
Ie Nederlandse literatuur
Koopman niet lang na te
ierugnaar p.
verwoeste n: -"U was een ontheem-
iimdedeo heeft hij het zelf toch al-
van mensien beetje gevoeld. 'Het
reestraat 6 dat mee mag ujt 10-
In Bob Ms ,uidt een dichtregel. Hij
aan de af en toe wel aansluiting -
interview jn de jaren zestig - maar
xeterza2(iet over'ge heeft bij toch
ndstBobamel'jk alleen z'n weg ge-
hoogtepi'.
n het EngeSp0edig na Buddinghs
verzochten de erven
Cees Buddingh' heeft een volstrekt eigen plaats in de Nederlandse literatuur. Als het neefje dat ook mee mag
logeren. foto archief
zig hield met beuzelarijen en
andere vormen van tijdverkwis-
ting. Die stoot onder de gordel
is ongetwijfeld hard aangeko
men, denkt Koopman, maar
toch ook weer niet zodanig dat
hij de brui gaf aan het dagboek-
schrijven. Volgens de bezorger
had de stilte van de kant van
Buddingh' veel meer te maken
met diens aftakelende gezond
heid en zijn sanatoriumsyn
droom, dat zich op latere leef
tijd met verpletterende kracht
manifesteerde.
„Toen hij die depressie te bo
ven was. zag je hem opknap
pen. In dat laatste schrift, dat
begint op 13 maart 1985, heeft-
ie in een keer de schwung weer
te pakken. Hij ziet het in een
keer weer helemaal zitten. Een
van de belangrijkste opkikkers
was voor hem dat er opeens
weer gorgelrijmen begonnen te
ontstaan".
Wat overmoedig riep Koop
man een paar jaar geleden dat
hij, werkend aan de bezorging
van de dagboeken, ook een bio
grafie zou schrijven. Van dat
plan heeft hij inmiddels afge
zien: „Ik loop nu al negen jaar
voortdurend met Buddingh'
rond. Maar in de dagboeken is
hij zelf zo sterk aanwezig. En ik
geloof dat wat hij schrijft
authentiek is, een groot waar
heidsgehalte heeft. Wat moet ik
daar nou nog aan toevoegen?
C. Buddingh', Dagboeknoti
ties 1977-1985, bezorgd door
Ares Koopman. Bezige Bij, geb.
editie, 65,=.
Van B. Be
1 .1 1
dat leeg is, een object dat niets
betekent dan zichzelf.
Veel gedichten naar dit recept
brengen die vernietiging in
praktijk. Ze gaan over alles waar
poëzie over gaat: angst, dood,
levens- en doodsdrift, liefde en
schoonheid. En elke keer wor
den de mooiste gedachten om
zeep geholpen, wordt de Hoge
re Zingeving om hals gebracht.
Stelselmatig, maar godlof niet
consequent. Want: „Wat blijft:
bezetenheid om één, één ding.
De wonden die hij likt. En de
muziek."
Met hoeveel surrealisme en
decadentie Komrij's poëzie ook
op goede voet staat, zij is niet
hermetisch. 'Dat is immers de
opdracht van de dichter, zijn
poëzie toegankelijk maken voor
de lezer die bereid is op de cen
timeter te lezen. En daarom ook
zijn kosten noch moeiten ge
spaard om hem te fascineren.
Met vooruitwijzingen en achter
uitkijkspiegels, valse gevels en
ornamenten, bombast met bij
behorende terugfluiters, hoge
woorden en cursieven die de
schrik op het lijf jagen. Ieder ge
dicht heeft een fatsoenlijke titel
die de gedachten bepaalt. De
kleur en de atmosfeer is de op
windende van Paul van
Ostayen's „Grote Zirkus van de
H. Geest": music hall, gnomen-
dans, groteske, melancholie,
malheur, fiziese jazz.
Alles is natuurlijk doorgesto
ken kaart en van nature laat alle
ironie de schoonheid onverlet.
Zomaar een beginregel, uit
'Capriccio' over liefde: „We lie
pen op de Transformator Weg."
De Dapperstraat onder hoog
spanning.
Tussen de ijsriffen, in de stille nacht,
Loopt het pad van de dood. - En eeuw
Na eeuw heeft een bewegingsloze vacht
Van sneeuw zich opgetast, 't Is alles sneeuw,
't Zijn sneeuwkristallen die je ziet, totdat
Het pad in witte blikkering verschiet.
Soms doemt uit het moeras een pluimbosstad
Van pegels op, van fluitend stalactiet.
De dode zielen tussen de ijsgevaarten
En aan de rand van 't gierend ijsmoeras
Dromen hoe ze, toen ze nog lichaamszwaarte
Bezaten, over een bospad eens de klaarte
Bereikten van een dorp, waar warmte was
En vrede was en ook te veel groen gras.
Schone kunst
Ijsriffen, eh? Niet-bewegende vachten,
Waarlijk, en wat is dat alles nu weer?
Huh? Zeg eens op! En die grafstille nachten.
Zielen die 'dood' zijn? Wel kristene-heer!
Warmte, en vrede ook: dat is niet mis.
Wat gaat de dichterboezem tekeer!
Laat die sonnetten, m'n jongenlief, nou...
Als het te machtig wordt voor je, gewis:
Snik dan in sülte! ALS EEN WEDUWVROUW!
'De Herinnering', één van Komrij's mooiste gedich
ten. Te mooi om waar te zijn, vandaar die standrech
telijke executie in 'Schone Kunst'. Gelukkig staan ze
in 'De Verschrikking', één van zijn mooiste bundels,
op twee opeenvolgende bladzijden.
uit: Alle gedichten tot gisteren, uitgave De Arbeiders
pers, Amsterdam An twerpen, 35,-.
recensie hans warren
Atte Jongstra Arjan Peters. Dichten over
Dichten Een ontwikkelingsgang Bloemle
zing uit de Nederlandse poëzie van de
19de en 20ste eeuw Uitgeven) Contact,
34.90.
Enkele uitgevers misbruiken de
boekenweek van 1994 om -
naast de wijnpias en de boter
berg - ook een poëzieoverschot
te scheppen. Er verschijnen
nogal wat bloemlezingen die
anders nooit waren verschenen,
voor de gelegenheid in elkaar
gedraaid en slechts gebaseerd
op een willekeurige greep uit de
boekenkast. Het kan ook heel
anders, bewijzen Atte Jongstra
en Arjan Peters in de omvang
rijke bundel Dichten over Dich
ten. Die is duidelijk het resultaat
van jaren zoeken en selecteren,
tot groot genoegen van de lezer
die de wonderlijkste surprises
en de merkwaardigste ontdek
kingen te wachten staan.
Recensent Peters en roman
schrijver Jongstra geven een op
zienbarende doorsnede van de
Nederlandse poëzie tussen 1800
en heden. Ze streefden niet na
een representatief beeld te ge
ven, hun bloemlezing is thema
tisch opgezet. Ze kozen gedich
ten uit die op de dichtkunst be
trekking hebben. Dat klinkt
misschien afschrikwekkend,
maar het boek heeft een hoge
amusementswaarde. Ik las het
tenminste gniffelend en gnui
vend. En aangenomen mag
worden dat de bloemlezers hun
werk met minstens even veel
plezier hebben gedaan. Ze hou
den blijkbaar van het dwaze zij
spoor, de maffe zijsprong - zie
de naar niets verwijzende voor
redes en de nergens betrekicing
op hebbende inhoudsopgaven.
De afzonderlijke gedichten
zijn hier ondergeschikt aan het
geheel. Je leest <de verzen in de
ze context vooral als illustratie
bij het thema. De dichter, het
gedicht, de dichtkunst alle
kans dat men daar na lezing van
dit boek relativerend over gaat
denken. Want Jongstra en Pe
ters laten graag de banale kan
ten van deze hooggestemde we
reld zien. Ze nemen bijvoor
beeld een 'Klagt van des dich
ters huisvrouw' op: „Ach. hoe
vervelend! - Dat 's een leven!
Moest ik daarom mijn vrijen
staat, Mijns vaders gastvrij dak
begeven? 't Is waarlijk of de
man mij haat."
De bloemlezers volgen het
werk van de dichter op de voet.
Er wordt ons een blik in zijn
werkkamer gegund, we zijn ge
tuige van het schrijfproces
(„Toch moet ge eraan, papier,
beklad of onbeschreven"), we
zien vanaf bladzijde 95 dichters
naar een onderwerp zoeken. Op
pagina 266 zijn we tot dit stadi
um gevorderd: „je plaatst maar
wat regels onder elkaar en
klaar." Vervolgens buigen der
den zich over de tekst, zeer lief
hebbende lezers („Wees gerust:
dit is werkelijk voor jou geschre
ven") én hardvochtige critici.
Natuurlijk ontbreken de klas
sieke verzen en de grote namen
niet in deze bloemlezing. Maar
vooral werden onbekende ge
dichten en vergeten dichters
opgediept. Het oeuvre van Ger
rit Achterberg, P. G. Witsen
Geysbeek is net zo nadrukkelijk
aanwezig als Leo Vroman.
Overal blijkt de aandacht, de
zorgvuldigheid, de liefde voor
het detail van Peters en Jong
stra. Ze maakten een bloemle
zing die zich laat lezen als een
sprankelend en spottend essay.
in boeken
720-2080 recensie. wimvegt
omrij. Alle gedichten tot gisteren
or.ieiderspers, Amsterdam/Antwer-
ag 18.30 35
ik 13.30.2 !*"■ƒ*>■-
18 45 de veelbelovende titel Al-
zo oaKl ichten tot gisteren heeft
Komrij zijn verzamelde
uitgegeven. Het colofon
18 45 'dt; "Met grote dank aan
Dephting P.G. Hooftprijs te
ly Hunter)venhage, die deze uitgave
oplage mogelijk maak-
'zeeland"r ™n zeer la8e verkoop-
gesproker Het is ook niet niks: voor
een mooi gebonden boek
0 bladzijden, met leeslint,
"a'zowoet komrij's poëzie nu leest
53Z0W eest, je leest dit boek alsof
1720-951 weten hoe het afloopt.
lar die stijgende span-
i vr. za 20/OVeel antwoorden als ge-
IcEwa^Vit11 zoveel doodsteken en
ndathunfeuken, zoveel sarcasme
m sluiten zart. betovering en elegan-
"tenwereiGg en ontnuchtering.
rover gaan zijn gedich-
'nkplaarWl1 meni8 °Pzicht over de
imerikaans zelf. Aan de vorm is
ils, al., zow
Komrij weinig gelegen: meestal
gedichten van drie kwatrijnen
en sonnetten. In de praktijk
bruikbaar gebleken vormen, es
thetisch verantwoord, niets om
je over op te winden. Net zo
min als over het rijm dat tot het
wezen van deze poëzie behoort.
Het bepaalt de motoriek en
voorkomt bovendien een hoop
gezeur met ongeschikt woord
materiaal. Trouwens, veel rijm
is door de dichter al gecamou
fleerd. Niemand die erop let.
Waar het om gaat: wat er zich
in het gedicht afspeelt, wat je
daar moet doen en vooral moet
laten. Dat stelt Komrij in nogal
wat gedichten aan de orde. Ex
treem geformuleerd, als recept:
men neme een openingszin,
zorge ervoor die in het gedicht
te ontkrachten en geve hem in
de slotregel genadig de
doodsteek. Het gedicht als zelf
moordcommando. Die zelfde
structie bepaalt zijn bestaans
recht: „Een vers moet rond zijn
om niet te bestaan." Op deze
wijze bereid, is het ideale ge
dicht er een waar niets in staat,
5,21
16 jr.,
ma di ook
4 The
21.30. do
de
al„
1. Herengrs Jef Last (1898-1972) studeerde even Chinese letteren in Lei-
13.15. l<aargafdie studie op voor een avontuurlijk bestaan. Hij stortte
00 TheFU_^e P^'hek,werd ''d van de SDAp. stapte over naar de Trots-
r. Jlie beweeine en sloot zich later aan bij de Communistische
:oop: Guilty) 1927 en 1934 schreef Last zo'n dertig gedichten waarin hij
14.15.16 der|andse imperialisme in Nederlands-lndië fel veroordeelde,
tel 070-36 verv0'g'ng van Indonesische communisten stelde hij kei-
iked 16 jr..an de orde. Die hadden zich in 1926 roerig geweerd. Het Ne-
15 The bids regime strafte dat af met executies en opsluiting in kampen
OO^rois opdichten zijn nu gebundeld in Liedjes op de maat van de rot-
2.00. do vrstoricus Harry A. Poeze verzamelde deze poëzie en schreef de
Op mijn veng. Het boek is uitgegeven bij de Uitgeverij van het Koninklijk
45* La belust voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden. De bundel a
30 is verkrijgbaar bij de boekhandel en bij de uitgeverij, telefoon
'3272.
net uit