S
Sancties voor Noord-Korea
Verkiezingen El Salvador: een feest vol chaos
Buitenland
Britten de straat op tegen racisme
VN-konvooi bereikt
moslimenclave Maglaj
Buthelezi wist niets van 'derde macht'
Lichte winst voor links in Frankrijk
Suriname nog niet helemaal
akkoord met IMF-toezieht
Israël bereid ongewapende
waarnemers te accepteren
<\G 21 MAART 1994
e Preste ANP Algemeen Nederlands Penl
icLer
n doden bij brand in Chicago
Bij een brand in een appartementencomplex in Chi-
gisteren zeven mensen omgekomen. De brand is ver-
jk aangestoken. Sommige inwoners van het vier verdie-
ïoge gebouw gooiden in paniek hun kinderen naar bui
dat ze zelf naar beneden sprongen. De meeste inwoners
jmet brandladders worden gered.
haalt Britse legerhelikopter neer
In de Noordierse grensplaats Crossmaglen, een katho-
Ije op tachtig kilometer ten zuidwesten van Belfast, is za-
vond een Britse legerhelikopter neergeschoten. Het ver-
erse Republikeinse Leger (IRA) heeft de verantwoorde-
opgeëist. De helikopter was bezig bij de basis van
aglen te landen toen hij door een raket werd getroffen en
nd neerstortte. Een van de inzittenden raakte gewond.
e opkomst verkiezingen Tunesië
De verkiezingen in Tunesië, die zonder twijfel zullen wor-
(Vonnen door president Abidine Ben Ali en waaraan de
lentalisten niet mogen meedoen, heeft gisteren een hoge
st opgeleverd. Bijna negentig procent van de kiesgerech-
unesiërs ging naar de stembus. Hoewel de regeringspartij
tl winnen, zal ook de oppositie een aantal zetels in de
Iepen.
I* -econoom Mittag overleden
Günter Mittag. die in de vroegere DDR vele jaren de lei-
1 d over de communistische economie, is vrijdagavond op
ge leeftijd overleden. Mittag werd in 1962 secretaris voor
.mie in het centrale comité van de Oostduitse regerings-
"SED. Vier jaar later werd hij volwaardig lid van het centrale
Na de instorting van het communistische regime in no-
?r 1989 werd Mittag vervolgd wegens fraude en misbruik
ienbare middelen.
haanse hoofdstad Kabul bestookt
•ij De Afghaanse hoofdstad Kabul is gisteren gebombar-
door gevechtsvliegtuigen van de luchtmacht van militie-
Rashid Dostum. De beschietingen waren vooral gericht op
esidentiële paleis en het ministerie van defensie. Het is
ekend of bij de acties slachtoffers zijn gevallen.
>enen winnen in Sleeswijk-Holstein
Li Bij de gisteren gehouden gemeenteraadsverkiezingen in
uitse Sleeswijk-Holstein zijn de Groenen en plaatselijke
en als winnaars uit de bus gekomen. De SPD verloor 3,4
;nt, maar blijft het CDU voor, die bijna vier procent van de
ang verspeelde. De liberale FDP bleef onder de kiesdrempel
ijf procent.
menië achter aanslag in metro'
L* Bij een ontploffing in een metrotrein in de Azerbeid-
ise hoofdstad Bakoe zijn zaterdag zeker twaalf mensen om
men. Een woordvoerder van president Alijev zei dat de aan-
s gepleegd met een tijdbom en stelde vervolgens de Arme-
verantwoordelijk. Azerbeidzjan is sinds zes jaar verwikkeld
n oorlog over Nagorno-Karabach, een enclave in Azerbeid-
waar voornamelijk Armeniërs wonen.
^liaanse journalisten vermoord
fl*i Onbekenden hebben gisteren in de Somalische hoofd-
'/^Mogadishu een verslaggeefster en een cameraman van het
televisiestation RAI doodgeschoten. Zij waren op weg
hun hotel toen gewapende mannen hun auto inhaalden en
ekker overhaalden. Een motief voor de daad is niet bekend.
wonden in
itsland bij
le ies Koerden
Overleg over controle nucleaire installaties vastgelopen
De Verenigde Staten lijken vastbesloten via de VN-Veilig
heidsraad een offensief te beginnen tegen Noord-Korea.
Dat land heeft opnieuw pogingen gefrustreerd voor inter
nationale controle op zijn nucleaire installaties en heeft
het afgelopen weekeinde Zuid-Korea met oorlog ge
dreigd.
de inspectieteams van de IAEA,
het VN-Agentschap voor Inter
nationale Atoomenergie, hun
werk laten afronden.
Of de VS in staat zijn Noord-
Korea door de internationale
gemeenschap te laten isoleren,
is onduidelijk. China, dat als
permanent lid van de V-raad
vetorecht heeft, heeft al aange
kondigd een dergelijke resolutie
WASHINGTON-SEOUL Rtr-AFP-DPA
De Amerikaanse minister
Christopher (buitenlandse za
ken) zei dat Washington deze
week een ontwerptekst voor een
resolutie zal opstellen. Volgens
hem zal deze tekst ook pleidooi
en bevatten voor economische
sancties tegen Pyongyang als
Noord-Korea niet onmiddellijk
af te wijzen. Maar in een vraag
gesprek zei Christopher niet te
verwachten dat de Chinezen
van hun vetorecht gebruik zul
len maken. „Zij hebben net zo
veel belang bij een kernwapen-
vrij Koreaans schiereiland als
wij."
De spanningen tussen de
twee Korea's liepen het afgelo
pen weekeinde flink op. Zater
dag vertrok de Noordkoreaanse
delegatie boos van de onder
handelingstafel en dreigde met
oorlog. De buurlanden moesten
het eens worden over de uitwis
seling van gezanten waardoor
meer informatie beschikbaar
zou komen over het nucleaire
potentieel van Noord-Korea.
De Zuidkoreaanse regering
reageerde verbolgen op de
nieuwe vertraging van de ge
sprekken. „Noord-Korea heeft
onze en de internationale in
spanningen om te komen tot
een dialoog genegeerd. Er is
geen enkel excuus voor hun ac
ties", aldus minister Lee Yung-
dug (hereniging).
Volgens de Amerikaanse pre
sident Clinton leidt de houding
van Noord-Korea ertoe dat de
VS de militaire oefeningen met
Zuid-Korea zullen hervatten.
Die waren eerder als gebaar van
goede wil opgeschort. Boven
dien zal Washington aan Seoul
Patriot-raketten (een anti-raket
systeem) leveren als Noord-Ko
rea niet snel alsnog inspectie
van zeven van zijn nucleaire in
stallaties toestaat.
Leden van het IAEA sloten vo
rige week hun inspectiereis naar
de zeven installaties af. Ze
klaagden dat Pyongyang hen
voor de voeten liep, waardoor
ze niet konden nagaan of dat
land zich houdt aan het non
proliferatieverdrag (NPV), dat
verspreiding van kernwapens
tegengaat. Noord-Korea heeft
gedreigd zich terug te trekken
uit het NPV.
Los Angeles weer
opgeschrikt door
zware aardschok
LOS ANGELES Rtr-AFP
Los Angeles is gistermiddag op
geschrikt door een zware aard
schok. Volgens de autoriteiten
zijn er geen slachtoffers geval
len en viel de schade mee. De
schok duurde ongeveer dertig
seconden en had een kracht van
5,3 op de schaal van Richter.
Tal van gebouwen in de Cali-
fomische metropool schudden
op hun grondvesten, schilderij
en vielen van de muren en pan
nen gleden van de daken. Op
sommige plaatsen viel de
stroom uit. Politie en brand
weer rukten uit om wegen en
viaducten te controleren, die
ernstig werden getroffen bij de
aardbeving op 17 januari.
londen Zeker 25.000 mensen hebben zaterdag in het multi-etnische Londense stadsdeel Eastend geprotesteerd tegen de toenemende vreemde
lingenhaat. Het was een van de grootste anti-racistische protesten sinds jaren. De grootste Britse vakbondsorganisatie TUC had tot de demonstra
tie opgeroepen na een reeks aanvallen op wijkbewoners van voornamelijk Aziatische afkomst. Op de foto krijgt een van de jongste deelnemers een
verfrissing. foto epa
SARAJEVO «Rtr-AFP-DPA
Het eerste VN-konvooi in vijf
maanden heeft gisteren de
moslimstad Maglaj bereikt. Dit
werd mogelijk, nadat de Ser
viërs plotseling hun blokkade
hadden opgeheven. Het kon
vooi bracht medicijnen en
voedsel voor de 100.000 inwo
ners van de enclave rond
Maglaj.
Het konvooi had al enkele da
gen bij Zenica op doorgang ge
wacht, terwijl VN-officieren on
derhandelden met de Serviërs.
Gisteren rapporteerden Britse
blauwhelmen dat de Serviërs
onverwacht de wegblokkades,
waar eerder diverse konvooien
waren gestrand, hadden verla
ten. Het is nog niet duidelijk of
de wegen nu definitief open
blijven. Sinds vorig jaar oktober
worden de inwoners van Maglaj
in leven gehouden met voedsel-
droppings.
Ook in Gornji-Vakuf, in Cen-
traal-Bosnië, was het gisteren
rustig nadat de Bosnische
Kroaten en moslims vrijdag een
akkoord hadden ondertekend
over een federatie. De bewoners
proberen aarzelend de draad
van hun gewone leven weer op
te pakken. Zij zijn begonnen
met de reparatie van hun hui
zen, die tijdens de oorlog wer
den verwoest.
De oorlog in Bosnië is echter
nog niet ten einde. Diverse Ser
vische leiders hebben zich ne
gatief uitgelaten over de federa
tie van moslims en Kroaten. Ka
radzic, de leider van de Bosni
sche Serviërs, eiste zaterdag op
nieuw dat de internationale
sancties tegen klein-Joegoslavië
(Servië en Montenegro) eerst
moeten worden opgeheven,
voordat de Serviërs zullen mee
werken aan het bereiken van
'vrede in Bosnië.
De regering van de zelfver
klaarde Servische staat in Kroa
tië. Krajina, is gisteren afgetre
den. Het is onduidelijk wat het
gevolg van het aftreden zal zijn
voor de besprekingen, onder
auspiciën van Russische bemid
delaars, die voor morgen zijn
aangekondigd tussen de Kroati
sche Serviërs en de Kroatische
regering.
De waarnemend premier van
Krajina, Djordje Bjegovic, dien
de zijn ontslag in en verklaarde
dat de werkzaamheden van zijn
kabinet 'van alle kanten worden
geblokkeerd'. Er werden in de
cember en januari verkiezingen
in Krajina gehouden, maar de
vorming van een nieuwe rege
ring werd opgehouden als ge
volg van verdeeldheid tussen
aanhangers en tegenstanders
van de Servische president
Milosevic. De vorige week be
noemde premier, de commu
nistische technocraat Mikelic,
valt niet goed bij een meerder
heid van het parlement.
-URG «DPA-AFP-Rtr
(Botsingen tussen Koerden
politie zijn het afgelopen
einde op verschillende
sen in Duitsland negentig
ten gewond geraakt. Hoe-
Koerden letsel hebben op-
is niet bekend. De po-
24 arrestaties.
demonstraties richtten
de regering van Tur-
tegen het verbod op de
dische Arbeiderspartij PKK
F 'uitsland. Ook ageerden de
'den tegen Duitse wapenle-
nties aan Ankara,
j Augsburg, in de deelstaat
ren, blokkeerden zo'n dui-
H Koerden zaterdag de auto
weg tussen Stuttgart en
Pas nadat de politie
manschappen had inge-
kon gistermorgen een einde
de blokkade worden ge-
jkt. Bij de actie raakten 48
■ten gewond.
lok in Berlijn kwam het tot
Pingen. Zeker 38 agenten
gewond na een uit de
gelopen protestmars van
eweld Algerije
kt veel levens
IERS Rtr-AFP-DPA
t conflict tussen de Algerijnse
ichthebbers en moslim-ex-
flisten heeft het afgelopen
keinde aan tientallen men-
het leven gekost. Onder de
zijn een openbaar aan-
Iger en een regeringsgezinde
veiligheidstroepen
de afgelopèn dagen 54
islamitische funda-
intalislen. De meesten wer-
i gedood bij botsingen en
ïkacties in voorsteden van Ai
rs en de steden Blida, Skikda,
i Bel Abbes, Relizane, Tlem-
Medea en Tipaza.
:undamentalisten vermoord-
zaterdag de 50-jarige jour-
ist Yahia Benzagou, die
in het kantoor van pre-
ïr Malek. Enkele uren daar-
>r was bij zijn woning ten
den van Algiers de openbaar
iklager Adelkader Ferhat ver-
ord. Hij is het tiende slacht
binnen de rechterlijke
cht sinds vorig jaar mei.
Inkatha houdt ANC-bijeenkomst KwaZulu tegen
JOHANNESBURG GPD-AP
De leider van de Zulu-partij Inkatha, Buthe
lezi, ontkent elke betrokkenheid bij het
'derde macht-schandaal' dat vorige week in
Zuid-Afrika is uitgebroken. De Inkatha-lei-
der heeft zaterdag verklaard dat hij 'zich er
absoluut niet van bewust is' dat de politie
wapens aan leden van zijn partij heeft gele
verd. Buthelezi reageerde hiermee op be
schuldigingen van een speciale onderzoeks
commissie onder leiding van rechter Gold-
stone.
De 'derde macht' zou het politieke ge
weld in de zwarte woonoorden hebben
aangewakkerd om het democratiserings
proces te saboteren. Zij zouden daartoe le
den van Inkatha hebben voorzien van wa
pens en hen ook in het gebruik daarvan
hebben getraind.
President De Klerk heeft naar aanleiding
van dit onderzoek drie politie-generaals on
middellijk op non-actief gesteld. Hij kon
digde aan dat internationale deskundigen
de affaire verder zullen onderzoeken.
De generaals hebben het afgelopen week
einde in interviews de beschuldigingen ten
stelligste ontkend. Zij verwerpen het onder
zoek van de commissie-Goldstone. dat vol
gens hen voornamelijk is gebaseerd op 'ver
klaringen en beweringen' van één infor
mant.
Inkatha-aanhangers hebben gisteren
voor de tweede keer voorkomen dat het
ANC in het Zulu-thuisland KwaZulu een
verkiezingsbijeenkomst zou organiseren.
Ongeveer tweeduizend gewapende Zulu's
bezetten het stadion waar het ANC bijeen
had willen komen. De politie hield honder
den ANC-aanhangers met traangas en rub
berkogels op afstand.
PARIJS HANS GERTSEN
De Franse socialisten en in
mindere mate de communisten
zijn de winnaars van de eerste
ronde van de kantonale verkie
zingen (departementale bestu
ren) die gisteren in Frankrijk
plaatsvonden. De winst van
links ging echter niet ten koste
van de conservatieve rege
ringscoalitie die zich met een
score van rond de 44 procent
handhaafde ten opzichte van de
parlementsverkiezingen van vo
rig jaar.
De socialisten, die in maart
vorig jaar bij de parlementsver
kiezingen een vernietigende ne
derlaag leden met amper 22
procent van de stemmen, won
nen volgens de eerste, voorlopi
ge uitslagen bijna acht procent
ten opzichte van vorig jaar.
Verrassend was ook het lichte
herstel van de Franse commu
nisten (PCF). Die kregen vol
gens de voorlopige uitslag tus
sen de 10,5 en de 11,8 procent
van de stemmen. Vorig jaar be
haalde de PCF amper negen
procent.
Niet alleen socialisten en
communisten toonden zich gis
teren opgetogen over de uitslag.
Ook diverse woordvoerders van
de regeringscoalitie waren te
vreden. omdat de opleving van
links niet of nauwelijks ten kos
te is gegaan van de regerings
partijen RPR en UDF.
Zowel premier Balladur als
minister Pasqua (binnenlandse
zaken) stelde gisteravond dat de
uitslag van de verkiezingen be
wijst dat de Fransen nog steeds
vertrouwen in de huidige rege
ring hebben. „Dit is een aan
moediging om op de ingeslagen
weg door te gaan", zo zei pre
mier Balladur.
san salvador simone van driel
Twee auto's met Arena-aanhan
gers scheuren om zeven uur 's
morgens al door de rijke wijken
van San Salvador. 'Victoria 94'
staat enigszins voorbarig op
hun spandoeken. Een kromge
trokken bedelaar met anderhal
ve arm en op krukken heeft zich
reeds op een kruispunt geïnstal
leerd. Hij hoopt op een drukke
dag, en die krijgt hij. De inwo
ners van San Salvador gaan
massaal stemmen.
Nog voor de deuren om zeven
uur opengaan, staan bij veel
stembureaus al kiezers te wach
ten. Rond negen uur zijn de
groepjes lange rijen geworden
en slaat her en der de chaos toe.
Van geweld of een gespannen
sfeer is niets te merken.
Op het terrein van een van de
grootste stemcentra in San Sal
vador. de Feria Internacional,
verlichten limonade- en ijsver
kopers het lange wachten. Er
heerst een bijna feestelijke
stemming. „Het is ook feest",
zegt een vrouw die al anderhalf
uur in de rij staat. „Dit is zo'n
belangrijke dag. Vergelijk het
eens met verkiezingen in de
oorlogsjaren: die angst en die
dreiging, de bussen die niet re
den."
Een helikopter van het Sal
vadoraanse leger vliegt over.
Niet om, zoals bij de presidents
verkiezingen in 1989, het hoofd
te bieden aan guerrillastrijders
van het Nationaal Bevrijdings
front Farabundo Marti (FMLN)
dat nu als politieke partij aan de
verkiezingen meedoet, maar
om personeel en stembiljetten
van en naar de afgelegen gebie-
Honderden Salvadoranen stonden gisteren in de rij om te kunnen deelnemen aan de verkiezingen.
foto reuter luis galdamez
den in het land te vervoeren.
Tot deze bijrol heeft het leger
zich bij de eerste echt vrije ver
kiezingen in vijftig jaar ver
plicht. Militairen patrouilleren
wel, maar ze hebben met de be
veiliging van de stembureaus
niets van doen.
Die taak is weggelegd voor acht
duizend agenten van de oude
Nationale Politie en de nieuvCe
Nationale Burgerpolitie. Bij de
ingang van elk stembureau zien
ze erop toe dat iedereen orden
telijk naar binnen gaat. Waar
het erg druk is, worden de kie
zers alleen in groepjes binnen
gelaten, zoals in de school Jua-
na Lopez in de wijk Soyapango.
In het uitgeleefde gebouw staan
mensen tegen elkaar aan ge
drukt te wachten. De Neder
landse VN-waarnemer Martin
Engels wurmt zich tussen de rij
en door om een stel te helpen
dat zijn naam niet kan vinden
op de lange lijsten aan de muur
die aangeven wie bij welke bus
moet stemmen. „Ik vind het vrij
chaotisch", meldt hij rond het
middaguur over de gang van
zaken. „En door de chaos is het
moeilijk ervoor te zorgen dat ie
dereen privé kan stemmen. De
rijen staan soms zo, dat ieder
een in het stemhokje kan kij
ken." Omdat dit stembureau la
ter open ging en om vijf uur al
leen nog de mensen mogen
stemmen die op dat moment in
het gebouw zijn, vreest hij dat
een aantal kiezers vanwege tijd
gebrek niet zijn stem zal kun
nen uitbrengen.
Engels heeft ook problemen ge
constateerd met de registratie.
„Mensen die wel een pasje heb
ben, maar niet in het register
staan. Ik schat dat dat toch wel
vijf keer per uur is gebeurd, en
dat is dan alleen wat ik zelf heb
gezien. Die mensen mogen dus
niet stemmen."
Problemen met de registratie
doen zich op meer plaatsen
voor. In een stembureau in de
wijk Soyapango is een man in
heftige discussie met de drie
mensen achter de tafel. „Maar
ik héb niet gestemd", zegt hij
voor de zoveelste keer.
Hij toont nog eens zijn handen:
geen vingertop die na het stem
men verplicht in de pot met on
uitwasbare inkt is gedoopt. De
kiescommissie kijkt nog eens in
het register. Achter de naam Pe
dro Guerero staat toch echt een
handtekening, wat betekent dat
meneer Guerero al heeft ge
stemd.
Een lid van de Arena-partij
meent de man bovendien eer
der op de dag al in de rij bij een
andere stemtafel te hebben ge
zien. En dus wordt besloten dat
deze echte of onechte Pedro
niet aan het verkiezingsfecst
mag meedoen. Hij moppert
zwaar en zal deze zaak. belooft
hij, voorleggen aan het Tribunal
Supremo Electoral de instantie
die de verkiezingen regelt.
Even verderop staan twee
broers Hernandez wat verloren
in de menigte. Ze hebben alle
lijsten afgezocht, maar hun na
men komen er niet op voor.
Ook aan hen gaan de 'verkiezin
gen van de eeuw' voorbij.
PARAMARIBO-NEW YORK ANP
Suriname wil rustig het resul
taat bekijken van het ministe
riële overleg met de Nederland
se bewindsman Pronk voordat
het eventueel instemt met toe
zicht op de economische her
vormingen door het Internatio
naal Monetaire Fonds (IMF).
„We hebben nog niets besloten.
We willen eerst zien welke vor
deringen zijn gemaaktonder
streepte president Venetiaan.
Pronk (ontwikkelingssamen
werking) voerde zaterdag in
New York besprekingen met
zijn Surinaamse collega's Assen
(planning) en Mungra (buiten
landse zaken). Na afloop maak
te Pronk bekend dat Paramari
bo akkoord ging met IMF-con-
trole. Het fonds brengt elk
kwartaal rapport uit over de
stand van zaken en op grond
daarvan beslist Nederland of en
hoeveel geld Suriname krijgt.
Venetiaan zei met dit take-lt-
or-leave-it standpunt' van
Pronk geen probleem te heb
ben. Maar hij gaf wel aan dat
Suriname hulp nodig heeft 'die
gegarandeerd is en niet die we
eventueel kunnen krijgen'.
Suriname verzette zich tot nu
toe tegen toezicht van het IMF
omdat het fonds volgens Para
maribo te hard is met zijn sane-
ringseisen. In plaats daarvan
had het toezicht van het Britse
Harwick Instituut voorgesteld.
Maar dat was voor Nederland
onaanvaardbaar.
TUNIS Rtr-AFP
dan tot nu toe is afgesproken.
De PLO en Israël praten weer
met elkaar na de veroordeling
in de Veiligheidsraad van het
bloedbad in Hebron, afgelopen
vrijdag. De Palestijnen hadden
deze veroordeling als voorwaar
de gesteld voor een terugkeer
aan de onderhandelingstafel.
Een besluit tot hervatting van
het overleg heeft de PLO echter
nog niet genomen.
Arafat liet gisteren weten dat
hij de tijd nog niet rijp acht om
de Israëlische minister Peres,
(buitenlandse zaken) te ont
moeten.
PLO-leider Arafat heeft gisteren
in Tunis overleg gevoerd met
een hoge Israëlische delegatie
over een reeks beschermende
maatregelen voor de Palestijnse
bevolking in de bezette gebie
den. Op die manier wil Israël de
PLO weer aan de onderhande
lingstafel krijgen.
Israël zou bereid zijn de aan
wezigheid van ongewapende
internationale waarnemers in
de bezette gebieden te accepte
ren. Ook wil de joodse staat de
Palestijnse politiemacht meer
verantwoordelijkheden geven
