Corbino: oog voor detail Nasmaak Sonsbeek 93 bitter 'De bergen bewegen' in Volkenkunde Cultuur Kunst Brutale commentaren van Lebbis Jansen Golden Earring: opzwepend ruig en nooit routineus Premièreserie Concertgebouw Heelal vol speelse dans Amsterdam Kunstenstad wil 50 miljoen extra RO kri jgt eigen theater ZATERDAG 19 MAART 1994 CHEF ANNEMIEK RUYGROK. 071-356472. PLV -CHEF JAN RIJSDAM. 071-356472 Lak, plastiek en andere kunst in regio regio Joop Beermann maaJct schilderijen met transparante lak. Ze zijn tot 10 mei te zien bij restaurant Bernsen in Leiden van maandag tot en met zaterdag van 9.30-20.30 uur. Keramische plastieken van Brigitte Schreuder en tekeningen van Mirjam Schreuder zijn tot 21 april tentoongesteld in het gemeentehuis van Leiderdorp. Maandags t/m vrijdags van 8-17 uur. Schilderij en van Jeanne de Jong hangen tot 21 april in het Diaconessen- huis in Leiden. Ze zijn daar van acht tot acht uur te bezichtigen. De eerste openbare expositie van Kars Woudstra laat het publiek kennismaken met zijn tekenwerk. Onder de titel 'Verbeeldingen' is dit te zien in de bibliotheek in de Leidse Stevenshof, Trix Ter- windstraat 6. De expositie is geopend tijdens de openingstijden van de bibliotheek en duurt nog tot 1 april. Extra concert Oleta Adams numegen» Behalve concerten in Groningen (19 april) en Den Haag (20 april) geeft Oleta Adams op 9 april ook een concert in De Vereeniging in Nijmegen. De voorverkoop begint vandaag. Evergreens en andere dansen NDT 3 leiden/den haag» Vijf korte werken staan op het programma van het Nederlands dans Theater 3, de 'seniorengroep' van het NDT: 'Evergreens' van Hans van Manen, 'Caught' van David Parsons, Amasti mai? van Susanne Linke, 'La Voce' van Maurice Béjart en 'Susto' van Paul Lightfoot. Kaarten en gratis busvervoer voor de voorstelling op 1 april in het Haagse AT&T-Danstheater zijn te bestellen bij het Uitbureau van K&O, Oude Vest 45, Leiden, tele foon 071-141141. 'Evergreens' van Hans van Maanen op het programma van het Ne derlands Dans Theater 3. Met Sabine Kupferberg en Cérard Lemaitre. foto hans gerritsen theater recensie wijnand zeilstra 'Goedkope Oplossingen' door Lebbis Jansen. Teksten Hans Sibbel en Dolf Jan sen Gezien: 18/3, Schouwburg, Leiden. Aldaar nog te zien: vanavond. De crosstalk, de flitsende heen- en-weer-babbel, is het specialis me van Lebbis Jansen. Daar mee vielen ze op, toen ze in 1989 het Leids Cabaret Festival wonnen. En daarmee hebben ze in het cabaretgenre, waar de eenlingen de boventoon voeren, als duo nog steeds een sterke troef in handen. Hun samenspraak lijkt haast moeiteloos als vanzelf te gaan. Er valt voor een buitenstaander eigenlijk moeilijk te peilen, hoe strak of hoe los hun systeem van onderlinge afspraken in el kaar zit. Het functioneert in elk geval probleemloos en houdt de vaart in de voorstelling. Ook al blijft hun echte grote kracht toch op het korte baanwerk lig gen. Avondvullend verliest hun felheid onvermijdelijk aan kracht door gewenning bij het kijken en luisteren daarnaar. Portretten van uiteenlopende kunstenaars 'Ia hoor, leuk mijn beeltenis. Wordt er een presentatie feestje gegeven, waarbij geportretteerden een gratis ex. van het boek krijgen? Ik kom gaarne. Wat betreft de t.o. pagina: een mooie bloeiende marihunaplant lijkt mij het beste. Heeft Maarten daar geen foto van? Lijkt me niet moeilijk te vinden!' Was getekend: Simon Vinkenoog. De dichter/schrijver is één van de geportetteerden in het boek Corbino. een verzameling foto's van Maarten Corbijn. amsterdam npa Het is zijn tweede boek. In 1988 verscheen Toeval bestaat niet", „een simpel boek van foto tot foto", zoals Corbijn het zelf om schrijft. Voor Corbino, in een opvallend mooi jasje gestoken door vormgevers Bril en Visser, koos hij voor een andere aan pak. Alle geportretteerden werd door mede-samensteller Jan Ei lander gevraagd een eigen bij drage te leveren om op de te genoverliggende pagina te plaatsen. Een gedicht, een teke ning, een foto of zomaar een kattebelletje zoals dat van Vin kenoog. Vocaliste Greetje Bijma wilde bijvoorbeeld dat naast haar portret een foto van wol ken werd afgedrukt, want zin gen is lucht, zo vindt ze. Film maakster Mijke de Jong stuurde stills uit haar film Hartverscheu rend. Actrice Monique van de Ven vroeg om een foto van een Arriflex, de eerste camera die ze ooit zag, en de illustratie bij de foto van Wim T. Schippers stamt uit 1982, toen hij een Renault in elkaar sloeg, vervol gens liet opspuiten en als 'kunst-taxi' in Parijs liet rijden. Gevoel Voor het boek maakte Corbijn een selectie uit de foto's die hij maakte voor onder meer de Volkskrant, Esquire en het niet meer bestaande blad O. Corbijn selecteerde meer vanuit zijn ge voel dan vanuit een fotografisch oogpunt. „Of ik een foto goed vind, hangt af van de manier waarop deze tot stand kwam", zegt Corbijn. „Je bent emotio neel betrokken bij een sessie. Als het klikt, als er een bepaald contact tussen de gefotografeer de en mij tot stand komt, ben ik tevreden. Als de vonk niet over springt, wat gelukkig zelden voorkomt, dan is voor mij de lol eraf, dan vind ik zo'n foto niets, al is die dan nog zo mooi ge worden." In totaal zijn 38 zeer uiteenlo pende portretten van theater- of filmmakers, schrijvers, ontwer pers. acteurs of muzikanten in het boek opgenomen. „Ik wil in mijn foto's een bepaald aspect van iemands persoonlijkheid benadrukken dat mij tijdens de sessie opviel, iets dat ik bijzon der vond", zegt Corbijn. Vooral die nadruk is altijd aanwezig. Als iemand ingetogen gefoto grafeerd is, is- ie héél erg inge togen, een theatrale foto is héél erg theatraal. Auteur Adri van der Heijden bijvoorbeeld: hij poseert als een vermoeide diva: de ogen gelo ken. één hand op het voor hoofd. Theatermaker en uitge ver Jan Ritsema, die met een in zichzelf verzonken blik bijna schuil gaat achter een paar enorme stapels boeken. Acteur Henk van Ulsen staart met een intens gekwelde blik vanachter een tralievenster omhoog in het Grote Niets. En dan die foto van Kees van Kooten. gemaakt tij dens de film 'O Boy' van Orlow Seunke. Zwarte vegen op het gezicht, een zelf gebreide trui met een stoer Harley-Davidson logo. achteloos leunend op een blik benzine, met een blik vol zelfspot in zijn ogen. 'Ik ben heavy'. Corbino, Uitgeverij Duo, Duo, Rotterdam. Prijs: 40 gul den. Simon Vinkenoog: 'Ja hoor, leuk mijn beeltenis. Wordt er een presenta tiefeestje gegeven?' foto maarten corbiin arnhem» anp - De tentoonstelling Sonsbeek 93, die vorig jaar zomer in Arn hem plaatsvond, was een zwaar avontuur. In zijn eindrapport, dat deze week werd gepresen teerd, concludeert het bestuur van de Stichting Sonsbeek 93 dat de tekortkomingen op het gebied van de organisatie en publiciteit bepalend zijn ge weest voor het teleurstellende bezoekersaantal. Slechts 12.000 betalende bezoekers kwamen naar de tentoonstelling in en rond het centrum van Arnhem. Van tevoren was men uitgegaan van 50.000 belangstellenden. Het bestuur erkent dat er te weinig rekening is gehouden met de onervarenheid op orga nisatorisch gebied van de direc teur, de Amerikaanse Valery Smith. Het concept van de ten toonstelling, het ter plekke ma ken van kunstwerken en het proces daaromheen, vergde veel ad-hoc beslissingen. Het bracht met zich mee dat pas bij de opening de uiteindelijke ten toonstelling duidelijk zou wor den. Het maken van bijvoor beeld de catalogus liep hierdoor vertraging op. Directie en bestuur hebben de gevolgen hiervan danig on derschat. De organisatie is niet in staat geweest het concept van Sonsbeek 93 op een duide lijke manier aan het publiek te presenteren. Ondanks tussen tijdse aanpassingen van platte gronden en routebeschrijvin gen, had een groot deel van de bezoekers moeite om de kunst werken, her en der verspreid door de stad Arnhem, te vinden. Uit een enquête blijkt dat 80 procent van de bezoekers een HBO of universitaire opleiding had. Bijna de helft had beroeps matig met kunst te maken. De ze gegevens bevestigen de kri tiek die is geuit op het elitaire karakter van Sonsbeek 93. Op Financieel gebied hoopt de stichting eind april de boeken te kunnen sluiten. Aanvankelijk bestond wegens de tegenvallen de bezoekersaantallen de vrees voor een finacieel debacle. Maar omdat de gemeente Arn hem enkele werken heeft aan gekocht, wordt voorkomen dat de organisatie in de rode cijfers belandt. Een van de gemeente lijke aankopen is het beeld „De pisser" van Mark Quinn. Dit ge ruchtmakende beeld van een naakte man met erectie in een telefooncel krijgt een plaatsje in de beeldentuin van het Arn hemse gemeentemuseum. Het kritische eindrapport be tekent niet het einde van de se rie Sonsbeek-tentoonstellingen. Volgens de Arnhemse wethou der zal er een nieuwe Sonsbeek- tentoonstelling worden georga niseerd als ,,de tijd er rijp voor is". Het is goed mogelijk dat dat zal zijn in 1999. Dan bestaat Park Sonsbeek honderd jaar. leiden dick hermsen Eindelijk is het dan zover. De podiumvloer glimt, de snoe ren zijn onzichtbaar wegge- plakt. Nog slechts het hoog nodige staat op de bühne: twee gitaren, wat versterkers en hoog achter het imposante bouwwerk van 's lands meest populaire slagwerker. De zaal verduistert. Op het podium wordt een rookgordijn opge trokken. gehuld in zacht blauw licht. In de zaal is elke ruimte benut. Niemand kan er meer bij. Een toch nog fikse menigte voor de deur van de Stadsgehoorzaal trotseert de regen in de hoop alsnog een kaartje te bemachtigen. Te vergeefs druipen de fans te leurgesteld af. Binnen is er niemand die aan vertrekken denkt. Als de muzikanten door het rookgor dijn herkenbaar worden, komt het publiek massaal in beweging. Eerst wat - bijna plichtsmatige - nummers van de nieuwe CD. Het grote pu bliek wacht natuurlijk op de hits. Bij het intro van Another 45 Miles' zet het publiek defi nitief de zaal ondersteboven. Hit na hit wordt de zaal inge- slingerd. Indrukwekkende so lo's voeren de muziek naar ongekende hoogtepunten. Teksten worden van voor naar achter meegezongen. De muziek klinkt zoals het al drie decennia doet: opzwepend, ruig en, zelfs na zoveel keer spelen, nooit routineus. De Golden Earring bestaat ruim dertig jaar. De leden zelf krui- pen al naar de vijftig. De mu ziek is tijdloos. Jong en oud vinden zich nog steeds in de krachtige composities die de viermansformatie inmiddels op haar naam heeft gezet. De hits hebben geenszins aan kracht ingeboet. De Haagse band bewees wederom nog volop mee te draaien aan de top van het nationale popcir cuit. Optreden: Golden Earring. Voorprogramma, Chicas del Rock. Gezien: 18/3, Stadsgehoor zaal Leiden. Zakelijk leider Scapino op non-actief rotterdam anp De grapdichtheid van 'Goed kope Oplossingen' ligt, zoals meestal bij Lebbis Jansen, hoog. Dat kunnen lang niet al tijd voltreffers zijn. Meestentijds zijn het niet zozeer echte grap pen. maar meer brutale com mentaren die hun kracht aan gevatheid en actualiteitswaarde te danken hebben. Een scala van onderwerpen passeert de revue: Van der Valk, Epe, Aids, religie, de NS, Cyra no, Michael Jackson, gemeente verkiezingen, het 'gèröntofascisme' van Eelco Brinkman, legitimatieplicht en nog veel meer. Dat alles wordt met veel bluf becommentari eerd door twee pesterige eikel tjes. Daarbij is de laatste kwalifi catie ontleend aan het lied vóór de pauze, waarin met name Dolf Jansen prat gaat op dit image. Daaruit blijkt nog maar weer eens hun zelfverzekerdheid, die zelfs grenst aan zelfgenoeg zaamheid, en dat willen Lebbis Jansen waarschijnlijk ook, als was het maar om een klein beetje te provoceren. Twee gebieden in Irian Jaya, het vroegere Nederlands Nieuw Guinea, zijn vastgelegd op een aantal foto's van Wiek Lenssen. De foto-expositie 'De bergen bewegen. Veranderingen in Irian Jaya' is tot 26 april te zien in de hal van het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden. De invloed van andere culturen op de cultuur van de Papoea's in West Nieuw-Guinea is lange tijd gering geweest. Daar kwam de ze eeuw verandering in. In 1962 kwam het land onder bestuur van Indonesië, dat de naam in Irian Jaya veranderde. De ont wikkelingsplannen van de Indo nesische regering voor deze provincie hebben verregaande consequenties voor de traditio nele manier van leven van de Papoea's. De regering is begon nen met de aanleg van twee hoofdwegen: de Trans Irian Road volgt nauwkeurig de grens met Papua New Guinea en de geplande Trans Highland Road moet het centrale bergland doorkruisen. De foto-expositie amsterdam npa Het vliegveld, tot nu toe de enige verbinding tussen de kust en het bergland van Irian Jaya. Maar daar komt verandering in. foto wiek lenssen brengt de huidige situatie in de- Het Rijksmuseum voor Vol- opend: di t/m vr 10-17 uur, za, ze twee gebieden in beeld. kenkunde, Steenstraat 1, is ge- zo en feestdagen 12-17 uur. amsterdam anp Het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) in Amsterdam brengt het seizoen 1994/95 twee nieuwe series. Doel ervan is een zo breed moge lijk en liefst ook nieuw publiek te bereiken. Jan Zekveld, sinds 1993 artistiek directeur van het KCO, presenteerde het programma deze week. Nieuw is de Première-serie: elk programma bevat een wereldpremière of eerste uitvoering in Nederland. De nieuwe T-serie krijgt ieder jaar een andere invulling. Komend seizoen staat Béla Bar- tók centraal. In 1995 is het vijftig jaar geleden dat deze componist overleed. De B-serie, traditiege trouw het hoofdprogramma van het orkest, blijft. De muziek van de 20ste eeuw zal in het nieuwe seizoen prominent aanwezig zijn. want, zo zei Zekveld, als je kijkt naar wat er aan 20ste eeuwse muziek in Nederland wordt gedaan, stemt dat niet echt vrolijk. In de volgende seizoenen blijft de eigentijdse muziek een belangrijke plaats inne men. Zekveld is niet ontevreden met het nieuwe pro gramma. Perfect vindt hij het nog niet, want hij •■moest roeien met de riemen die hij kreeg." Voor het seizoen '94/95 waren bijvoorbeeld met uit zondering van Zoltén Peskó en Evgeny Svetlanov alle dirigenten ingevuld, maar een programma was er nog niet. In de toekomst wil hij eerst het beleid bepalen en pas daarna de meest geschikte dirigenten aan trekken. Dat Bernard Haitink nu Bartóks Hertog Blauwbaards Burcht gaat doen. ligt dan ook niet voor de hand. Maar Zekveld verwacht dat het één van de hoogtepunten wordt. Voor het nieuwe seizoen heeft de nieuwe artis tiek directeur geprobeerd de samenhang in het totale programma-aanbod te vergroten. In het verleden ontbrak die in zijn visie nogal eens. De len uit de Bartók- of Première-serie zullen dan ook zijn terug te vinden in het hoofdprogramma van de B-serie. Zekveld wil ieder seizoen een aantal keren een festivalachtig programma brengen. Komend sei zoen lukt dat nog niet. Maar in april 1996 hoopt hij met De Nederlandse Opera een muziekthea terfestival van de grond te tillen. Ook wil hij het KCO op de internationale presti gieuze podia brengen. Komend seizoen treedt het orkest onder meer op in Berlijn, Wenen. Parijs, Londen en New York (Carnegie Hall). Ook doet het in 1995 weer mee aan het Holland Festival. Met de buitenlandse reizen kunnen de musici ook het eigen inkomen enigszins verhogen. Zoals bekend blijven de salarissen van de musici ver achter bij die van bijvoorbeeld de Wiener en Ber liner Philharmoniker. Omdat extra subsidies van de overheid of sponsors er niet inzitten, kunnen de musici met buitenlandse optredens hun inko men aanvullen. Van een structurele salarisverbe tering is geen sprake. Na de financiële problemen die het orkest ja renlang teisterden, gaat het volgens zakelijk direc teur Willem Wijnbergen nu weer goed. Het tekort van 2,5 miljoen gulden is weggewerkt. Reserves zijn er echter nog niet. Om meer geld te vergaren is het orkest onlangs ook een wervingsactie be gonnen onder particulieren. dans recensie maarten baanders Voorstelling: 'Kepler's Kamer' door Ange- lika Oei Company Gezien 18/3 LAKthe- ater Leiden Nog te zien 19/3 LAKtheater 20.30 u. Angelika Oei koos voor haar choreografie Kepler's Kamer' het leven en werk van de zes- tiende-eeuwse astronoom Ke pler als uitgangspunt. Het heelal dat deze bestudeerde is de ka mer waarin dé choreografie zich afspeelt. Net als de hemellicha men draaien de twee danseres sen en de twee dansers om hun as en in banen om elkaar heen. Maar behalve deze bewegin gen zien we ook de mens die de ongewone dimensies ervaart waarin hij zich beweegt. Grillige impulsen schieten door de wis kundige lijnen heen. Het prach tige decor speelt hierin een gro te rol. Tafels van allerlei afmetingen staan naast en op elkaar en vor men horizontale en hellende vlakken. Over het hele toneel is een dia geprojecteerd van een kathedraal, waarvan het ge woonlijk tot grote hoogte rei kende lijnenspel een kwart slag gedraaid is. Het normale gevoel voor wat onder en boven, links en rechts is. staat op losse schroeven. Geleidelijk komen de mensen die in Keplers kamer leven cen traal te staan. De bewegingen worden hoe langer hoe meer bepaald door verstandhoudin gen en spelletjes. Veel passages zitten vlijmscherp in elkaar. De dansers gaan met enorme vaart rakelings langs de metalen tafel poten, ze werpen zich wild in eikaars armen, zitten elkaar na langs en over de tafel en kron kelen tussen de poten door. Ze sleuren elkaar mee in hun be wegingen. laten zich op de grond vallen en omhelzen el kaar. Ondanks de heftige bewegin gen is de voorstelling doortrok ken van een gemoedelijke licht heid en veel humor. Een schit terend voorbeeld is het spelletje waarbij de dansers eikaars aan dacht proberen te trekken door te laten zien hoeveel manieren er bestaan om dood te vallen, kokhalzend en stuiptrekkend. Kepler's Kamer' is een voorstel ling waar je gefascineerd en met plezier naar kijkt. Het thema wordt met veel fantasie en af wisseling uitgewerkt. Noordbrabants Museum koopt barokschilderij den bosch anp Het Noordbrabants Museum in Den Bosch heeft een schil derij gekocht uit de barokpe riode van de Nederlandse kunstenaar Lodewijk Vay (1630-1676). Aangezien van Vay slechts twee a drie gesig neerde werken bekend zijn, mag de aankoop uitzonder lijk worden genoemd, zo meldt het museum. Vorige jaar was het doek. getiteld Allegorie op de deugdzaamheid, op de inter nationale kunstbeurs Iefaf in Maastricht te zien bij kunst handel Noortman. Kort daar na kwam het doek op zicht naar het museum. Van aan koop kon toen gezien de be perkte financiële middelen geen sprake zijn. Nu is het schilderij met steun van de provincie Noord-Brabant aangekocht. Over het aan koopbedrag doet het muse um geen mededelingen. De zakelijk leider van het Scapino-ballet in Rotterdam. J. Schretz- meijer, is op non-actief gesteld en ontslag aangezegd. Volgens H. Molenaar, voorzitter van het bestuur van Scapino, bestonden tus sen Schretzmeijer en het bestuur al geruime tijd verschillen van in zicht over de financiële discipline die noodzakelijk was. Het budget is al een aantal jaren met enkele tonnen overschre den. aldus Molenaar. Hij voegt eraan toe dat de grote betrokken heid van Schretzmeijer bij Scapino de zakelijk leider ertoe gebracht heeft onvoldoende de noodzakelijke financiële discipline in acht te nemen. Voor dit jaar werkt Scapino met een begroting van rond vijf miljoen gulden. Schretzmeijer vecht het ontslag bij de rechter aan. Molenaar ver wacht eind april een uitspraak. gend jaar september de grond Voor realisering van het Gen trum voor Nieuwe Muziek is nog een gemeentelijke bijdrage van minimaal 15 miljoen nodig. Voor het combinatieplan van Toneelgroep Amsterdam en Bellevue/Nieuwe de la Mar aan de Marnixstraat wil Amsterdam Kunstenstad een bijdrage van minimaal 20 miljoen uit de ge meentekas. De stichting is een bundeling van Amsterdamse kunstinstel lingen. het bedrijfsleven'en de overheid en kreeg voor drie jaar subsidie voor de versterking van de culturele positie van de hoofdstad. Er is inmiddels een projectgroep opgericht die een plan gaat opstellen voor nieuwe activiteiten vanaf 1 januari 1995. In het bestuur zit ook cul tuurwethouder Ernst Rakker. De Stichting Amsterdam Kun stenstad wil de komende vier jaar minimaal 50 miljoen gul den extra voor de Amsterdamse cultuursector. Deze extra mid delen zijn nodig voor een Cen trum voor Nieuwe Muziek op het terrein van de voormalige Westergasfabriek, een eigen theater voor Toneelgroep Am sterdam en het wegwerken van achterstallig onderhoud van kunstaccomodaties. In een memorandum aan de onderhandelaars over het pro gramakkoord voor de periode 1994-1998 wijst Amsterdam Kunstenstad op de drie priori teiten in het huidige Kunsten plan. Voor het Stedelijk Muse um ligt er inmiddels een finan- cieringsvoorstel. De eerste paal voor de nieuwe vleugel gaat vol- rotterdam anp Het RO Theater in Rotterdam krijgt een eigen theater aan de Witte de Withstraat in de Maasstad. Volgend voorjaar hoopt het gezelschap er de eerste voorstellingen te spelen. De produktie Angels in America van de Amerikaan Tony Kushner luidt de officiële opening in. Wie het stuk gaat regisse ren is nog niet bekend. Het RO Theater brengt in het nieuwe huis per seizoen drie produkties uit. De zaal telt ruim driehon derd stoelen. Vijf jaar geleden ging de Rotterdamse Schousvburg open die speciaal voor het RO Theater werd gebouwd. Het gezelschap kan er echter per seizoen slechts 70 voorstellingen spelen. Ook is er te weinig repetitie- en kantoorruimte. De drie grote zaal produkties. die het gezelschap per seizoen brengt, blijven wel gewoon in de Rotterdamse Schouwburg in premiere gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 21