t'
J
S
'Daar bij die molendaar raast de flitstrein
Flitstrein
v
ZATERDAG 19 MAART 1994
Een doorkijkje op de Groenendijkse polder. Aan de horizon de brouwerij van Heineken.
De Oude Rijn bij Groenendijk (Flazerswoude Rijndijk) waar de HSL door een tunnel rijdt.
De flitstrein nadert het Groene Hart razendsnel.
Gisteren koos het kabinet voor een tracé dat het
gebied tussen de grote steden in de Randstad
doorklieft. Het is de bedoeling dat de flitstrein in
het begin van de volgende eeuw daadwerkelijk
door de polder suist. Op deze pagina een beeld
van wat er dreigt te verdwijnen.
De Zuidweg in Rijpwetering waar vermoedelijk een aantal huizen moet worden gesloopt.
Een naamloos polderpad tussen Rijpwetering en Nieuwe Wetering. In de verte de Ripselaan.
Amsterdam
Rijpwetering
Leiden
Alphen aan den Rijn
Haarlem
Rotterdam
Nieuw-Vennep
J. Wolters uit Rijpwetering: „Alleen met de politie erbij komen nog landmeters op mijn erf."
'Groen Hart,
bron van leven.
De hemel raakt de aarde,
hier in de stilte van het land.'
Nu nog maakt het gebied tussen de grote steden de
Zoeterwoudse mevrouw M. Atesh, actievoerder tegen
de hoge-snelheidslijn (HSL), lyrisch. En straks, als de
TGV daar gaat flitsen? Melancholieke zinnen als:
„Daar bij die molen, die mooie molen, daar raast de
flitstrein door het land.
Verslag van een ritje langs het HSL-tracé door het
Groene Hart, dat het kabinet gisteren heeft uitgeko
zen.
Tussen Floogmade en Rijpwetering raken zelfs de deskundige
actievoerders Atesh en Wolvers even het spoor bijster. „En dan
gaat daar de trein lopen", zegt de een. „Nee joh, dat is het B-
iracé", zegt de ander. En dat, zo weten gëinteresseerde buurt
bewoners, is de variant langs de A4.
Jarenlang was dat hèt tracé. Vervelend voor Leiderdorp, dat
rijksweg èn spoorbaan in de maag gesplitst kreeg, maar een
perfect voorbeeld van bet heilige principe 'bundel de narig
heid'. En dus konden de dames het tracé teilloos uittekenen op
fietskaarten en aanwijzen in het landschap. Zo van: „Bij die
molen, bij die boerderij gaat-ie razen."
Ze kennen de bijbehorende bewoners, die vol ongeloof pra
ten over hel naderende onheil en dankbaar zijn dat er nog ié
mand wilde strijden. Hoop bloeide op toen de Tweede Kamer
om een onderzoek naar flitsen' over bestaand spoor vroeg.
Maar inmiddels is er het Groene Hart-tracé. Of, zoals het in
vaktermen heet, de Al-variant. Het loopt ietsje dichter bij de
rijksweg dan de A-variant, de dijken zijn niet meer zo kolossaal
als in de eerste plannen en er zijn meer tunnels bij gekomen.
Toch weten de dames nog altijd genoeg mooie plekjes en
vergezichten te vinden die zé niet graag willen missen.
Het inspireert Atesh onderweg tot dichtregels die ze latei-
faxt:
'Overal dat water,
die verblindende spiegel,
die je dagelijkse beslommeringen wegkaatst.
Neem nu de Zuidweg bij Rijpwetering: huisjes, bruggetjes, lan
delijkheid. Maar hoe lang blijft die landelijke sfeer bestaan &ls
de TGV over de toch al hooggelegen provinciale weg gaat
heenschieten? Op een hoogte van 17 meter! En die polder er
achter, richting Nieuwe Wetering? Nu nog vol molens, gras en
schapen. En boeren die de weidevogels zo veel mogelijk ont
zien. „Kun je je dat voorstellen: hier een spoorlijn dwars door
heen?", vraagt actievoerster C. Wolvers zich vertwijfeld af.
Haar polderwoning bij Hoogmade loopt geen gevaar, maar
wandelen wordt voor haar een stuk minder leuk als de Al-vari
ant het ook echt gaat worden. „Daar bij de elektriciteitsmas-
ten, daar gaat-ie over de rijksweg. Over de Does bij dat mo
lentje daar. Óp naar Zoeterwoude-Rijndijk en Hazerswoude-
Rijndijk."
De trein flitst daar onder de Rijn door, passeert een stiltege-
bied in een sleuf en de steeds lager wordende polders van Ha-
zerswoude-dorp op een dijkje. Een bewoner van het Westein
de ziet de treinen al aankomen. Nu woont hij nog op een rusti
ge dijk mét uitzicht. In de verte ligt Heineken. Achter zijn wo
ning Zoetermeer. „Straks moet hier een zeven meter hoge
bobbel in de weg komen. Want daar moet de TGV onderdoor."
Zijn vrouw vraagt de actievoersters wat ze met haar dode
heg aanmoet. Vervangen, in de hoop dat haar huisje nog net
mag blijven staan? Want ook na de kabinetsbeslissing weet je
het nooit zeker. Na de inspraak en de behandeling in ae Twee
de Kamer, kan er nog flink geschoven worden met de lijn. En
200 meter naar links of naar rechts kan voor een simpele be
wonervan levensbelang ziin.
Of, zoals Atesh dat poëtiscn omschrijft:
'Een man, een vrouw
in verwonderingen zorg
om een groen hart,
een stukje leefbare wereld,
een groene oase
aan de rand van een stenen woestijn'.
Neem J. Wolters van de Zuidweg in Rijpwetering. In zijn voor
tuin staat een bordje met het opschrift 'Geen toegang voor
landmeters'. Wat bleek? De landmeters die zeiden voor de A4
te komen, waren in feite ook aan het meten voor de HSL. Dat
hoorde hij deze week van 'zijn' gemeentebestuur. Als de HSL
toch aan,ae westkant van Nieuwe Wetering moet komen, lijkt
het Alkemade namelijk geen slecht idee om daar een verlegde
A4 naast te leggen.
Als Wolters dat geweten had, had hij 'die lui' nooit op zijn erf
toegelaten. Want hij is ontzettend tegen de nieuwe spoorlijn
en eist per brief dat ook zijn gemeentebestuur keihard blijft
vechten. Voorlopig laat hij alleen landmeters toe als die een
agent bij zich hebben.
De strijdbaarheid doet actievoerster Atesh goed. Het sterkt
haar in de overtuiging dat 'Nederland' de nieuwe lijn niet wil.
Waarom miljarden extra uitgeven als de flitstrein ook over oud
spoor kan? Wegen de paar minuutjes reistijd die dat kost echt
op tegen de aantasting van natuur èn portemonnee?
„We leggen de lijn alleen aan omdat ondernemers zo graag
geld willen verdienen", schreef ze landbouwminister Bukman
deze week. De bewindsman had zich vorige week nog verzet
tegen het Groene Hart-tracé. En, politicus als ze is, had Atesh
de medestanders meteen wat argumenten vöör het bestaande
spoor gestuurd.
Ze lepelt die argumenten bijna automatisch op. Jarenlang
actievoeren is de tegenstanders van een nieuwe lijn af te zien.
Vooral de laatste weken hebben ze flink wat media-ervaring
opgedaan. Kranten, radio en tv bléven maar afreizen naar ac
tiehaarden als Zoeterwoude, Leiderdorp en Koudekerk.
Hadden de actievoerders nog wat mooie riota's toegespeeld
gekregen of aardige informatie van anonieme NS'ers gekregen
die een nieuw licht werpen op de officiële verklaringen van dat
bedrijf? En: wilden ze nog eens uitleggen waarom zo'n nieuwe
lijn niet nodig is? Zonder moeite zochten ze keer op keer een
andere achtergrond bij reportage of interview. Dat Groene
Hart is ook zo groen!
De actievoerders, verenigd in het Platform Hoge Snelheids
Trein Nederland, ballen ae vuist tegen gewichtige en rijke
voorstanders als verkeersminister Maij-Weggen, NS en zaken
leven. Met een enkele fax,, alle huistelefoons, -computers en -
printers en elk minuutje beschikbare (vrije) tijd.
Ze moeten journalisten en informanten te woord staan, brie
ven schrijven en brochures bijwerken. Steeds komt er nieuwe
informatie op ze af of krijgen ze nieuwe ingevingen.
Die enge tunneltjes onder de rijksweg bij Hoogmade gezien?
Te donker om er te Fietsen, te krap om er rustig met de auto in
te rijden? Nou, de HSL gaat voor veel meer enge tunneltjes
zorgen, vreest mevrouw Atesh.
